fbpx
Wikipedia

Dəniz respublikaları

Dəniz respublikaları (it. Repubbliche marinare) — İtaliyada Orta əsrlərdə yaranmış və inkişaf etməyə başlamış şəhər dövlətlərinə verilən ümumi ad. Şəhər dövlətlərindən ən tanınmışları Piza, GenuyaVenesiya şəhər dövlətləri olmuşdur. Bu dövlətlər bir-biri ilə istər iqtisadi istərsədə siyasi baxımdan rəqabət aparır və biri-digərini özündən aslı vəziyyətə salmağa çalışırdı. X-XIII əsrlərdə İtaliya şəhər dövlətləri Aralıq dənizində yerləşən ticarət yollarına nəzarət etmək və ərazidə daha da güclənmək üçün öz hərbi donanmalarını formalaşdırmağa başlamışdılar. Bu baxımdan şəhər dövlətlərinin donanmaları Səlib yürüşlərində iştirak edən hərbi birliklərə çox kömək etmişdir. Səlibçilərin dənizdən dəstəyini Venesiya şəhər dövləti başda olmaqla digər şəhər dövlətləri qarşılayırdı. Dəniz respublikaları öz mövcudluqlarını qoruyub saxlaya bilmək üçün müxtəlif zamanlarda böyük imperiyalar ilə vassal müqavilələri imzalamış və ya bir-birlərinə qarşı aparılan döyüşlərdə müttəfiqlərini hərbi donanma ilə təmin etmişdilər.

İtaliya tarixi

Ümumi mənzərə

  Əsas məqalə: Şəhər dövlətləri
 
Dənizçi cümhuriyyətlər (XI əsrdə)
 
Florensiyalı səyyah və rahib Xristofor Buondelmonti tərəfindən hazırlanmış Konstantinopol xəritəsində İtalyanın ticarət mərkəzlərindən biri olan Pera (müasir Beyoğlu) şişirdilərək olduğundan böyük təsvir edilmişdir. (1465-1475)

Dəniz respublikaları şəhər dövlətləri idi. Əsasən müstəqil dövlət olaraq formalaşmış və daxili-xarici siyasətdə müstəqil qərarlar qəbul etməkdə sərbəst idilər. Dəniz respublikalarınını əraziləri Bizans imperiyasının torpaqları üzərində yerləşirdi. Hər bir respublikanın özünə məxsus idarə etmə sistemi olsa da hər birinin ortaq cəhətlərindən biri kimi tacir sinifinin daha güclü nüfuza sahib olmasını göstərmək mümkündür. Hərbi donanma sahəsində peşəkarlaşmış bu şəhər dövlətləri dəniz donanması olmayan dövlətlərlə tez-tez müttəfiq razılıqlar əldə edir və ya öz müstəqillikləri üçün təhlükəli hesab etdikləri dövlətərə qarşı mübarizə aparan dövlətləri hərbi donanma ilə təmin edirdilər.

Bu baxımdan Dəniz respublikalarının əsas dəstəyi Səlib yürüşləri zamanı özünü göstərmişdir. Müqəddəs torpaqları xilas etmək adı altında təşkil edilən yürüşlərdə səlibçilərin demək olar ki, heç bir dəniz gücü yox idi. Yaxın Şərqdən əldə edilən qənimətin hesabına öz nüfuzunu və iqtisadi gücünü daha da gücləndirən Dəniz respublikaları öz mövcudluğunu bir necə əsrlik sığortalamağı bacarmışdır. Xüsusi ilə Dördüncü səlib yürüşü zamanı Qüds şəhərini xilas etmək adı ilə yola çıxmış Venesiya Respublikası Doçu Enriko Dandolo yürüşü şəxsi məqsədləri üçün istifadə edərək Konstantinopol şəhərini yağmalamış nəticədə Bizans imperiyasının əvəzinə uzun ömürlü olmayan Latın imperiyası yaradılmışdır.

Hər bir Dəniz respublikasının öz mövcud ərazilərindən uzaqda yerləşən kiçik adaları və özünə xas ticarət üsulları mövcud idi. Həmin dövrdə Aralıq dənizində yerləşən Sardiniya, Korsika, Adriatik dənizi sahilində yerləşən şəhərlər, Egey dəniziQara dəniz sahilləri, Krım torpağıŞimali Afrika sahilləri Dəniz respublikarının nəzarətində olan ərazilər idi. Bu baxımdan YunanıstanKipr adasını uzun müddət əlində saxlamış Venesiya Respublikası daha çox əraziyə sahib olmuşdur.

Məşhur Dəniz respublikaları ilə yanaşı az tanınmış və qısa ömürlü Dəniz respublikalarıda mövcud olmuşdur. Ankona, Qaeta və ya Trani şəhər dövətlərini qısa ömürlü şəhər dövlətərinə misal olaraq göstərmək olar. Dalmaçiya sahillərində yerləşmiş Raqusa Respublikasıda qısa müddətlik təsir gücünə malik olan şəhər dövlətlərindən olmuşdur.

Yaranması

XI əsrin əvvəllərindən etibarən Avropa qitəsində yerləşən ticarət karvan yolları çox təhlükəli idi. Bu səbəbdən həmin yollar daha təhlükəsiz olan dəniz yolları ilə əvəzlənmişdir. Heç bir dövlətə tabe olmayan və əsasən quldurluq yolu ilə qazanc əldə edə edən soyğunçuların ticarət karvanlarına hücum etməsi Avropada quru yolla ticarətin həyata keçirilməsini çox təhlükəli vəziyyətə gətirmişdir. Ticarət yollarının dənizlərə köçürülməsindən sonra Aralıq dənizi hövzəsində ticarət kanalları möhkəmləndirmiş və bu ticarət yollarının üzərində yerləşən şəhərlər sürətlə inkişaf etməyə başlamışdır. Bu şəhərlər tez-tez Sarazanlar adlandırlan qrupların hücumlarına məruz qalırdı. Hücumların çoxalması səbəbindən şəhər dövlətləri öz hərbi sistemlərini formalaşdırmaq zərurəti ilə qarş-qarşıya qalmışdılar. Hərbiləşdirmə sistemi Dəniz respublikalarında əsasən hərbi donanmanın yaradılması üzərində qurulurdu. Qısa zamanda Venesiya RespublikasıPiza Respublikası kimi şəhər dövlətlərinin güclü ordu yaratması şəhər dövlətlərinin müdafiə vəziyyətindən hücum vəziyyətinə keçməsi ilə nəticələnmişdir. Dəniz respublikalarının dənizlərdə əsas rəqibləri BizansƏrəb donanmaları idi.

İnkişaf mərhələsi

 
Ankona Respublikasının sərhədləri və qalaları (XV əsr)

Dövlətçilik quruluşu baxımdan şəhər dövlətləri müstəqil dövlətlər olaraq formalaşmışdılar. Dəniz respublikalarında əsas kübar sinif kimi tacirlər sinifi qəbul edilirdi. Mühüm ticarət yollarının üzərində yerləşməsi səbəbindən ticarət bu dövlətlərin əsas gəlir mənbəyi hesab olunurdu. Dəniz respublikalarının tarix səhnəsində görünməsindən sonra Avropanın şərqə doğru yayılma prosesi daha da sürətlənməyə və şərq ölkələrində yeni dayaqların yaradılması yolunda mühüm addımlar atılmağa başlanılmışdı. Modern İtaliya ərazisində yerləşən Dəniz respublikaları qızıl sikkə pulları yenidən dövriyəyə daxil etmiş, parca ticarətini genişləndirmiş və eyni zamanda Avropa tarixinin ən böyük kargüzarlıq prosesini başlatmışıdlar. Bütün bunlara misal olaraq Bank və Notariat əməliyyatlarının Avropada daha əhatəli və peşəkar şəkildə Venesiya Respublikasının dönəmində aparıldığını göstərmək kifayətdir. Dənizçiliyin inkişaf etməsi eyni zamanda gəmilərdə yeni texnoloji vasitələrin istifadə edilməsinə şərait yaradırdı.

Bu dövrlərə təsadüf edən Səlib yürüşləri Dəniz respublikalarının genişlənmə siyasəti ilə üst-üstə düşürdü. Avropa ölkələrindən yürüşlərə qatılan dövlətlərin silah-sursatları dənizlər vasitəsi ilə əsasən bu şəhər dövlətlərinin gəmi ilə danışınırdı. Bunun müqabilində müəyyən haqq alan dövlətlər eyni zamanda yeni zəbt edilən ərazilərdə də bəzi üstünlüklər əldə edirdilər. Bu baxımdan Dəniz respublikalarının əldə etdikəri əsas imtiyazlardan biri Şərqdə zəbt edilən yeni ərazilərdə onlar üçün xüsusi səmtlərin ayrılması və orada öz şəhər dövlətlərində olduğu qanunlarla fəaliyyət göstərmələlərinə imkan yaradılması idi.

Əraziləri və siyasi nüfuzları durmadan inkişaf edən Piza, VenesiyaGenuya kimi Respublikalar yeni müstəmləkələrin yaradılması yolunda bir-biri ilə mübarizə aparır, hər biri ticarət baxımdan daha strateji bir bölgəni ələ keçirmək istəyirdi. Bu baxımdan Konstantinopol şəhərinin tarixi Pera səmti VenesiyaGenuya şəhər dövlətləri üçün ən önəmli ticarət mərkəzlərindən biri idi. Konstantinopol 1453-cü ildə Osmanlı imperiyasının sultanı II Mehmed tərəfindən fəth edildikdən sonra şəhərin adı İstanbul olaraq dəyişdirilmiş və buna uyğun olaraq Pera səmtinin adı Beyoğlu ilə əvəzələnmişdir. Bu gözlənilməz dəyişiklikdən sonra VenesiyaGenuya özləri üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən ticarət qapılarından birini itirmişdir.

Dəniz respublikalarının ömürləri bir-biri ilə müqayisədə müxtəlif olmuşdur. VenesiyaGenuya kimi dövlətlər Orta Əsrlər boyunca demək olar ki, öz mövcudluqlarını qoruyub saxlaya bilsədə Napoleon Bonapartın hakimiyyətə gəlməsindən sonra işğal edilmişdir. Digər dövlətlər isə əsasən İntibah dövrü boyunca müstəqilliklərini qoruya bilmişdilər. Piza Respublikası Florensiyanın ağalığını qəbul etmək məcburiyyətində qalmış, Ankona Respublikası Papa dövləti tərəfindən işğal edilmiş, Amalfi Respublikası isə Normanların işğalı ilə üzləşmişdir.

Amalfi və Ankona respublikaları

  Əsas məqalə: Amalfi Respublikası
 
Amalfi bayrağı

Avropa miyqasında önəmli rol oyanayan ilk Dəniz respublikası Amalfi Respublikası olmuşdur. Ərəblərin Aralıq dənizində qurduqları hakimiyyəti ələ keçirən Amalfi tacirləri X əsrdə İtaliyanın cənubunda və şərqində yeni ticarət mərkəzləri formalaşdırmağa başlamışdılar. Konstantinopol şəhərində ilk ticarət koloniyasıda Amalfi ticariləri tərəfindən salınmışdır. Amalfi tacirləri gələcəkdə onların adı ilə adlandırılacaq qanunlar toplusu hazırlayaraq dənizçilik ticarətinin etik və iş kodekslərini hazırlamış və bu qanunlar uzun illər Avropa dənizçiləri tərəfindən vahid şəkildə qəbul edilmişdir. 1039-cu ildə Amalfi Salerno Knyazlığının nəzarəti altına keçmişdir. 1073-cü ildə isə Robert Quiskard tərəfindən şəhər yağmalanmışdır. 1096-cı ildə Amalfi şəhər əhalisi kütləvi üsyanlardan sonra müstəqilliyini elan etsədə 1101-ci ildə üsyan yatırılmışdır. 1130-cu ildə də başladılan üsyan hərakatı bir ildən sonra yatırılmışdır. Amalfi şəhərinin X və XI əsr aralığında yaşadığı hadisələr nəticəsində şəhər öz gücünü itirməyə başlamışdır. Təbii fəlakətlər, xüsusilə sel daşqınları nəticəsində şəhərin əhalisi azalmağa başlamış və XI əsrin sonlarına yaxın Amalfi Respublikası öz strateji əhəmiyyətinə Napoli şəhərinə uduzmuşdur.

774-cü ildən etibarən Papa dövlətinin tərkibində yer alan Ankona, Müqəddəs Roma imperiyasının təsirlərinə məruz qasada XII əsrə doğru öz müstəqilliyini əldə etmişdir. Dəniz sahillərində yerləşən əraziləri əsasən Venesiya Respublikasının nəzarəti altında qalmasına baxmayaraq Müqəddəs Roma imperiyası ilə yaratmış olduqları ticarət və iqtisadi münasibətlər nəticəsində şəhərin daxili inkişafına nail olunmuşdur. Ankonanı digər şəhər dövlətlərindən fərqləndirən əsas cəhətlərdən biri də diplomatik münasibətlərə daha çox üstünlük verməsi idi. Belə ki, Ankona Respublikasının Müqəddəs Roma imperiyası ilə yanaşı Osmanlı imperiyası ilə də gözəl diplomatik münasibətləri vardı. Bu münsibətlər nəticəsində türk diplomat və dənizçilər üçün Avropa səfərləri daha təsirli formada təşkil edilirdi. Ankonanın müstəqil dövlət olması qonşu şəhər dövlətləri üçün daim təhlükəli olsada Ankona mövcud olduğu müddət ərzində heç bir qonşu şəhər dövlətinin ərazisinə hücum etməmişdir. 1532-ci ildə müstəqilliyin itirən Ankona Roma Papası VII Klement tərəfindən Papa dövlətinin tərkibinə qatılmışdır.

Xronologiya

Venesiya RespublikasıRaqusa RespublikasıPiza RespublikasıGenuya RespublikasıAnkona RespublikasıAmalfi Respublikası

Ədəbiyyat

Dəniz respublikaları
  • Adolf Schaube, Storia del commercio dei popoli latini del Mediterraneo sino alla fine delle Crociate, Unione tipografico-editrice Torinese, 1915
  • Armando Lodolini, Le repubbliche del mare, edizioni Biblioteca di storia patria, (Ente per la diffusione e l'educazione storica), Rome 1967
  • G. Benvenuti – Le Repubbliche Marinare. Amalfi, Pisa, Genova, Venezia – Newton & Compton editori, Roma 1989.
  • Marc'Antonio Bragadin, Storia delle Repubbliche marinare, Odoya, Bologna 2010, 240 pp., ISBN 978-88-6288-082-4.
Amalfi Respublikası
  • Umberto Moretti, La prima repubblica marinara d'Italia: Amalfi : con uno studio critico sulla scoperta della bussola nautica, A. Forni, 1998
Genuya Respublikası
  • Aldo Padovano; Felice Volpe, La grande storia di Genova, Artemisia Progetti Editoriali, 2008, Vol. 2, p. 84, 91
  • .Carlo Varese, Storia della repubblica di Genova: dalla sua origine sino al 1814, Tipografia d'Y. Gravier, 1836
Piza Respublikası
  • Gino Benvenuti, Storia della Repubblica di Pisa: le quattro stagioni di una meravigliosa avventura, Giardini, 1961
  • M. Chiaverini, Repubblica imperiale pisana. La vittoria navale su Genova del 1241: alcuni aspetti, antefatti vicini e lontani, misteri e coincidenze, Pisa Offset Grafica, 1999.
  • M. Chiaverini, Il ‘Porto Pisano’ alla foce del Don tra il XIII e XIV secolo, Pisa, MARICH Studio storico editoriale, 2000.
  • M. Chiaverini, La battaglia di Saint-Gilles nel 1165 tra Pisa e Genova. Le lotte di predominio, tra misteri ed intrighi, nella Francia meridionale dei secoli XI-XII, Pisa, MARICH Studio storico editoriale, 2004.
Venesiya Respublikası
  • Alvise Zorzi, La repubblica del leone: Storia di Venezia, Bompiani 2002
  • Samuele Romanin, Storia documentata di Venezia editore Naratovich 1854
Ankona Respublikası
  •  Various authors, Ancona repubblica marinara, Federico Barbarossa e le Marche; Arti grafiche Città di Castello, 1972
Raqusa Respublikası
  • Sergio Anselmi e Antonio Di Vittorio Ragusa e il Mediterraneo: ruolo e funzioni di una repubblica marinara tra Medioevo ed età Moderna, Cacucci, 1990

dəniz, respublikaları, repubbliche, marinare, italiyada, orta, əsrlərdə, yaranmış, inkişaf, etməyə, başlamış, şəhər, dövlətlərinə, verilən, ümumi, şəhər, dövlətlərindən, tanınmışları, piza, genuya, venesiya, şəhər, dövlətləri, olmuşdur, dövlətlər, biri, ilə, i. Deniz respublikalari it Repubbliche marinare Italiyada Orta esrlerde yaranmis ve inkisaf etmeye baslamis seher dovletlerine verilen umumi ad Seher dovletlerinden en taninmislari Piza Genuya ve Venesiya seher dovletleri olmusdur Bu dovletler bir biri ile ister iqtisadi istersede siyasi baximdan reqabet aparir ve biri digerini ozunden asli veziyyete salmaga calisirdi X XIII esrlerde Italiya seher dovletleri Araliq denizinde yerlesen ticaret yollarina nezaret etmek ve erazide daha da guclenmek ucun oz herbi donanmalarini formalasdirmaga baslamisdilar Bu baximdan seher dovletlerinin donanmalari Selib yuruslerinde istirak eden herbi birliklere cox komek etmisdir Selibcilerin denizden desteyini Venesiya seher dovleti basda olmaqla diger seher dovletleri qarsilayirdi Deniz respublikalari oz movcudluqlarini qoruyub saxlaya bilmek ucun muxtelif zamanlarda boyuk imperiyalar ile vassal muqavileleri imzalamis ve ya bir birlerine qarsi aparilan doyuslerde muttefiqlerini herbi donanma ile temin etmisdiler Italiya tarixiQedim dovr Antik Italiya xalqlari Terramare Villanova Etrusk Magna Graecia Qedim Roma Carliq Respublika Imperiya Orta esrler Siciliya emirliyi Venesiya Genuya Vatikan Napoli Sardinya Piemonte Kralligi Florensiya Deniz respublikalari Yeni dovr Intibah Italiyan muharibeleri Risorgimento XX esr Italiya Kralligi Italiya Sosial Respublikasi Italiya Respublikasi Xususi movzular Italiya herb tarixi Italiya medeni tarixi Italiya iqtisadi tarixi Italiya sosial tarixi Mundericat 1 Umumi menzere 2 Yaranmasi 3 Inkisaf merhelesi 4 Amalfi ve Ankona respublikalari 5 Xronologiya 6 EdebiyyatUmumi menzere Redakte Esas meqale Seher dovletleri Denizci cumhuriyyetler XI esrde Florensiyali seyyah ve rahib Xristofor Buondelmonti terefinden hazirlanmis Konstantinopol xeritesinde Italyanin ticaret merkezlerinden biri olan Pera muasir Beyoglu sisirdilerek oldugundan boyuk tesvir edilmisdir 1465 1475 Deniz respublikalari seher dovletleri idi Esasen musteqil dovlet olaraq formalasmis ve daxili xarici siyasetde musteqil qerarlar qebul etmekde serbest idiler Deniz respublikalarinini erazileri Bizans imperiyasinin torpaqlari uzerinde yerlesirdi Her bir respublikanin ozune mexsus idare etme sistemi olsa da her birinin ortaq cehetlerinden biri kimi tacir sinifinin daha guclu nufuza sahib olmasini gostermek mumkundur Herbi donanma sahesinde pesekarlasmis bu seher dovletleri deniz donanmasi olmayan dovletlerle tez tez muttefiq raziliqlar elde edir ve ya oz musteqillikleri ucun tehlukeli hesab etdikleri dovletere qarsi mubarize aparan dovletleri herbi donanma ile temin edirdiler Bu baximdan Deniz respublikalarinin esas desteyi Selib yurusleri zamani ozunu gostermisdir Muqeddes torpaqlari xilas etmek adi altinda teskil edilen yuruslerde selibcilerin demek olar ki hec bir deniz gucu yox idi Yaxin Serqden elde edilen qenimetin hesabina oz nufuzunu ve iqtisadi gucunu daha da guclendiren Deniz respublikalari oz movcudlugunu bir nece esrlik sigortalamagi bacarmisdir Xususi ile Dorduncu selib yurusu zamani Quds seherini xilas etmek adi ile yola cixmis Venesiya Respublikasi Docu Enriko Dandolo yurusu sexsi meqsedleri ucun istifade ederek Konstantinopol seherini yagmalamis neticede Bizans imperiyasinin evezine uzun omurlu olmayan Latin imperiyasi yaradilmisdir Her bir Deniz respublikasinin oz movcud erazilerinden uzaqda yerlesen kicik adalari ve ozune xas ticaret usullari movcud idi Hemin dovrde Araliq denizinde yerlesen Sardiniya Korsika Adriatik denizi sahilinde yerlesen seherler Egey denizi ve Qara deniz sahilleri Krim torpagi ve Simali Afrika sahilleri Deniz respublikarinin nezaretinde olan eraziler idi Bu baximdan Yunanistan ve Kipr adasini uzun muddet elinde saxlamis Venesiya Respublikasi daha cox eraziye sahib olmusdur Meshur Deniz respublikalari ile yanasi az taninmis ve qisa omurlu Deniz respublikalarida movcud olmusdur Ankona Qaeta ve ya Trani seher dovetlerini qisa omurlu seher dovleterine misal olaraq gostermek olar Dalmaciya sahillerinde yerlesmis Raqusa Respublikasida qisa muddetlik tesir gucune malik olan seher dovletlerinden olmusdur Yaranmasi RedakteXI esrin evvellerinden etibaren Avropa qitesinde yerlesen ticaret karvan yollari cox tehlukeli idi Bu sebebden hemin yollar daha tehlukesiz olan deniz yollari ile evezlenmisdir Hec bir dovlete tabe olmayan ve esasen quldurluq yolu ile qazanc elde ede eden soyguncularin ticaret karvanlarina hucum etmesi Avropada quru yolla ticaretin heyata kecirilmesini cox tehlukeli veziyyete getirmisdir Ticaret yollarinin denizlere kocurulmesinden sonra Araliq denizi hovzesinde ticaret kanallari mohkemlendirmis ve bu ticaret yollarinin uzerinde yerlesen seherler suretle inkisaf etmeye baslamisdir Bu seherler tez tez Sarazanlar adlandirlan qruplarin hucumlarina meruz qalirdi Hucumlarin coxalmasi sebebinden seher dovletleri oz herbi sistemlerini formalasdirmaq zerureti ile qars qarsiya qalmisdilar Herbilesdirme sistemi Deniz respublikalarinda esasen herbi donanmanin yaradilmasi uzerinde qurulurdu Qisa zamanda Venesiya Respublikasi ve Piza Respublikasi kimi seher dovletlerinin guclu ordu yaratmasi seher dovletlerinin mudafie veziyyetinden hucum veziyyetine kecmesi ile neticelenmisdir Deniz respublikalarinin denizlerde esas reqibleri Bizans ve Ereb donanmalari idi Inkisaf merhelesi Redakte Ankona Respublikasinin serhedleri ve qalalari XV esr Dovletcilik qurulusu baximdan seher dovletleri musteqil dovletler olaraq formalasmisdilar Deniz respublikalarinda esas kubar sinif kimi tacirler sinifi qebul edilirdi Muhum ticaret yollarinin uzerinde yerlesmesi sebebinden ticaret bu dovletlerin esas gelir menbeyi hesab olunurdu Deniz respublikalarinin tarix sehnesinde gorunmesinden sonra Avropanin serqe dogru yayilma prosesi daha da suretlenmeye ve serq olkelerinde yeni dayaqlarin yaradilmasi yolunda muhum addimlar atilmaga baslanilmisdi Modern Italiya erazisinde yerlesen Deniz respublikalari qizil sikke pullari yeniden dovriyeye daxil etmis parca ticaretini genislendirmis ve eyni zamanda Avropa tarixinin en boyuk karguzarliq prosesini baslatmisidlar Butun bunlara misal olaraq Bank ve Notariat emeliyyatlarinin Avropada daha ehateli ve pesekar sekilde Venesiya Respublikasinin doneminde aparildigini gostermek kifayetdir Denizciliyin inkisaf etmesi eyni zamanda gemilerde yeni texnoloji vasitelerin istifade edilmesine serait yaradirdi Bu dovrlere tesaduf eden Selib yurusleri Deniz respublikalarinin genislenme siyaseti ile ust uste dusurdu Avropa olkelerinden yuruslere qatilan dovletlerin silah sursatlari denizler vasitesi ile esasen bu seher dovletlerinin gemi ile danisinirdi Bunun muqabilinde mueyyen haqq alan dovletler eyni zamanda yeni zebt edilen erazilerde de bezi ustunlukler elde edirdiler Bu baximdan Deniz respublikalarinin elde etdikeri esas imtiyazlardan biri Serqde zebt edilen yeni erazilerde onlar ucun xususi semtlerin ayrilmasi ve orada oz seher dovletlerinde oldugu qanunlarla fealiyyet gostermelelerine imkan yaradilmasi idi Erazileri ve siyasi nufuzlari durmadan inkisaf eden Piza Venesiya ve Genuya kimi Respublikalar yeni mustemlekelerin yaradilmasi yolunda bir biri ile mubarize aparir her biri ticaret baximdan daha strateji bir bolgeni ele kecirmek isteyirdi Bu baximdan Konstantinopol seherinin tarixi Pera semti Venesiya ve Genuya seher dovletleri ucun en onemli ticaret merkezlerinden biri idi Konstantinopol 1453 cu ilde Osmanli imperiyasinin sultani II Mehmed terefinden feth edildikden sonra seherin adi Istanbul olaraq deyisdirilmis ve buna uygun olaraq Pera semtinin adi Beyoglu ile evezelenmisdir Bu gozlenilmez deyisiklikden sonra Venesiya ve Genuya ozleri ucun heyati ehemiyyet kesb eden ticaret qapilarindan birini itirmisdir Deniz respublikalarinin omurleri bir biri ile muqayisede muxtelif olmusdur Venesiya ve Genuya kimi dovletler Orta Esrler boyunca demek olar ki oz movcudluqlarini qoruyub saxlaya bilsede Napoleon Bonapartin hakimiyyete gelmesinden sonra isgal edilmisdir Diger dovletler ise esasen Intibah dovru boyunca musteqilliklerini qoruya bilmisdiler Piza Respublikasi Florensiyanin agaligini qebul etmek mecburiyyetinde qalmis Ankona Respublikasi Papa dovleti terefinden isgal edilmis Amalfi Respublikasi ise Normanlarin isgali ile uzlesmisdir Amalfi ve Ankona respublikalari Redakte Esas meqale Amalfi Respublikasi Amalfi bayragi Avropa miyqasinda onemli rol oyanayan ilk Deniz respublikasi Amalfi Respublikasi olmusdur Ereblerin Araliq denizinde qurduqlari hakimiyyeti ele keciren Amalfi tacirleri X esrde Italiyanin cenubunda ve serqinde yeni ticaret merkezleri formalasdirmaga baslamisdilar Konstantinopol seherinde ilk ticaret koloniyasida Amalfi ticarileri terefinden salinmisdir Amalfi tacirleri gelecekde onlarin adi ile adlandirilacaq qanunlar toplusu hazirlayaraq denizcilik ticaretinin etik ve is kodekslerini hazirlamis ve bu qanunlar uzun iller Avropa denizcileri terefinden vahid sekilde qebul edilmisdir 1039 cu ilde Amalfi Salerno Knyazliginin nezareti altina kecmisdir 1073 cu ilde ise Robert Quiskard terefinden seher yagmalanmisdir 1096 ci ilde Amalfi seher ehalisi kutlevi usyanlardan sonra musteqilliyini elan etsede 1101 ci ilde usyan yatirilmisdir 1130 cu ilde de basladilan usyan herakati bir ilden sonra yatirilmisdir Amalfi seherinin X ve XI esr araliginda yasadigi hadiseler neticesinde seher oz gucunu itirmeye baslamisdir Tebii felaketler xususile sel dasqinlari neticesinde seherin ehalisi azalmaga baslamis ve XI esrin sonlarina yaxin Amalfi Respublikasi oz strateji ehemiyyetine Napoli seherine uduzmusdur 774 cu ilden etibaren Papa dovletinin terkibinde yer alan Ankona Muqeddes Roma imperiyasinin tesirlerine meruz qasada XII esre dogru oz musteqilliyini elde etmisdir Deniz sahillerinde yerlesen erazileri esasen Venesiya Respublikasinin nezareti altinda qalmasina baxmayaraq Muqeddes Roma imperiyasi ile yaratmis olduqlari ticaret ve iqtisadi munasibetler neticesinde seherin daxili inkisafina nail olunmusdur Ankonani diger seher dovletlerinden ferqlendiren esas cehetlerden biri de diplomatik munasibetlere daha cox ustunluk vermesi idi Bele ki Ankona Respublikasinin Muqeddes Roma imperiyasi ile yanasi Osmanli imperiyasi ile de gozel diplomatik munasibetleri vardi Bu munsibetler neticesinde turk diplomat ve denizciler ucun Avropa seferleri daha tesirli formada teskil edilirdi Ankonanin musteqil dovlet olmasi qonsu seher dovletleri ucun daim tehlukeli olsada Ankona movcud oldugu muddet erzinde hec bir qonsu seher dovletinin erazisine hucum etmemisdir 1532 ci ilde musteqilliyin itiren Ankona Roma Papasi VII Klement terefinden Papa dovletinin terkibine qatilmisdir Xronologiya RedakteEdebiyyat RedakteDeniz respublikalariAdolf Schaube Storia del commercio dei popoli latini del Mediterraneo sino alla fine delle Crociate Unione tipografico editrice Torinese 1915 Armando Lodolini Le repubbliche del mare edizioni Biblioteca di storia patria Ente per la diffusione e l educazione storica Rome 1967 G Benvenuti Le Repubbliche Marinare Amalfi Pisa Genova Venezia Newton amp Compton editori Roma 1989 Marc Antonio Bragadin Storia delle Repubbliche marinare Odoya Bologna 2010 240 pp ISBN 978 88 6288 082 4 Amalfi RespublikasiUmberto Moretti La prima repubblica marinara d Italia Amalfi con uno studio critico sulla scoperta della bussola nautica A Forni 1998Genuya RespublikasiAldo Padovano Felice Volpe La grande storia di Genova Artemisia Progetti Editoriali 2008 Vol 2 p 84 91 Carlo Varese Storia della repubblica di Genova dalla sua origine sino al 1814 Tipografia d Y Gravier 1836Piza RespublikasiGino Benvenuti Storia della Repubblica di Pisa le quattro stagioni di una meravigliosa avventura Giardini 1961 M Chiaverini Repubblica imperiale pisana La vittoria navale su Genova del 1241 alcuni aspetti antefatti vicini e lontani misteri e coincidenze Pisa Offset Grafica 1999 M Chiaverini Il Porto Pisano alla foce del Don tra il XIII e XIV secolo Pisa MARICH Studio storico editoriale 2000 M Chiaverini La battaglia di Saint Gilles nel 1165 tra Pisa e Genova Le lotte di predominio tra misteri ed intrighi nella Francia meridionale dei secoli XI XII Pisa MARICH Studio storico editoriale 2004 Venesiya RespublikasiAlvise Zorzi La repubblica del leone Storia di Venezia Bompiani 2002 Samuele Romanin Storia documentata di Venezia editore Naratovich 1854Ankona Respublikasi Various authors Ancona repubblica marinara Federico Barbarossa e le Marche Arti grafiche Citta di Castello 1972Raqusa RespublikasiSergio Anselmi e Antonio Di Vittorio Ragusa e il Mediterraneo ruolo e funzioni di una repubblica marinara tra Medioevo ed eta Moderna Cacucci 1990Menbe https az wikipedia org w index php title Deniz respublikalari amp oldid 6049122, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.