Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi
Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi — Olimpiya Xartiyası, Azərbaycan Respublikasının müəssisələr və ictimai birliklər haqqında qanunları əsasında yaradılmış, Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən qeydiyyata alınmış və Nizamnaməsi Beynəlxalq Olimpiya Komitəsində qəbul olunmuş hüquqi şəxs statuslu müstəqil qeyri-dövlət təşkilatı.
| Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi AMOK | |
|---|---|
| Yaranma tarixi | 1992 |
| Qeydiyyat tarixi | 1993 |
| Mərkəzi | |
| Sədr | İlham Əliyev |
| Üzvləri | Mehriban Əliyeva Ağacan Abıyev Çingiz Hüseynzadə Xəzər İsayev İsmayıl İsmayılov Namiq Abdullayev Zemfira Meftahətdinova Rəfiqə Şabanova Natiq Əliyev Sadıq Sadıqov Zərifə Salahova Azad Cabbarov Rauf Əliyev |
| noc-aze.org | |
| Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
1992-ci ildə Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi yaradıldı. Azərbaycan həmin il Barselonada keçirilmiş XXV Yay Olimpiya Oyunlarında da müstəqil dövlət kimi təmsil oluna bilmədi. Çünki komitə yaranıb Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi tərəfindən 1993-cü ildə tanınadək lisenziya yarışları artıq başa çatmışdı. Bu, dəfə ölkənin beş idmançısı Müstəqil Dövlətlər Birliyinin birləşmiş komandası tərkibində olimpiya Oyunlarında iştirak etməli oldular. Barselona Olmpiya Oyunlarında Azərbaycan bayrağı qaldırıldı, Azərbaycan himni səsləndi.
1994-cü ildə Azərbaycanda Olimpiya Hərəkatının təbliğinin vəziyyəti, Milli Olimpiya Komitəsinin fəaliyyəti ilə tanış olmaq üçün Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin prezidenti Xuan Antonio Samaranç, Milli Olimpiya Komitələri Assosiasiyasının prezidenti Mario Vaskes Rana, Avropa Olimpiya Komitəsinin prezidenti Cak Roq Bakıya gəldilər. Azərbaycan prezidenti Heydər Əliyev onları qəbul etdi. Qəbulda Azərbaycan Olimpiya Hərəkatının real vəziyyəti, onun inkişaf perspektivləri ətrafında fikir mübadiləsi aparıldı.
1992–1997-ci illər arasında Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin fəaliyyətində qeyd olunmalı işlər Avropa Yeniyetmələrinin Olimpiya Günlərində iştirak, Bakıda Beynəlxalq Qaçış Günlərinin keçirilməsini əhatə edir. Bu dövr üçün qeyd olunmalı ən mühüm hadisə isə 1996-cı ildə Azərbaycanın müstəqil dövlət kimi ilk dəfə Olimpiya Oyunlarına qatılmasıdır. Bu tarixi hadisənin reallaşdırılmasında Azərbaycan prezidenti Heydər Əliyevin böyük əməyi oldu. Atlanta Oyunlarına hazırlıq haqqında sərəncam, hazırlığın daim dövlət nəzarəti altında saxlanması, idmançılara dövlət tərəfindən diqqət və qayğının gücləndirilməsi öz bəhrəsini verdi. Azərbaycan Atlantada 23 idmançı ilə təmsil olundu, bir gümüş medal qazanıldı.
Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin fəaliyyətinin birinci beşilliyində görülmüş işlər, ümumiyyətlə, lazımi səviyyədə qurulmamışdı və qənaətbxş sayıla bilməzdi. İşdə əsaslı dönüş yaratmaq tələb olunurdu. Milli Olimpiya Komitəsinin 1997-ci ilin 31 iyulunda keçirilmiş növbəti Baş Məclisi komitənin yeni idarə heyətini müəyyənləşdirdi. İlham Əliyev Milli Olimpiya Komitəsinin prezidenti seçildi. Komitənin fəaliyyət istiqamətləri müəyyənləşdirildi.
Azərbaycanda olimpiya hərəkatı
.jpg.html){kind=link}
Son 10 ildə Azərbaycan idmanının tarixində şanlı səhifələr yazılıbdır. Bu müddət ərzində Azərbaycan, demək olar ki, Olimpiya ölkəsinə çevrilmişdir. Ötən dövrə nəzər salanda Azərbaycanda idman və olimpiya hərəkatının inkişafında da böyük canlanma müşahidə olunub. Bəlli olduğu kimi, olimpiya komitəsi 1992-ci ildən fəaliyyət göstərməsinə baxmayaraq, 1997-ci ildən Milli Olimpiya Komitəsinə İlham Əliyev sədr seçiləndən sonra Azərbaycanda olimpiya hərəkatı başlayır. O, 1997-ci ildən Milli Olimpiya Komitəsinə uğurla başçılıq edir. Bu illər ərzində Milli Olimpiya Komitəsinin təşkilati və quruculuq işləri bir an belə səngiməyib. Artıq Bakının Maştağa kəndi, Gəncə, Naxçıvan, Şəki, Quba, Bərdə və s. şəhərlərdə yeni və müasir idman komplekslərinin tikintisi başa çatdırılmış və idmançıların istifadəsinə verilmişdir.
Hal-hazırda istifadədə olan komlekslərin sayı 18-dir. MOK-un fəaliyyətinə ən böyük qiyməti Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin Prezidenti cənab Roq verərək demişdir ki, Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi başqa Olimpiya komitələri üçün örnək olmalıdır. 1998-ci ildə respublikamız ilk dəfə Qış Olimpiya oyunlarına qatıldı. Yaponiyanın Naqano şəhərində keçirilən XVIII Qış Olimpiya oyunlarında respublikamız 5 nəfər idmançı ilə dörd yarışda təmsil olundu. 2000-ci ildə Sidney Olimpiyadasında Azərbaycan idmançıları 2 qızıl, 1 bürünc medal qazandı. Azərbaycan komanda hesabına 199 ölkə arasında 34-cü, Avropa ölkələri arasında isə 23-cü oldu. Bu ölkənin olimpiya hərəkatı tarixində ən böyük uğuru idi.
2002-ci ildə Azərbaycan ikinci dəfə Qış Olimpiya oyunlarının iştirakçısı oldu. ABŞ-ın Soit Leyk siti şəhərində keçirilən bu oyunlarda idmançılarımız 3 yarışda iştirak etdilər. 2004-cü ilin avqustunda Afinada keçirilən Olimpiya oyunlarında idman tariximizdə ilk dəfə olaraq 5 medal qazandıq.
Azərbaycanda 64 idman növü üzrə baza vardır. Respublikada 53 idman Federasiyası, 66 idman təşkilatı, 60 idman klubu, 170 idman məktəbi fəaliyyət göstərir. Federasiyalardan 23-ü olimpiya idman növünü, 36-sı qeyri-olimpiya idman növünü inkişaf etdirir. Hal-hazırda Azərbaycanda 365489-dan çox şəxs idman və bədən tərbiyəsi ilə məşğul olur. Son 15 ildə beynəlxalq rəsmi yarışlardan Azərbaycan idmançıları 945 medal qazanmışlar.
Azərbaycan olimpiya oyunlarında ciddi uğurlar əldə edib. Bu baxımdan, Çin olimpiya oyunlarına hazırlıq və iştirak diqqəti daha çox cəlb edir. Çində iştirak etməkdə məqsəd Azərbaycanın idman şərəfini ləyaqətlə yerinə yetirmək və müstəqil Azərbaycan Respublikasının üçrəngli ay ulduzlu bayrağını qaldırmaqdır. Ölkə prezidenti İlham Əliyevin hər bir idmançı və məşqçinin MOK, Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən təqaüdlərlə təmin etməsi də Azərbaycanda olimpiya hərəkatına müsbət təsir edən amillər sırasındadır. Yeniyetmələr və gənclər arasında idmanın inkişaf etdirilməsi onun daha yüksək səviyyəyə qaldırılması istiqamətində keçmiş təcrübənin müsbət cəhətləri də tətbiq olunmaqdadır. MOK beynəlxalq miqyasda böyük nüfuz qazana bilmiş, fəaliyyəti və əldə etdiyi nailiyyətlərlə seçilmişdir.
Azərbaycanda keçirilən Avropa, dünya çempionatları silsilə xarakter daşıyır. Belə ki, hər il müxtəlif beynəlxalq yarışlar, bədii gimnastika, taekvando, güləş, boks, karate və s. bu kimi olimpiya növlərinə daxil olan idman yarışları məhz Azərbaycanda keçirilmişdir.
İdmançılara qayğı dövlət səviyyəsində davam etdirilir.
2008-ci ildə Çində keçirilən olimpiya oyunlarında Azərbaycan 1 qızıl, 2 gümüş, 4 bürünc medal qazanmışdır.
Struktur
| Vəzifə | İcraçı |
|---|---|
| Prezident | İlham Əliyev |
| Vitse-prezident | Çingiz Hüseynzadə |
| Vitse-prezident | Azad Rəhimov |
| Vitse-prezident | Xəzər İsayev |
| Baş katib | Ağacan Abıyev |
| Baş katibin müavini | Azər Əliyev |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | İlham Əliyev |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | Mehriban Əliyeva |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | Çingiz Hüseynzadə |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | Azad Rəhimov |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | Xəzər İsayev |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | Ağacan Abiyev |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | İsmayıl İsmayılov |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | Namiq Abdullayev |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | Natiq Əliyev |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | Faiq Qarayev |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | Rəfiqə Şabanova |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | Sadıq Sadıqov |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | Azad Cabbarov |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | Zemfira Meftahətdinova |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | Nazim Hüseynov |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | Fuad Hacıyev |
| İcraiyyə Komitəsinin üzvü | Zərifə Salahova |
Azərbaycan idmançılarının Beynəlxalq yarışlarındaki iştirakı
| Azərbaycan 2015 Avropa Oyunlarında | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BOK Kodu | AZE | ||||||||
| MOK | Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsi | ||||||||
| İnternet səhifəsi | noc-aze.org | ||||||||
| Medallar |
| ||||||||
Yay Olimpiya Oyunları
| İl | Şəhər | İdmançı sayı | Qızıl | Gümüş | Bürünc | Cəmi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1996 | Atlanta | 23 | 0 | 1 | 0 | 1 |
| 2000 | Sidney | 31 | 2 | 0 | 1 | 3 |
| 2004 | Afina | 37 | 1 | 0 | 4 | 5 |
| 2008 | Pekin | 44 | 1 | 2 | 4 | 7 |
| 2012 | London | 53 | 2 | 2 | 6 | 10 |
| 2016 | Rio-de-Janeyro | 56 | 1 | 7 | 10 | 18 |
| 2020 | Tokio |
Qış Olimpiya Oyunları
| İl | Şəhər | İdmançı sayı | Qızıl | Gümüş | Bürünc | Cəmi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1998 | Naqano | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 2002 | Solt Leyk Siti | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 2006 | Turin | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 2010 | Vankuver | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 2014 | Soçi | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 2018 | Pxençxan | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 2022 | Pekin |
.svg.html){kind=link}
Avropa Oyunları
Yeniyetmələrin Yay Olimpiya Oyunları
| İl | Şəhər | İdmançı sayı | Qızıl | Gümüş | Bürünc | Cəmi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2010 | Sinqapur | 12 | 5 | 3 | 0 | 8 |
| 2014 | Nankin | 21 | 5 | 6 | 1 | 12 |
| 2018 | Buenos-Ayres | |||||
| 2022 | Dakar |
Yeniyetmələrin Qış Olimpiya Oyunları
Tələbələrin Yay Universiada Oyunları
| İl | Şəhər | İdmançı sayı | Qızıl | Gümüş | Bürünc | Cəmi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1993 | Buffalo | |||||
| 1995 | Fukuoka | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| 1997 | Siciliya | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| 1999 | Palma-de-Malyorka | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| 2001 | Pekin | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 2003 | Tegu | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| 2005 | İzmir | 0 | 0 | 2 | 2 | |
| 2007 | Banqkok | 1 | 0 | 0 | 1 | |
| 2009 | Belqrad | 2 | 0 | 0 | 2 | |
| 2011 | Şençjen | 0 | 2 | 0 | 2 | |
| 2013 | Kazan | 4 | 5 | 7 | 16 | |
| 2015 | Kvanju | 2 | 0 | 1 | 3 | |
| 2017 | Taybey | |||||
| 2019 | Neapol | |||||
| 2021 | Çendu |
Tələbələrin Qış Universiada Oyunları
| İl | Şəhər | İdmançı sayı | Qızıl | Gümüş | Bürünc | Cəmi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1993 | Zakopane | |||||
| 1995 | Xaka | |||||
| 1997 | Mucu/Çoncu | |||||
| 1999 | Poprad/Vısoke Tatri | |||||
| 2001 | Zakopane | |||||
| 2003 | Tarvizio | |||||
| 2005 | İnsbruk/Zefeld-in-Tirol | |||||
| 2007 | Turin | |||||
| 2009 | Harbin | |||||
| 2011 | Ərzurum | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| 2013 | Trento | 0 | 1 | 0 | 1 | |
| 2015 | Ştrbske Pleso/Osrblye/ Qranada | |||||
| 2017 | Almatı | |||||
| 2019 | Krasnoyarsk | |||||
| 2021 | Lütsern | |||||
| 2023 | Leyk-Plesid |
İslam Həmrəyliyi Oyunları
Poçt markaları
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Gənclər və İdman Nazirliyi 2012-01-03 at the Wayback Machine
- Azərbaycanda Olimpiya Hərəkatı 2012-02-26 at the Wayback Machine