fbpx
Wikipedia

Buqislər

Buqislər, buqilər, buqinezlər (özlərini uqi, to uqi adlandırırlar) — İndoneziyada avstroneziyalı xalq..

Sulavesi adasında bugislərin yaşadıqları ərazilər (yaşıl rənglə verilmişdir)

Tarixi

Buqislər, əsasən Sulavesi adasının cənub-qərb dağlıq rayonlarında məskunlaşmışlar. Onlar, həmçinin Kalimantan adasının şərq sahillərində, Flores, Riau, Yeni Qvineya adalarında və Malakka yarımadadsında yaşayırlar. Buqislərın sayı İndoneziyada 7 milyon nəfərdir (2010). Malayziyada 654 min nəfər, Sinqapurda 1,5 milyon nəfər buqis yaşayır. Sulavesi dillərinin cənub qrupuna daxil olan bugi (basa ugi) dilində danışırlar. Dialektləri bone, luvu,sopennq və s. İndoneziya dili də yayılmışdır. Yazıları (lontara, hurupuksulapak-eppak) hind mənşəli olan hecalı buge-makasar yazı sistemi, XX əsrdən isə latın qrafikalı yazı sistemidir. Dindarların 95 faizi müsəlmanlardır. xristianlar və hinduistlər də var. Ənənəvi inancların qalıqları mövcuddur, şamanları (bissu) da var. Buqislərin "La-qaliqo" mifoloji eposu, əcdadların kultu saxlanılmışdır.

Buqislərin və onlara qohum olan makasarların əcdadları I minillik - II minilliyin əvvəllərinəd Qərbi İndoneziyanın hindu dövlətlərinin mədəni və siyasi təsirinə məruz qalmış, dəniz ticarəti ilə məşğul olmuş, Malayya arxipelaqı adalarında məskunlaşmağa başlamış, Avstraliya sahillərinə qədər üzüb çatmışlar. Onların ənənəvi yazı sistemi və panteonu olmuşdur.

XV-XVI əsrlərdə Buqislərin Bone, Luvu, Soppenq və sair knyazlıqları yaranmışdır. XVII əsrin əvvəllərində qonşu Qoa dövlətinin təsiri ilə islam dinini qəbul etmişlər. Ədəbiyyat, fəlsəfə, tarix elmlərinin inkişafında müəyyən nailiyyətlər əldə edilmişdir. Buqislər XVII-XVIII əsrlərdə Malayya arxipelaqındakı hadisələrdə fəal iştirak etmiş, Niderland müstəmləkəçilərinə və malakka feodallarına qarşı mübarizə aparmışlar.

Əsas məşğuliyyətləri

Əsas ənənəvi məşğuliyyətləri balıqçılıq, sahilyanı ovalıqlarda suvarma çəltikçiliyi, dağlıq yerlərdə (quru dərələrdə) isə çəltik və qarğıdalı becərilməsidir. Mahir dənizçi və dəniz quldurları kimi də tanınırlar. Ənənvi sənətkarlıq sahələri toxuculuq (o cümlədən ipəkdən), hörmə (o cümlədən səhləb saplaqlarından), dəmirçilik və zərgərlik, kiçik yelkənli gəmilərin inşasıdır.

Etnoqrafik xüsusiyyətləri

 
Buqislərin ənənəvi geyimləri

Şəhər (Ucunqpandanq, Parepare) əhalisinin sayı artmışdır. Ənənəvi sosial təşkilatlanma makasarlardakına yaxındır. Silki-kasta bölgüsü qorunub saxlanılır, hiperqamiya və və müvəqqəti uksorilokallıq mövcuddur. Ali silklərə mənsub kişilər saçlarının uzun, aşağı silklərə mənsub kişilər isə saçlarının qısa olması ilə fərqlənirlər. Pərakəndə planlı ənənəvi məkkənləri 40-a qədər yortacəsaslı çoxailəli evlərdən ibarətdir. Narkotik maddələrdən istifadə Buqislər arasında amok psixi xəstəliyinin yayılmasına səbəb olmuşdur. Xoruz döyüşdürülməsi geniş yayılmışdır. Pantun yarışmaları səciyyəvidir, kölgə teatrı geniş yayılmışdır.

İstinadlar

  1. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 5-ci cild: Brüssel – Çimli-podzol torpaqlar (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2014. səh. 40–41. ISBN 978-9952-441-10-9.
  2. Michael G. Peletz, Gender pluralism: southeast Asia since early modern times. Routledge, 2009. ISBN 0-415-93161-4
  3. Akhsan Na'im, Hendry Syaputra (2011). Kewarganegaraan, Suku Bangsa, Agama dan Bahasa Sehari-hari Penduduk Indonesia Hasil Sensus Penduduk 2010. Badan Pusat Statistik. ISBN 9789790644175.
  4. Susan G. Keates, Juliette M. Pasveer, Quaternary Research in Indonesia. Taylor & Francis, 2004. ISBN 90-5809-674-2

buqislər, buqilər, buqinezlər, özlərini, adlandırırlar, indoneziyada, avstroneziyalı, xalq, sulavesi, adasında, bugislərin, yaşadıqları, ərazilər, yaşıl, rənglə, verilmişdir, mündəricat, tarixi, əsas, məşğuliyyətləri, etnoqrafik, xüsusiyyətləri, istinadlartari. Buqisler buqiler buqinezler ozlerini uqi to uqi adlandirirlar Indoneziyada avstroneziyali xalq 1 Sulavesi adasinda bugislerin yasadiqlari eraziler yasil rengle verilmisdir Mundericat 1 Tarixi 2 Esas mesguliyyetleri 3 Etnoqrafik xususiyyetleri 4 IstinadlarTarixi RedakteBuqisler esasen Sulavesi adasinin cenub qerb dagliq rayonlarinda meskunlasmislar Onlar hemcinin Kalimantan adasinin serq sahillerinde Flores Riau Yeni Qvineya adalarinda ve Malakka yarimadadsinda yasayirlar 2 Buqislerin sayi Indoneziyada 7 milyon neferdir 2010 3 Malayziyada 654 min nefer Sinqapurda 1 5 milyon nefer buqis yasayir 4 Sulavesi dillerinin cenub qrupuna daxil olan bugi basa ugi dilinde danisirlar Dialektleri bone luvu sopennq ve s Indoneziya dili de yayilmisdir Yazilari lontara hurupuksulapak eppak hind menseli olan hecali buge makasar yazi sistemi XX esrden ise latin qrafikali yazi sistemidir Dindarlarin 95 faizi muselmanlardir xristianlar ve hinduistler de var Enenevi inanclarin qaliqlari movcuddur samanlari bissu da var Buqislerin La qaliqo mifoloji eposu ecdadlarin kultu saxlanilmisdir Buqislerin ve onlara qohum olan makasarlarin ecdadlari I minillik II minilliyin evvellerined Qerbi Indoneziyanin hindu dovletlerinin medeni ve siyasi tesirine meruz qalmis deniz ticareti ile mesgul olmus Malayya arxipelaqi adalarinda meskunlasmaga baslamis Avstraliya sahillerine qeder uzub catmislar Onlarin enenevi yazi sistemi ve panteonu olmusdur XV XVI esrlerde Buqislerin Bone Luvu Soppenq ve sair knyazliqlari yaranmisdir XVII esrin evvellerinde qonsu Qoa dovletinin tesiri ile islam dinini qebul etmisler Edebiyyat felsefe tarix elmlerinin inkisafinda mueyyen nailiyyetler elde edilmisdir Buqisler XVII XVIII esrlerde Malayya arxipelaqindaki hadiselerde feal istirak etmis Niderland mustemlekecilerine ve malakka feodallarina qarsi mubarize aparmislar Esas mesguliyyetleri RedakteEsas enenevi mesguliyyetleri baliqciliq sahilyani ovaliqlarda suvarma celtikciliyi dagliq yerlerde quru derelerde ise celtik ve qargidali becerilmesidir Mahir denizci ve deniz quldurlari kimi de taninirlar Enenvi senetkarliq saheleri toxuculuq o cumleden ipekden horme o cumleden sehleb saplaqlarindan demircilik ve zergerlik kicik yelkenli gemilerin insasidir Etnoqrafik xususiyyetleri Redakte Buqislerin enenevi geyimleri Seher Ucunqpandanq Parepare ehalisinin sayi artmisdir Enenevi sosial teskilatlanma makasarlardakina yaxindir Silki kasta bolgusu qorunub saxlanilir hiperqamiya ve ve muveqqeti uksorilokalliq movcuddur Ali silklere mensub kisiler saclarinin uzun asagi silklere mensub kisiler ise saclarinin qisa olmasi ile ferqlenirler Perakende planli enenevi mekkenleri 40 a qeder yortacesasli coxaileli evlerden ibaretdir Narkotik maddelerden istifade Buqisler arasinda amok psixi xesteliyinin yayilmasina sebeb olmusdur Xoruz doyusdurulmesi genis yayilmisdir Pantun yarismalari seciyyevidir kolge teatri genis yayilmisdir Istinadlar Redakte Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 5 ci cild Brussel Cimli podzol torpaqlar 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2014 seh 40 41 ISBN 978 9952 441 10 9 Michael G Peletz Gender pluralism southeast Asia since early modern times Routledge 2009 ISBN 0 415 93161 4 Akhsan Na im Hendry Syaputra 2011 Kewarganegaraan Suku Bangsa Agama dan Bahasa Sehari hari Penduduk Indonesia Hasil Sensus Penduduk 2010 Badan Pusat Statistik ISBN 9789790644175 Susan G Keates Juliette M Pasveer Quaternary Research in Indonesia Taylor amp Francis 2004 ISBN 90 5809 674 2Menbe https az wikipedia org w index php title Buqisler amp oldid 4138769, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.