fbpx
Wikipedia

Mürəkkəbçiçəklilər


Mürəkkəbçiçəklilər (lat. Asteraceae) — ikiləpəlilər sinfinin astraçiçəklilər sırasına aid bitki fəsiləsi.

?Toppuztikan
Asteraceae

Girdəbaş toppuztikan (Echinops sphaerocephalus)
Elmi təsnifat
Elmi adı
Asteraceae

Vikinövlərdə
sistematika

Şəkil
axtarışı
ITIS  
NCBI  
EOL  
GRIN  
IPNI 
PBDB  

Bu fəsiləyə daxil olan 900-1000 cinsin 25000-ə yaxın növü var. Demək olar ki, Yer kürəsinin hər tərəfinə yayılmışdır, və bütün iqlim zonalarında mövcuddur və əksəriyyəti otşəkilli bitkidir. Çiçəyinin quruluşu : Çiçəkləri səbət çiçək qrupunda toplanmışdır.Səbəti təşkil edən çiçəklərdə bəzən kasa yarpaqları olmur, və ya tükşəkilli olub kəkil əmələ gətirir. Erkəkcikləri 5 ədəddir. Onların tozluqları bitişərək içərisindən dişicik sütuncuğu keçən boru əmələ gətirir. Dişicikləri 2 ağızcıqlıdır. Mürəkkəbçiçəklilərin səbəti müxtəlif tipli çiçəklərdən təşkil oluna bilər. Bu çiçəklərin əksəriyyəti həşəratlarla çarpaz tozlanır. Meyvəsi-toxumçameyvədir. Bir çoxunun toxumçameyvələrində küləklə yayılmanı təmin edən uçağanı olur.

Mədəni və yabanı nümayəndələri: mədəni nümayəndələrinə-günəbaxan,topinambur,astra,georgin aiddir.

Yabanılara isə zəncirotunu, göyçiçəyi, çobanyastığını, dəvədabanını və s. göstərmək olar.

Mürəkkəbçiçəklilərin aptek birəotu, üçbarmaq, andız kimi nümayəndələri dərman bitkiləri hesab olunur. Georgin, astra, payızgülü isə bəzək bitkisi (dekorativ bitki) kimi becərilir.

Təbabətdə

XV əsr müəllifi Əli İbn Hüseyn Ənsariyə görə çobanyastığı çiçəyinin həlimi sidikqovucudur, laktoqen təsirə malikdir (südü artırır), sinir sistemini sakitləşdirir. Çobanyastığı çiçəyini çeynədikdə, ağız yaralarına qarşı kömək edir. Çobanyastığı çiçəyinin həlimi ödü qovur, öd kisəsindəki daşları çıxardır, yoğun bağırsaq iltihabında və başqa mədə-bağırsaq xəstəliklərində müsbət təsir göstərir. Çiçəklərin dozası – 14 q qədərdir. Çobanyastığının kökü onun çiçəyindən daha təsirlidir. 4,5 q çobanyastığı kökünü bal ilə qəbul etdikdə, cinsi həvəsi artırır. Çobanyastığı çiçəyinin yağını sürtmək soyuq şişləri sovurur və xoraları sağaldır. Bundan əlavə çobanyastığı çiçəyinin mərhəmi yüksək qızdırmada, titrəmədə, və əsmədə çox xeyirlidir. Bu məlhəm həmçinin karlıqda, bel ağrısında, rematizmdə, yel xəstəliyində xeyirlidir. Bunları "Ixtiyarəti-bədii" (XIV əsr) əsərinin müəllifi qeyd edir.

Çobanyastığı çiçəyinin tərkibində iltihabəleyhinə və spazmalitik (spazma götürən) təsirli "xamazulen" adlı maddə vardır. Aptek çobanyastığı çiçəkləri və həlimi spazmalitik vasitə kimi içilir. Çobanyastığı çiçəyi həmçinin sakitedici bitki yığımının tərkibinə daxildir. Sulu həliminin imaləsi qarın köpündə, qastritlərdə, enteritlərdə və s. istifadə edilir.

İştahı açar. Sinirləri sakitləşdirici xüsusiyyətiylə, başda bel və baş ağrısı olmaq üzrə, ağrıları dindirər. Diş ağrısına da faydalıdır. Bədənə rahatlıq verər. Basil ağrılarını da azaldar. Sidik artırıcıdır. Atəş salıcı və mikrob öldürücüdür. Mikrob öldürücü təsiri səbəbiylə diş əti, ağız, boğaz və badamcıq iltihablarında qarqara olaraq faydalıdır. Ayrıca, yaralarda və basildə sarğı olaraq istifadə edilsə həm mikrobları öldürər həm də yaranın yaxşılaşmasını sürətləndirər.

Çobanyastığı bağırsaq qazlarını da sökər. Spazmı aradan qaldırıcı və qaz sökdürücü təsirləri ilə xüsusilə qastrit və xorada faydalı olan çobanyastığı həm xoraya qarşı qoruyucu həm də yaxşılaşmağı sürətləndirici təsir göstərər.

Çobanyastığı çiçəklərindən 1 xörək qaşığına 200 ml qaynar su əlavə etmək tövsiyə olunur. Xora xəstəliyində təzəcə hazırlanmış dəmləməsini hər səhər içmək lazımdır. Bundan sonra növbə ilə bədənin hər dörd tərəfi üzərində yatmalı ki, dəmləmə bərabər qaydada mədənin selikli qişasına təsir etsin və ağrını kəssin. 15 dəqiqədən sonra isə xörək yemək lazımdır.

İstifadəsi

Çobanyastığıdan çobanyastığı çayı, çobanyastığı yağı və boya əldə edilər. Çobanyastığı çayı xarab olmuş dəriləri təmizləmək və təzələmək üçün faydalıdır. Bu çayla gözə sarğı edilsə gözdəki şişlikləri aradan qaldırar. Çobanyastığı suyu duş sununa qatılsa dəris(n)i təzələyər və saçlara parlaqlıq verər. Çobanyastığı sununun saç baxımı üçün istifadəsi də məşhurdur. Ayrıca, çobanyastığı suyu ilə duş qəbul etmək xəstələrin yaxşılaşmasını da sürətləndirər. Çobanyastığı yağı ağrı müalicəsi üçün istifadə edilər. Xüsusilə uşaq və körpələrdəki qarın ağrısında çobanyastığı yağı isidilib qarına masaj edilsə faydası görülər.

Çobanyastığı qaynadılıb buxarı tənəffüs edilsə soyuqdəymə və sinüzitə yaxşı gəlir. Çobanyastığı çayının faydaları arasında bağırsaq qazlarını azalması da sayıla bilər. Bunun üçün süd ilə birlikdə içilməlidir.

Yarımfəsilələri

Asteroideae Lindley
Barnadesioideae Bremer & Jansen
Carduoideae Sweet
Cichorioideae Chevallier
Corymbioideae Panero & Funk
Gochnatioideae Panero & Funk
Gymnarrhenoideae Panero & Funk
Hecastocleidoideae Panero & Funk
Mutisioideae Lindley
Pertyoideae Panero & Funk
Stifftioideae Panero
Wunderlichioideae Panero & Funk

Cinsləri

Mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid cinslərin siyahısı

Xarici keçidlər

[1]

İstinadlar

  • Fərid Ələkbərov. Şərqin min-bir sirri. Bakı, 2003

mürəkkəbçiçəklilər, asteraceae, ikiləpəlilər, sinfinin, astraçiçəklilər, sırasına, bitki, fəsiləsi, toppuztikanasteraceaegirdəbaş, toppuztikan, echinops, sphaerocephalus, elmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəliləryarımsinif, asterid. Murekkebcicekliler lat Asteraceae ikilepeliler sinfinin astracicekliler sirasina aid bitki fesilesi ToppuztikanAsteraceaeGirdebas toppuztikan Echinops sphaerocephalus Elmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerYarimsinif AsteridSira AstraciceklilerFesile MurekkebciceklilerElmi adiAsteraceaeVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 35420NCBI 4210EOL 4206GRIN 110IPNI 319342 2PBDB 183083Bu fesileye daxil olan 900 1000 cinsin 25000 e yaxin novu var Demek olar ki Yer kuresinin her terefine yayilmisdir ve butun iqlim zonalarinda movcuddur ve ekseriyyeti otsekilli bitkidir Ciceyinin qurulusu Cicekleri sebet cicek qrupunda toplanmisdir Sebeti teskil eden ciceklerde bezen kasa yarpaqlari olmur ve ya tuksekilli olub kekil emele getirir Erkekcikleri 5 ededdir Onlarin tozluqlari bitiserek icerisinden disicik sutuncugu kecen boru emele getirir Disicikleri 2 agizciqlidir Murekkebciceklilerin sebeti muxtelif tipli ciceklerden teskil oluna biler Bu ciceklerin ekseriyyeti heseratlarla carpaz tozlanir Meyvesi toxumcameyvedir Bir coxunun toxumcameyvelerinde kulekle yayilmani temin eden ucagani olur Medeni ve yabani numayendeleri medeni numayendelerine gunebaxan topinambur astra georgin aiddir Yabanilara ise zencirotunu goyciceyi cobanyastigini devedabanini ve s gostermek olar Murekkebciceklilerin aptek bireotu ucbarmaq andiz kimi numayendeleri derman bitkileri hesab olunur Georgin astra payizgulu ise bezek bitkisi dekorativ bitki kimi becerilir Mundericat 1 Tebabetde 2 Istifadesi 3 Yarimfesileleri 4 Cinsleri 5 Xarici kecidler 6 IstinadlarTebabetde RedakteXV esr muellifi Eli Ibn Huseyn Ensariye gore cobanyastigi ciceyinin helimi sidikqovucudur laktoqen tesire malikdir sudu artirir sinir sistemini sakitlesdirir Cobanyastigi ciceyini ceynedikde agiz yaralarina qarsi komek edir Cobanyastigi ciceyinin helimi odu qovur od kisesindeki daslari cixardir yogun bagirsaq iltihabinda ve basqa mede bagirsaq xesteliklerinde musbet tesir gosterir Ciceklerin dozasi 14 q qederdir Cobanyastiginin koku onun ciceyinden daha tesirlidir 4 5 q cobanyastigi kokunu bal ile qebul etdikde cinsi hevesi artirir Cobanyastigi ciceyinin yagini surtmek soyuq sisleri sovurur ve xoralari sagaldir Bundan elave cobanyastigi ciceyinin merhemi yuksek qizdirmada titremede ve esmede cox xeyirlidir Bu melhem hemcinin karliqda bel agrisinda rematizmde yel xesteliyinde xeyirlidir Bunlari Ixtiyareti bedii XIV esr eserinin muellifi qeyd edir Cobanyastigi ciceyinin terkibinde iltihabeleyhine ve spazmalitik spazma goturen tesirli xamazulen adli madde vardir Aptek cobanyastigi cicekleri ve helimi spazmalitik vasite kimi icilir Cobanyastigi ciceyi hemcinin sakitedici bitki yigiminin terkibine daxildir Sulu heliminin imalesi qarin kopunde qastritlerde enteritlerde ve s istifade edilir Istahi acar Sinirleri sakitlesdirici xususiyyetiyle basda bel ve bas agrisi olmaq uzre agrilari dindirer Dis agrisina da faydalidir Bedene rahatliq verer Basil agrilarini da azaldar Sidik artiricidir Ates salici ve mikrob oldurucudur Mikrob oldurucu tesiri sebebiyle dis eti agiz bogaz ve badamciq iltihablarinda qarqara olaraq faydalidir Ayrica yaralarda ve basilde sargi olaraq istifade edilse hem mikroblari oldurer hem de yaranin yaxsilasmasini suretlendirer Cobanyastigi bagirsaq qazlarini da soker Spazmi aradan qaldirici ve qaz sokdurucu tesirleri ile xususile qastrit ve xorada faydali olan cobanyastigi hem xoraya qarsi qoruyucu hem de yaxsilasmagi suretlendirici tesir gosterer Cobanyastigi ciceklerinden 1 xorek qasigina 200 ml qaynar su elave etmek tovsiye olunur Xora xesteliyinde tezece hazirlanmis demlemesini her seher icmek lazimdir Bundan sonra novbe ile bedenin her dord terefi uzerinde yatmali ki demleme beraber qaydada medenin selikli qisasina tesir etsin ve agrini kessin 15 deqiqeden sonra ise xorek yemek lazimdir Istifadesi RedakteCobanyastigidan cobanyastigi cayi cobanyastigi yagi ve boya elde ediler Cobanyastigi cayi xarab olmus derileri temizlemek ve tezelemek ucun faydalidir Bu cayla goze sargi edilse gozdeki sislikleri aradan qaldirar Cobanyastigi suyu dus sununa qatilsa deris n i tezeleyer ve saclara parlaqliq verer Cobanyastigi sununun sac baximi ucun istifadesi de meshurdur Ayrica cobanyastigi suyu ile dus qebul etmek xestelerin yaxsilasmasini da suretlendirer Cobanyastigi yagi agri mualicesi ucun istifade ediler Xususile usaq ve korpelerdeki qarin agrisinda cobanyastigi yagi isidilib qarina masaj edilse faydasi goruler Cobanyastigi qaynadilib buxari teneffus edilse soyuqdeyme ve sinuzite yaxsi gelir Cobanyastigi cayinin faydalari arasinda bagirsaq qazlarini azalmasi da sayila biler Bunun ucun sud ile birlikde icilmelidir Yarimfesileleri RedakteAsteroideae LindleyBarnadesioideae Bremer amp JansenCarduoideae SweetCichorioideae ChevallierCorymbioideae Panero amp FunkGochnatioideae Panero amp FunkGymnarrhenoideae Panero amp FunkHecastocleidoideae Panero amp FunkMutisioideae LindleyPertyoideae Panero amp FunkStifftioideae PaneroWunderlichioideae Panero amp FunkCinsleri RedakteMurekkebcicekliler fesilesine aid cinslerin siyahisiXarici kecidler Redakte 1 Istinadlar RedakteFerid Elekberov Serqin min bir sirri Baki 2003 Menbe https az wikipedia org w index php title Murekkebcicekliler amp oldid 5683552, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.