fbpx
Wikipedia

Cavad bəy Şıxlinski

Avqust 17, 2021

Cavad bəy Şıxlinski — Rusiya, Azərbaycan və İran ordusunda xidmət etmiş Cümhuriyyət ordusunun general-mayoru, Gəncə üsyanının əsas təşkilatçılarından biri. Müqəddəs Georgi” və “Müqəddəs Vladimir” ordenli. Əliağa Şıxlinskinin qardaşı oğlu, Rüstəm Şıxlinskinin qardaşıdır, Hüseyn Əfəndi Qayıbovun nəvəsi, yazıçı İsmayıl Şıxlının dayısıdır. İkinci Şıxlı kəndindəndir, Aşağı Salahlı kəndində anadan olub.

Cavad bəy Şıxlinski
Cavad bəy Məmmədağa oğlu Şıxlinski
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Aşağı Salahlı, Qazax qəzası Yelizavetpol quberniyası, Qafqaz canişinliyi, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Türkiyə
Vətəndaşlığı
Hərbi fəaliyyəti
Mənsubiyyəti Rusiya İmperiyası
AXC
 İran
Qoşun növü artilleriya
Rütbə

Polkovnik

General-mayor AXC
Döyüşlər Birinci Dünya Müharibəsi
Gəncə Üsyanı
Təltifləri

Həyatı və təhsili

Şıxlinski Cavad bəy Məmməd ağa oğlu 3 yanvar 1874-cü ildə Qazax qəzasının Aşağı Salahlı kəndində dünyaya gəlmişdir. Rüstəm bəy Şıxlinskinin qardaşı, general-leytenant Əli ağa Şıxlinskinin qardaşı oğludur. Tiflisdəki zadəganlar üçün kadet korpusuna oxumağa göndərmişdir. Sonra Peterburqda Mixaylov Topçuluq Məktəbindən məzun olmuşdur.

Döyüş yolu

1912-ci ildə kapitan rütbəsində 39-cu artilleriya briqadasının 1-ci rotasının komandiri olmuşdur. Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyəti (ADR) dövründə Milli Ordunun təşkilində müstəsna xidmətlər göstərmişdir. 1918-ci ildə yenicə yaradılan Milli Ordunun 1-ci diviziyasına komandan təyin edilmiş, bu alayın polkovniki kimi 1918-ci ildə Bakını daşnaklardan təmizləməyə gəlmiş xilaskar Türk Ordusunun komandanı Nuru paşa tərəfindən medalla təltif olunmuşdur. 1919-cu ildə 1-ci piyada diviziyanın komandiri təyin olunmuşdur. Bundan əlavə, 1919-cu ilin fevralın 17-də hərbi nazirin əmri ilə Gəncə qarnizonunun rəisi vəzifəsinə təyin olunmuşdur. Zəngəzur və Qarabağda erməni separatçı qüvvələrinə qarşı milli ordumuzun əməliyyatlarında fəal iştirak etmişdir. 1919-cu ildə onun komandanlığı altında nizami ordu hissələri Zəngəzuru ermənilərdən təmizləmişdir. Generalın başçılıq etdiyi 1-ci piyada diviziyası 1919-cu ilin sonlarında Gəncədə yerləşirdi, 3 alaydan və 3 taburdan ibarət idi.

Zəngəzur döyüşləri

İstedadlı hərbi xadim olan Cavad bəy 1919-cu ildə cumhuriyyət hökumətinin qərarı ilə erməni-daşnak terrorçu birləşmələrinin Zəngəzur mahalında həyata keçirdiyi müsəlman qətliamlarına qarşı hərbi əməliyyatın kamandiri təyin olunur. Bu əməliyyata sənədlərdə Zəngəzur ekspedisiyası da deyilir. Həmin il erməni quldur dəstələrinin əməlləri nətisində Zəngəzur mahalında yüzdən çox azərbaycanlı kəndi dağıdılmış talan edilmiş, əhalisinin çoxu isə vəhşiçəsinə qətlə yetirilmişdi. Yerli özünümüdafiə dəstələri mərdliklə vuruşsalarda nizami erməni hərbi hissələrinin qarşısında duruş gətirmək üçün mümkün deyildi. Zəngəzur dəstəsinin tərkibində iki qrup var idi. Birinci dəstədən ibarət qrupa general-mayor Davud bəy Yadigarov, ikinci qrupa isə polkovnik Levestam başçılıq edirdi. Müxtəlif istiqamətlərdə hərkət edən Birinci və sağ və sol dəstələr, Dığ kəndini ələ keçirməli idilər. Bu kəndin ermənilərdən təmizlənməsi strateji əhəmiyyət daşıyırdı. Bu baxımdan Cavad bəy bu Qarabağla, Zəngəzuru birləşdirən yolları ələ keçirmək niyyətində idi. Cavad bəyin göstərişinə əsasən, Birinci dəstə noyabrın 2-də topla Sultankənd, süvarilər isə Sadınlar kəndi istiqamətində irəliləməli və orada döyüşqabağı mövqe tutmalı idi. Cavad bəyin hərbi qüvvələrinə Sultan bəy Sultanovun partizan dəstələri də qoşuldu. Hücumun ilk günləri Cavad bəyin qüvvələri Dığ istiqamətində erməniləri geri oturtdu. Dığ kəndi istiqamətində aparılan döyüşlər Azərbaycan qoşun hissələrinin uğurları ilə başladı. Döyüşçülərimiz xüsusi hazırlanmış döyüş taktikası ilə hərəkət edərək cinahlarda boşluqlara yol vermirdilər. Ermənilərin gözləmədiyi belə bir döyüş taktikası onları çaş-baş salmışdı. Ermənilər döyüşün tempini azaltmaq və Milli Ordunun diqqətini əsas hədəfdən yayındırmaq üçün Zəngəzurdakı türk kəndlərinin dinc əhalisinə divan tutmağa başladılar. Onlar bir gün ərzində Qarıqışlaq kəndi ətrafında 36 nəfər qadın, qoca və uşağı güllələdilər. Meyidləri bir neçə gün ərazidən çıxarmaq mümkün olmadı. Düşmənlərin əsas hədəfi olan Qarıqışlaq kəndi uğurunda şiddətli döyüşlər gedirdi. Tərəflərdən gah biri gah da digəri üstünlüyü ələ alırdı. Bu döyüşdə yerli əhali xüsusi olaraq şücaət göstərirdi. Sultanlar kəndindəki Cavad bəy Şıxlınskinin bölmələri də Qarıqışlaq kəndinin ətrafındakı yollarda və cığırlarda pusqular quraraq ərazini özlərinin nəzarətinə götürmüşdülər. Ona görə də erməni hərbi qüvvələri burada, artıq tələyə düşdüklərini anlayırdılar. Qarıqışlaq cəbhəsindəki vəziyyətin ağırlığını hiss edən erməni hərbi bölmələri, hücuma keçdiklərini Dığ kəndi ətrafındakı erməni hərbi bölmələrinə bildirmək üçün, ələ keçirdikləri bir neçə müsəlman kəndinə gecə yarısı od vurub yandırdılar. Bu, eyni zamanda Dığ cəbhəsindəki erməni hərbi bölmələrinə Zabux kəndi üzərinə hücuma keçmələrinə bir işarə idi. Çünki Dığ ətrafındakı erməni hərbi bölmələri Zabux körpüsü istiqamətində hücuma keçməklə Qarıqışlaq cəbhəsindən diqqəti yayındırmaq istəyirdi. Qarıqışlaq kəndindəki Mardi Ayvazyanın və Eqiş İşxanyanın hərbi bölmələri də plana uyğun olaraq Zabux kəndi istiqamətində hücuma keçdilər. Lakin ermənilər Zeyvə və Sultanlar kəndləri istiqamətlərində azərbaycanlıların güclü müqaviməti ilə qarşılaşdılar, bir neçə saatlıq döyüşdən sonra erməni qüvvələri itki verərək geri oturduldular. Həmin gecə erməni kəşfiyyatı, Qarıqışlaq kəndindəki bölmələrinə Gorus, Sisian rayonları istiqamətində olan hətta bütün dağ yolları və cığırları azərbaycanlıların nəzarəti altında olduğu xəbərini gətirdi. Çox sonralar həmin döyüş barəsində erməni tarixçisi Z.Şahnazarov xatirələrində həm öz vəhşiliklərindən həm də qaçdıqlarından dolayısıyla yazırdı:

  Biz Qarıqışlaq kəndindən çıxarkən, əhaliyə məxsus bütün əmlakı özümüzlə götürdük, kənddə bir pişik belə qalmadı, evlərə od vurub oradan çıxdıq. Ətraf kəndlərdən topladığımız atlardan nəqliyyat vasitəsi kimi istifadə etdik. Əldə etdiyimiz bütün əmlakı itki vermədən özümüzlə əvvəlcə Daşaltı kəndinə, oradan isə Şuşa şəhərinə gətirdik.  

Lakin Azərbaycan milli ordusunun hərəkəti üçün ərazidə münasib yolların və istehkamların olmaması da problemlər yaradırdı. Eyni zamanda döyüş bölgəsindəki körpülərin və yolların çoxunun düşmən qüvvələri tərəfindən dağıdılması Azərbaycanın qoşun bölmələrinin hücumlarını ləngidirdi. Ona görə də noyabırın 3-dən 7-dək Dığ üzərinə yeriyən Azərbaycan Xalq Cumhuriyyəti ordusunun qoşun bölmələri qarşıya qoyulan vəzifələri yerinə yetirə bilməyərək yeni hücumlara hazırlaşmaq üçün ilkin mövqelərinə qayıtmağa məcbur oldular. General C.Şıxlinski döyüşün nəticələri ilə bağlı hərbi nazirə göndərdiyi raportunda əminliklə bildirirdi ki, Zəngəzur dəstəsinə əlavə olaraq üç taborlu bir piyada alayın verilməsi ilə döyüş tapşırığını uğurla başa çatdırmaq Zəngəzuru tamamilə erməni silahlılarından xilas etmək mümkündür. Lakin həmin əməliyyatda Cavad bəyə istənilən hərbi yardım gəlmədi. Bu məsələ Ermənistan-Azərbaycan hökumətləri arasında sülh danışıqları yolu ilə həllini tapacağı üçün hücumun davam etdirilməsi dayandırıldı. Əslində isə erməniər Zəngəzurda ciddi zərbələr aldığından erməni Ararat hökuməti danışıqlara əl atır.

Gəncə üsyanı

1920-ci ilin aprelin 28-də Azərbaycanın bolşeviklər tərəfindən işğal edilməsi Gəncədə böyük üsyanın başlanmasına səbəb oldu. Üsyanın əsas təşkilatçıları arasında Cavad bəy də var idi. Gəncə üsyanından bir neçə gün əvvəl bolşeviklər tərəfindən tutduğu vəzifədən azad edilsə də, üsyan zamanı Milli Ordumuzun bolşevik qüvvələri tərəfindən dağıdılmış artilleriya qurğularının bərpası və artilleriyaçılar üzərində ümumi nəzarət ona həvalə olunub. O, hərbi dəniz komissarı Çingiz İldırım və Azərbaycan bolşevik ordusunun müvəqqəti qərargah rəisi, general Əbdülhəmid Qaytabaşının hərbi əməliyyatlar zamanı XI Qızıl Ordunun komandanlığına tabe olmaq haqqında əmrlərini yerinə yetirməkdən boyun qaçırmış və Gəncə üsyanını davam etdirmişdir. Gəncə üsyanı mayın 25-dən, iyunun 4-dək davam edib və üsyan nəticəsində mindən çox bolşevik əsgəri əsir götürülmüş və öldürülmüşdür. Üsyan öz miqyasına və hər iki tərəfdən olan itkilərinə görə Azərbaycanda olan ən böyük silahlı xalq dirənişi hesab olunur. 3 iyun 1920-ci il Xalq Komissarları Daxili İşlər şöbəsinin Bakıya göndərdiyi raportda yazılırdı:

  18 mayda fövqəladə komissar Həmid Sultanov 6 təlimatçı ilə birgə Gəncəyə gəlib. 25 may, gecə saat 3-də bir artyilleriya atəşindən sonra üsyan başlanıb. Səhər saat 5-də İnqilab Komitəsinin təlimatçıları və dövlət işçiləri küçəyə çıxdıqda tutulub həbsxanaya doldurulmuşlar. Həmin vaxt şəhərdə şiddətli mübarizə gedirmiş. Üsyançıların ön sıralarında general Şıxlinski, polkovnik Kazımbəyov, Şahzadə Məmməd Mirzə Qacar, Xoyski qardaşları, tanınmış Qəmbər və Ələkbər və III Gəncə alayının əsgərləri dururdular.  

Tofiq Bağırovun “Gəncə: qiyammı, üsyanmı” məqaləsində Cavad bəy barədə yazılıb:

  Üsyanın məğlub olmasından bir neçə saat əvvəl Cavad bəy artilleriya atəşindən ağır yaralanmış və atlı dəstənin müşayiətilə doğma kəndi Salahlıya aparılmışdır. Kənddə qalmaq qorxulu olduğundan yaxın qohumu Mədət bəy Alqanov tərəfindən gizlicə Qarayazı meşəsinə sonra Tiflisə aparılıb. Gürcüstandan Türkiyəyə mühacirət edən Cavad bəyi həmyerlilərimiz ehtiramla qarşılamış, İstanbulda yaşadığı dövrlərdə böyük nüfuz sahibi olmuşdur.  

Gəncə üsyanı amansızcasına yatırıldıqdan sonra yaralanan Cavad bəy gizlicə Tiflisə qaçırılır. Əslində, üsyan barədə qeyri-millətlərin ifadələrinə diqqət yetirdikdə nə qədər əzmkar mübarizə aparıldığının və bolşeviklərə ciddi zərbələr vurulduğunun şahidi olarıq. Həmin beynəlxalq aləmin, böyük dövlətlərin Gəncə üsyanına, ümumiyyətlə Azərbaycanda baş verən silahlı müqavimətə dəstək verə bilməmələri ucbatından köməksiz və qeyri-bərabər döyüş vəziyyətinə düşən qəhrəmanlarımızın planları baş tutmasa da böyük mübarizə səhifələri yaza bilirlər.

Mükafatları

Birinci Dünya Müharibəsində tatar polkunun tərkibində vuruşmuş, müxtəlif vaxtlarda “Müqəddəs Georgi”, Müqəddəs Vladimir, Müqəddəs Anna, Müqəddəs Stanislav ordenlərinin müxtəlif dərəcələri ilə təltif edilmişdir.

Ailəsi

Evlənib iki oğlu - Çingiz, Nazir və Göhvər adında qızı var.

Mühacirəti və ölümü

Üsyan yatırıldıqdan sonra Tiflisə, oradan da İrana keçməklə mühacir həyatına başlamışdır. Bir müddət yüksək hərbi peşəkarlıq qabiliyyətinə görə İranda Ərdəbil qarnizonunun komandanı vəzifəsinə təyin olunmuşdur. Bir müddət İranda qaldıqdan sonra bolşeviklərin təqibləri davam etdiyindən və İranda qalmaq bu baxımdan təhlükəli olduğundan (həmin vaxt İran yarımmüstəqil idi) sonralar Türkiyəyə köç edərək, ömrünün sonlarınadək orada yaşamış və 1959-cu ildə 84 yaşında Türkiyədə dünyasını dəyişmişdir.

Həmçinin bax

Ədəbiyyat

  • Süleymanov M. Azərbaycan ordusu (1918-1920), Bakı 1998:
  • Nəzirli Ş. Cümhuriyyət generalları, Bakı 1995.

İstinadlar

  1. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı 2004. s. 459
  2. X. Bayramov, “Gəncə üsyanı”, Bakı, 2010, s.93;
  3. Bağırov T. “ Gəncə: üsyanmı, qiyammı” “Ayna” qəzeti, 20. IX.1997-ci il sayı.

Avqust 17, 2021
cavad, bəy, şıxlinski, rusiya, azərbaycan, iran, ordusunda, xidmət, etmiş, cümhuriyyət, ordusunun, general, mayoru, gəncə, üsyanının, əsas, təşkilatçılarından, biri, müqəddəs, georgi, müqəddəs, vladimir, ordenli, əliağa, şıxlinskinin, qardaşı, oğlu, rüstəm, şı. Cavad bey Sixlinski Rusiya Azerbaycan ve Iran ordusunda xidmet etmis Cumhuriyyet ordusunun general mayoru Gence usyaninin esas teskilatcilarindan biri Muqeddes Georgi ve Muqeddes Vladimir ordenli Eliaga Sixlinskinin qardasi oglu Rustem Sixlinskinin qardasidir Huseyn Efendi Qayibovun nevesi yazici Ismayil Sixlinin dayisidir Ikinci Sixli kendindendir Asagi Salahli kendinde anadan olub Cavad bey SixlinskiCavad bey Memmedaga oglu SixlinskiSexsi melumatlarDogum tarixi 3 yanvar 1874Dogum yeri Asagi Salahli Qazax qezasi Yelizavetpol quberniyasi Qafqaz canisinliyi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1959Vefat yeri TurkiyeVetendasligi Rusiya ImperiyasiHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Rusiya ImperiyasiAXC IranQosun novu artilleriyaRutbe Polkovnik General mayor AXCDoyusler Birinci Dunya MuharibesiGence UsyaniTeltifleri Mundericat 1 Heyati ve tehsili 2 Doyus yolu 2 1 Zengezur doyusleri 2 2 Gence usyani 3 Mukafatlari 4 Ailesi 5 Muhacireti ve olumu 6 Hemcinin bax 7 Edebiyyat 8 IstinadlarHeyati ve tehsili RedakteSixlinski Cavad bey Memmed aga oglu 3 yanvar 1874 cu ilde Qazax qezasinin Asagi Salahli kendinde dunyaya gelmisdir Rustem bey Sixlinskinin qardasi general leytenant Eli aga Sixlinskinin qardasi ogludur Tiflisdeki zadeganlar ucun kadet korpusuna oxumaga gondermisdir Sonra Peterburqda Mixaylov Topculuq Mektebinden mezun olmusdur Doyus yolu Redakte1912 ci ilde kapitan rutbesinde 39 cu artilleriya briqadasinin 1 ci rotasinin komandiri olmusdur Azerbaycan Demokratik Cumhuriyyeti ADR dovrunde Milli Ordunun teskilinde mustesna xidmetler gostermisdir 1918 ci ilde yenice yaradilan Milli Ordunun 1 ci diviziyasina komandan teyin edilmis bu alayin polkovniki kimi 1918 ci ilde Bakini dasnaklardan temizlemeye gelmis xilaskar Turk Ordusunun komandani Nuru pasa terefinden medalla teltif olunmusdur 1919 cu ilde 1 ci piyada diviziyanin komandiri teyin olunmusdur Bundan elave 1919 cu ilin fevralin 17 de herbi nazirin emri ile Gence qarnizonunun reisi vezifesine teyin olunmusdur Zengezur ve Qarabagda ermeni separatci quvvelerine qarsi milli ordumuzun emeliyyatlarinda feal istirak etmisdir 1919 cu ilde onun komandanligi altinda nizami ordu hisseleri Zengezuru ermenilerden temizlemisdir Generalin basciliq etdiyi 1 ci piyada diviziyasi 1919 cu ilin sonlarinda Gencede yerlesirdi 3 alaydan ve 3 taburdan ibaret idi Zengezur doyusleri Redakte Istedadli herbi xadim olan Cavad bey 1919 cu ilde cumhuriyyet hokumetinin qerari ile ermeni dasnak terrorcu birlesmelerinin Zengezur mahalinda heyata kecirdiyi muselman qetliamlarina qarsi herbi emeliyyatin kamandiri teyin olunur Bu emeliyyata senedlerde Zengezur ekspedisiyasi da deyilir Hemin il ermeni quldur destelerinin emelleri netisinde Zengezur mahalinda yuzden cox azerbaycanli kendi dagidilmis talan edilmis ehalisinin coxu ise vehsicesine qetle yetirilmisdi Yerli ozunumudafie desteleri merdlikle vurussalarda nizami ermeni herbi hisselerinin qarsisinda durus getirmek ucun mumkun deyildi Zengezur destesinin terkibinde iki qrup var idi Birinci desteden ibaret qrupa general mayor Davud bey Yadigarov ikinci qrupa ise polkovnik Levestam basciliq edirdi Muxtelif istiqametlerde herket eden Birinci ve sag ve sol desteler Dig kendini ele kecirmeli idiler Bu kendin ermenilerden temizlenmesi strateji ehemiyyet dasiyirdi Bu baximdan Cavad bey bu Qarabagla Zengezuru birlesdiren yollari ele kecirmek niyyetinde idi Cavad beyin gosterisine esasen Birinci deste noyabrin 2 de topla Sultankend suvariler ise Sadinlar kendi istiqametinde irelilemeli ve orada doyusqabagi movqe tutmali idi Cavad beyin herbi quvvelerine Sultan bey Sultanovun partizan desteleri de qosuldu 1 Hucumun ilk gunleri Cavad beyin quvveleri Dig istiqametinde ermenileri geri oturtdu Dig kendi istiqametinde aparilan doyusler Azerbaycan qosun hisselerinin ugurlari ile basladi Doyusculerimiz xususi hazirlanmis doyus taktikasi ile hereket ederek cinahlarda bosluqlara yol vermirdiler Ermenilerin gozlemediyi bele bir doyus taktikasi onlari cas bas salmisdi Ermeniler doyusun tempini azaltmaq ve Milli Ordunun diqqetini esas hedefden yayindirmaq ucun Zengezurdaki turk kendlerinin dinc ehalisine divan tutmaga basladilar Onlar bir gun erzinde Qariqislaq kendi etrafinda 36 nefer qadin qoca ve usagi gullelediler Meyidleri bir nece gun eraziden cixarmaq mumkun olmadi Dusmenlerin esas hedefi olan Qariqislaq kendi ugurunda siddetli doyusler gedirdi Tereflerden gah biri gah da digeri ustunluyu ele alirdi Bu doyusde yerli ehali xususi olaraq sucaet gosterirdi Sultanlar kendindeki Cavad bey Sixlinskinin bolmeleri de Qariqislaq kendinin etrafindaki yollarda ve cigirlarda pusqular quraraq erazini ozlerinin nezaretine goturmusduler Ona gore de ermeni herbi quvveleri burada artiq teleye dusduklerini anlayirdilar Qariqislaq cebhesindeki veziyyetin agirligini hiss eden ermeni herbi bolmeleri hucuma kecdiklerini Dig kendi etrafindaki ermeni herbi bolmelerine bildirmek ucun ele kecirdikleri bir nece muselman kendine gece yarisi od vurub yandirdilar Bu eyni zamanda Dig cebhesindeki ermeni herbi bolmelerine Zabux kendi uzerine hucuma kecmelerine bir isare idi Cunki Dig etrafindaki ermeni herbi bolmeleri Zabux korpusu istiqametinde hucuma kecmekle Qariqislaq cebhesinden diqqeti yayindirmaq isteyirdi Qariqislaq kendindeki Mardi Ayvazyanin ve Eqis Isxanyanin herbi bolmeleri de plana uygun olaraq Zabux kendi istiqametinde hucuma kecdiler Lakin ermeniler Zeyve ve Sultanlar kendleri istiqametlerinde azerbaycanlilarin guclu muqavimeti ile qarsilasdilar bir nece saatliq doyusden sonra ermeni quvveleri itki vererek geri oturduldular Hemin gece ermeni kesfiyyati Qariqislaq kendindeki bolmelerine Gorus Sisian rayonlari istiqametinde olan hetta butun dag yollari ve cigirlari azerbaycanlilarin nezareti altinda oldugu xeberini getirdi Cox sonralar hemin doyus baresinde ermeni tarixcisi Z Sahnazarov xatirelerinde hem oz vehsiliklerinden hem de qacdiqlarindan dolayisiyla yazirdi Biz Qariqislaq kendinden cixarken ehaliye mexsus butun emlaki ozumuzle goturduk kendde bir pisik bele qalmadi evlere od vurub oradan cixdiq Etraf kendlerden topladigimiz atlardan neqliyyat vasitesi kimi istifade etdik Elde etdiyimiz butun emlaki itki vermeden ozumuzle evvelce Dasalti kendine oradan ise Susa seherine getirdik Lakin Azerbaycan milli ordusunun hereketi ucun erazide munasib yollarin ve istehkamlarin olmamasi da problemler yaradirdi Eyni zamanda doyus bolgesindeki korpulerin ve yollarin coxunun dusmen quvveleri terefinden dagidilmasi Azerbaycanin qosun bolmelerinin hucumlarini lengidirdi Ona gore de noyabirin 3 den 7 dek Dig uzerine yeriyen Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti ordusunun qosun bolmeleri qarsiya qoyulan vezifeleri yerine yetire bilmeyerek yeni hucumlara hazirlasmaq ucun ilkin movqelerine qayitmaga mecbur oldular General C Sixlinski doyusun neticeleri ile bagli herbi nazire gonderdiyi raportunda eminlikle bildirirdi ki Zengezur destesine elave olaraq uc taborlu bir piyada alayin verilmesi ile doyus tapsirigini ugurla basa catdirmaq Zengezuru tamamile ermeni silahlilarindan xilas etmek mumkundur Lakin hemin emeliyyatda Cavad beye istenilen herbi yardim gelmedi Bu mesele Ermenistan Azerbaycan hokumetleri arasinda sulh danisiqlari yolu ile hellini tapacagi ucun hucumun davam etdirilmesi dayandirildi Eslinde ise ermenier Zengezurda ciddi zerbeler aldigindan ermeni Ararat hokumeti danisiqlara el atir Gence usyani Redakte 1920 ci ilin aprelin 28 de Azerbaycanin bolsevikler terefinden isgal edilmesi Gencede boyuk usyanin baslanmasina sebeb oldu Usyanin esas teskilatcilari arasinda Cavad bey de var idi Gence usyanindan bir nece gun evvel bolsevikler terefinden tutdugu vezifeden azad edilse de usyan zamani Milli Ordumuzun bolsevik quvveleri terefinden dagidilmis artilleriya qurgularinin berpasi ve artilleriyacilar uzerinde umumi nezaret ona hevale olunub O herbi deniz komissari Cingiz Ildirim ve Azerbaycan bolsevik ordusunun muveqqeti qerargah reisi general Ebdulhemid Qaytabasinin herbi emeliyyatlar zamani XI Qizil Ordunun komandanligina tabe olmaq haqqinda emrlerini yerine yetirmekden boyun qacirmis ve Gence usyanini davam etdirmisdir Gence usyani mayin 25 den iyunun 4 dek davam edib ve usyan neticesinde minden cox bolsevik esgeri esir goturulmus ve oldurulmusdur Usyan oz miqyasina ve her iki terefden olan itkilerine gore Azerbaycanda olan en boyuk silahli xalq direnisi hesab olunur 3 iyun 1920 ci il Xalq Komissarlari Daxili Isler sobesinin Bakiya gonderdiyi raportda yazilirdi 18 mayda fovqelade komissar Hemid Sultanov 6 telimatci ile birge Genceye gelib 25 may gece saat 3 de bir artyilleriya atesinden sonra usyan baslanib Seher saat 5 de Inqilab Komitesinin telimatcilari ve dovlet iscileri kuceye cixdiqda tutulub hebsxanaya doldurulmuslar Hemin vaxt seherde siddetli mubarize gedirmis Usyancilarin on siralarinda general Sixlinski polkovnik Kazimbeyov Sahzade Memmed Mirze Qacar Xoyski qardaslari taninmis Qember ve Elekber ve III Gence alayinin esgerleri dururdular 2 Tofiq Bagirovun Gence qiyammi usyanmi meqalesinde Cavad bey barede yazilib Usyanin meglub olmasindan bir nece saat evvel Cavad bey artilleriya atesinden agir yaralanmis ve atli destenin musayietile dogma kendi Salahliya aparilmisdir Kendde qalmaq qorxulu oldugundan yaxin qohumu Medet bey Alqanov terefinden gizlice Qarayazi mesesine sonra Tiflise aparilib Gurcustandan Turkiyeye muhaciret eden Cavad beyi hemyerlilerimiz ehtiramla qarsilamis Istanbulda yasadigi dovrlerde boyuk nufuz sahibi olmusdur 3 Gence usyani amansizcasina yatirildiqdan sonra yaralanan Cavad bey gizlice Tiflise qacirilir Eslinde usyan barede qeyri milletlerin ifadelerine diqqet yetirdikde ne qeder ezmkar mubarize aparildiginin ve bolseviklere ciddi zerbeler vuruldugunun sahidi olariq Hemin beynelxalq alemin boyuk dovletlerin Gence usyanina umumiyyetle Azerbaycanda bas veren silahli muqavimete destek vere bilmemeleri ucbatindan komeksiz ve qeyri beraber doyus veziyyetine dusen qehremanlarimizin planlari bas tutmasa da boyuk mubarize sehifeleri yaza bilirler Mukafatlari RedakteBirinci Dunya Muharibesinde tatar polkunun terkibinde vurusmus muxtelif vaxtlarda Muqeddes Georgi Muqeddes Vladimir Muqeddes Anna Muqeddes Stanislav ordenlerinin muxtelif dereceleri ile teltif edilmisdir Ailesi RedakteEvlenib iki oglu Cingiz Nazir ve Gohver adinda qizi var General Eliaga Sixlinskinin qardasi ogludur Rustem Sixlinskinin qardasidir Qafqazin muftisi olmus Mirze Huseyn Qayibzadenin nevesidir Yazici Ismayil Sixlinin dayisidirMuhacireti ve olumu RedakteUsyan yatirildiqdan sonra Tiflise oradan da Irana kecmekle muhacir heyatina baslamisdir Bir muddet yuksek herbi pesekarliq qabiliyyetine gore Iranda Erdebil qarnizonunun komandani vezifesine teyin olunmusdur Bir muddet Iranda qaldiqdan sonra bolseviklerin teqibleri davam etdiyinden ve Iranda qalmaq bu baximdan tehlukeli oldugundan hemin vaxt Iran yarimmusteqil idi sonralar Turkiyeye koc ederek omrunun sonlarinadek orada yasamis ve 1959 cu ilde 84 yasinda Turkiyede dunyasini deyismisdir Hemcinin bax RedakteSixlinskiler Gence Usyani Mehemmed Mirze Qacar Teymur bey Novruzov Cahangir bey KazimbeyliEdebiyyat RedakteSuleymanov M Azerbaycan ordusu 1918 1920 Baki 1998 Nezirli S Cumhuriyyet generallari Baki 1995 Istinadlar Redakte Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki 2004 s 459 X Bayramov Gence usyani Baki 2010 s 93 Bagirov T Gence usyanmi qiyammi Ayna qezeti 20 IX 1997 ci il sayi Menbe https az wikipedia org w index php title Cavad bey Sixlinski amp oldid 6019412, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.