Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Arslan Gəray (1692 – 1767, Kavuşan[d]) — XXXIX Krım xanı.
| Arslan Gəray | |
|---|---|
| 29 may 1748 – mart 1756 | |
| Əvvəlki | II Səlim Gəray |
| Sonrakı | Həlim Gəray |
| mart 1767 – iyun 1767 | |
| Əvvəlki | III Səlim Gəray |
| Sonrakı | Maqsud Gəray |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1692 |
| Vəfat tarixi | 1767 |
| Vəfat yeri |
|
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | suveren[d] |
| Atası | II Dövlət Gəray |
| Uşaqları | |
| Ailəsi | Gəraylar |
| Dini | sünni islam |
Krım xanı II Dövlət Gərayın oğludur. Əmisi I Qaplan Gərayın səltənətində 1734-cü ildə nurəddin, qardaşı II Fateh Gərayın səltənətində isə kalqay ünvanı aldı. Əmisi oğlu II Səlimin ani ölümünün ardından Krım xanlığına təyin olundu (29 may 1748). Qardaşı Krım Gərayı nurəddin, əmisi II Fatehin oğlu Səlim Gərayı isə kalqay təyin etdi.
Rus işğallarının ardından darmadağın edilən Krımı abadlaşdırmağa çalışdı. Xan sarayına yeni bölümlər inşa etdirdi. Perekop, Arabat və digər mühüm qalaları gücləndirdi. Məscidlər, mədrəsələr və bulaqlar inşa etdirdi. Sərhəd boylarında ruslara qarşı ani basqınlar tərtibləmiş, rusların onu Osmanlı sarayına şikayət etməsinin ardından bu basqınlar sonlanmışdır. Reç-Pospolita və Rusiya ilə sülhü qoruduğu üçün Osmanlı sultanı tərəfindən xilat hədiyyə edilmişdir. Ancaq bilinməyən bir səbəblə 1756-cı ilin martında vəzifədən alındı.
1758-ci ildə Həlim Gərayın yerinə xan təyin edilmək istənilsə də, yerli tatar bəyləri buna qarşı çıxdı və onun yerinə qardaşı Krım Gərayı xan seçdilər. 1767-ci ildə İstanbulda xan təyin edildi. Kalqay olaraq oğlu Dövlət Gərayı, nurəddin olaraq isə Qaplan Gərayı təyin etdi. 3 ay sonra Krıma doğru yola çıxsa da, indiki Moldova ərazisində vəfat etdi. Cənazəsi Bağçasaraya aparılaraq orada dəfn olundu.
Mənbə
- Oleksa Gaivoronsky "Повелители двух материков", Kiev-Bakhchisarai, 2007,
İstinadlar
- Henry Hoyle Howorth, History of the Mongols, 1880, part 2, p 479
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Arslan Geray 1692 1767 Kavusan d XXXIX Krim xani Arslan GerayXXXIX Krim xani29 may 1748 mart 1756EvvelkiII Selim GeraySonrakiHelim Geraymart 1767 iyun 1767EvvelkiIII Selim GeraySonrakiMaqsud GeraySexsi melumatlarDogum tarixi 1692Vefat tarixi 1767Vefat yeri Kavusan d Kausanski rayonu d MoldovaDefn yeri BagcasarayFealiyyeti suveren d Atasi II Dovlet GerayUsaqlari IV Dovlet GerayAilesi GeraylarDini sunni islam Krim xani II Dovlet Gerayin ogludur Emisi I Qaplan Gerayin seltenetinde 1734 cu ilde nureddin qardasi II Fateh Gerayin seltenetinde ise kalqay unvani aldi Emisi oglu II Selimin ani olumunun ardindan Krim xanligina teyin olundu 29 may 1748 Qardasi Krim Gerayi nureddin emisi II Fatehin oglu Selim Gerayi ise kalqay teyin etdi Rus isgallarinin ardindan darmadagin edilen Krimi abadlasdirmaga calisdi Xan sarayina yeni bolumler insa etdirdi Perekop Arabat ve diger muhum qalalari guclendirdi Mescidler medreseler ve bulaqlar insa etdirdi Serhed boylarinda ruslara qarsi ani basqinlar tertiblemis ruslarin onu Osmanli sarayina sikayet etmesinin ardindan bu basqinlar sonlanmisdir Rec Pospolita ve Rusiya ile sulhu qorudugu ucun Osmanli sultani terefinden xilat hediyye edilmisdir Ancaq bilinmeyen bir sebeble 1756 ci ilin martinda vezifeden alindi 1758 ci ilde Helim Gerayin yerine xan teyin edilmek istenilse de yerli tatar beyleri buna qarsi cixdi ve onun yerine qardasi Krim Gerayi xan secdiler 1767 ci ilde Istanbulda xan teyin edildi Kalqay olaraq oglu Dovlet Gerayi nureddin olaraq ise Qaplan Gerayi teyin etdi 3 ay sonra Krima dogru yola cixsa da indiki Moldova erazisinde vefat etdi Cenazesi Bagcasaraya aparilaraq orada defn olundu MenbeOleksa Gaivoronsky Poveliteli dvuh materikov Kiev Bakhchisarai 2007 ISBN 978 966 96917 1 2IstinadlarHenry Hoyle Howorth History of the Mongols 1880 part 2 p 479