Albaniya Pravoslav Kilsəsi (albanca: Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë) baş yepiskopluğu idarəsi Tirana və Durres bölgələri ilə bərabər ümumilikdə Albaniyanın bütün cənub ərazilərini əhatə edir. Ayinlər alban dilində həyata keçirilir. Üzvlərinin sayı təqribən 0.5 milyon nəfərdir. Anastas kilsənin indiki baş yepiskopdur.
Xristianlığın Albaniyada yayılması çox qədim zamanlarda başlanmışdır. Durres şəhəri dünyadakı ən qədim yepiskopluq mərkəzlərindən biridir. Əziz Paulus artıq I yüzillikdə İlliryada xristianlığı yaymışdı.
325-ci ildə keçirilən Birinci Nikeya Kilsə Məclisində bütün İlliriya Roma idarəsinə verilmişdi. 731-ci ildə isə Bizans imperatoru III Leo Durres ərazisini Bizansa birləşdirdi. 927-ci ildə Bizans bulqar patriarxlığını qəbul etməyə məcbur qaldıqdan sonra alban kilsəsi də müstəqil Ohri yepiskopluğuna birləşdirildi. 1054-cü ildə Roma və Bizans kilsələri arasındakı böyük bölünmə əvvəllər alban kilsəsinə təsir etməsə də, 13-cü əsrdə alban kilsələri də iki rəqib olan katolik və ortodoks, yəni Roma və Bizans kilsələri arasında ikiyə bölündü.
Osmanlı dövrü
Albaniyanın Osmanlı tərəfindən fəthindən sonra islam dini albanlara üçüncü din olaraq qatıldı. XV və XVI əsrlərdə təqribən yarım milyon nəfər islamlaşmaq istəməyən alban İtaliyaya qaçmaq məcburiyyətində qaldı. XVII əsrdən sonra digər Balkan millətləri kimi albanlar da islam dinini qəbul etməyə başladılar. Bunun nəticəsində albanlar İstanbulda yüksək vəzifələr (sədrəzəm, paşa) tutmağa başladılar. Osmanlıların katolik albanlara qarşı siyasət aparmalarına baxmayaraq, alban ortodoks kilsəsi heç bir təzyiqə məruz qalmadı hətta XVII əsrdən sonra inkişaf etməyə başladı.Bir çox ortodoks kilsə bərpa edildi. Ən son bərpa olunan kilsə 1797-ci ildə Berat katedralı olmuşdur.
1766-cı ilə qədər Ohriyə bağlı olan ortodoks albanlar 1766-cı ildə İstanbulda padşahlıq tərəfindən Ohri kilsəsinin muxtariyyətinin ləğv edilməsindən sonra yenidən Fener patriarxlığına tabe edildilər.
XIX əsrin sonuna qədər ortodoks albanlar Yunan Ortodoks Kilsəsinə çox yaxın idilər. 1912-ci ildə Albaniyanın müstəqilliyi və mədəni inkişaf dövründə katolik və müsəlman albanların birlikdə mübarizə aparması və Albaniya dövlətini birlikdə qurma əzm və iradələrinə baxmayaraq, Alban Ortodoks Kilsəsi Albaniyanın cənub hissəsinin Yunanıstana birləşməsi fikrində idilər.
XX əsr
İlk müstəqil alban kilsəsi ABŞ-da yaşayan albanlar tərəfindən yaradıldı. Bu kilsənin yaradılmasının əsas səbəbi albanların özlərini burada yaşayan yunanların təsiri altında hiss etməsi olmuşdur. 1908-ci ildə Nyu-Yorkda yepiskop olan, daha sonra isə Korça yepiskopu olacaq olan Fan Noli alban kilsəsinin yepiskopluğuna gətirildi. Fan Noli ayinlərin alban dilində həyata keçirilməsinə şərait yaratdı. 1921-ci ildə İstanbul patriarxlığının etiraz etməsinə baxmayaraq dörd yunan yepiskop Albaniyanı tərk etməyə məcbur qaldı. Yunan dilində ayinlər Albaniyada qadağan olundu. 1929-cu ildə Alban Ortodoks Kilsəsi tək tərəfli olaraq özünü müstəqil elan etdi. İstanbul patriarxı isə bunu 1937-ci ildə tanıdı.
1929-1943-cü illər aralığında Albaniyanı idarə edən İtaliya ordusu ortodoks albanları katolikləşdirməyə və italyan-alban katolik kilsəsi ilə birləşməyə məcbur etdi, lakin ortodokslar buna qarşı mübarizə apardılar.
1944-cü ildə kommunistlər Albaniyada Ənvər Xocanın öndərliyində hakimiyyətə gəldilər. Ortodokslar əvvəlcə kommunist idarəsi altında rahat yaşaya biləcəklərini düşündülər, lakin kilsə üzərindəki təzyiq daha da artdı. Yepiskoplar və keşişlər uzunmüddətli və ağır həbs cəzalarına məruz qaldı.
1967-ci ildə Albaniya dünyanın ilk və tək ateist dövləti olaraq elan edildiyində Alban Ortodoks Kilsəsi artıq məhv olmuş sayılırdı.
Kilsə yalnız 1991-ci ildə yenidən fəaliyyətə başladı.
VikianbardaAlbaniya Pravoslav Kilsəsi ilə əlaqəli mediafayllar var.
Avqust 25, 2021
albaniya, pravoslav, kilsəsi, albanca, kisha, ortodokse, autoqefale, shqipërisë, baş, yepiskopluğu, idarəsi, tirana, durres, bölgələri, ilə, bərabər, ümumilikdə, albaniyanın, bütün, cənub, ərazilərini, əhatə, edir, ayinlər, alban, dilində, həyata, keçirilir, ü. Albaniya Pravoslav Kilsesi albanca Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqiperise bas yepiskoplugu idaresi Tirana ve Durres bolgeleri ile beraber umumilikde Albaniyanin butun cenub erazilerini ehate edir Ayinler alban dilinde heyata kecirilir Uzvlerinin sayi teqriben 0 5 milyon neferdir Anastas kilsenin indiki bas yepiskopdur Albaniya Pravoslav KilsesiYaranma tarixi 12 aprel 1937Din pravoslavliqMerkezi TiranaResmi dili albanca 1 orthodoxalbania org Vikianbarda elaqeli mediafayllarAlbaniyada ortodoks ehali 1990 ci iller Mundericat 1 Tarixi 2 Osmanli dovru 3 XX esr 4 Hemcinin bax 5 Istinadlar 6 Xarici kecidlerTarixi RedakteXristianligin Albaniyada yayilmasi cox qedim zamanlarda baslanmisdir Durres seheri dunyadaki en qedim yepiskopluq merkezlerinden biridir Eziz Paulus artiq I yuzillikde Illiryada xristianligi yaymisdi 325 ci ilde kecirilen Birinci Nikeya Kilse Meclisinde butun Illiriya Roma idaresine verilmisdi 731 ci ilde ise Bizans imperatoru III Leo Durres erazisini Bizansa birlesdirdi 927 ci ilde Bizans bulqar patriarxligini qebul etmeye mecbur qaldiqdan sonra alban kilsesi de musteqil Ohri yepiskopluguna birlesdirildi 1054 cu ilde Roma ve Bizans kilseleri arasindaki boyuk bolunme evveller alban kilsesine tesir etmese de 13 cu esrde alban kilseleri de iki reqib olan katolik ve ortodoks yeni Roma ve Bizans kilseleri arasinda ikiye bolundu Osmanli dovru RedakteAlbaniyanin Osmanli terefinden fethinden sonra islam dini albanlara ucuncu din olaraq qatildi XV ve XVI esrlerde teqriben yarim milyon nefer islamlasmaq istemeyen alban Italiyaya qacmaq mecburiyyetinde qaldi XVII esrden sonra diger Balkan milletleri kimi albanlar da islam dinini qebul etmeye basladilar Bunun neticesinde albanlar Istanbulda yuksek vezifeler sedrezem pasa tutmaga basladilar Osmanlilarin katolik albanlara qarsi siyaset aparmalarina baxmayaraq alban ortodoks kilsesi hec bir tezyiqe meruz qalmadi hetta XVII esrden sonra inkisaf etmeye basladi Bir cox ortodoks kilse berpa edildi En son berpa olunan kilse 1797 ci ilde Berat katedrali olmusdur 1766 ci ile qeder Ohriye bagli olan ortodoks albanlar 1766 ci ilde Istanbulda padsahliq terefinden Ohri kilsesinin muxtariyyetinin legv edilmesinden sonra yeniden Fener patriarxligina tabe edildiler XIX esrin sonuna qeder ortodoks albanlar Yunan Ortodoks Kilsesine cox yaxin idiler 1912 ci ilde Albaniyanin musteqilliyi ve medeni inkisaf dovrunde katolik ve muselman albanlarin birlikde mubarize aparmasi ve Albaniya dovletini birlikde qurma ezm ve iradelerine baxmayaraq Alban Ortodoks Kilsesi Albaniyanin cenub hissesinin Yunanistana birlesmesi fikrinde idiler XX esr RedakteIlk musteqil alban kilsesi ABS da yasayan albanlar terefinden yaradildi Bu kilsenin yaradilmasinin esas sebebi albanlarin ozlerini burada yasayan yunanlarin tesiri altinda hiss etmesi olmusdur 1908 ci ilde Nyu Yorkda yepiskop olan daha sonra ise Korca yepiskopu olacaq olan Fan Noli alban kilsesinin yepiskopluguna getirildi Fan Noli ayinlerin alban dilinde heyata kecirilmesine serait yaratdi 1921 ci ilde Istanbul patriarxliginin etiraz etmesine baxmayaraq dord yunan yepiskop Albaniyani terk etmeye mecbur qaldi Yunan dilinde ayinler Albaniyada qadagan olundu 1929 cu ilde Alban Ortodoks Kilsesi tek terefli olaraq ozunu musteqil elan etdi Istanbul patriarxi ise bunu 1937 ci ilde tanidi 1929 1943 cu iller araliginda Albaniyani idare eden Italiya ordusu ortodoks albanlari katoliklesdirmeye ve italyan alban katolik kilsesi ile birlesmeye mecbur etdi lakin ortodokslar buna qarsi mubarize apardilar 1944 cu ilde kommunistler Albaniyada Enver Xocanin onderliyinde hakimiyyete geldiler Ortodokslar evvelce kommunist idaresi altinda rahat yasaya bileceklerini dusunduler lakin kilse uzerindeki tezyiq daha da artdi Yepiskoplar ve kesisler uzunmuddetli ve agir hebs cezalarina meruz qaldi 1967 ci ilde Albaniya dunyanin ilk ve tek ateist dovleti olaraq elan edildiyinde Alban Ortodoks Kilsesi artiq mehv olmus sayilirdi Kilse yalniz 1991 ci ilde yeniden fealiyyete basladi Hemcinin bax RedakteXristialiq Xristianliqda bolunme AlbaniyaIstinadlar Redakte http www shqiptarortodoks com tekste legjislacioni statuti 1950 pdfXarici kecidler Redakte Vikianbarda Albaniya Pravoslav Kilsesi ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Albaniya Pravoslav Kilsesi amp oldid 6066638, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
