Azərbaycanda şərabçılıq əsasən sovet hakimiyyəti illərində inkişaf etdirilən bir sahədir. Dövlət Statistika Komitəsinin (DSK) məlumatına görə, 2011-ci ildə respublikada 693 min dekalitr əmtəəlik, yəni satış üçün şərab istehsal edilib. Ölkə daxilində istehlak edilən və ya xaricə göndərilən şərab məhsullarının həcmi isə bundan xeyli aşağı olub: Dünya Səhiyyə Təşkilatının (DST) məlumatına görə, Azərbaycanda yaşı 15-dən yuxarılar arasında adambaşına çaxır istehlakı ildə cəmi 0,03 litrə bərabərdir. 1984-cü ildə respublikada 2,1 mln. ton üzüm yığılmışdı və həmin illərdə ölkədə 100-110 mln. dekalitr çaxır materialı, 10,4 mln. dekalitr şərab, 1,4 mln dekalitr konyak şərabı, 1,5 milyon dekalitr şampan şərabı istehsal edilmişdi. SSRİ-nin sonuna yaxın Azərbaycanın toplam gücü 1,8 milyon ton olan 181 şərab zavodu əsasən Rusiya bazarı üçün işləyirdi.
Qara üzüm
Tarixi
Monolit şatosunun zirzəmisində hazır gözlədilən şərablar və çəlləklər
Sovet illərində Azərbaycanda xüsusi Üzümçülük və Şərabçılıq üzrə Dövlət Komitəsi fəaliyyət göstərirdi. Onun tərkibinə 256 xüsusi sovxoz, həmçinin 97 sovxoz-zavod, 8 müstəqil ilkin şərab emalı zavodu və 10 ədəd təkrar şərab emalı zavodu daxil idi. Komitənin müəssislərində 300 mindən artıq insan işləyirdi. 1980-ci ildə Azərbaycanda 120 milyon dekalitr çaxır, 1,16 milyon dekalitr konyak istehsal edilmişdi. Həmin vaxtlar Azərbaycanın şərab zavodları 60-dan çox markalı şərab, o cümlədən 17 növ kəmşirin çaxır, 20 növ portveyn tipli tünd desert çaxırı, 11 növ desert çaxırı və 6 növ markalı konyak istehsal edib. 1982-ci ildə ölkədə 267 min hektar üzüm sahəsi olub və hektardan məhsuldarlıq 95 sentner təşkil edib. Ölkə üzrə üzüm istehsalı 2,1 milyon təşkil edib.
Həmin illərdə üzümçülükdən gələn vəsaitlər ölkə büdcəsinin 40 faizin təşkil edib. Bütövlükdə isə Azərbaycan büdcəsinin 60 faizi kənd təsərrüfatından formalaşırmış. Hazırda isə Azərbaycan büdcəsinin gəlir hissəsinin 70 faizindən çoxu neft-qaz sektorundan gələn vəsaitlərin hesabına təmin edilir. Yəni üzümçülük sektoru əvvəlki gücünü bərpa edərsə, büdcə gəlirlərinin təminində neft sektoruna layiqli alternativ ola bilər.
Mixail Qorbaçovun alkoqol əleyhinə apardığı kampaniyanın ən ağır zərbəsi Azərbaycana dəymişdi və 130 min hektar üzüm bağı qısa müddət ərzində məhv edilmişdi. Ermənistan tərəfindən işğal edilən Qarabağ torpaqlarında isə 45 min hektardan çox üzüm bağı qalıb. Yəni 180 min hektara yaxın üzüm bağı hələ sovet illərində itirilib. Qalan 80 min hektardan çox üzüm bağı isə müstəqillik illərində məhv oldu - 1990-cı illərdə Rusiya ilə əlaqələrin qırılması nəticəsində şərab zavodları məhsulunu sata bilmədi və əhalidən üzüm tədarük etmədi. Nəticədə, təsərrüfatlarda üzümlüklər məhv edilərək yerində taxıl və başqa bitkilər əkilməyə başladı.
Hazırda isə KTN tərəfindən ənənəvi üzümçülük rayonlarında yeni-yeni üzüm bağlarının salınması siyasəti yürüdülür. Təxminən hər il bu rayonlar üzrə sahələr təxminən 200 hektar artırılır. Məsələn, keçən il Şamaxıda 1,1 min hektar üzüm bağı olubsa, bu il 1,3 min hektara çatdırılıb. 2020-ci ildə Şamaxıda üzüm bağlarının sahəsi 5,5 min hektar olmalıdır. Xüsusi qəbul edilmiş Dövlət Proqramı çərçivəsində 2020-ci ildə ölkə üzrə üzüm bağlarının sahəsi 50 min hektara çatdırılmalıdır. Bağlar Şamaxı - Ağsu - İsmayıllı, Cəlilabad, Gəncə - Qazax, Naxçıvan bölgələrini əhatə etməlidir. Beləliklə, 2020-ci ilə Azərbaycanda üzüm istehsalı 500 min tona çatdırılmalıdır. KTN təmsilçilərinin verdiyi məlumata görə, yığılan məhsulun 30 faizinin süfrə üzümü olacağı düşünülür. Qalan 350 min ton üzüm isə emal edilərək markalı şərablara çevriləcək.
Qanunvericilik bazası
19 oktyabr2001-ci il tarixində "Üzümçülük və şərabçılıq haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul edilmişdir.
Yunis Rzayev — 1973-1985-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Üzümçülük və Şərabçılıq Komitəsinin sədri
İstinadlar
. 2013-08-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-01-16.
"Üzümçülük və şərabçılıq haqqında" Azərbaycan Respublikasının 19 oktyabr2001-ci il tarixli, 208-IIQ nömrəli Qanunu. e-qanun.az(azərb.)
Avqust 05, 2021
azərbaycanda, şərabçılıq, azərbaycan, respublikasındakı, yeyinti, sənayesi, sahələrindən, biri, əsasən, sovet, hakimiyyəti, illərində, inkişaf, etdirilən, sahədir, dövlət, statistika, komitəsinin, məlumatına, görə, 2011, ildə, respublikada, dekalitr, əmtəəlik,. Azerbaycanda serabciliq Azerbaycan Respublikasindaki yeyinti senayesi sahelerinden biri Azerbaycanda serabciliq esasen sovet hakimiyyeti illerinde inkisaf etdirilen bir sahedir Dovlet Statistika Komitesinin DSK melumatina gore 2011 ci ilde respublikada 693 min dekalitr emteelik yeni satis ucun serab istehsal edilib Olke daxilinde istehlak edilen ve ya xarice gonderilen serab mehsullarinin hecmi ise bundan xeyli asagi olub Dunya Sehiyye Teskilatinin DST melumatina gore Azerbaycanda yasi 15 den yuxarilar arasinda adambasina caxir istehlaki ilde cemi 0 03 litre beraberdir 1984 cu ilde respublikada 2 1 mln ton uzum yigilmisdi ve hemin illerde olkede 100 110 mln dekalitr caxir materiali 10 4 mln dekalitr serab 1 4 mln dekalitr konyak serabi 1 5 milyon dekalitr sampan serabi istehsal edilmisdi SSRI nin sonuna yaxin Azerbaycanin toplam gucu 1 8 milyon ton olan 181 serab zavodu esasen Rusiya bazari ucun isleyirdi Qara uzum Mundericat 1 Tarixi 2 Qanunvericilik bazasi 3 Hemcinin bax 4 IstinadlarTarixi Redakte Monolit satosunun zirzemisinde hazir gozledilen serablar ve cellekler Sovet illerinde Azerbaycanda xususi Uzumculuk ve Serabciliq uzre Dovlet Komitesi fealiyyet gosterirdi Onun terkibine 256 xususi sovxoz hemcinin 97 sovxoz zavod 8 musteqil ilkin serab emali zavodu ve 10 eded tekrar serab emali zavodu daxil idi Komitenin muessislerinde 300 minden artiq insan isleyirdi 1980 ci ilde Azerbaycanda 120 milyon dekalitr caxir 1 16 milyon dekalitr konyak istehsal edilmisdi Hemin vaxtlar Azerbaycanin serab zavodlari 60 dan cox markali serab o cumleden 17 nov kemsirin caxir 20 nov portveyn tipli tund desert caxiri 11 nov desert caxiri ve 6 nov markali konyak istehsal edib 1982 ci ilde olkede 267 min hektar uzum sahesi olub ve hektardan mehsuldarliq 95 sentner teskil edib Olke uzre uzum istehsali 2 1 milyon teskil edib Hemin illerde uzumculukden gelen vesaitler olke budcesinin 40 faizin teskil edib Butovlukde ise Azerbaycan budcesinin 60 faizi kend teserrufatindan formalasirmis Hazirda ise Azerbaycan budcesinin gelir hissesinin 70 faizinden coxu neft qaz sektorundan gelen vesaitlerin hesabina temin edilir Yeni uzumculuk sektoru evvelki gucunu berpa ederse budce gelirlerinin temininde neft sektoruna layiqli alternativ ola biler Mixail Qorbacovun alkoqol eleyhine apardigi kampaniyanin en agir zerbesi Azerbaycana deymisdi ve 130 min hektar uzum bagi qisa muddet erzinde mehv edilmisdi Ermenistan terefinden isgal edilen Qarabag torpaqlarinda ise 45 min hektardan cox uzum bagi qalib Yeni 180 min hektara yaxin uzum bagi hele sovet illerinde itirilib Qalan 80 min hektardan cox uzum bagi ise musteqillik illerinde mehv oldu 1990 ci illerde Rusiya ile elaqelerin qirilmasi neticesinde serab zavodlari mehsulunu sata bilmedi ve ehaliden uzum tedaruk etmedi Neticede teserrufatlarda uzumlukler mehv edilerek yerinde taxil ve basqa bitkiler ekilmeye basladi Hazirda ise KTN terefinden enenevi uzumculuk rayonlarinda yeni yeni uzum baglarinin salinmasi siyaseti yurudulur Texminen her il bu rayonlar uzre saheler texminen 200 hektar artirilir Meselen kecen il Samaxida 1 1 min hektar uzum bagi olubsa bu il 1 3 min hektara catdirilib 2020 ci ilde Samaxida uzum baglarinin sahesi 5 5 min hektar olmalidir Xususi qebul edilmis Dovlet Proqrami cercivesinde 2020 ci ilde olke uzre uzum baglarinin sahesi 50 min hektara catdirilmalidir Baglar Samaxi Agsu Ismayilli Celilabad Gence Qazax Naxcivan bolgelerini ehate etmelidir Belelikle 2020 ci ile Azerbaycanda uzum istehsali 500 min tona catdirilmalidir KTN temsilcilerinin verdiyi melumata gore yigilan mehsulun 30 faizinin sufre uzumu olacagi dusunulur Qalan 350 min ton uzum ise emal edilerek markali serablara cevrilecek 1 Qanunvericilik bazasi Redakte19 oktyabr 2001 ci il tarixinde Uzumculuk ve serabciliq haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanunu qebul edilmisdir 2 Hemcinin bax Redakte Vikikitabda Serabciliq movzusuna dair metn var Azerbaycanda uzumculuk Yunis Rzayev 1973 1985 ci illerde Azerbaycan Dovlet Uzumculuk ve Serabciliq Komitesinin sedriIstinadlar Redakte Caxirin paxiri acilir ARASDIRMA 2013 08 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 01 16 Uzumculuk ve serabciliq haqqinda Azerbaycan Respublikasinin 19 oktyabr 2001 ci il tarixli 208 IIQ nomreli Qanunu e qanun az azerb Menbe https az wikipedia org w index php title Azerbaycanda serabciliq amp oldid 6052463, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
