Aksum Krallığı — Efiopiyanın şimalında qədim dövlət. İndiki Sudan ərazisi də Aksum padşahlığına aid olmuşdur. Adı Aksum şəhərindən götürülmüşdür. Aksum padşahlığı haqqında ilk məlumat II əsrə aiddir. Əsasən II-XI əsrlərdə aid olmuşdur. Hindistandan və Şərqi AfrikadanAralıq dənizinə gedən ticarət yollarının Aksum padşahlığından keçməsi onun iqtisadi inkişafına yardım etmişdir.
III əsrin axırlarında Aksum padşahlığı çox güclənmişdir. Padşah Ezanın dövründə (IV əsrin əvvəlləri) Aksum padşahlığı Nubiyanı işğal etmişdi. IV-VI əsrlərdə Cənubi Ərəbistanda ağalıq uğrunda Himyəri dövləti ilə gərgin mübarizə aparmışdır. Bir qrup alimlər Aksum padşahlığını quldar, digərləri isə feodal dövlət hesab edirlər. Aksum mədəniyyəti Cənubi Ərəbistan mədəniyyəti ilə sıx əlaqədə olmuşdur. IV əsrdə Aksum padşahlığında xristianlıq yayılmağa başlamışdır. IV əsrədək Aksum padşahları səba yazısı və dilindən, III-IV əsrlərdə həmçinin yunan, sonralar isə qədim efiop dilindən istifadə etmişlər. İranın Cənubi Ərəbistanı işğal etməsi (VI əsrin sonu)xüsusilə Aksum padşahlığını Aralıq dənizindən ayıran Ərəb xilafətinin əmələ gəlməsi Aksum padşahlığının tənəzzülünə səbəb oldu.
Aksum Krallığı, e.ə. I minillikdə Cənubi Ərəbistanda qurulan Sami mənşəli bir Sah krallığından əmələ gəldi. Ən parlaq dövründə (III-VI əsrlər) Afrikanın şimal-şərqindəki ən böyük bazar vəziyyətinə gəldi. İsgəndəriyyəcən uzanaraq Nilin kənarına keçən ticarətlə bağlantı qurdu. Aksum IX əsrin sonuna gəlindiyində Qırmızı dəniz sahillərinə hakim olmuşdu. Əhali Ədən Körfəzi sahillərindən Somalinin şimal sahilindəki Zeylaya (Seylac) qədər uzanırdı. Aksumun ticarət sahəsində böyük bir dövlət olaraq inkişafı,II və III əsrlərdə Mero Krallığının gücünü sarsıtdı və bu krallıq IV əsrdə Aksumun zəbti nəticəsində yıxıldı.
Aksum Kralı IV əsrdə xristianlığı qəbul edərək, Bizans hakimiyyətində olan Misirlə həm siyasi, həm də dini baxımdan yaxın bağlar qurdular. Eyni dövrdə ərazilərini Cənubi Ərəbistana qədər genişlətdilər. VI əsrdə Yəmən də Aksu Krallığına bağlandı. Ərəb yazıçılar, əsərlərində Aksumun bundan sonrakı tarixindən çox az yazdılar Bu əsərlərin birində Efiopiya ilə Nubiya arasında 687-ci ildə bir döyüş çıxdığı və Esato (Judith) adındakı Yəhudi kraliçanın, 976-cı ildə bölgədəki xristian xalqı təzyiq altına aldığı ifadə edilər. Esato, Aksu xanədanını yıxmağı bacarsa da, xanədanın bir başqa xristian qolu olan Zegueler qısa müddətdə nəzarəti yenidən ələ keçirmişlər.
Xarici keçidlər
Aksum. An African Civilisation of Late Antiquity 2013-01-23 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
Efiopiya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Tarix ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Etdiyiniz redaktələri mənbə və istinadlarla əsaslandırmağı unutmayın.
Avqust 26, 2021
aksum, krallığı, aksum, krallığı, efiopiyanın, şimalında, qədim, dövlət, indiki, sudan, ərazisi, aksum, padşahlığına, olmuşdur, adı, aksum, şəhərindən, götürülmüşdür, aksum, padşahlığı, haqqında, məlumat, əsrə, aiddir, əsasən, əsrlərdə, olmuşdur, hindistandan,. Aksum Kralligi Efiopiyanin simalinda qedim dovlet Indiki Sudan erazisi de Aksum padsahligina aid olmusdur Adi Aksum seherinden goturulmusdur Aksum padsahligi haqqinda ilk melumat II esre aiddir Esasen II XI esrlerde aid olmusdur Hindistandan ve Serqi Afrikadan Araliq denizine geden ticaret yollarinin Aksum padsahligindan kecmesi onun iqtisadi inkisafina yardim etmisdir Mangista AksumAksum Kralligi100 940StatusukralliqPaytaxtive en boyuk seheriAksumResmi dilleriQiz diliDiniIudaizm PoliteizmIdareetme formasimonarxiyaKral 100Zoskales 940Dil NaodTarixi Yaranmasi100 Suqutu940Erazisi Umumi1 250 000Indi terkibindeEfiopiya Sudan Misir Yemen Seudiyye Erebistani EritreyaTarixi RedakteIII esrin axirlarinda Aksum padsahligi cox guclenmisdir Padsah Ezanin dovrunde IV esrin evvelleri Aksum padsahligi Nubiyani isgal etmisdi IV VI esrlerde Cenubi Erebistanda agaliq ugrunda Himyeri dovleti ile gergin mubarize aparmisdir Bir qrup alimler Aksum padsahligini quldar digerleri ise feodal dovlet hesab edirler Aksum medeniyyeti Cenubi Erebistan medeniyyeti ile six elaqede olmusdur IV esrde Aksum padsahliginda xristianliq yayilmaga baslamisdir IV esredek Aksum padsahlari seba yazisi ve dilinden III IV esrlerde hemcinin yunan sonralar ise qedim efiop dilinden istifade etmisler Iranin Cenubi Erebistani isgal etmesi VI esrin sonu xususile Aksum padsahligini Araliq denizinden ayiran Ereb xilafetinin emele gelmesi Aksum padsahliginin tenezzulune sebeb oldu Aksum Kralligi e e I minillikde Cenubi Erebistanda qurulan Sami menseli bir Sah kralligindan emele geldi En parlaq dovrunde III VI esrler Afrikanin simal serqindeki en boyuk bazar veziyyetine geldi Isgenderiyyecen uzanaraq Nilin kenarina kecen ticaretle baglanti qurdu Aksum IX esrin sonuna gelindiyinde Qirmizi deniz sahillerine hakim olmusdu Ehali Eden Korfezi sahillerinden Somalinin simal sahilindeki Zeylaya Seylac qeder uzanirdi Aksumun ticaret sahesinde boyuk bir dovlet olaraq inkisafi II ve III esrlerde Mero Kralliginin gucunu sarsitdi ve bu kralliq IV esrde Aksumun zebti neticesinde yixildi Aksum Krali IV esrde xristianligi qebul ederek Bizans hakimiyyetinde olan Misirle hem siyasi hem de dini baximdan yaxin baglar qurdular Eyni dovrde erazilerini Cenubi Erebistana qeder genisletdiler VI esrde Yemen de Aksu Kralligina baglandi Ereb yazicilar eserlerinde Aksumun bundan sonraki tarixinden cox az yazdilar Bu eserlerin birinde Efiopiya ile Nubiya arasinda 687 ci ilde bir doyus cixdigi ve Esato Judith adindaki Yehudi kralicanin 976 ci ilde bolgedeki xristian xalqi tezyiq altina aldigi ifade ediler Esato Aksu xanedanini yixmagi bacarsa da xanedanin bir basqa xristian qolu olan Zegueler qisa muddetde nezareti yeniden ele kecirmisler Xarici kecidler RedakteAksum An African Civilisation of Late Antiquity Arxivlesdirilib 2013 01 23 at the Wayback MachineHemcinin bax Redakte Efiopiya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Tarix ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Menbe https az wikipedia org w index php title Aksum kralligi amp oldid 5716884, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
