Arev Qriqorovna Bağdasaryan (erm. Արև Բաղդասարյան; 2 aprel 1918, Şuşa – 17 fevral 1994, İrəvan) və ya Naxşun bacı — erməni rəqqasə, mahnı ifaçısı, Ermənistan SSR-in xalq artisti (1961).
Arev Bağdasaryan | |
---|---|
erm. Արև Բաղդասարյան | |
![]() | |
Doğum tarixi | 2 aprel 1918 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 17 fevral 1994(75 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Vətəndaşlığı | |
Fəaliyyəti | müğənni, rəqqasə |
Fəaliyyət illəri | 1936–1994 |
Təhsili | |
Mükafatları | ![]() |
![]() |
Bioqrafiyası
Arevin doğulmasından sonra ailəsi Bakıya köçmüşdür. Səhnəyə olan sevgisi və istedadı Arevi həvəskar rəqs dairəsinə gətirib çıxarmış, 1936-cı ildə isə rəqqasə Rostov-na-Donu şəhərində baş tutan olimpiadada birinci yeri tutmuşdur.
1937-ci ildə Karl Marks adına Azərbaycan Sosial-İqtisad İnstitutunu (indiki Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti) bitirmişdir.
Yaradıcılığı
![]() | |
---|---|
![]() | Arev Bağdasaryanın erməni və Azərbaycan dillərində ifası ![]() |
İnstitutu bitirdikdən sonra, Bağdasaryan Azərbaycan Dövlət Mahnı və Rəqs Ansamblına qəbul edilmiş və bir müddət ansamblın solisti olaraq çalışmışdır. Tamara xanımdan dərs almışdır. 1938-ci ildə ansamblın təribində Arev Bağdasaryan Moskvada birinci Azərbaycan incəsənəti dekadasında iştirak etmişdir. Moskva dekadasından qayıtdıqdan sonra ansamblın aparıcı solistlərindən biri kimi onu Bakı Xoreoqrafiya Akademiyasına yönləndirirlər və burada Bağdasaryan peşəkar rəqqasə təhsili alır.
Böyük Vətən müharibəsi illərində Arev Bağdasaryan 89-cu atıcı diviziyasında xidmət edən hərbi qulluqçulara konsert vermək üçün ön cəbhəyə yola düşmüş ilk sənətkarlardan biri olmuşdur.
1942-ci ildə Arev Bağdasaryan Ermənistan SSR Dövlət Filarmoniyasının solisti olur, dünya xalqlarının rəqslərini ifa etməyə başlayır və onun üçün yaradılmış kiçik ansambl tezliklə məşhurlaşır.
Müharibədən sonra Arev Bağdasaryan SSRİ ulduzları ilə birlikdə xarici ölkələrə konsert turuna gedir. 1946–1948-ci illərdə Arev rəhbərlik etdiyi Ermənistan SSRi Dövlər Estrada Orkestrində çalışır.
Televiziyanın yaradılmasından sonra Arev Bağdasaryan SSRİ Dövlət Teleradio Komitəsinin Mərkəzi Televiziyasının birinci musiqili proqramında iştirak edən ilk erməni solist olur.

1948-ci ildə Arev Bağdasaryan özü xalq çalğı alətləri ansamblı təşkil edir və ömrünün sonuna kimi həmin ansamblla birlikdə çıxış edir. Ansamblı yarandığı dövrdən yüksək peşəkarlıq səviyyəsi, rəngarəng repertuarı və virtuoz solo ifaları ilə diqqəri cəlb edir. 1948-ci ilin oktyabrında Bağdasaryan "Ararat vadisindən olan qız" filminin çəkilişlərində iştiraka dəvət alır.
1951-ci ildə Bağdasaryan "Ermitaj" teatrında baş tutan yerli və xarici estrada artistlərinin konsertində iştirak etmək üçün Moskvaya dəvət edilir. Konsertlər Stalinin təşəbbüsü ilə təşkil edilir və o, şəxsən açılışda iştirak edir.
Moskva səfərinin başa çatmasından sonra Ermənistan Rəssamlar İttifaqına Arev Bağdasaryanın portreti və heykəlinin hazırlanması sifariş edilir. Sifariş Arpenik Nalbandyan və Tereza Mirzoyan tərəfindən həyata keçirilir. Sənətkarlar eyni zamanda çalışmış, Bağdasaryan isə onlar üçün "NAxşun bacı" kostyumunda poz vermişdir. Hazırlanmış əsərlərin hər ikisi əvvəlcə Moskvada Xalq Təsərrüfatı Nailiyyətləri Sərgisində nümayiş etdirilir, sonra isə İrəvana qaytarılır. Portret İrəvanın "Moskva kinoteatrı"nda sərgilənir, heykəl isə verilir.
1955–1987-ci illərdə Arev Bağdasaryan "Barekamutyun" ("Dostluq") ansamblının rəhbəri və solisti olaraq çalışır.
Əlli illik səhnə fəaliyyəti dövründə Arev Bağdasaryan müxtəlif dünya xalqlarının mahnı və rəqslərini ifa edir. Bağdasaryanın reperyarında olan yetmişdən çox mahnı və rəqsin bir hissəsini isə erməni xalq mahnı və rəqsləri təşkil edir. Onların böyük əksəriyyəti isə Qarabağ erməniləri arasında yayılmış musiqilərdir. Bağdasaryanın ən məşhur əsəri özü tərəfindən yazılmış və artistin vizitkartına çevrilmiş "Naxşun bacı" mahnısıdır. Mahnıda "Uzundərə", "Tərəkəmə" və "Şalaxo" rəqslərinin musiqi və xareoqrafiyasından istifadə edilmişdir.
Arev Bağdasaryan 17 fevral 1994-cü ildə vəfat etmiş və "Naxşun bacı" kostyumunda dəfn olunmuşdur.
Xatirəsi
- Arev Bağdasaryan tərəfindən yaradılmış "Barekamutyun" ansamblına, 1983-cü ildə artistin adı verilmişdir.
- Sənətkarın İrəvanda yaşadığı ünvanda — Abovyan küçəsi 21 ünvanındakı binanın üzərinə xatirə lövhəsi vurulmuşdur.
- İrəvanda Sayat Nova və Teryan küçələrinin kəsişməsində ucaldılmış üç metrlik "Qarabağ qadını" heykəlinin obrazı, Arev Bağdasaryanın "Naxşun bacı" obrazından götürülmüşdür.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- Erməni Sovet Ensiklopediyası (erm.). / red. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- Ով ով է. հայեր (erm.). / red. Հ. Այվազյան Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. C. 1. S. 202.
- "Любимая ставшая народной песня карабахских армян, которую поют на карабахском диалекте". 2017-10-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-20.
- В некрологе, посвященном её памяти, отмечалось: Зашло солнце, наша Арев. Не взойдет она больше на песенном горизонте в нашей земной жизни. Но разве преходящи, разве могут исчезнуть красота, обаяние, грация, которые принесла на армянскую сцену и увековечила Арев Багдасарян? Песни и танцы разных народов в исполнении прекрасной дочери Карабаха не пропадут. В них мы вновь услышим голос народный, удары сердца карабахца, увидим солнечную улыбку Арев (Солнце) 2020-05-23 at the Wayback Machine.
Ədəbiyyat
- Егиян В. Передовые женщины Армении. — Ереван, 1971.
- Степанян Г. Биографический словарь (Деятели армянской культуры) : В 3-х т. — Ереван, 1973. — Т. 1.
- Араксманян А. Арев Багдасарян. — Ереван, 1973.
Xarici keçidlər
- Авакян К. Так восходило солнце (О жизни и творчестве Арев Багдасарян)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Arev Qriqorovna Bagdasaryan erm Արև Բաղդասարյան 2 aprel 1918 Susa 17 fevral 1994 Irevan ve ya Naxsun baci ermeni reqqase mahni ifacisi Ermenistan SSR in xalq artisti 1961 Arev Bagdasaryanerm Արև ԲաղդասարյանDogum tarixi 2 aprel 1918 1918 04 02 Dogum yeri Susa Susa qezasi Yelizavetpol quberniyasiVefat tarixi 17 fevral 1994 1994 02 17 75 yasinda Vefat yeri Irevan ErmenistanDefn yeri Toxmaq qebiristanligi d Vetendasligi Rusiya imperiyasi SSRI ErmenistanFealiyyeti mugenni reqqaseFealiyyet illeri 1936 1994Tehsili Azerbaycan Xalq Teserrufati Institutu 1937 Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyasiArevin dogulmasindan sonra ailesi Bakiya kocmusdur Sehneye olan sevgisi ve istedadi Arevi heveskar reqs dairesine getirib cixarmis 1936 ci ilde ise reqqase Rostov na Donu seherinde bas tutan olimpiadada birinci yeri tutmusdur 1937 ci ilde Karl Marks adina Azerbaycan Sosial Iqtisad Institutunu indiki Azerbaycan Dovlet Iqtisad Universiteti bitirmisdir YaradiciligiXarici videoArev Bagdasaryanin ermeni ve Azerbaycan dillerinde ifasi Institutu bitirdikden sonra Bagdasaryan Azerbaycan Dovlet Mahni ve Reqs Ansamblina qebul edilmis ve bir muddet ansamblin solisti olaraq calismisdir Tamara xanimdan ders almisdir 1938 ci ilde ansamblin teribinde Arev Bagdasaryan Moskvada birinci Azerbaycan inceseneti dekadasinda istirak etmisdir Moskva dekadasindan qayitdiqdan sonra ansamblin aparici solistlerinden biri kimi onu Baki Xoreoqrafiya Akademiyasina yonlendirirler ve burada Bagdasaryan pesekar reqqase tehsili alir Boyuk Veten muharibesi illerinde Arev Bagdasaryan 89 cu atici diviziyasinda xidmet eden herbi qulluqculara konsert vermek ucun on cebheye yola dusmus ilk senetkarlardan biri olmusdur 1942 ci ilde Arev Bagdasaryan Ermenistan SSR Dovlet Filarmoniyasinin solisti olur dunya xalqlarinin reqslerini ifa etmeye baslayir ve onun ucun yaradilmis kicik ansambl tezlikle meshurlasir Muharibeden sonra Arev Bagdasaryan SSRI ulduzlari ile birlikde xarici olkelere konsert turuna gedir 1946 1948 ci illerde Arev rehberlik etdiyi Ermenistan SSRi Dovler Estrada Orkestrinde calisir Televiziyanin yaradilmasindan sonra Arev Bagdasaryan SSRI Dovlet Teleradio Komitesinin Merkezi Televiziyasinin birinci musiqili proqraminda istirak eden ilk ermeni solist olur 1948 ci ilde Arev Bagdasaryan ozu xalq calgi aletleri ansambli teskil edir ve omrunun sonuna kimi hemin ansamblla birlikde cixis edir Ansambli yarandigi dovrden yuksek pesekarliq seviyyesi rengareng repertuari ve virtuoz solo ifalari ile diqqeri celb edir 1948 ci ilin oktyabrinda Bagdasaryan Ararat vadisinden olan qiz filminin cekilislerinde istiraka devet alir 1951 ci ilde Bagdasaryan Ermitaj teatrinda bas tutan yerli ve xarici estrada artistlerinin konsertinde istirak etmek ucun Moskvaya devet edilir Konsertler Stalinin tesebbusu ile teskil edilir ve o sexsen acilisda istirak edir Moskva seferinin basa catmasindan sonra Ermenistan Ressamlar Ittifaqina Arev Bagdasaryanin portreti ve heykelinin hazirlanmasi sifaris edilir Sifaris Arpenik Nalbandyan ve Tereza Mirzoyan terefinden heyata kecirilir Senetkarlar eyni zamanda calismis Bagdasaryan ise onlar ucun NAxsun baci kostyumunda poz vermisdir Hazirlanmis eserlerin her ikisi evvelce Moskvada Xalq Teserrufati Nailiyyetleri Sergisinde numayis etdirilir sonra ise Irevana qaytarilir Portret Irevanin Moskva kinoteatri nda sergilenir heykel ise verilir 1955 1987 ci illerde Arev Bagdasaryan Barekamutyun Dostluq ansamblinin rehberi ve solisti olaraq calisir Elli illik sehne fealiyyeti dovrunde Arev Bagdasaryan muxtelif dunya xalqlarinin mahni ve reqslerini ifa edir Bagdasaryanin reperyarinda olan yetmisden cox mahni ve reqsin bir hissesini ise ermeni xalq mahni ve reqsleri teskil edir Onlarin boyuk ekseriyyeti ise Qarabag ermenileri arasinda yayilmis musiqilerdir Bagdasaryanin en meshur eseri ozu terefinden yazilmis ve artistin vizitkartina cevrilmis Naxsun baci mahnisidir Mahnida Uzundere Terekeme ve Salaxo reqslerinin musiqi ve xareoqrafiyasindan istifade edilmisdir Arev Bagdasaryan 17 fevral 1994 cu ilde vefat etmis ve Naxsun baci kostyumunda defn olunmusdur XatiresiArev Bagdasaryan terefinden yaradilmis Barekamutyun ansamblina 1983 cu ilde artistin adi verilmisdir Senetkarin Irevanda yasadigi unvanda Abovyan kucesi 21 unvanindaki binanin uzerine xatire lovhesi vurulmusdur Irevanda Sayat Nova ve Teryan kucelerinin kesismesinde ucaldilmis uc metrlik Qarabag qadini heykelinin obrazi Arev Bagdasaryanin Naxsun baci obrazindan goturulmusdur IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Ermeni Sovet Ensiklopediyasi erm red Վ Համբարձումյան Կ Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն 1974 Ով ով է հայեր erm red Հ Այվազյան Երևան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն 2005 C 1 S 202 Lyubimaya stavshaya narodnoj pesnya karabahskih armyan kotoruyu poyut na karabahskom dialekte 2017 10 27 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 20 V nekrologe posvyashennom eyo pamyati otmechalos Zashlo solnce nasha Arev Ne vzojdet ona bolshe na pesennom gorizonte v nashej zemnoj zhizni No razve prehodyashi razve mogut ischeznut krasota obayanie graciya kotorye prinesla na armyanskuyu scenu i uvekovechila Arev Bagdasaryan Pesni i tancy raznyh narodov v ispolnenii prekrasnoj docheri Karabaha ne propadut V nih my vnov uslyshim golos narodnyj udary serdca karabahca uvidim solnechnuyu ulybku Arev Solnce 2020 05 23 at the Wayback Machine EdebiyyatEgiyan V Peredovye zhenshiny Armenii Erevan 1971 Stepanyan G Biograficheskij slovar Deyateli armyanskoj kultury V 3 h t Erevan 1973 T 1 Araksmanyan A Arev Bagdasaryan Erevan 1973 Xarici kecidlerAvakyan K Tak voshodilo solnce O zhizni i tvorchestve Arev Bagdasaryan