Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
| Ascogaster quadridentata | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Ranqsız: Tipüstü: Ranqsız: Ranqsız: Tip: Klad: Yarımtip: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: Budaq: İnfrasinif: Ranqsız: Dəstəüstü: Dəstə: Ranqsız: Yarımdəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Cins: Növ: Ascogaster quadridentata | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Ascogaster quadridentata (lat. Ascogaster quadridentata) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin pərdəqanadlılar dəstəsinin brakonidlər fəsiləsinin cinsinə aid heyvan növü.
Həyat tərzi
| ]Abşeron bölgəsinin yerli və introduksiya olunmuş bəzək bitkilərinə zərərverən qızılgül yarpaqbükəninin (Archips rosana L.), tumurcuq fırfırasının (Spilonota ocellana F.) və yarpaq fırfırasının (Recurvaria nanella Hb.) başlıca parazitlərindən biridir. Qızılgül yarpaqbükəninin biotənzimlənməsində mühüm rol oynayır. Parazit, ilk dəfə Zəkəriyyə Məmmədov tərəfindən zolaqlımeyvə güvəsinin (Anarsia lineatella Z.) tırtıl mərhələsindən alınmışdır. Abşeronun həyətyanı sahələrində (Maştağa, Novxanı və Nardaran) aparılan müşahidələrə əsasən askoqaster paraziti birinci yaş sürfə mərhələsində, sahibin tırtıl mərhələsinin bədənində qışlayır. Yazda, (aprel ayının axırı, may ayının əvvəli) qışlamanı keçirən parazit sürfəsi, qışlamadan çıxan tırtılın bədən daxilində onun möhtəviyyatı ilə qidalanır. Sürfə 3 yaş dövrü keçirərək, sahibin axırıncı yaş ölmüş tırtılı üzərində, bəzən də sahibin pupunun kənarında puplaşır. Parazitin pupu ağ rəngdə olmaqla ortasından ağ qurşaq keçir. Pup mərhələsinin inkişafı temperaturdan asılı olaraq (20-220C) 15-16 gün çəkir. Yumurta mərhələsindən yaşlı fərdədək inkişafı 35-40 gün çəkir. Bir ildə iki nəsil verir. Təbii şəraitdən asılı olaraq yaşlı fərd 15-25 gün yaşayır. Bir neçə gün nektarlı bitkilərlə qidalandıqdan sonra nəsilvermə dövrünü davam etdirir. Belə ki, avqust- sentyabr aylarında ikinci nəslin yaşlı fərdləri, qızılgül yarpaqbükəninin tırtılları üzərinə yumurta qoymağa başlayırlar.
Parazitin yumurtalarından çıxan sürfə mərhələsi, sahibin yumurtadan çıxan tırtıl mərhələsi ilə eyni vaxta düşür. Parazitlə yoluxmuş tırtıllar qidalanaraq II və III yaşa çatırlar. Bu vaxt parazit sürfəsi də tırtıl bədənində inkişaf mərhələsini tam başa vurmadan tırtıl ilə birlikdə, ağacın qabığı altda qışlamağa gedirlər.
Yazda qışlamadan çıxan yoluxmuş tırtıllar inkişaflarını tam başa vura bilmirlər, tırtılın bədənində olan axırıncı yaş sürfələr pup mərhələsinə keçirirlər. May ayının birinci yarısında puplardan parazitlər çıxmağa başlayırlar. Onların uçuşu sentyabr ayınadək davam edir.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
| ]Parazit, yarpaqbükən zərərvericilərini 20-25% məhv edir. Perspektivli növdür. Bu baxımdan zərərvericilərə qarşı inteqrir mübarizədə askoqaster parazitindən istifadə etmək mümkündür.
Yayılması
| ]Palearktika, Qafqazın hər bir bölgəsində, Azərbaycanın Zaqatala, Xaçmaz, Quba, Ordubad, Abşeron bölgələrində geniş yayılmışdır.
İstinadlar
| ]- Scaramozzino P. L., Loni A., Lucchi A. A review of insect parasitoids associated with Lobesia botrana (Denis & Schiffermüller, 1775) in Italy. 1. Diptera Tachinidae and Hymenoptera Braconidae (Lepidoptera, Tortricidae) (ing.). // ZooKeys / T. L. Erwin Sofia: Pensoft Publishers, 2017. Vol. 647, Iss. 647. P. 67–100. ISSN 1313-2989; 1313-2970 doi:10.3897/ZOOKEYS.647.11098 PMID:28325964
- З.М.Мамедов. К изучению паразитов вредителей плодовых культур в Азербайджане. Мат. IX съезда ВЭО, ч.2, ст.33, 1984, Киев.
Ədəbiyyat
| ]- E.F.Səfərova. Abşeronda bəzək bitkilərinə zərərverən cücülər, onların biotənzimlənməsində entomofaqların rolu. Bakı, 2013.
- Azərbaycan heyvanlar aləmi. II-buğumayaqlılar. Bakı, Elm, 2004, -388s.
- З.М.Мамедов. К изучению паразитов вредителей плодовых культур в Азербайджане. Мат. IX съезда ВЭО, ч.2, ст.33, 1984, Киев.
Xarici keçidlər
| ]- Sex Pheromone of Ascogaster quadridentata, a Parasitoid of Cydia pomonella
- Ascogaster quadridentata Wesmael Arxivləşdirilib 2017-04-29 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Ascogaster quadridentataElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad AmorpheaKlad ObazoaKlad OpisthokontaKlad HolozoaKlad FilozoaKlad Alem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad NephrozoaRanqsiz IlkagizlilarTipustu TuleyenlerRanqsiz PanarthropodaRanqsiz TactopodaTip BugumayaqlilarKlad Yarimtip AltiayaqlilarSinif HeseratlarRanqsiz Yarimsinif QanadlilarBudaq Infrasinif YeniqanadlilarRanqsiz Ranqsiz Tam cevrilme ile inkisaf eden heseratlarDesteustu Deste PerdeqanadlilarRanqsiz Yarimdeste SaplaqqarinciqlilarFesileustu Fesile BrakonidlerCins Nov Ascogaster quadridentataBeynelxalq elmi adiAscogaster quadridentata Constantin Wesmael 1835Sekil axtarisiNCBI 132717EOL 3770907 Ascogaster quadridentata lat Ascogaster quadridentata heyvanlar aleminin bugumayaqlilar tipinin heseratlar sinfinin perdeqanadlilar destesinin brakonidler fesilesinin cinsine aid heyvan novu Heyat terzi span Abseron bolgesinin yerli ve introduksiya olunmus bezek bitkilerine zererveren qizilgul yarpaqbukeninin Archips rosana L tumurcuq firfirasinin Spilonota ocellana F ve yarpaq firfirasinin Recurvaria nanella Hb baslica parazitlerinden biridir Qizilgul yarpaqbukeninin biotenzimlenmesinde muhum rol oynayir Parazit ilk defe Zekeriyye Memmedov terefinden zolaqlimeyve guvesinin Anarsia lineatella Z tirtil merhelesinden alinmisdir Abseronun heyetyani sahelerinde Mastaga Novxani ve Nardaran aparilan musahidelere esasen askoqaster paraziti birinci yas surfe merhelesinde sahibin tirtil merhelesinin bedeninde qislayir Yazda aprel ayinin axiri may ayinin evveli qislamani keciren parazit surfesi qislamadan cixan tirtilin beden daxilinde onun mohteviyyati ile qidalanir Surfe 3 yas dovru kecirerek sahibin axirinci yas olmus tirtili uzerinde bezen de sahibin pupunun kenarinda puplasir Parazitin pupu ag rengde olmaqla ortasindan ag qursaq kecir Pup merhelesinin inkisafi temperaturdan asili olaraq 20 220C 15 16 gun cekir Yumurta merhelesinden yasli ferdedek inkisafi 35 40 gun cekir Bir ilde iki nesil verir Tebii seraitden asili olaraq yasli ferd 15 25 gun yasayir Bir nece gun nektarli bitkilerle qidalandiqdan sonra nesilverme dovrunu davam etdirir Bele ki avqust sentyabr aylarinda ikinci neslin yasli ferdleri qizilgul yarpaqbukeninin tirtillari uzerine yumurta qoymaga baslayirlar Parazitin yumurtalarindan cixan surfe merhelesi sahibin yumurtadan cixan tirtil merhelesi ile eyni vaxta dusur Parazitle yoluxmus tirtillar qidalanaraq II ve III yasa catirlar Bu vaxt parazit surfesi de tirtil bedeninde inkisaf merhelesini tam basa vurmadan tirtil ile birlikde agacin qabigi altda qislamaga gedirler Yazda qislamadan cixan yoluxmus tirtillar inkisaflarini tam basa vura bilmirler tirtilin bedeninde olan axirinci yas surfeler pup merhelesine kecirirler May ayinin birinci yarisinda puplardan parazitler cixmaga baslayirlar Onlarin ucusu sentyabr ayinadek davam edir Teserrufat ehemiyyeti span Parazit yarpaqbuken zerervericilerini 20 25 mehv edir Perspektivli novdur Bu baximdan zerervericilere qarsi inteqrir mubarizede askoqaster parazitinden istifade etmek mumkundur Yayilmasi span Palearktika Qafqazin her bir bolgesinde Azerbaycanin Zaqatala Xacmaz Quba Ordubad Abseron bolgelerinde genis yayilmisdir Istinadlar span Scaramozzino P L Loni A Lucchi A A review of insect parasitoids associated with Lobesia botrana Denis amp Schiffermuller 1775 in Italy 1 Diptera Tachinidae and Hymenoptera Braconidae Lepidoptera Tortricidae ing ZooKeys T L Erwin Sofia Pensoft Publishers 2017 Vol 647 Iss 647 P 67 100 ISSN 1313 2989 1313 2970 doi 10 3897 ZOOKEYS 647 11098 PMID 28325964 Z M Mamedov K izucheniyu parazitov vreditelej plodovyh kultur v Azerbajdzhane Mat IX sezda VEO ch 2 st 33 1984 Kiev Edebiyyat span E F Seferova Abseronda bezek bitkilerine zererveren cuculer onlarin biotenzimlenmesinde entomofaqlarin rolu Baki 2013 Azerbaycan heyvanlar alemi II bugumayaqlilar Baki Elm 2004 388s Z M Mamedov K izucheniyu parazitov vreditelej plodovyh kultur v Azerbajdzhane Mat IX sezda VEO ch 2 st 33 1984 Kiev Xarici kecidler span Sex Pheromone of Ascogaster quadridentata a Parasitoid of Cydia pomonella Ascogaster quadridentata Wesmael Arxivlesdirilib 2017 04 29 at the Wayback MachineHemcinin bax span Takson eynilesdirmeleriWikidata Q2139009 BioLib 66506 BOLD 375013 EoL 3770907 EUNIS 206551 Fauna Europaea 341926 Fauna Europaea new 6c6410b3 9ca3 41a9 8ac1 62c126fe7ee7 GBIF 1261558 iNaturalist 386147 IRMNG 10051439 NBN NHMSYS0020732839 NCBI 132717 NZOR 9082fc78 63e4 4da0 bbea 145bd4d0d5f2 Kateqoriya AscogasterGizli kateqoriyalar Imtina edilmis goruntu basliqlarina malik sehifelerVikipediya Kartockasinda yanlis alem gosterilen biologiya meqaleleriVikipediya Vikidatada menbeleri olan meqalelerVikinovlere istinadi olmayan meqalelerUTMX siz biologiya meqaleleriTakson sablonu istifade olunan meqalelerTaksonbarda from parametri daxil edilmemis meqaleler