Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalə . |
Ayaq — bir çox onurğalıda olan orqandır. Ağırlıq daşıyan və hərəkəti təmin edən bədən üzvüdür. Bir çox heyvanda ayaq qıçın son hissəsində pəncələr və ya dırnaqlardan təşkil olunmuş, bir və ya daha çox seqment və ya sümükdən ibarət olan orqandır.
| Ayaq | |
|---|---|
 | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Quruluşu
İnsan ayağı 26 sümük, 33 oynaqdan (onlardan 20-si fəal şəkildə ifadə olunur) və yüzdən çox əzələ, vətər və liqamentdən ibarət olan güclü və mürəkkəb bir mexaniki quruluşdur. Şimali Amerikalı və avropoid irqindən olan 1197 yetkin kişinin (orta yaş 35.5) antropometrik tədqiqatında, insan ayağının uzunluğu 1,2 sm standart xəta ilə 26,3 sm olduğu müəyyən edilmişdir.
Ayaq arxa ayaq, orta ayaq və ön ayaq olaraq 3 yerə bölünür:
Arxa ayaq ayaq biləyi sümüyü və topuq sümüyündən ibarətdir. Qıçın qamış və incik sümükləri talus ilə birləşərək ayaq biləyini əmələ gətirir.
Orta ayaqda olan 5 sümük və amortizator rolunu oynayan ayaqdarağını təşkil edir. Orta ayaq vasitəsilə arxa və ön ayağa bağlanır.
Ön ayaq beş barmaqdan və beş proksimal uzun sümüyün əmələ gətirdiyi metatarsal sümüklərdən ibarətdir. Əl barmaqlarında olduğu kimi ayaq barmaqlarında da falanqalar var və baş barmaq iki falanqaya, digər dörd barmağın isə hər biri üç falanqaya malikdir. Baş barmaq bədənimizin ən gec inkişaf edən hissələrindən biridir.
Sümükləri
- qamış, incik
- tarsus (7): talus, calcaneus, cuneiform (3), cuboid, and navicular
- metatarsal sümüklər (5)
- falanqalar
Əzələləri
Ayaqda hərəkət edən əzələlər, qıçın alt hissəsinin ön və ya arxa tərəfini birləşdirən xarici əzələlərə və ayağın dorsal (üst) və ya plantar (əsas) aspektlərindən qaynaqlanan daxili əzələlərə təsnif edilə bilər.
İstinadlar
- Podiatry Channel, Anatomy of the foot and ankle
- Hawes MR, Sovak D. "Quantitative morphology of the human foot in a North American population". Ergonomics. 37 (7). July 1994: 1213–26. doi:10.1080/00140139408964899. PMID 8050406.
- BBC NEWS, AZ'RBAYCANCA. BBC NEWS (#bare_url_missing_title). Archived from the original on 2023-12-04. İstifadə tarixi: 2023-12-04.
- Platzer 2004, p. 220
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Ayaq bir cox onurgalida olan orqandir Agirliq dasiyan ve hereketi temin eden beden uzvudur Bir cox heyvanda ayaq qicin son hissesinde penceler ve ya dirnaqlardan teskil olunmus bir ve ya daha cox seqment ve ya sumukden ibaret olan orqandir Ayaq Vikianbarda elaqeli mediafayllarQurulusuInsan ayagi 26 sumuk 33 oynaqdan onlardan 20 si feal sekilde ifade olunur ve yuzden cox ezele veter ve liqamentden ibaret olan guclu ve murekkeb bir mexaniki qurulusdur Simali Amerikali ve avropoid irqinden olan 1197 yetkin kisinin orta yas 35 5 antropometrik tedqiqatinda insan ayaginin uzunlugu 1 2 sm standart xeta ile 26 3 sm oldugu mueyyen edilmisdir Ayaq arxa ayaq orta ayaq ve on ayaq olaraq 3 yere bolunur Arxa ayaq ayaq bileyi sumuyu ve topuq sumuyunden ibaretdir Qicin qamis ve incik sumukleri talus ile birleserek ayaq bileyini emele getirir Orta ayaqda olan 5 sumuk ve amortizator rolunu oynayan ayaqdaragini teskil edir Orta ayaq vasitesile arxa ve on ayaga baglanir On ayaq bes barmaqdan ve bes proksimal uzun sumuyun emele getirdiyi metatarsal sumuklerden ibaretdir El barmaqlarinda oldugu kimi ayaq barmaqlarinda da falanqalar var ve bas barmaq iki falanqaya diger dord barmagin ise her biri uc falanqaya malikdir Bas barmaq bedenimizin en gec inkisaf eden hisselerinden biridir Sumukleri qamis incik tarsus 7 talus calcaneus cuneiform 3 cuboid and navicular metatarsal sumukler 5 falanqalarEzeleleri Ayaqda hereket eden ezeleler qicin alt hissesinin on ve ya arxa terefini birlesdiren xarici ezelelere ve ayagin dorsal ust ve ya plantar esas aspektlerinden qaynaqlanan daxili ezelelere tesnif edile biler IstinadlarPodiatry Channel Anatomy of the foot and ankle Hawes MR Sovak D Quantitative morphology of the human foot in a North American population Ergonomics 37 7 July 1994 1213 26 doi 10 1080 00140139408964899 PMID 8050406 BBC NEWS AZ RBAYCANCA BBC NEWS bare url missing title Archived from the original on 2023 12 04 Istifade tarixi 2023 12 04 Platzer 2004 p 220Hemcinin baxAyaq gobeleyi Insan anatomiyasi Skelet insan Ezeleler Ayaq olcu vahidi Kohler xesteliyiXarici kecidler