fbpx
Wikipedia

Adil şah

Adil şah (1719-1748) və ya Əliqulu xan — Əfşarlar xanədanlığından olan 2-ci Azərbaycan şahı (1747-1748).

Adil şah Əfşar
Əliqulu xan
fars. عادل شاه افشار

Adil şahın dövrünə aid sikkələr.
Sələfi Nadir şah Əfşar
Xələfi İbrahim şah Əfşar
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Xorasan, Səfəvilər dövləti
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Məşhəd Əfşarlar dövləti
Dəfn yeri Məşhəd
Sülalə Əfşar xanədanı
Atası İbrahim xan Əfşar
Həyat yoldaşı 4 xanım
Uşağı 7 uşaq

İlk Həyatı

Əliqulu xan İbrahim xan oğlu 1719-cu ildə Xorasan əyalətinin Əbivərd ətrafında doğulmuşdu. Əmisi Nadir şaha xidmət еtmişdi. Əliqulu xan əmisinin səfərlərində iştirak еtmişdi.Mosul ətrafında yaşayanlar üsyan еtdikdə cəza dəstəsinə başçılıq еtmişdi. Üsyançıları darmadağın еdib xеyli qənimət ələ kеçirmişdi. Əliqulu xan yеzidi-kürdlərin qiyamını yatırmışdı. Başçıları Yеzidi döyüş mеydanında öldürmüş, Əsa isə Nadirqulu xanın yanına gəlib itaətini bildirmişdi. Əliqulu xan Rzaqulu mirzədən sonra Xorasanın hakimi təyin еdilmişdi. Əliqulu xan 1745-ci ilin may ayında Nadir şahın göstərişi ilə Xivəyə yürüş еtmişdi. Əliqulu xan 1746-cı ilin noyabrın 10-da Sarı xan, Allahvеrdi xan və Şahqulu xanla birlikdə Xarəzmə, qiyamçı yomutların üstünə gеtmişdi. Onlar qiyamı yatırmışdılar.

Şahlıq dönəmi

Əliqulu xan əmisi Nadir şahın öldürülməsindən sonra 1747-ci il iyun ayının 6-da Adil şah adı ilə Əfşar dövlətinin şahlıq taxtında əyləşmişdir. O, Əmiraslan xanı QafqazAzərbaycanın hökmranı еtmişdi.

Qarabağ xanı Pənahəli xanın müstəqil dövlət quruculuğu sahəsindəki fəaliyyəti onun rəsmən tanınması ilə nəticələndi. Mirzə Camal Cavanşir Qarabaği yazır: "Müsəlman tarixi ilə 1161, xristian tarixi ilə 1745-ci (1748-ci il olmalıdır) ildə Adil şahın Pənahəli xana xan adı verilməsi və Qarabağ hakimliyi vəzifəsinə təyin edilməsi haqqında imzaladığı fərman qiymətli xələt, qızıl yəhərli at və daş-qaşla bəzənmiş qılıncla birliksə Sərdar Əmiraslanın yaxın adamı vasitəsilə o zaman yaşadıqları Bayat qalasına gəlib çatdı". Adil şahın fərmanı gecikmiş bir kağız parçası idi. Gerçək "hakimlik" şah fərmanından öncə, ondan asılı olmadan qazanılmlşdı.

Son illəri

O əsnada Afşar dövlətinin qərbindəki mövqeini təsbit edən İbrahim Mirzə, iqtidardakı qardaşına (Əliqulu xan) qarşı üsyan qaldırdı. Adil şahın ən sevdiyi Söhrab Xanı öldürdü və 1748-ci ilin iyununda, İbrahim Mirzə, Azərbaycanın sərdarı olan Əmiraslan xanla qüvvələrini birləşdirib birlikdə Adil şaha qarşı yürüşə keçdi.

Adil şah, sayı olaraq çox üstün bir ordunun başında, üsyançı qüvvələrin birləşməsinin qarşısını almaq üçün Gilana ilərlədi, lakin bir çox komandirinin itaətsizliyi sonucunda, ağır məğlub oldu. Adil şah Tehrana qaçdı, ancaq yerli bir qubernator Adili tutub gözlərini kor etmiş İbrahim Mirzəyə təslim etdi. Altı aydan sonra, İbrahim Mirzə şah elan edildi, lakin Nadirin sağ qalan nəvəsi Şahrox Mirzəni taxta gətirilməsi ilə İbrahim Mirzənin hakimiyyəti tez bir zamanda sonlandı. İbrahim Mirzə kor oldu və tezliklə öldü, Adil isə zəncirli halda Məşhəd şəhərinə göndərildi və orada işgəncə verildi.

Ailəsi

Əliqulu xan (Adil şah) Gürcüstan valisi Tеymurun qızı Kеtvanla ailə qurmuşdu.

Mənbə

  • Ənvər Çingizoğlu, Aydın Avşar, Avşarlar, Bakı, "Şuşa", 2008, səh. 108-115.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. J. R. Perry (December 15, 1983), "ʿĀdel Shah Afšār", in: Encyclopædia Iranica, Vol. I, Fasc. 5, p. 452. Iranica Online (Last Updated: July 22, 2011). Accessed April 16, 2012.

Xarici keçidlər

adil, şah, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, məqaləni, vikilə. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Adil sah 1719 1748 ve ya Eliqulu xan Efsarlar xanedanligindan olan 2 ci Azerbaycan sahi 1747 1748 Adil sah EfsarEliqulu xanfars عادل شاه افشارAdil sahin dovrune aid sikkeler Efsarlar imperiyasinin II sahensahi1747 1748Selefi Nadir sah EfsarXelefi Ibrahim sah EfsarSexsi melumatlarDogum tarixi 1719Dogum yeri Xorasan Sefeviler dovletiVefat tarixi 20 may 1749Vefat yeri Meshed Efsarlar dovletiDefn yeri MeshedSulale Efsar xanedaniAtasi Ibrahim xan EfsarHeyat yoldasi 4 xanimUsagi 7 usaq Mundericat 1 Ilk Heyati 2 Sahliq donemi 3 Son illeri 4 Ailesi 5 Menbe 6 Hemcinin bax 7 Istinadlar 8 Xarici kecidlerIlk Heyati RedakteEliqulu xan Ibrahim xan oglu 1719 cu ilde Xorasan eyaletinin Ebiverd etrafinda dogulmusdu Emisi Nadir saha xidmet etmisdi Eliqulu xan emisinin seferlerinde istirak etmisdi Mosul etrafinda yasayanlar usyan etdikde ceza destesine basciliq etmisdi Usyancilari darmadagin edib xeyli qenimet ele kecirmisdi Eliqulu xan yezidi kurdlerin qiyamini yatirmisdi Bascilari Yezidi doyus meydaninda oldurmus Esa ise Nadirqulu xanin yanina gelib itaetini bildirmisdi Eliqulu xan Rzaqulu mirzeden sonra Xorasanin hakimi teyin edilmisdi Eliqulu xan 1745 ci ilin may ayinda Nadir sahin gosterisi ile Xiveye yurus etmisdi Eliqulu xan 1746 ci ilin noyabrin 10 da Sari xan Allahverdi xan ve Sahqulu xanla birlikde Xarezme qiyamci yomutlarin ustune getmisdi Onlar qiyami yatirmisdilar Sahliq donemi RedakteEliqulu xan emisi Nadir sahin oldurulmesinden sonra 1747 ci il iyun ayinin 6 da Adil sah adi ile Efsar dovletinin sahliq taxtinda eylesmisdir O Emiraslan xani Qafqaz ve Azerbaycanin hokmrani etmisdi Qarabag xani Penaheli xanin musteqil dovlet quruculugu sahesindeki fealiyyeti onun resmen taninmasi ile neticelendi Mirze Camal Cavansir Qarabagi yazir Muselman tarixi ile 1161 xristian tarixi ile 1745 ci 1748 ci il olmalidir ilde Adil sahin Penaheli xana xan adi verilmesi ve Qarabag hakimliyi vezifesine teyin edilmesi haqqinda imzaladigi ferman qiymetli xelet qizil yeherli at ve das qasla bezenmis qilincla birlikse Serdar Emiraslanin yaxin adami vasitesile o zaman yasadiqlari Bayat qalasina gelib catdi Adil sahin fermani gecikmis bir kagiz parcasi idi Gercek hakimlik sah fermanindan once ondan asili olmadan qazanilmlsdi Son illeri RedakteO esnada Afsar dovletinin qerbindeki movqeini tesbit eden Ibrahim Mirze iqtidardaki qardasina Eliqulu xan qarsi usyan qaldirdi Adil sahin en sevdiyi Sohrab Xani oldurdu ve 1748 ci ilin iyununda Ibrahim Mirze Azerbaycanin serdari olan Emiraslan xanla quvvelerini birlesdirib birlikde Adil saha qarsi yuruse kecdi Adil sah sayi olaraq cox ustun bir ordunun basinda usyanci quvvelerin birlesmesinin qarsisini almaq ucun Gilana ilerledi lakin bir cox komandirinin itaetsizliyi sonucunda agir meglub oldu Adil sah Tehrana qacdi ancaq yerli bir qubernator Adili tutub gozlerini kor etmis Ibrahim Mirzeye teslim etdi Alti aydan sonra Ibrahim Mirze sah elan edildi lakin Nadirin sag qalan nevesi Sahrox Mirzeni taxta getirilmesi ile Ibrahim Mirzenin hakimiyyeti tez bir zamanda sonlandi Ibrahim Mirze kor oldu ve tezlikle oldu Adil ise zencirli halda Meshed seherine gonderildi ve orada isgence verildi 1 Ailesi RedakteEliqulu xan Adil sah Gurcustan valisi Teymurun qizi Ketvanla aile qurmusdu Menbe RedakteEnver Cingizoglu Aydin Avsar Avsarlar Baki Susa 2008 seh 108 115 Hemcinin bax RedakteNadir sah Avsar eli Avsarlar sulalesiIstinadlar Redakte J R Perry December 15 1983 ʿAdel Shah Afsar in Encyclopaedia Iranica Vol I Fasc 5 p 452 Iranica Online Last Updated July 22 2011 Accessed April 16 2012 Xarici kecidler RedakteAdil sahEfsar boyuDogum 1719 Vefat 20 may 1749Hakimiyyet titullariSelefleri Nadir sah Efsar Efsarlar imperiyasi Sahi1747 1748 Xelefleri Ibrahim sah EfsarAzerbaycan hokmdariSelefleri Nadir sah Efsar Azerbaycan Turku Efsar boyu1747 1748 Xelefleri Ibrahim sah EfsarMenbe https az wikipedia org w index php title Adil sah amp oldid 6011837, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.