fbpx
Wikipedia

Bəst

BəstOrta Şərqdə tətil və sığınacaq anlayışı.

Adətən bəst yeri kimi müqəddəs məqbərələr, pir yeri, məscid və yaxud camaat tərəfindən hörmətlə yanaşılan bir yer seçilirdi. Bəst məhkəməyə qədər insanların özbaşına olaraq cəzalandırılmasının qarşısını alırdı. Burada hətta quldurlar da sığınacaq tapırdı. Bəst həm də etiraz əlaməti kimi bazarların, emalatxanaların və karxanaların bağlanmasına da deyilirdi.

Bəst 19 əsrdə

Bəst 19 əsrdə. 19 əsrdə Orta Şərqdə bəst kimi xarici ölkələrin səfirliklərini, teleqrafpoçt stansiyalarını da istifadə edirdilər. 19 əsr görkəmli Orta Şərq siyasi xadimi Mirzə Tağı xan Əmir Kəbir bəsti ləğv etmək üçün müəyyən tədbirlərə əl atmışdı. Belə ki, onun 1848-1851 illərdə keçirdiyi islahat tədbirləri ruhanilərin narazılığına səbəb olmuşdu və onun ruhanilərlə ilk qarşıdurması, Təbrizdə, şeyx-ül-islam Əli xan Əfşarın bu şəhəri "on ikinci imamın şəhəri" elan etməsindən sonra baş vermişdi.Bu o demək idi ki Təbriz bütün vergilərdən azad olunur. Təbriz qiyamçıları Təbrizdə bəst oturdular. Tehran imam cüməsi mirzə Əbülqasım bəst edənləri dəstəklədi. Əmir Kəbir Tehran imam cüməsini ingilislərlə işbirliyində, islahatlara dəstək olmamaqda suçladı. İmam cümə şahın dəstəyini qazanmağa çalışsa da buna nail ola bilmədi və etirazın başçılarını Əmir Kəbirə təslim etməyə məcbur oldu. Bundan sonra Əmir Kəbir bəst adətini ləğv etmək qərarına gəldi. Əmir Kəbirin imam cümədən Tehranda, bəsti ləğvini sanksiyalaşdırmaq üçün, ali ruhanilərin yığıncağını keçirməyi tələb etdi. Ancaq Təbriz imam cüməsi Əmir Kəbirin iradəsinə qarşı çıxdı, o Tehrana gəlmədi, onun güclə Tehrana gətirilməsinin qarşısını almaq üçün isə təbrizlilər onun evinin qarşısında qarovul təşkil etdilər. Ancaq Əmir Kəbir bəst yerlərinin məhdudlaşdırılmasına nail oldu. 1850 ildən bəst yerləri kimi: Məşhəddəki İmam Rza, Qumdakı Fatimə məscidləri, eləcə də, Tehranda Şah Əbdül Əzim məscidi, şahın və sədr-əzəmin at ahırları hesab olunurdu. Sonralar bu siyahıya xarici ölkələrin səfirlikləri və elçilikləri də daxil oldu.[1]

Bəst 20 əsrdə

Bəst 20 əsrdə Bəst sözünün bir başqa mənası etiraz əlaməti olaraq bazarların, emalatxanaların, karxanaların və sairə işinin dayandırılması idi. Belə olan halda bəst edənlər, yerə otururdular. Bundan belə nəticəyə gəlmək olar ki, tətil bir etiraz forması kimi Şərqdə Avropadan əvvəl mövcud olub. Məsələn 20 əsrin əvvəllərində Bakıda neft mədənlərində işləyən cənubi azərbaycanlı fəhlələr etiraz forması kimi tez-tez bəst edirdilər. Məşrutə inqilabı (1905-1911) dövründə "vətənpərvər ruhanilərin və ağsaqqalların məsləhəti ilə dekabrın 14-də kütlə Tehran yaxınlığındakı "Şah Əbdül Əzim" ziyarətgahına toplaşıb, etiraz əlaməti olaraq, bəstə oturdular. Baş nazir Eynüddövləin göndərişi ilə Əmir Bahadır bəstə oturanların üzərinə qoşun çəkdisə də, onları bəstdən çəkindirə bilmədi. Bəstə oturanların 8 maddədən ibarət tələbləri 1906-cı il yanvarın 10-da qəbul olunduqdan sonra bu aksiya dayandırıldı və bəstə oturanlar yanvarın 12-də qalib qüvvə kimi təntənə ilə Tehrana döndülər. Az keçmədən dövlətin bəstə oturanlara güzəştə getməsinin hiylə olduğu bəlli oldu. Özündə göc toplayan rejim bəstə oturanları təqib etməyə, onları pərən-pərən salmağa başladı[2].

İstinad

  • Очерки новой истории Ирана. Издательство "Наука"Главная редакция восточной литературы. Москва 1978. səh. 105
  • Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, Bakı, 2007, səh.286

bəst, orta, şərqdə, tətil, sığınacaq, anlayışı, adətən, bəst, yeri, kimi, müqəddəs, məqbərələr, yeri, məscid, yaxud, camaat, tərəfindən, hörmətlə, yanaşılan, seçilirdi, məhkəməyə, qədər, insanların, özbaşına, olaraq, cəzalandırılmasının, qarşısını, alırdı, bur. Best Orta Serqde tetil ve siginacaq anlayisi Adeten best yeri kimi muqeddes meqbereler pir yeri mescid ve yaxud camaat terefinden hormetle yanasilan bir yer secilirdi Best mehkemeye qeder insanlarin ozbasina olaraq cezalandirilmasinin qarsisini alirdi Burada hetta quldurlar da siginacaq tapirdi Best hem de etiraz elameti kimi bazarlarin emalatxanalarin ve karxanalarin baglanmasina da deyilirdi Best 19 esrde RedakteBest 19 esrde 19 esrde Orta Serqde best kimi xarici olkelerin sefirliklerini teleqraf ve poct stansiyalarini da istifade edirdiler 19 esr gorkemli Orta Serq siyasi xadimi Mirze Tagi xan Emir Kebir besti legv etmek ucun mueyyen tedbirlere el atmisdi Bele ki onun 1848 1851 illerde kecirdiyi islahat tedbirleri ruhanilerin naraziligina sebeb olmusdu ve onun ruhanilerle ilk qarsidurmasi Tebrizde seyx ul islam Eli xan Efsarin bu seheri on ikinci imamin seheri elan etmesinden sonra bas vermisdi Bu o demek idi ki Tebriz butun vergilerden azad olunur Tebriz qiyamcilari Tebrizde best oturdular Tehran imam cumesi mirze Ebulqasim best edenleri destekledi Emir Kebir Tehran imam cumesini ingilislerle isbirliyinde islahatlara destek olmamaqda sucladi Imam cume sahin desteyini qazanmaga calissa da buna nail ola bilmedi ve etirazin bascilarini Emir Kebire teslim etmeye mecbur oldu Bundan sonra Emir Kebir best adetini legv etmek qerarina geldi Emir Kebirin imam cumeden Tehranda besti legvini sanksiyalasdirmaq ucun ali ruhanilerin yigincagini kecirmeyi teleb etdi Ancaq Tebriz imam cumesi Emir Kebirin iradesine qarsi cixdi o Tehrana gelmedi onun gucle Tehrana getirilmesinin qarsisini almaq ucun ise tebrizliler onun evinin qarsisinda qarovul teskil etdiler Ancaq Emir Kebir best yerlerinin mehdudlasdirilmasina nail oldu 1850 ilden best yerleri kimi Mesheddeki Imam Rza Qumdaki Fatime mescidleri elece de Tehranda Sah Ebdul Ezim mescidi sahin ve sedr ezemin at ahirlari hesab olunurdu Sonralar bu siyahiya xarici olkelerin sefirlikleri ve elcilikleri de daxil oldu 1 Best 20 esrde RedakteBest 20 esrde Best sozunun bir basqa menasi etiraz elameti olaraq bazarlarin emalatxanalarin karxanalarin ve saire isinin dayandirilmasi idi Bele olan halda best edenler yere otururdular Bundan bele neticeye gelmek olar ki tetil bir etiraz formasi kimi Serqde Avropadan evvel movcud olub Meselen 20 esrin evvellerinde Bakida neft medenlerinde isleyen cenubi azerbaycanli fehleler etiraz formasi kimi tez tez best edirdiler Mesrute inqilabi 1905 1911 dovrunde vetenperver ruhanilerin ve agsaqqallarin mesleheti ile dekabrin 14 de kutle Tehran yaxinligindaki Sah Ebdul Ezim ziyaretgahina toplasib etiraz elameti olaraq beste oturdular Bas nazir Eynuddovlein gonderisi ile Emir Bahadir beste oturanlarin uzerine qosun cekdise de onlari bestden cekindire bilmedi Beste oturanlarin 8 maddeden ibaret telebleri 1906 ci il yanvarin 10 da qebul olunduqdan sonra bu aksiya dayandirildi ve beste oturanlar yanvarin 12 de qalib quvve kimi tentene ile Tehrana donduler Az kecmeden dovletin beste oturanlara guzeste getmesinin hiyle oldugu belli oldu Ozunde goc toplayan rejim beste oturanlari teqib etmeye onlari peren peren salmaga basladi 2 Istinad RedakteOcherki novoj istorii Irana Izdatelstvo Nauka Glavnaya redakciya vostochnoj literatury Moskva 1978 seh 105 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Baki 2007 seh 286Menbe https az wikipedia org w index php title Best amp oldid 3826866, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.