fbpx
Wikipedia

Cəfər Kavian

Avqust 05, 2021

Cəfər Məhəmmədəli oğlu Kavian (Kaviani, Məmmədzadə) (1895, Təbriz – 1975, Bakı) — Cənubi Azərbaycan Milli hökumətinin müdafiə naziri, general-mayor

Cəfər Kavian
Cəfər Məhəmmədəli oğlu Kavian
Digər adı Cəfər Məmmədzadə
Doğum tarixi 1895
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1975
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti siyasətçi

Həyatı

Cəfər Məmmədzadə Cənubi Azərbaycan milli hökumətinin müdafiə naziri idi. İlk gəncliyindən gizli inqilabi işə qoşulduğundan o, iki adla fəaliyyət göstərmişdir. Gəncliyində onun gizli adı Məşədi idi, Cənubi Azərbaycan milli hökumətinin milli qoşunlar vəziri olanda isə general Cəfər Gavian kimi tanınmışdı. Onun atası Təbriz yaxınlığındakı Səhlan (Sağalan) kəndindən idi. Səttarxan hərəkatı başlananda savalanlı Məhəmmədəli kişi böyük qardaşı İsrafillə mücahidlərin sırasına qoşuldu.O, oxumaq, yazmaq öyrəndi. Səttarxanın tanınmış mücahidlərindən biri və gizli inqilabi hərəkatın məşvərətçisi oldu. Səttarxan 1910-cu il aprelin on beşində Tehranda böyük təntənə ilə qarşılananda mücahidlərlə birgə çəkdirdiyi şəkildə – ön cərgədə savalanlı Məhəmmədəli kişi də vardı. Səttarxanın azadlıq hərəkatı İran hakimləri tərəfindən yatırıldıqda, savalanlı Məhəmmədəli də həbsə atıldı. Həbsdən azad olandan bir az sonra çəkdiyi işgəncələrdən vəfat etdi.

Məhəmmədəli Səhlanlının obrazı Makulu Pənahinin "Səttarxan" romanında öz əksini tapmışdır. General Cəfər Məmmədzadənin böyük qardaşı İsrafil də inqilabi işdə fəal çalışan fədailərdən idi.

General 1974-cü ildə öz dəst-xətti ilə yazdığı tərcümeyi halında qeyd edir ki, inqilabi fəaliyyətə 1908-ci ildən, on üç yaşında gənc bir fədai kimi Səttarxan hərəkatından başlamışam. O vaxta qədər Təbrizdə dini təhsil almışam.

İnqilab məğlubiyyətə uğrayanda, o, qardaşı İsrafillə şah təzyiqindən qaçıb Bakıya pənah gətirir. İki il Bakıda dərzilik edən Məşədi Cəfər yenidən Təbrizə qayıdır. Qulamhüseyn xan Rzazadənin evində təşkil olunmuş İran sosial-demokrat firqəsinin beşinci hövzə iclasında iştirak edir. Şeyx Məhəmməd Xiyabani hərəkatında fədai başçılarından biri olur.

O, Mərənddən Təbrizə köçdü.

1922-ci ilin fevral ayının doqquzunda Məşədinin gizli şəraitdə yaşadığı evinə bir neçə adam toplaşmışdı. Onların arasında Məşədi, İslam, şair Lahuti, doktor Rəhim xan, Tağı Şərqi, Bürhani və başqaları var idi. Onlar kiçik müşavirə keçirdilər. Bu hadisədən bir – iki saat sonra Təbrizin müxtəlif məhəllələrində atışma başlandı, bütün gecəni davam etdi. Səhər isə hökumət artıq xalq fədailərinin əlində idi".

Məşədi Cəfər 1922-ci ildə məşhur şair Əbülqasım Lahuti hərəkatında yaxından iştirak edərək fədai başçısı olur. Bir az sonra şahlıq rejiminin ağırlığı nəticəsində bu hərəkat da yatırılır. Məşədi Cəfər ikinci dəfə Bakıya gəlir, təhsilini artırmaq üçün partiya kursuna daxil olur. 1924-cü ildə Azərbaycan Kommunist Partiyasının sərəncamı ilə Məşədi Cəfər Naxçıvandakı dağ-mədən fəhlə həmkarlar ittifaqının sədri vəzifəsinə işə göndərilir. Üç il sonra üçüncü Kominternin tapşırığı ilə yenidən İrana göndərilən Məşədi Cəfər Təbrizdə, Rəştdə, Mazandaranda və Tehranda gizli inqilabi iş aparır.

1930-cu ilin sonlarında ajanlar onu həbs edir. Məhkəmənin 3472/14 nömrəli qərarının surəti oğlu Marksda qalır. Onun mətni belədir: "Cəfər Kavian ona görə məsuliyyətə alınır ki, Bir may münasibətilə intibahnamələr nəşr etdirib Tehranda yayırmış. O, Kommunist Partiyasına mənsubdur. İrandakı və xaricdəki kommunistlərlə yaxından əlaqə saxlayır. İran məmləkətinə və onun istiqlaliyyətinə zidd bir adamdır. Ona görə də Cəfər Kavianın yoldaşları İran qanun məcəlləsinin iyirmi yeddinci maddəsi ilə, Kavianın özü isə həmin qanunun iyirmi səkkizinci maddəsi ilə mücazat olunub həbs olunurlar. Hökm yerinə yetirilir." Altı il yeddi ay Qəsri-Qacar zindanının uça və qalın divarları, dəmir qapıları mərd Azərbaycan oğlu Cəfər Kavianın mübarizə əzmini qıra bilmir. Qəddar Rza şah hakimiyyəti həbsdən sonra onu Zəncan şəhərinə sürgün edir. O, Sovet ordusu İrana gəldikdən sonra, 1941-ci ildə sürgündən azad olunur.

1945-ci il dekabrın on ikisində Cənubi Azərbaycanda silahlı üsyan nəticəsində xalq Azərbaycan Demokratik firqəsinin banisi Seyid Cəfər Pişəvərini milli hökumətin baş naziri təyin etdi. Onlar İran çərçivəsində milli muxtariyyət aldılar. Azərbaycan dili rəsmi dövlət dili oldu. Ana dilimizdə orta və ali məktəblər açıldı. Səkkiz saatlıq iş günü bərpa olundu. Səttarxana və Bağırxana heykəl ucaldıldı. Həmin gün tarixə "21 Azər hərəkatı" kimi daxil oldu.

Fədailər Azərbaycanın şəhər və kəndlərini istilaçı İran qoşunlarından təmizlədilər. Cəfər Kavian Azərbaycan Milli hökumətinin qərarı ilə general-mayor rütbəsi ilə təltif olunub, müdafiə naziri təyin edildi. Həmin ili "Nəcate-İran" qəzeti yazırdı:

"General Kavian hal-hazırda Azərbaycanın həm qoşun hissəsinə, həm də Azərbaycan milis idarələrinə başçılıq edir. Bu şəxs qədim mübariz İran azadxahlarından biri olub və Azərbaycan Demokratik hərəkatında, eyni halda İran Demokratik hərəkatında iyirmi beş il qabaqdan ta indiyə kimi iştirak edibdir.

O, Rza şah dövründə illərlə həbsdə olmuş və həyatının çox dövrünü zindanda keçirmişdir. "21 Azər hərəkatı"nda Cəfər Kavian canfəşan fədai olmuş və Azərbaycanın bütün fədai dəstələrinin rəhbərliyini öz əlinə almış, gözəçarpan dərəcədə fədakarlıq göstərmişdir. Ona görə də Azərbaycan Demokratik hökuməti Cəfər Kavianı hərbi vüzarətxananın vəziri təyin etdi. O, öz silahdaşları – azadxah Seyid Cəfər Pişəvəri, Şəbüstəri, doktor Cavid və başqaları ilə Azərbaycan Demokrat Partiyasını, milli hökumətin fəaliyyətini yüksəklərə qaldıraraq mürtəce irticanı çıxılmaz vəziyyətdə qoymuşdur".

Milli hökumətin süqutu

 
Cəfər Kavian ortada

1946-cı il noyabrın axırlarında İran hökuməti iyun müqaviləsini pozdu. Cənubi Azərbaycanı yenidən fəth etmək üçün onun üzərinə hücum etdi. Zəncanda, Sərabda, Ərdəbildə, Təbriz və başqa şəhərlərdə qanlı cinayətlər törətdilər.

Dekabrda şah idarə üsulu bərpa olundu. İranın baş naziri Qəvamülsəltənə ilə Stalin, Azərbaycanın milli mənafeyini sarsıdan təkliflər irəli sürdülər. Onlar Azərbaycanın İrandan ayrılmaq və onun torpağına sahib olmaq istədiyini iddia etdilər.

Bu hadisələrfən sonra Əbdülqasım Əzimi güllələndi. O, son nəfəsindədemişdi:

— Xatircəm olun, hər bir azadxah azərbaycanlı sabah bir general Əzimi olacaqdır. Xalqın intiqamını gözləyin! Tökdüyünüz qanlara, etdiyiniz vəhşiliklərə görə gələcək nəsil sizdən intiqam alacaq!

Sərdari milli Səttarxanın və salari milli Bağırxanın heykəlləri uçuruldu. General Mirzə Rəhbini Kəbiri, Əzimi, mayor Raşitin Məmmədəli oğlu, polkovnik Mürtəzəvi, Qazi, Cövdətü Dəbirniya, Zəhiri, Ehsani, Şeyxi kimi öldürüldü. Vəziyyətin ağırlığından digərləri kimi general Cəfər Kavian da Sovet Azərbaycanına gəldi. Ömrünün axırınadək – 1975-ci ilədək vətən həsrətilə yaşadı.

Ailəsi

Generalın üç oğlu və üç qızı Bakıda yaşayıb.

Haqqında yazılanlar

General Cəfər Kavianın ölumündən bir ay sonra Hizbi-Tudeyi İranın – Azərbaycan Demokrat Partiyasının orqanı "Azərbaycan" qəzeti 1975-ci il, iyirmi səkkiz fevral tarixli nömrəsində şəkli ilə birgə onun haqqında nekroloq vermişdir. Azərbaycan oğlunun azadlıq yolunda çəkdiyi əziyyətlər qəzetdəki bu yazıda da öz əksini tapıb:

"Cəfər Kavian gənc yaşlarından ölkənin əsarətdə olmasını və xalqın məşəqqətli həyatını müşahidə etmiş, minlərlə gözüaçıq Azərbaycan oğlu kimi mübarizəyə qoşulmuşdur. O, Azərbaycan Demokrat firqəsinin müəssisələrindən biri idi. Xalqmilli hökuməti Kaviana generallıq dərəcəsi verərək onu xalq qoşunları vəziri təyin etmişdir. "21 Azər" nehzətinin nailiyyətlərini qoruyub saxlamaq uğrunda geniş mübarizədə Cəfər Kavianın da böyük xidmətləri vardır. Azərbaycanda milli demokratik hərəkat qan dəryasında boğulduğu zaman minlərlə demokrat və fədai kimi Cəfər Kavian da mühacirət etməyə məcbur olub. Lakin mühacirat illərində də Kavianın bütün, fikri Vətənin və xalqın həyatı ilə bağlı, olmuşdur. O, xalqın qalib gələcəyinə, azad, xoşbəxt İranın yaranacağına dərin inam bəsləyirdi. Bu yolda da inamla mübarizə aparırdı. Kavianın ölümü ilə azadlıq nehzəti və İran zəhmətkeşləri sabiqədal yoldaşlarımızdan birini itirdi".

Mükafatları

Azərbaycan Demokrat Partiyası və milli hökuməti Cəfər Kavianın xalq qarşısındakı xidmətlərini yüksək qiymətləndirmişdir. S.C.Pişəvərinin imzası ilə Mərkəzi Komitənin 1946-cı ilin sentyabr tarixli əmrində deyilir ki, ağaye general Cəfər Kavian, xalq qarşısında əməyinizə və əncam verdiyiniz xidmətlərə görə Mərkəzi Komitənin təsvibi üzrə siz Səttarxan ordeni ilə təltif olunursunuz.

General Cəfər həm də hökumətin yeni təsis etdiyi "21 Azər" medalı ilə təltif olunmuşdur.

İstinadlar

  1. Sevda İsmayıllı (15.12.2015). . 2015-12-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-23.

Xarici keçidlər

  • J.Hasanli 2016-03-04 at the Wayback Machine
  • Генерал Джафар Мамедзаде[ölü keçid]

Həmçinin bax

Avqust 05, 2021
cəfər, kavian, cəfər, məhəmmədəli, oğlu, kavian, kaviani, məmmədzadə, 1895, təbriz, 1975, bakı, cənubi, azərbaycan, milli, hökumətinin, müdafiə, naziri, general, mayorcəfər, məhəmmədəli, oğlu, kaviandigər, adı, cəfər, məmmədzadədoğum, tarixi, 1895doğum, yeri, . Cefer Mehemmedeli oglu Kavian Kaviani 1 Memmedzade 1895 Tebriz 1975 Baki Cenubi Azerbaycan Milli hokumetinin mudafie naziri general mayorCefer KavianCefer Mehemmedeli oglu KavianDiger adi Cefer MemmedzadeDogum tarixi 1895Dogum yeri Tebriz Tebriz merkezi baxsi d Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVefat tarixi 1975Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIDefn yeri BakiVetendasligi IranFealiyyeti siyasetci Mundericat 1 Heyati 2 Milli hokumetin suqutu 3 Ailesi 4 Haqqinda yazilanlar 5 Mukafatlari 6 Istinadlar 7 Xarici kecidler 8 Hemcinin baxHeyati RedakteCefer Memmedzade Cenubi Azerbaycan milli hokumetinin mudafie naziri idi Ilk gencliyinden gizli inqilabi ise qosuldugundan o iki adla fealiyyet gostermisdir Gencliyinde onun gizli adi Mesedi idi Cenubi Azerbaycan milli hokumetinin milli qosunlar veziri olanda ise general Cefer Gavian kimi taninmisdi Onun atasi Tebriz yaxinligindaki Sehlan Sagalan kendinden idi Settarxan herekati baslananda savalanli Mehemmedeli kisi boyuk qardasi Israfille mucahidlerin sirasina qosuldu O oxumaq yazmaq oyrendi Settarxanin taninmis mucahidlerinden biri ve gizli inqilabi herekatin mesveretcisi oldu Settarxan 1910 cu il aprelin on besinde Tehranda boyuk tentene ile qarsilananda mucahidlerle birge cekdirdiyi sekilde on cergede savalanli Mehemmedeli kisi de vardi Settarxanin azadliq herekati Iran hakimleri terefinden yatirildiqda savalanli Mehemmedeli de hebse atildi Hebsden azad olandan bir az sonra cekdiyi isgencelerden vefat etdi Mehemmedeli Sehlanlinin obrazi Makulu Penahinin Settarxan romaninda oz eksini tapmisdir General Cefer Memmedzadenin boyuk qardasi Israfil de inqilabi isde feal calisan fedailerden idi General 1974 cu ilde oz dest xetti ile yazdigi tercumeyi halinda qeyd edir ki inqilabi fealiyyete 1908 ci ilden on uc yasinda genc bir fedai kimi Settarxan herekatindan baslamisam O vaxta qeder Tebrizde dini tehsil almisam Inqilab meglubiyyete ugrayanda o qardasi Israfille sah tezyiqinden qacib Bakiya penah getirir Iki il Bakida derzilik eden Mesedi Cefer yeniden Tebrize qayidir Qulamhuseyn xan Rzazadenin evinde teskil olunmus Iran sosial demokrat firqesinin besinci hovze iclasinda istirak edir Seyx Mehemmed Xiyabani herekatinda fedai bascilarindan biri olur O Merendden Tebrize kocdu 1922 ci ilin fevral ayinin doqquzunda Mesedinin gizli seraitde yasadigi evine bir nece adam toplasmisdi Onlarin arasinda Mesedi Islam sair Lahuti doktor Rehim xan Tagi Serqi Burhani ve basqalari var idi Onlar kicik musavire kecirdiler Bu hadiseden bir iki saat sonra Tebrizin muxtelif mehellelerinde atisma baslandi butun geceni davam etdi Seher ise hokumet artiq xalq fedailerinin elinde idi Mesedi Cefer 1922 ci ilde meshur sair Ebulqasim Lahuti herekatinda yaxindan istirak ederek fedai bascisi olur Bir az sonra sahliq rejiminin agirligi neticesinde bu herekat da yatirilir Mesedi Cefer ikinci defe Bakiya gelir tehsilini artirmaq ucun partiya kursuna daxil olur 1924 cu ilde Azerbaycan Kommunist Partiyasinin serencami ile Mesedi Cefer Naxcivandaki dag meden fehle hemkarlar ittifaqinin sedri vezifesine ise gonderilir Uc il sonra ucuncu Kominternin tapsirigi ile yeniden Irana gonderilen Mesedi Cefer Tebrizde Restde Mazandaranda ve Tehranda gizli inqilabi is aparir 1930 cu ilin sonlarinda ajanlar onu hebs edir Mehkemenin 3472 14 nomreli qerarinin sureti oglu Marksda qalir Onun metni beledir Cefer Kavian ona gore mesuliyyete alinir ki Bir may munasibetile intibahnameler nesr etdirib Tehranda yayirmis O Kommunist Partiyasina mensubdur Irandaki ve xaricdeki kommunistlerle yaxindan elaqe saxlayir Iran memleketine ve onun istiqlaliyyetine zidd bir adamdir Ona gore de Cefer Kavianin yoldaslari Iran qanun mecellesinin iyirmi yeddinci maddesi ile Kavianin ozu ise hemin qanunun iyirmi sekkizinci maddesi ile mucazat olunub hebs olunurlar Hokm yerine yetirilir Alti il yeddi ay Qesri Qacar zindaninin uca ve qalin divarlari demir qapilari merd Azerbaycan oglu Cefer Kavianin mubarize ezmini qira bilmir Qeddar Rza sah hakimiyyeti hebsden sonra onu Zencan seherine surgun edir O Sovet ordusu Irana geldikden sonra 1941 ci ilde surgunden azad olunur 1945 ci il dekabrin on ikisinde Cenubi Azerbaycanda silahli usyan neticesinde xalq Azerbaycan Demokratik firqesinin banisi Seyid Cefer Piseverini milli hokumetin bas naziri teyin etdi Onlar Iran cercivesinde milli muxtariyyet aldilar Azerbaycan dili resmi dovlet dili oldu Ana dilimizde orta ve ali mektebler acildi Sekkiz saatliq is gunu berpa olundu Settarxana ve Bagirxana heykel ucaldildi Hemin gun tarixe 21 Azer herekati kimi daxil oldu Fedailer Azerbaycanin seher ve kendlerini istilaci Iran qosunlarindan temizlediler Cefer Kavian Azerbaycan Milli hokumetinin qerari ile general mayor rutbesi ile teltif olunub mudafie naziri teyin edildi Hemin ili Necate Iran qezeti yazirdi General Kavian hal hazirda Azerbaycanin hem qosun hissesine hem de Azerbaycan milis idarelerine basciliq edir Bu sexs qedim mubariz Iran azadxahlarindan biri olub ve Azerbaycan Demokratik herekatinda eyni halda Iran Demokratik herekatinda iyirmi bes il qabaqdan ta indiye kimi istirak edibdir O Rza sah dovrunde illerle hebsde olmus ve heyatinin cox dovrunu zindanda kecirmisdir 21 Azer herekati nda Cefer Kavian canfesan fedai olmus ve Azerbaycanin butun fedai destelerinin rehberliyini oz eline almis gozecarpan derecede fedakarliq gostermisdir Ona gore de Azerbaycan Demokratik hokumeti Cefer Kaviani herbi vuzaretxananin veziri teyin etdi O oz silahdaslari azadxah Seyid Cefer Piseveri Sebusteri doktor Cavid ve basqalari ile Azerbaycan Demokrat Partiyasini milli hokumetin fealiyyetini yukseklere qaldiraraq murtece irticani cixilmaz veziyyetde qoymusdur Milli hokumetin suqutu Redakte Cefer Kavian ortada 1946 ci il noyabrin axirlarinda Iran hokumeti iyun muqavilesini pozdu Cenubi Azerbaycani yeniden feth etmek ucun onun uzerine hucum etdi Zencanda Serabda Erdebilde Tebriz ve basqa seherlerde qanli cinayetler toretdiler Dekabrda sah idare usulu berpa olundu Iranin bas naziri Qevamulseltene ile Stalin Azerbaycanin milli menafeyini sarsidan teklifler ireli surduler Onlar Azerbaycanin Irandan ayrilmaq ve onun torpagina sahib olmaq istediyini iddia etdiler Bu hadiselerfen sonra Ebdulqasim Ezimi gullelendi O son nefesindedemisdi Xatircem olun her bir azadxah azerbaycanli sabah bir general Ezimi olacaqdir Xalqin intiqamini gozleyin Tokduyunuz qanlara etdiyiniz vehsiliklere gore gelecek nesil sizden intiqam alacaq Serdari milli Settarxanin ve salari milli Bagirxanin heykelleri ucuruldu General Mirze Rehbini Kebiri Ezimi mayor Rasitin Memmedeli oglu polkovnik Murtezevi Qazi Covdetu Debirniya Zehiri Ehsani Seyxi kimi olduruldu Veziyyetin agirligindan digerleri kimi general Cefer Kavian da Sovet Azerbaycanina geldi Omrunun axirinadek 1975 ci iledek veten hesretile yasadi Ailesi RedakteGeneralin uc oglu ve uc qizi Bakida yasayib Haqqinda yazilanlar RedakteGeneral Cefer Kavianin olumunden bir ay sonra Hizbi Tudeyi Iranin Azerbaycan Demokrat Partiyasinin orqani Azerbaycan qezeti 1975 ci il iyirmi sekkiz fevral tarixli nomresinde sekli ile birge onun haqqinda nekroloq vermisdir Azerbaycan oglunun azadliq yolunda cekdiyi eziyyetler qezetdeki bu yazida da oz eksini tapib Cefer Kavian genc yaslarindan olkenin esaretde olmasini ve xalqin meseqqetli heyatini musahide etmis minlerle gozuaciq Azerbaycan oglu kimi mubarizeye qosulmusdur O Azerbaycan Demokrat firqesinin muessiselerinden biri idi Xalqmilli hokumeti Kaviana generalliq derecesi vererek onu xalq qosunlari veziri teyin etmisdir 21 Azer nehzetinin nailiyyetlerini qoruyub saxlamaq ugrunda genis mubarizede Cefer Kavianin da boyuk xidmetleri vardir Azerbaycanda milli demokratik herekat qan deryasinda boguldugu zaman minlerle demokrat ve fedai kimi Cefer Kavian da muhaciret etmeye mecbur olub Lakin muhacirat illerinde de Kavianin butun fikri Vetenin ve xalqin heyati ile bagli olmusdur O xalqin qalib geleceyine azad xosbext Iranin yaranacagina derin inam besleyirdi Bu yolda da inamla mubarize aparirdi Kavianin olumu ile azadliq nehzeti ve Iran zehmetkesleri sabiqedal yoldaslarimizdan birini itirdi Mukafatlari RedakteAzerbaycan Demokrat Partiyasi ve milli hokumeti Cefer Kavianin xalq qarsisindaki xidmetlerini yuksek qiymetlendirmisdir S C Piseverinin imzasi ile Merkezi Komitenin 1946 ci ilin sentyabr tarixli emrinde deyilir ki agaye general Cefer Kavian xalq qarsisinda emeyinize ve encam verdiyiniz xidmetlere gore Merkezi Komitenin tesvibi uzre siz Settarxan ordeni ile teltif olunursunuz General Cefer hem de hokumetin yeni tesis etdiyi 21 Azer medali ile teltif olunmusdur Istinadlar Redakte Sevda Ismayilli 15 12 2015 Azadliq Radiosu 21 Azerin gorunmez uzu general izi 2015 12 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 01 23 Xarici kecidler RedakteJ Hasanli Arxivlesdirilib 2016 03 04 at the Wayback Machine General Dzhafar Mamedzade olu kecid Hemcinin bax RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Cefer Kavian amp oldid 6081808, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.