Cüzeppe Madzini (it.Giuseppe Mazzini; d. 22 iyun 1805, ö. 10 mart 1872, Piza, İtaliya) — Gənc İtaliya (Giovine Italia) adlı gizli inqilabçı təşkilatın (1832) quruducusu və Risorgimento hərəkatının öndəri, İtalyan milliyyətçi və inqilabçı. Alovlu bir cumhuriyyətçi olaraq, İtaliyanın birliyinin və müstəqilliyinin təmin olunmasının (1861) ardından Savoyya sülaləsi rəhbərliyində qurulan konstitutsiyalı monarxiya idarəçiliyinə qatılmağı rədd etmişdir.
Yanseniusçuluqdan təsirlənən demokrat düşüncülərə bağlı bir ailənin övladı idi, 1814-cü ildə Piemont krallığına birləşdirilməsindən əvvəl respublika ilə idarə olunan Genuyada yaşayan bir həkimin oğlu idi. Üstün zəkalı olduğu hələ uşaq ikən bilinən Mazzini 14 yaşında Genuya Universitetinə qəbul edildi. 1827-ci ildə hüquq təhsilini tamamladıqdan sonra cəmiyyətin yoxsul hissəsindən gələn insanların işləri ilə məşğul olan vəkil olaraq işləməyə və irəliçi qəzetlərə məqalələr yazmağa başladı. Ölkəsinin azadlığına olan bağlılığının təsiri ilə çox keçmədən Karbonaria (Kömür İşçiləri) adlı gizli təşkilata qoşuldu. 1830-cu ildə tutularaq Savonada göz həbsinə alındı. Bu dövrdə siyasi düşüncələrini gözdən keçirərək geriləməkdə olan Karbonarianın yerini alacaq yeni bir milliyyətçi hərəkatın təməl ilklərəni hazırladı. 1831-ci ildə sərbəst buraxılan Mazzinidən Piemontu tərk etməsi ya da kiçik bir qəsəbəyə köçməsi istəndi. Ölkədən ayrılmağı məsləhət bilərək Marselə gedən Mazzini, qısa müddətdə şəhərdəki digər italyanların rəhbəri oldu. Cəmiyyətin diqqətini çəkən ilk hərəkəti Piemont kralı Karl Albertə yazdığı açıq məktubu oldu. Bu məktubunda kraldan konstitutsiyalı idarəçiliyə keçməyi, milli mübarizəyə rəhbərlik etməsini və Avstriyalılarıİtaliyadakı bütün vəzifələrdən qovmasını istədi. Karl Albertin İtalyada əldən ələ gəzən bu məktubuna münasibəti ondan ibarət oldu ki, o Mazzininin Piemonta dönəcəyi təqdirdə həbs etməyəcəyini elan etdi.
Mazzininin Genuyadakı evi, hal-hazırda Risorgimento muzeyi və Mazzini İnistitutunun mərkəzidir.
Yeni İtaliya hərəkatının təməlləri
Mazzininin Marseldəki iki illik sürgün dövründə təməlini qoyduğu Yeni İtaliya hərəkatı İtalyan dövlətlərini xarici işğallardan qurtarıb, respublika idarəçiliyində birləşdirməyi məqsəd görən təşkilat idi. Mazzininin İtaliyanı "papa ya da kral"ın deyil, ancaq bir xalq hərəkatının qurtara biləcəyinə olan inancı Yeni İtaliyanın bütün sinifləri özündə ehtiva edən ilk İtalyan demokratik hərəkatı vəziyyətinə gəlməsində əhəmiyyətli rol oynadı. İtalyan gəncliyinin gözləntilərinə cavab verən Yeni İtaliya qısa müddətdə Genuya və digər İtalyan şəhərlərində təşkilatlandı. 1833-cü ildə hərəkatın üzv sayısı 60 mini keçmişdi. Bu arada Mazzini propaqanda məqsədilə Giovine Italia adlı bir qəzet yayımlamağa başlamışdı. Qəzet digər inqilabçı digər qəzetlərlə birlikdə İtaliyaya gizli gətirilirdi. Yeni İtaliyanın üsyan cəhdlərinin hamısı uğursuzluqla nəticələndi. 1833-cü ildə Piemontdakı üsyan cəhdi daha başlamadan üstü açıldı. Hadisəyə qarışan 12 şəxs tutularaq edam edildi. Mazzini isə qiyabi mühakimə edilərək edam cəzasına məhkum edildi. Bir necə ay sonra Fransız polisindən qaçmaq məcburiyyətində qalan Mazzini İsveçrəyə keçmək üçün Piemontdan keçməli olur. Savoyya şəhərin tutmaq üçün könüllülərdən ibarət dəstə ilə hücumu da uğursuzluqla nəticələndi. Bu uğursuzluqlar Yeni İtaliyanın dağılmasına səbəb oldusa da, hərəkatın düşüncələri yaşamağa davam etdi. Yaradançı və maddəçiliyə qarşı olan Mazzini Tanrıyı və xalqı birləşdirirdi. Foi et Avenir (1835, İman və gələcək), və İ Doveri dell"uomo (1837, İnsanın vəzifələri) adlı əsərləri ilə öz tarix tərzinə İtaliyadan dünyaya yayılan bir ad qazandırdı. 1837-ci ildə İngiltərəyə gedərək Londona köçən Mazzini işlərini Britaniya Muzeyində davam etdirməyə başladı. Bu dövrdə İngilis qəzetlərinə məqalələr yazdı, Londondakı İtalyan uşaqları üçün bir məktəb açdı, "Apostolato popolare" adlı bir qəzet yayımladı. 1840-cl ildə Parisdə olan Cüzeppe Lambertinin köməyilə İtalyada və ölkə xaricində yaşayan italyanlar milli bilinc oyandırma məqsədini reallaşdırmaq üzrə Yeni İtaliyanı yenidən qurdu. 1847-ci ildə isə İngilis liberallarının də dəstəyi ilə Beynəlxalq Xalq Birliyinin təməllərini atdı. Mazzini ilk dəfə 1848-1849-cu illər İtaliya inqilabı dövründə geri döndü. Bu dövrdə Milan əhalisi Avstriyalıları torpaqlarından qovmuş, Piemont isə eyni məqsədlə Avstriyaya qarşı müharibəyə başlamışdı. Milanda isti münasibətlə qarşılandı. Amma Lombardiyanın respublika olmasını istəməsi və Milan keçiçi hökumətinin Piemont krallığına birləşmə təklifinin İtaliyanın gələcəyi baxımından səhv yol olduğu düşüncəsi çox keçmədən şəhər xalqının dəstəyini itirməsinə səbəb oldu. Piemont ordularının Milandan geri çəkilməsinin ardından və Avstriyalıların yenidən şəhərə girməsinin ardından Cüzeppe Qaribaldı rəhbərliyindəki intizamsız bir birlikdə işlədi. Qısa bir sürə sonra da İngiltərəyə geri döndü.
Domenico Lama tərəfindən çəkilmiş Mazzininin portreti
Respublikaçı Roma triumvuru
Mazzini 1849-cu ildə yenidən İtaliyaya dönərək əvvəl Toskana, ardından da Romaya getdi. Bu dövrdə Romada reallaşan inqilab nəticəsində papa kənddən qovulmuş və cumhuriyyət elan edilmişdi. Mazzini şəhərə gəldikdın sonra isə keçiçi hökumətin triumvuru seçild, yəni faktiki hökumət rəhbəri oldu. Bu vəzifəsi sırasında reallaşdırdığı dini və toplumsal reformlarla üstün bacarıqlı bir idarəçi olduğunu sübut etdi. Aurelio Saffi və Karlo Armellini ilə birlikdə Roma respublikasının 3 yüksək vəzifəlisindən biri vəziyyətinə gəldi. Programına təhsilin dünyəviləşdirilməsi, kilsə mülklərinin müsadirəsi və s daxil idi. Amma idarəçilik qısa oldu.Katolik dövlətlərdən köməy istəyən Papanın çağırışına cavab verən fransız ordusu İtaliyaya daxil oldu. Qəhrəmancasına müqavimətdən sonra şəhər tutuldu və Mazzini qaçmaq məcburiyyətində qaldı. Londona dönən Mazzini 1851-c ildə "İtaliyanın Dostları" adlı yeni bir təşkilat qurdu. 1853-cü ildə Milanlı fəhlələrin Avstriyalılara qarşı üsyanına dəstək oldu. 1853-1854-cü illərdə Karrarada üsyan cəhdləri uğursuz oldu. Mazzinin cəhdləri problemlərin inqilab yolu ilə deyil, inqilabçı bir dövr ərzində həll olunacağını fikirləşən və Piemontda hökumətə daxil olan mötədillər tərəfindən narazılıqla qarşılanırdı. Mazzini 1858-ci ildə Londonda "Pensiero ed azione" (Düşüncə və Mübarizə) adlı bir qəzet nəşr etdirməyə başladı. Qəzetin adı düşüncənin ancaq mübarizə ilə nəticələndiyində bir dəyəri olduğunu müdafiə edirdi. Mazzini 1859-cu ildə Fransız və Piemont qüvvələrinin Avstriyaya qarşı başladığı mübaribəni dəstəkləmədi. Baş Nazir Kamillo Kavur bu savaş nəticəsində III Napaleonun köməyilə Alplardan Adriatikə qədər bütün İtaliyanı qurtarma məqsədi reallaşmadı. Qarribaldinin 1860-ci ildəki Minlər Səfərinə dəstək vermədi. Mazzini Qarribaldinin qısa müddətlik cənubi İtaliyadakı hakimiyyəti dövründə Neopola səfər etdi. 1861-ci ildə Venesiya və Roma xaric, birləşmiş İtaliya krallığının yaranması səbəbilə yenidən Londona geri döndü. Mazzini 1860-cı illərdə I İnternesyanal üzvləriylə əlaqəyə girdisə də, siyasi düşüncəsinə təməl olan əxlaqi və dini düşüncələr nə Marksın kommunizmi və nə də Bakuninin anarxizmi ilə uzlaşdığından çox keçmədən bu çevrələrlə əlaqələrini kəsdi. 1862-ci ildə Venesiyada bir üsyan təşkil etdi və 1863-cü ildə Papalıq dövlətində də bir üsyan təşkil edərək, Papalıq torpaqlarının bütövlüyünə Fransız-İtalyan müqaviləsinə qarşı çıxdı. 1870-ci ildə Siciliyada respublikaçı bir üsyana rəhbərlik etməyi qəbul edərək İngiltərədən ayrıldı. Daha yoldaykən tutularaq Gaetada gözaltına alınsa da, Romanın İtalyan qüvvələri tərəfindən tutulmasından sonra bağışlanaraq sərbəst buraxıldı. İtaliyanın monarxiya ətrafında birləşməsi Mazzininin həyatında və yaradıcılığında enişə səbəb oldu. Son illərində Luganoda Roma del popolo adlı yeni bir qəzet nəşr etdirməyə başladı və İtalyan işçilərini bir yerə gətirərək bir konqres toplamaq üçün müxtəlif cəhdlər etdi. Mazzini 1872-ci ildə Pizada vəfat etdi. Genuyada dəfni zamanı mənbələrin bildirdiyinə görə yüz minlərlə italyan iştirak etmişdir.
Əsərləri
"Avropada Demokratiya haqqında tezislər"
"Bu inqilab ya üsyandır ?"
"İman və gələcək"
"İnsanın vəzifələri"
""Mən"ə qarşı müharibə"
"Milliyyət barədə"
""Mən"in vəzifələri və demokratiya haqqında məqalələr"
İstinadlar
(2013) Delphi Complete Works of Algernon Charles Swinburne
Giuseppe Mazzini's International Political Thought
Sarti, Roland (1997-01-01). Mazzini: A Life for the Religion of Politics. Greenwood Publishing Group. səh. 61. ISBN978-0-275-95080-4. İstifadə tarixi: 2015-04-01.
Mack Smith, Denis (1994). Mazzini. Yale University Press. 11–12.
Əsərləri və ya müəllifi olduğu işlər: Cüzeppe Madzini İnternet arxivində
Biography at cronologia.it 2007-04-20 at the Wayback Machine(ital.)
Avqust 06, 2021
cüzeppe, madzini, giuseppe, mazzini, iyun, 1805, mart, 1872, piza, italiya, gənc, italiya, giovine, italia, adlı, gizli, inqilabçı, təşkilatın, 1832, quruducusu, risorgimento, hərəkatının, öndəri, italyan, milliyyətçi, inqilabçı, alovlu, cumhuriyyətçi, olaraq,. Cuzeppe Madzini it Giuseppe Mazzini d 22 iyun 1805 o 10 mart 1872 Piza Italiya Genc Italiya Giovine Italia adli gizli inqilabci teskilatin 1832 quruducusu ve Risorgimento herekatinin onderi Italyan milliyyetci ve inqilabci Alovlu bir cumhuriyyetci olaraq Italiyanin birliyinin ve musteqilliyinin temin olunmasinin 1861 ardindan Savoyya sulalesi rehberliyinde qurulan konstitutsiyali monarxiya idareciliyine qatilmagi redd etmisdir 1 Cuzeppe Mazziniit Giuseppe MazziniDogum tarixi 22 iyun 1805Dogum yeri Genuya Liquriya respublikas Vefat tarixi 10 mart 1872 66 yasinda Vefat yeri Piza Italiya kralligiVefat sebebi XestelikDefn yeri Genuya Italiya respublikasiVetendasligi Italiya Kralligi Birinci Fransa ImperiyasiMilliyyeti ItalyanFealiyyeti Siyasetci maarifci jurnalist filosof aktivist Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tehsil ve surgun illeri 2 Yeni Italiya herekatinin temelleri 3 Respublikaci Roma triumvuru 4 Eserleri 5 Istinadlar 6 Edebiyyat 7 Xarici kecidlerTehsil ve surgun illeri RedakteYanseniusculuqdan tesirlenen demokrat dusunculere bagli bir ailenin ovladi idi 1814 cu ilde Piemont kralligina birlesdirilmesinden evvel respublika ile idare olunan Genuyada yasayan bir hekimin oglu idi Ustun zekali oldugu hele usaq iken bilinen Mazzini 14 yasinda Genuya Universitetine qebul edildi 1827 ci ilde huquq tehsilini tamamladiqdan sonra cemiyyetin yoxsul hissesinden gelen insanlarin isleri ile mesgul olan vekil olaraq islemeye ve irelici qezetlere meqaleler yazmaga basladi Olkesinin azadligina olan bagliliginin tesiri ile cox kecmeden Karbonaria Komur Iscileri adli gizli teskilata qosuldu 1830 cu ilde tutularaq Savonada goz hebsine alindi Bu dovrde siyasi dusuncelerini gozden kecirerek gerilemekde olan Karbonarianin yerini alacaq yeni bir milliyyetci herekatin temel ilklereni hazirladi 2 1831 ci ilde serbest buraxilan Mazziniden Piemontu terk etmesi ya da kicik bir qesebeye kocmesi istendi Olkeden ayrilmagi meslehet bilerek Marsele geden Mazzini qisa muddetde seherdeki diger italyanlarin rehberi oldu Cemiyyetin diqqetini ceken ilk hereketi Piemont krali Karl Alberte yazdigi aciq mektubu oldu Bu mektubunda kraldan konstitutsiyali idareciliye kecmeyi milli mubarizeye rehberlik etmesini ve Avstriyalilari Italiyadaki butun vezifelerden qovmasini istedi Karl Albertin Italyada elden ele gezen bu mektubuna munasibeti ondan ibaret oldu ki o Mazzininin Piemonta doneceyi teqdirde hebs etmeyeceyini elan etdi Mazzininin Genuyadaki evi hal hazirda Risorgimento muzeyi ve Mazzini Inistitutunun merkezidir Yeni Italiya herekatinin temelleri RedakteMazzininin Marseldeki iki illik surgun dovrunde temelini qoydugu Yeni Italiya herekati Italyan dovletlerini xarici isgallardan qurtarib respublika idareciliyinde birlesdirmeyi meqsed goren teskilat idi Mazzininin Italiyani papa ya da kral in deyil ancaq bir xalq herekatinin qurtara bileceyine olan inanci Yeni Italiyanin butun sinifleri ozunde ehtiva eden ilk Italyan demokratik herekati veziyyetine gelmesinde ehemiyyetli rol oynadi 3 Italyan gencliyinin gozlentilerine cavab veren Yeni Italiya qisa muddetde Genuya ve diger Italyan seherlerinde teskilatlandi 1833 cu ilde herekatin uzv sayisi 60 mini kecmisdi Bu arada Mazzini propaqanda meqsedile Giovine Italia adli bir qezet yayimlamaga baslamisdi Qezet diger inqilabci diger qezetlerle birlikde Italiyaya gizli getirilirdi Yeni Italiyanin usyan cehdlerinin hamisi ugursuzluqla neticelendi 1833 cu ilde Piemontdaki usyan cehdi daha baslamadan ustu acildi Hadiseye qarisan 12 sexs tutularaq edam edildi Mazzini ise qiyabi muhakime edilerek edam cezasina mehkum edildi Bir nece ay sonra Fransiz polisinden qacmaq mecburiyyetinde qalan Mazzini Isvecreye kecmek ucun Piemontdan kecmeli olur Savoyya seherin tutmaq ucun konullulerden ibaret deste ile hucumu da ugursuzluqla neticelendi Bu ugursuzluqlar Yeni Italiyanin dagilmasina sebeb oldusa da herekatin dusunceleri yasamaga davam etdi Yaradanci ve maddeciliye qarsi olan Mazzini Tanriyi ve xalqi birlesdirirdi Foi et Avenir 1835 Iman ve gelecek ve I Doveri dell uomo 1837 Insanin vezifeleri adli eserleri ile oz tarix terzine Italiyadan dunyaya yayilan bir ad qazandirdi 1837 ci ilde Ingiltereye gederek Londona kocen Mazzini islerini Britaniya Muzeyinde davam etdirmeye basladi Bu dovrde Ingilis qezetlerine meqaleler yazdi Londondaki Italyan usaqlari ucun bir mekteb acdi Apostolato popolare adli bir qezet yayimladi 1840 cl ilde Parisde olan Cuzeppe Lambertinin komeyile Italyada ve olke xaricinde yasayan italyanlar milli bilinc oyandirma meqsedini reallasdirmaq uzre Yeni Italiyani yeniden qurdu 1847 ci ilde ise Ingilis liberallarinin de desteyi ile Beynelxalq Xalq Birliyinin temellerini atdi Mazzini ilk defe 1848 1849 cu iller Italiya inqilabi dovrunde geri dondu Bu dovrde Milan ehalisi Avstriyalilari torpaqlarindan qovmus Piemont ise eyni meqsedle Avstriyaya qarsi muharibeye baslamisdi Milanda isti munasibetle qarsilandi Amma Lombardiyanin respublika olmasini istemesi ve Milan kecici hokumetinin Piemont kralligina birlesme teklifinin Italiyanin geleceyi baximindan sehv yol oldugu dusuncesi cox kecmeden seher xalqinin desteyini itirmesine sebeb oldu Piemont ordularinin Milandan geri cekilmesinin ardindan ve Avstriyalilarin yeniden sehere girmesinin ardindan Cuzeppe Qaribaldi rehberliyindeki intizamsiz bir birlikde isledi Qisa bir sure sonra da Ingiltereye geri dondu 4 Domenico Lama terefinden cekilmis Mazzininin portretiRespublikaci Roma triumvuru RedakteMazzini 1849 cu ilde yeniden Italiyaya donerek evvel Toskana ardindan da Romaya getdi Bu dovrde Romada reallasan inqilab neticesinde papa kendden qovulmus ve cumhuriyyet elan edilmisdi Mazzini sehere geldikdin sonra ise kecici hokumetin triumvuru secild yeni faktiki hokumet rehberi oldu Bu vezifesi sirasinda reallasdirdigi dini ve toplumsal reformlarla ustun bacariqli bir idareci oldugunu subut etdi Aurelio Saffi ve Karlo Armellini ile birlikde Roma respublikasinin 3 yuksek vezifelisinden biri veziyyetine geldi Programina tehsilin dunyevilesdirilmesi kilse mulklerinin musadiresi ve s daxil idi Amma idarecilik qisa oldu Katolik dovletlerden komey isteyen Papanin cagirisina cavab veren fransiz ordusu Italiyaya daxil oldu Qehremancasina muqavimetden sonra seher tutuldu ve Mazzini qacmaq mecburiyyetinde qaldi Londona donen Mazzini 1851 c ilde Italiyanin Dostlari adli yeni bir teskilat qurdu 1853 cu ilde Milanli fehlelerin Avstriyalilara qarsi usyanina destek oldu 1853 1854 cu illerde Karrarada usyan cehdleri ugursuz oldu Mazzinin cehdleri problemlerin inqilab yolu ile deyil inqilabci bir dovr erzinde hell olunacagini fikirlesen ve Piemontda hokumete daxil olan motediller terefinden naraziliqla qarsilanirdi Mazzini 1858 ci ilde Londonda Pensiero ed azione Dusunce ve Mubarize adli bir qezet nesr etdirmeye basladi Qezetin adi dusuncenin ancaq mubarize ile neticelendiyinde bir deyeri oldugunu mudafie edirdi Mazzini 1859 cu ilde Fransiz ve Piemont quvvelerinin Avstriyaya qarsi basladigi mubaribeni desteklemedi Bas Nazir Kamillo Kavur bu savas neticesinde III Napaleonun komeyile Alplardan Adriatike qeder butun Italiyani qurtarma meqsedi reallasmadi Qarribaldinin 1860 ci ildeki Minler Seferine destek vermedi Mazzini Qarribaldinin qisa muddetlik cenubi Italiyadaki hakimiyyeti dovrunde Neopola sefer etdi 1861 ci ilde Venesiya ve Roma xaric birlesmis Italiya kralliginin yaranmasi sebebile yeniden Londona geri dondu Mazzini 1860 ci illerde I Internesyanal uzvleriyle elaqeye girdise de siyasi dusuncesine temel olan exlaqi ve dini dusunceler ne Marksin kommunizmi ve ne de Bakuninin anarxizmi ile uzlasdigindan cox kecmeden bu cevrelerle elaqelerini kesdi 1862 ci ilde Venesiyada bir usyan teskil etdi ve 1863 cu ilde Papaliq dovletinde de bir usyan teskil ederek Papaliq torpaqlarinin butovluyune Fransiz Italyan muqavilesine qarsi cixdi 1870 ci ilde Siciliyada respublikaci bir usyana rehberlik etmeyi qebul ederek Ingiltereden ayrildi Daha yoldayken tutularaq Gaetada gozaltina alinsa da Romanin Italyan quvveleri terefinden tutulmasindan sonra bagislanaraq serbest buraxildi Italiyanin monarxiya etrafinda birlesmesi Mazzininin heyatinda ve yaradiciliginda enise sebeb oldu Son illerinde Luganoda Roma del popolo adli yeni bir qezet nesr etdirmeye basladi ve Italyan iscilerini bir yere getirerek bir konqres toplamaq ucun muxtelif cehdler etdi Mazzini 1872 ci ilde Pizada vefat etdi Genuyada defni zamani menbelerin bildirdiyine gore yuz minlerle italyan istirak etmisdir Eserleri Redakte Avropada Demokratiya haqqinda tezisler Bu inqilab ya usyandir Iman ve gelecek Insanin vezifeleri Men e qarsi muharibe Milliyyet barede Men in vezifeleri ve demokratiya haqqinda meqaleler Istinadlar Redakte 2013 Delphi Complete Works of Algernon Charles Swinburne Giuseppe Mazzini s International Political Thought Sarti Roland 1997 01 01 Mazzini A Life for the Religion of Politics Greenwood Publishing Group seh 61 ISBN 978 0 275 95080 4 Istifade tarixi 2015 04 01 Mack Smith Denis 1994 Mazzini Yale University Press 11 12 Edebiyyat RedakteH Rovsen Yeni dovr Avropa tarixi Baki Britannika ensklopediyasi Cuzeppe Mazzini maddesiXarici kecidler RedakteEserleri ve ya muellifi oldugu isler Cuzeppe Madzini Internet arxivinde Biography at cronologia it Arxivlesdirilib 2007 04 20 at the Wayback Machine ital Menbe https az wikipedia org w index php title Cuzeppe Madzini amp oldid 6081966, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}
.svg.html){kind=link}
_-_Giuseppe_Mazzini.jpg.html){kind=link}