Fransada 1830-cu il inqilabı İtaliya vilayətlərinə böyük təsir göstərdi. 1831-ci ilin fevralında Parma, Modena və Romada silahlı üsyanlar baş verdi. Bolonyada yaradılmış müvəqqəti hökumət papanın dünyəvi hakimiyyətinin ləğvini və Müəssislər Məclisinin çağırılmasını elan etdi. Lakin hakimiyyəti ələ keçirən burjuaziya xarici müdaxilənin qarşısını almaq üçün Parma və Modena üsyançıları ilə əməkdaşlığı dayandırdı. 1831-ci ilin martında Avstriya ordusu Roma vilayətində üsyanı yatırdı. 1831-ci il üsyanlarının məğlubiyyəti nəticəsində ölkədə karbonarilərin və digər qrupların nüfuzu əsaslı şəkildə zəiflədi.
İtaliyada azadlıq hərəkatının proqram və metodlarının dəyişilməsi zəruri idi. Bu vəzifənin icrasını Cüzeppe Madzininin başçılığı altında XIX əsrin 30-cu illərinin əvvəlində yaradılmış demokratik cərəyan öz üzərinə götürdü. Karbonarilərlə əlaqələri kəsən C.Madzini 1831-ci ildə Marseldə gizli şəkildə fəaliyyət göstərən "Gənc İtaliya" təşkilatını yaratdı. Təşkilatın məqsədi İtaliyada vahid dövlətin yaradılması idi. Roma şəhəri vahid dövlətin paytaxtı olmalı idi. Sonrakı dövrdə C.Madzininin bütün fəaliyyəti ölkənin birləşdirilməsi uğrunda mübarizəyə həsr olundu.
C.Madzini İtaliya azadlıq hərəkatında demokratik respublika cərəyanının ideoloqu və rəhbəri idi. C.Madzini hesab edirdi ki, yalnız ölkənin birləşməsi nəticəsində xarici zülmdən azad olmaq mümkündür. Avstriya qoşunlarının ölkəni tərk etməsindən və monarxiya rejimlərinin devrilməsindən sonra İtaliyada demokratik islahatlar keçirib vahid respublika yaratmaq mümkün idi. C.Madzini və onun tərəfdarları hesab edirdilər ki, azadlıq hərəkatında əhali geniş iştirak etməli, partizan müharibəsi aparılmalı və silahlı üsyanlar təşkil edilməlidir. Lakin C.Madzini milli hərəkatın sinfi mübarizəyə çevrilməsini istəmirdi. C.Madzini kəndlilərin xeyrinə aqrar dəyişikliklərin həyata keçirilməsinin əleyhinə idi, çünki, liberal zadəganların və qolçomaqların "Gənc İtaliya"dan ayrılmasını istəmirdi. C.Madzini iddia edirdi ki, kəndlilər milli hərəkatda fəal iştirak etmək iqtidarında deyil. "Gənc İtaliya" şəhər yoxsullarını, sənətkarları və fəhlələri öz tərəfinə çəkməyə çalışırdı. "Gənc İtaliya" təşkilatı "Allah və xalq" şüarı ilə çıxış edirdi. Əhali inanmalı idi ki, milli hərəkatda iştirak hər bir ölkə vətəndaşının dini borcudur.
1833-cü illərdə "Gənc İtaliya" təşkilatı bütün ölkə ərazisində gizli şöbələrini yaratdı. Bu zəmində "Gənc İtaliya" birinci ümumölkə inqilabı təşkilatına çevrildi. Sardiniya krallığında və Roma vilayətində təşkilatın tərəfdarı daha çox idi. C.Madzini Genuyalı idi. Neopolitan krallığında isə təşkilatın təsiri zəif idi."Gənc İtaliya" təşkilatına ziyalılar, xırda və orta burjuaziya və hərbiçilərin nümayəndələri daxil idi. Təşkilat xaricdə nəşr olunmuş inqilabi ədəbiyyatı gizli şəkildə bütün ölkə ərazisində yayır və apardığı təbliğatla əhalini azadlıq uğrunda mübarizəyə çağırırdı. Lakin C.Madzininin Sardiniyada üsyan təşkil etmək cəhdi uğursuz oldu. Çünki, əhalinin bir qismi, o cümlədən kəndlilər C.Madzininin tərəfdarlarını müdafiə etmirdi. Ölkədə hələ inqilabi şərait yaranmamışdı. Hərəkat iştirakçılarının bir qismi 1833-1834-cü illərdə həbs və edam edildi,bir hissəsi mühacirət etdi. C.Madzini qiyabi şəkildə ölümə məhkum edildi. Genuyada üsyanın hazırlanmasında Cüzeppe Qaribaldinin oğlu iştirak etmişdi. O, “Gənc İtaliya” təşkilatın üzvü idi və qiyabi şəkildə ölümə məhkum edilmişdi. İngiltərə və Fransada mühacir həyatı yaşayan C.Madzini fəhlələrin gücünü gördü və fəhlələri İtaliyada azadlıq hərəkatına cəlb etmək qərarına gəldi. 40-cı illərin əvvəlində "Gənc İtaliya" təşkilatı ölkə fəhlələri arasında təbliğatı genişləndirdi. C.Madzini burjuaziyanı könüllü şəkildə fəhlələrin vəziyyətini yaxşılaşdırmağa çağırırdı ki, fəhlələr tətil etməsin.
"Gənc İtaliya” təşkilatının apardığı təbliğat İtaliyada milli şüurun inkişafına təkan verdi. Vətəndaşların əksəriyyəti dərk etdi ki, azadlıq hərəkatının əsas vəzifəsi ölkənin birləşməsidir. Bilavasitə C.Madzininin fəaliyyəti nəticəsində vahid İtaliya dövlətinin yaradılması uğrunda mübarizə XIX əsrin 30-cu illərindən Rissorcimentonun əsas istiqamətlərindən birinə çevrildi.XIX əsrin 40-cı illərində burjuaziya və liberal zadəganlar sahibkarlıq fəaliyyəti üçün daha əlverişli şərait yaradılmasını tələb edirdilər. İqtisadçılar və bir sıra nüfuzlu jurnalistlər inkişaf etmiş Avropa ölkələrinin təcrübəsini nəzərə alıb gömrük ittifaqının yaradılmasını və dəmiryol tikintisinin genişlənməsini İtaliyada iqtisadi inkişafın sürətlənməsi üçün zəruri hesab edirdilər. Onlar həmçinin vahid pul, ölçü və çəki sisteminə keçilməsini təklif edirdilər. Sənayenin və ticarətin inkişafına mane olan amillərin aradan qaldırılması məsələsi mətbuatda, elmi konfranslarda və iqtisadi cəmiyyətlərdə geniş müzakirə edilirdi. İqtisadi tərəqqiyə nail olmaq üçün siyasi pərakəndəliyə və xarici zülmə son qoymaq lazım idi. Liberal ideoloqlar gizli cəmiyyətləri və üsyanı İtaliya üçün zərərli hesab edir və C.Madzinini ağılsız adlandırırdılar. C.Madzini ölkənin inqilab yolu ilə "aşağıdan" birləşib vahid dövlətə çevrilməsinə tərəfdar idi. Liberal ziyalılar isə milli məsələnin "yuxarıdan" həllini təklif edirdilər: İtaliya dövlətlərinin başçıları milli hərəkatda iştirak etməli, Roma papasının və ya Sardiniya kralının başçılığı altında İtaliya dövlətlərinin federasiyası yaradılmalı idi.
Liberalların bir qismi, o cümlədən, "İtaliyanın ümidləri" kitabının müəllifi olan Ç.Balbo hesab edirdilər ki, gələcəkdə həmin federasiyaya Lombardiya və Venetsiyanı da daxil etmək olar. Onlar deyirdilər ki,Avstriya İtaliya torpaqlarını könüllü şəkildə qaytaracaq,çünki,Osmanlı imperiyasının Balkan yarımadasındakı torpaqlarının işğalı ilə məşğul olacaq. Təbii ki, milli məsələnin yalnız dinc və "qanuni" vasitələrlə tənzimlənməsinə yönəlmiş liberal-monarxist planların həyata keçirilməsi inandırıcı və reallığa uyğun deyildi. Liberalların çıxışları ictimai rəyə müəyyən qədər təsir göstərdi. Pyemont abbatı V.Cobertinin "İtalyanların mənəvi və mülki birinciliyi haqqında" adlı kitabı ölkədə böyük nüfuz qazanmışdı. Kitabda deyilirdi ki,katolik kilsəsi İtaliyanın milli dirçəlişinə kömək edə bilər. Roma papası İtaliyanın birləşdirilməsinin əleyhinə idi. V.Coberti hesab edirdi ki, Vatikanda islahatlar keçirilsə Roma papası milli hərəkata qoşulub hətta ona rəhbərlik də edə bilər. Ruhanilərin bir qismi V.Cobertinin ideyalarını qəbul edib vətənpərvərlik mövqeyinə keçmişdi. Ruhanilər arasında parçalanma mühafizəkar düşərgənin zəifləməsinə səbəb oldu. Mötədillərin içərisində Sardiniya krallığının liberalları aparıcı rol oynayırdı. XIX əsrin 40-cı illərində Sardiniya liberallarının fəallığı artmışdı. Onlar milli məsələnin həllində Sardiniyanı idarə edən Savoyya sülaləsinə böyük ümidlə baxırdılar. Savoyya sülaləsi hakimiyyətdə olan yeganə italyan mənşəli sülalə idi. Sardiniya kralı Albert Pyemontun iqtisadi inkişafına kömək edən siyasət həyata keçirir və liberal hərəkatı ehtiyatla müdafiə edirdi. 1847-ci ildə Pyemontun zədaganlarını təmsil edən qraf Kamillo Kavur "Dirçəliş" qəzetini nəşr etməyə başladı. Bu qəzet bütün İtaliyada liberalların nüfuzlu siyasi orqanı kimi böyük nüfuz qazanmışdı. Liberallar öz ideyalarını geniş təbliğ edir və kralları təhsil, məhkəmə və gömrük sistemində islahatlar keçirməyə, senzuranı zəiflətməyə çağırırdılar.
C.Madzini XIX əsrin 40-cı illərində üsyan təşkil etməkdən çəkinir, hesab edirdi ki, ölkədə üsyan üçün şərait yaranmayıb. Lakin vətənpərvərlərin bir qismi inqilabi hərəkatın inkişafında maraqlı idi.
1844-cü ildə Cənubda Bandera qardaşları başda olmaqla matroslar üsyan qaldırdı. Üsyançılar mühasirədən çıxa bilməyib məğlub oldu. Bandera qardaşları və onların yeddi tərəfdarı edam edildi. Bu hadisə bütün ölkədə sosial narazılığın artmasına təkan verdi.
Ədəbiyyat
«Молодая Италия» // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
Молодая Италия // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
Denis Mack Smith (2008). Mazzini. Yale UP. səh. passim.
Fabrizio De Donno, and Neelam Srivastava. "Colonial and Postcolonial Italy." Interventions: International Journal of Postcolonial Studies (2006) 8#3: 371-379. [ online]
Avqust 03, 2021
gənc, italiya, giovine, italia, 1831, 1834, 1840, 1848, illərdə, fəaliyyət, göstərmiş, italyan, inqilabi, təşkilatı, nın, bayrağı, mündəricat, tarixi, ədəbiyyat, həmçinin, istinadlartarixi, redaktə, cüzeppe, madzini, fransada, 1830, inqilabı, italiya, vilayətl. Genc Italiya it Giovine Italia 1831 1834 ci ve 1840 1848 ci illerde fealiyyet gostermis italyan inqilabi teskilati 1 2 3 Genc Italiyanin bayragi Mundericat 1 Tarixi 2 Edebiyyat 3 Hemcinin bax 4 IstinadlarTarixi Redakte Cuzeppe Madzini Fransada 1830 cu il inqilabi Italiya vilayetlerine boyuk tesir gosterdi 1831 ci ilin fevralinda Parma Modena ve Romada silahli usyanlar bas verdi Bolonyada yaradilmis muveqqeti hokumet papanin dunyevi hakimiyyetinin legvini ve Muessisler Meclisinin cagirilmasini elan etdi Lakin hakimiyyeti ele keciren burjuaziya xarici mudaxilenin qarsisini almaq ucun Parma ve Modena usyancilari ile emekdasligi dayandirdi 1831 ci ilin martinda Avstriya ordusu Roma vilayetinde usyani yatirdi 1831 ci il usyanlarinin meglubiyyeti neticesinde olkede karbonarilerin ve diger qruplarin nufuzu esasli sekilde zeifledi Italiyada azadliq herekatinin proqram ve metodlarinin deyisilmesi zeruri idi Bu vezifenin icrasini Cuzeppe Madzininin 4 basciligi altinda XIX esrin 30 cu illerinin evvelinde yaradilmis demokratik cereyan oz uzerine goturdu 5 Karbonarilerle elaqeleri kesen C Madzini 1831 ci ilde Marselde gizli sekilde fealiyyet gosteren Genc Italiya teskilatini yaratdi Teskilatin meqsedi Italiyada vahid dovletin yaradilmasi idi Roma seheri vahid dovletin paytaxti olmali idi Sonraki dovrde C Madzininin butun fealiyyeti olkenin birlesdirilmesi ugrunda mubarizeye hesr olundu 6 C Madzini Italiya azadliq herekatinda demokratik respublika cereyaninin ideoloqu ve rehberi idi C Madzini hesab edirdi ki yalniz olkenin birlesmesi neticesinde xarici zulmden azad olmaq mumkundur Avstriya qosunlarinin olkeni terk etmesinden ve monarxiya rejimlerinin devrilmesinden sonra Italiyada demokratik islahatlar kecirib vahid respublika yaratmaq mumkun idi C Madzini ve onun terefdarlari hesab edirdiler ki azadliq herekatinda ehali genis istirak etmeli partizan muharibesi aparilmali ve silahli usyanlar teskil edilmelidir Lakin C Madzini milli herekatin sinfi mubarizeye cevrilmesini istemirdi C Madzini kendlilerin xeyrine aqrar deyisikliklerin heyata kecirilmesinin eleyhine idi cunki liberal zadeganlarin ve qolcomaqlarin Genc Italiya dan ayrilmasini istemirdi C Madzini iddia edirdi ki kendliler milli herekatda feal istirak etmek iqtidarinda deyil Genc Italiya seher yoxsullarini senetkarlari ve fehleleri oz terefine cekmeye calisirdi Genc Italiya teskilati Allah ve xalq suari ile cixis edirdi Ehali inanmali idi ki milli herekatda istirak her bir olke vetendasinin dini borcudur 7 1833 cu illerde Genc Italiya teskilati butun olke erazisinde gizli sobelerini yaratdi Bu zeminde Genc Italiya birinci umumolke inqilabi teskilatina cevrildi Sardiniya kralliginda ve Roma vilayetinde teskilatin terefdari daha cox idi C Madzini Genuyali idi Neopolitan kralliginda ise teskilatin tesiri zeif idi Genc Italiya teskilatina ziyalilar xirda ve orta burjuaziya ve herbicilerin numayendeleri daxil idi Teskilat xaricde nesr olunmus inqilabi edebiyyati gizli sekilde butun olke erazisinde yayir ve apardigi tebligatla ehalini azadliq ugrunda mubarizeye cagirirdi Lakin C Madzininin Sardiniyada usyan teskil etmek cehdi ugursuz oldu Cunki ehalinin bir qismi o cumleden kendliler C Madzininin terefdarlarini mudafie etmirdi Olkede hele inqilabi serait yaranmamisdi Herekat istirakcilarinin bir qismi 1833 1834 cu illerde hebs ve edam edildi bir hissesi muhaciret etdi C Madzini qiyabi sekilde olume mehkum edildi Genuyada usyanin hazirlanmasinda Cuzeppe Qaribaldinin oglu istirak etmisdi O Genc Italiya teskilatin uzvu idi ve qiyabi sekilde olume mehkum edilmisdi Ingiltere ve Fransada muhacir heyati yasayan C Madzini fehlelerin gucunu gordu ve fehleleri Italiyada azadliq herekatina celb etmek qerarina geldi 40 ci illerin evvelinde Genc Italiya teskilati olke fehleleri arasinda tebligati genislendirdi C Madzini burjuaziyani konullu sekilde fehlelerin veziyyetini yaxsilasdirmaga cagirirdi ki fehleler tetil etmesin 8 Genc Italiya teskilatinin apardigi tebligat Italiyada milli suurun inkisafina tekan verdi Vetendaslarin ekseriyyeti derk etdi ki azadliq herekatinin esas vezifesi olkenin birlesmesidir Bilavasite C Madzininin fealiyyeti neticesinde vahid Italiya dovletinin yaradilmasi ugrunda mubarize XIX esrin 30 cu illerinden Rissorcimentonun esas istiqametlerinden birine cevrildi XIX esrin 40 ci illerinde burjuaziya ve liberal zadeganlar sahibkarliq fealiyyeti ucun daha elverisli serait yaradilmasini teleb edirdiler Iqtisadcilar ve bir sira nufuzlu jurnalistler inkisaf etmis Avropa olkelerinin tecrubesini nezere alib gomruk ittifaqinin yaradilmasini ve demiryol tikintisinin genislenmesini Italiyada iqtisadi inkisafin suretlenmesi ucun zeruri hesab edirdiler Onlar hemcinin vahid pul olcu ve ceki sistemine kecilmesini teklif edirdiler Senayenin ve ticaretin inkisafina mane olan amillerin aradan qaldirilmasi meselesi metbuatda elmi konfranslarda ve iqtisadi cemiyyetlerde genis muzakire edilirdi Iqtisadi tereqqiye nail olmaq ucun siyasi perakendeliye ve xarici zulme son qoymaq lazim idi Liberal ideoloqlar gizli cemiyyetleri ve usyani Italiya ucun zererli hesab edir ve C Madzinini agilsiz adlandirirdilar C Madzini olkenin inqilab yolu ile asagidan birlesib vahid dovlete cevrilmesine terefdar idi Liberal ziyalilar ise milli meselenin yuxaridan hellini teklif edirdiler Italiya dovletlerinin bascilari milli herekatda istirak etmeli Roma papasinin ve ya Sardiniya kralinin basciligi altinda Italiya dovletlerinin federasiyasi yaradilmali idi 9 Kamillo Kavur Liberallarin bir qismi o cumleden Italiyanin umidleri kitabinin muellifi olan C Balbo hesab edirdiler ki gelecekde hemin federasiyaya Lombardiya ve Venetsiyani da daxil etmek olar Onlar deyirdiler ki Avstriya Italiya torpaqlarini konullu sekilde qaytaracaq cunki Osmanli imperiyasinin Balkan yarimadasindaki torpaqlarinin isgali ile mesgul olacaq Tebii ki milli meselenin yalniz dinc ve qanuni vasitelerle tenzimlenmesine yonelmis liberal monarxist planlarin heyata kecirilmesi inandirici ve realliga uygun deyildi Liberallarin cixislari ictimai reye mueyyen qeder tesir gosterdi Pyemont abbati V Cobertinin Italyanlarin menevi ve mulki birinciliyi haqqinda adli kitabi olkede boyuk nufuz qazanmisdi Kitabda deyilirdi ki katolik kilsesi Italiyanin milli dircelisine komek ede biler Roma papasi Italiyanin birlesdirilmesinin eleyhine idi V Coberti hesab edirdi ki Vatikanda islahatlar kecirilse Roma papasi milli herekata qosulub hetta ona rehberlik de ede biler Ruhanilerin bir qismi V Cobertinin ideyalarini qebul edib vetenperverlik movqeyine kecmisdi Ruhaniler arasinda parcalanma muhafizekar dusergenin zeiflemesine sebeb oldu Motedillerin icerisinde Sardiniya kralliginin liberallari aparici rol oynayirdi XIX esrin 40 ci illerinde Sardiniya liberallarinin fealligi artmisdi Onlar milli meselenin hellinde Sardiniyani idare eden Savoyya sulalesine boyuk umidle baxirdilar Savoyya sulalesi hakimiyyetde olan yegane italyan menseli sulale idi Sardiniya krali Albert Pyemontun iqtisadi inkisafina komek eden siyaset heyata kecirir ve liberal herekati ehtiyatla mudafie edirdi 1847 ci ilde Pyemontun zedaganlarini temsil eden qraf Kamillo Kavur Dircelis qezetini nesr etmeye basladi Bu qezet butun Italiyada liberallarin nufuzlu siyasi orqani kimi boyuk nufuz qazanmisdi Liberallar oz ideyalarini genis teblig edir ve krallari tehsil mehkeme ve gomruk sisteminde islahatlar kecirmeye senzurani zeifletmeye cagirirdilar C Madzini XIX esrin 40 ci illerinde usyan teskil etmekden cekinir hesab edirdi ki olkede usyan ucun serait yaranmayib Lakin vetenperverlerin bir qismi inqilabi herekatin inkisafinda maraqli idi 1844 cu ilde Cenubda Bandera qardaslari basda olmaqla matroslar usyan qaldirdi Usyancilar muhasireden cixa bilmeyib meglub oldu Bandera qardaslari ve onlarin yeddi terefdari edam edildi Bu hadise butun olkede sosial naraziligin artmasina tekan verdi Edebiyyat Redakte Molodaya Italiya Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t gl red A M Prohorov 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1969 1978 Molodaya Italiya Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona v 86 t 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Denis Mack Smith 2008 Mazzini Yale UP seh passim Hemcinin bax RedakteCuzeppe Madzini Italiya tarixi 1848 1849 cu iller Italiya inqilabiIstinadlar Redakte Fabiani Ulisse La Scuola per i 150 anni dell Unita d Italia I movimenti i valori i libri www 150anni it Istifade tarixi 2018 12 06 Enrico Dal Lago 2013 William Lloyd Garrison and Giuseppe Mazzini Abolition Democracy and Radical Reform LSU Press 57 63 Italy 1848 italian revolutionary developments www age of the sage org Istifade tarixi 2018 12 06 Giuseppe Mazzini Italian revolutionary Encyclopedia Britannica ingilis Istifade tarixi 2018 12 06 Mazzini Giuseppe 1872 Joseph Mazzini his life writings and political principles New York Hurd and Houghton 71 74 Giuseppe Mazzini biography Young Italy Risorgimento www age of the sage org Istifade tarixi 2018 12 06 Yonatan Eyal 2007 The Young America Movement and the Transformation of the Democratic Party 1828 1861 Cambridge UP seh 94 Giuseppe Garibaldi http pub1 andyswebtools com cgi bin p awtp custom cgi d garibaldi meucci museum amp page 750 Istifade tarixi 2018 12 06 Fabrizio De Donno and Neelam Srivastava Colonial and Postcolonial Italy Interventions International Journal of Postcolonial Studies 2006 8 3 371 379 online Menbe https az wikipedia org w index php title Genc Italiya amp oldid 4934993, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
