Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Bənövşəyi sığırquyruğu (lat. Verbascum phoeniceum) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin qaraşəngikimilər fəsiləsinin sığırquyruğu cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Təhlükəli həddə yaxın olanlar" kateqoriyasına aiddir – NT. Azərbaycanın nadir növüdür.
| Bənövşəyi sığırquyruğu | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Triba: Cins: Növ: Bənövşəyi sığırquyruğu | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Botaniki xarakteristikası
İkiillik və ya çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsi 37-60(100) sm hündürlükdədir. Yarpaqları aşağıdan tüklü, kökətrafı qısa saplaqlı, ellipsvari və ya uzunsov-yumurtavari, küt əsasında azacıq ürəkvari, kənarları qövsvari dişcikli, gövdə yarpaqları az sayda, xırda, uzunsov və ya lansetşəkilli, sivri; aşağıdakılar oturaq, gövdəni yarım bürüyən, azacıq ürəkvari dişciklidir. Çiçəkləri tək-tək, boş salxımdadır. Kasacıq 3–6 mm uzunluqda, ellipsvari və ya uzunsov-ellipsvari sivri hissəciklidir. Tac qırmızı-bənövşəyi, 25–30 mm diametrindədir. Qutucuq 5–7 mm uzunluqda, küt yumurtavari, kasacıqdan bir qıdır uzundur.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Çiçəkləmə aprel-may, meyvə əmələgətirmə may-iyun aylarına təsadüf edir. Toxumla çoxalır. Mezokserofitdir. Yuxarı dağ qurşağında, otlu yamaclar, daşlı-çınqıllı yerlər və kolluqlar arasında rast gəlinir. Dekorativ bitkidir.
Yayılması
Samur-Dəvəçi ovalığı (Xudat qəsəbəsi), Kiçik Qafqazın şimal hissəsi (Göygöl rayonu), Naxçıvanın dağlıq hissəsi (Culfa rayonu, Aracıqdağı –Xəzinədərə; Şahbuz rayonu, Küküdağ–Darboğaz, Batabat).
Sayı və tendensiyası
Populyasiyanın ehtuyatı məhduddur və azalır.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Antropogen amillər (dekorativ bitki kimi toplanması, infrastukturun inkişafı, dəyişkən iqlim amillərə həssaslıqdır.
Mühafizə tədbirləri
Yeni yayılma yerlərinin axtarılması və bioloji xüsusiyyətlərin öyrənilməsi tələb olunur.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Thapsus pheniceum (L.) Raf.
- Verbascum collinum Salisb.
Yarımnövləri
- (Velen.) Cheshm.
- Kovačev
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 178.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Benovseyi sigirquyrugu lat Verbascum phoeniceum bitkiler aleminin dalamazcicekliler destesinin qarasengikimiler fesilesinin sigirquyrugu cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Tehlukeli hedde yaxin olanlar kateqoriyasina aiddir NT Azerbaycanin nadir novudur Benovseyi sigirquyruguElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste DalamazciceklilerFesile QarasengikimilerTriba Cins SigirquyruguNov Benovseyi sigirquyruguBeynelxalq elmi adiVerbascum phoeniceum L 1753Sekil axtarisiITIS 505652NCBI 441205EOL 484418Botaniki xarakteristikasiIkiillik ve ya coxillik ot bitkisidir Govdesi 37 60 100 sm hundurlukdedir Yarpaqlari asagidan tuklu koketrafi qisa saplaqli ellipsvari ve ya uzunsov yumurtavari kut esasinda azaciq urekvari kenarlari qovsvari discikli govde yarpaqlari az sayda xirda uzunsov ve ya lansetsekilli sivri asagidakilar oturaq govdeni yarim buruyen azaciq urekvari disciklidir Cicekleri tek tek bos salximdadir Kasaciq 3 6 mm uzunluqda ellipsvari ve ya uzunsov ellipsvari sivri hisseciklidir Tac qirmizi benovseyi 25 30 mm diametrindedir Qutucuq 5 7 mm uzunluqda kut yumurtavari kasaciqdan bir qidir uzundur Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriCicekleme aprel may meyve emelegetirme may iyun aylarina tesaduf edir Toxumla coxalir Mezokserofitdir Yuxari dag qursaginda otlu yamaclar dasli cinqilli yerler ve kolluqlar arasinda rast gelinir Dekorativ bitkidir YayilmasiSamur Deveci ovaligi Xudat qesebesi Kicik Qafqazin simal hissesi Goygol rayonu Naxcivanin dagliq hissesi Culfa rayonu Araciqdagi Xezinedere Sahbuz rayonu Kukudag Darbogaz Batabat Sayi ve tendensiyasiPopulyasiyanin ehtuyati mehduddur ve azalir Mehdudlasdirici amillerAntropogen amiller dekorativ bitki kimi toplanmasi infrastukturun inkisafi deyisken iqlim amillere hessasliqdir Muhafize tedbirleriYeni yayilma yerlerinin axtarilmasi ve bioloji xususiyyetlerin oyrenilmesi teleb olunur SinonimleriHomotipik sinonimleri Thapsus pheniceum L Raf Verbascum collinum Salisb Yarimnovleri Velen Cheshm KovacevIstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 178 Hemcinin bax