Adıge ərazisində ilk insan izləri Erkən Paleolit dövrünə aiddir. E.ə.I-ci minilliyin ortalarına aid yazılı abidələrdə adıqların əcdadları meotlar, sindlər, kerketlər və s. adlarla məlumdur. Hunların ardınca IV–IX əsrlərdə Şimali Qafqaz avarların, Bizansın, bulqarların və xəzərlərin hücumlarına məruz qalmışdı. VI əsrin sonlarından 630-cu ilə dək Adıge Göytürk xaqanlığının nəzarəti altında olmuşdur.
Adıge Dneprboyu slavyanlar, Qafqaz xalqları və Yaxın Şərq ölkələri ilə ticarət aparırdı. XIII əsrin 2-ci yarısından XV əsrin 1-ci yarısınadək Qara dəniz sahillərində yerləşən Genuya şəhər-koloniyaları Adıgenın tarixi-mədəni inkişafında və ticarətində mühüm rolu olmuşdur. Əsasən çörək, meyvə, kürü, mis, mum, xəz və qul ixrac olunur, duz, parça, silah və bəzək əşyaları idxal edilirdi. XIII əsrdə Adıge Qızıl Ordaya tabe oldu. 16–18 əsrlərdə Osmanlı imperiyası və Krım xanlığının Adıge ilə müharibələri nəticəsində burada islam dini yayılmağa başlamışdı. XVI əsrdə Adıge Rusiyanın himayəsinə sığındı. XIX əsrin 60-cı illərində adıgelərin kütləvi surətdə Osmanlı imperiyasına köçürülməsi nəticəsində Adıgedə onların ancaq 5% qaldı.
1888-ci il martın 21-də III AleksandrKuban və Tersk vilayətləri və Çernomorsk quberniyasında idarəçiliyin təsisi haqqında yeni əsasnamə imzaladı. Əsasnaməyə görə, inzibati-ərazi vahidlərində mülki idarələr ləğv edilərək hərbi-kazak idarəçiliyi yaradıldı. 1918-ci ilin yanvarında Adıgedə Sovet hakimiyyəti quruldu. Həmin ilin mayında Kuban-Qara dəniz Sovet respublikasına daxil oldu. 1918-ci ilin payızında ağqvardiyaçılar Kuban və Adıgeni ələ keçirdilər. 1920-ci ilin martında Adıgedə Sovet hakimiyyəti bərpa olundu.
1922-ci il 27 iyulda Çərkəz (Adıge) MV yaradıldı. 1922-ci il avqustun 24-dən Adıge (Çərkəz) MV, 1928-ci il avqustun 13-dən isə Adıge MV adlandırıldı. 1923–24 illərdə Cənub-Şərq vilayəti, 1924–34 illərdə Şimali Qafqaz ölkəsi, 1934–37 illərdə Azov–Qara dəniz ölkəsi, 1937–91 illərdə isə RF-nin Krasnodar diyarına daxil idi. Vilayətin mərkəzi əvvəlcə Krasnodar, 1936-cı ildən isə Maykopdur. 1991-ci il iyunun 28-də Adıgenın dövlət müs təqilliyi haqda bəyanat qəbul edildi. RSFSR-in 1991-ci il 3 iyul qanununa əsasən RSFSR tərkibində Adıge SSR yaradıldı. 1992-ci il martın 24-də müasir adı qəbul edildi.
Минаева Т. М. Очерки археологии Ставрополья. Каменный век 2015-11-27 at the Wayback Machine // Ставрополь в описаниях, очерках, исследованиях за 230 лет / Под ред. проф. В. А. Шаповалова, проф. К. Э. Штайн. — Ставрополь: Издательство Ставропольского государственного университета, 2007. — 1344 с.
Зихи // Большая советская энциклопедия / Гл. редактор А. М. Прохоров. — 3 издание. — Москва: "Советская Энциклопедия", 1973. — 629 тыс, экз.
"Закон Республики Адыгея от 23 марта 1992 года № 1-1 «Об изменении наименования Республики Советская Социалистическая Республика Адыгея»". 2016-01-13 tarixində arxivləşdirilib.
Dekabr 31, 2022
adıgey, tarixi, adıge, ərazisində, insan, izləri, erkən, paleolit, dövrünə, aiddir, minilliyin, ortalarına, yazılı, abidələrdə, adıqların, əcdadları, meotlar, sindlər, kerketlər, adlarla, məlumdur, hunların, ardınca, əsrlərdə, şimali, qafqaz, avarların, bizans. Adige erazisinde ilk insan izleri Erken Paleolit dovrune aiddir 1 E e I ci minilliyin ortalarina aid yazili abidelerde adiqlarin ecdadlari meotlar sindler kerketler ve s adlarla melumdur 2 Hunlarin ardinca IV IX esrlerde Simali Qafqaz avarlarin Bizansin bulqarlarin ve xezerlerin hucumlarina meruz qalmisdi VI esrin sonlarindan 630 cu ile dek Adige Goyturk xaqanliginin nezareti altinda olmusdur Adige Dneprboyu slavyanlar Qafqaz xalqlari ve Yaxin Serq olkeleri ile ticaret aparirdi XIII esrin 2 ci yarisindan XV esrin 1 ci yarisinadek Qara deniz sahillerinde yerlesen Genuya seher koloniyalari Adigenin tarixi medeni inkisafinda ve ticaretinde muhum rolu olmusdur Esasen corek meyve kuru mis mum xez ve qul ixrac olunur duz parca silah ve bezek esyalari idxal edilirdi XIII esrde Adige Qizil Ordaya tabe oldu 16 18 esrlerde Osmanli imperiyasi ve Krim xanliginin Adige ile muharibeleri neticesinde burada islam dini yayilmaga baslamisdi XVI esrde Adige Rusiyanin himayesine sigindi XIX esrin 60 ci illerinde adigelerin kutlevi suretde Osmanli imperiyasina kocurulmesi neticesinde Adigede onlarin ancaq 5 qaldi 1888 ci il martin 21 de III Aleksandr Kuban ve Tersk vilayetleri ve Cernomorsk quberniyasinda idareciliyin tesisi haqqinda yeni esasname imzaladi Esasnameye gore inzibati erazi vahidlerinde mulki idareler legv edilerek herbi kazak idareciliyi yaradildi 1918 ci ilin yanvarinda Adigede Sovet hakimiyyeti quruldu Hemin ilin mayinda Kuban Qara deniz Sovet respublikasina daxil oldu 1918 ci ilin payizinda agqvardiyacilar Kuban ve Adigeni ele kecirdiler 1920 ci ilin martinda Adigede Sovet hakimiyyeti berpa olundu 1922 ci il 27 iyulda Cerkez Adige MV yaradildi 1922 ci il avqustun 24 den Adige Cerkez MV 1928 ci il avqustun 13 den ise Adige MV adlandirildi 1923 24 illerde Cenub Serq vilayeti 1924 34 illerde Simali Qafqaz olkesi 1934 37 illerde Azov Qara deniz olkesi 1937 91 illerde ise RF nin Krasnodar diyarina daxil idi Vilayetin merkezi evvelce Krasnodar 1936 ci ilden ise Maykopdur 1991 ci il iyunun 28 de Adigenin dovlet mus teqilliyi haqda beyanat qebul edildi RSFSR in 1991 ci il 3 iyul qanununa esasen RSFSR terkibinde Adige SSR yaradildi 1992 ci il martin 24 de muasir adi qebul edildi 3 Menbe RedakteAdige Respublikasi Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 1 ci cild A Argelander 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2009 seh 89 92 ISBN 978 9952 441 02 4 Istinadlar Redakte Minaeva T M Ocherki arheologii Stavropolya Kamennyj vek Arxivlesdirilib 2015 11 27 at the Wayback Machine Stavropol v opisaniyah ocherkah issledovaniyah za 230 let Pod red prof V A Shapovalova prof K E Shtajn Stavropol Izdatelstvo Stavropolskogo gosudarstvennogo universiteta 2007 1344 s Zihi Bolshaya sovetskaya enciklopediya Gl redaktor A M Prohorov 3 izdanie Moskva Sovetskaya Enciklopediya 1973 629 tys ekz Zakon Respubliki Adygeya ot 23 marta 1992 goda 1 1 Ob izmenenii naimenovaniya Respubliki Sovetskaya Socialisticheskaya Respublika Adygeya 2016 01 13 tarixinde arxivlesdirilib Menbe https az wikipedia org w index php title Adigey tarixi amp oldid 6625035, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
