Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Bu məqalə böyük ölçüdə və ya tamamilə tək mənbəyə əsaslanır. |
Abbas ibn Əbdülmüttəlib (təq. 568, Məkkə – 15 fevral 653, Mədinə, Hicaz, Rəşidi xilafəti) – Məhəmməd peyğəmbərin əmisi. Abbasilər sülaləsinin adı məhz Abbasdan götürülüb.
| Abbas ibn Əbdülmüttəlib | |
|---|---|
| ərəb. العباس بن عبد المطلب | |
 | |
| Doğum tarixi | təq. 568 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 15 fevral 653 |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Həyat yoldaşı | |
| Uşaqları | 10 (Abdullah ibn Abbas, Fəzl ibn Abbas, Qusam ibn Abbas daxil olmaqla) |
| Atası | Əbdülmüttəlib ibn Haşim |
| Fəaliyyəti | tacir |
Azərbaycan Milli Ensiklopediyasında atasının adı Əbdülmütəllib formasında qeyd edilib.
Gənclik yaşları
Onu Əbül-Fəzl də adlandırırdılar. Abbas ibn Əbdülmüttəlib Məhəmməd peyğəmbərdən iki yaş böyük idi. Məhəmmədin anası vəfat etdikdən sonra onun atası Əbdülmüttəlib onu himayəsinə götürmüşdür. Beləliklə, Abbas Məhəmmədlə bir evdə böyümüşdür.
Abbas ibn Əbdülmüttəlib hələ gəncliyindən ticarətlə məşğul olduğundan, kifayət qədər zəngin idi. O, qardaşları ilə birlikdə Kəbə evinə ziyarətə gələn zəvvarlara xidmət göstərib, Zəmzəm quyusundan onlara su ikram edirdilər. Bu işini o, İslamı qəbul etdikdən sonra da davam etmişdir. Vida həccində Məhəmməd peyğəmbər quyuya yaxınlaşıb, Abbasdan su istəmişdir.
İslam dövrü
Məhəmmədə peyğəmbərlik verildikdən sonra, Abbas ibn Əbdülmüttəlib İslamı qəbul etməsə də, ona qarşı mövqe də tutmamışdır. O, hətta bəzi hallarda peyğəmbərə kömək belə etmişdir. Onun həyat yoldaşı Ümmül-Fəzl isə ilk müsəlman qadınlarından biri olmuşdur.
Bütün bunlara baxmayaraq, Bədr döyüşünə bütpərəstlərin tərəfində olmağa məcbur edilən Abbas ibn Əbdülmüttəlib müsəlmanlar tərəfindən əsir götürülmüşdür. Əsirlikdən azad olunduqdan sonra İslamı qəbul edərək, Məkkəyə qayıtmış, ancaq bir müddət müsəlman olduğunu gizlətmiş, olmuşdur. O, oradakı müsəlmanlara köməklik göstərmiş, Mədinədə hicrətdə olan peyğəmbərə Məkkədəki vəziyyət haqqında xəbərlər göndərmişdir. Daha sonra, müsəlmanların Məkkəni fəth etməsinə az qalmış o da, Mədinəyə hicrət etmişdir. Müsəlmanlar Məkkəni fəth etdikdən sonra Abbas ibn Əbdülmüttəlib Məhəmməd peyğəmbərin tərəfində olmuş, Hüneyn döyüşündə bütpərəstlərə qarşı vuruşmuşdur. Məhəmməd peyğəmbərin vəfatından sonra isə Abbas ibn Əbdülmüttəlib Xilafət üçün böyük işlər görmüş və ilk üç Raşidi xəlifələrə yaxından köməklik göstərmişdir. O, İslam ordusu üçün böyük məbləğdə vəsait xərcləmiş, xüsusən də, Bizansa qarşı yürüşlərin bütün xərcini öz öhdəsinə götürmüşdür. Abbas ibn Əbdülmüttəlib xəlifə Osmanın xəlifəliyi zamanı dünyasını dəyişmişdir.
Soyu
Yüz ilə yaxın bir müddət keçdikdən sonra, onun soyundan olan varisləri Xilafətə başçılıq etmişdirlər. Məhz, Abbasilər sülaləsi onun soyundan gəlməkdədirlər.
İstinadlar
- Аббас, Абул-Фадль Эль-Гашими (rus.). // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский СПб: Брокгауз — Ефрон, 1890. Т. I. С. 13.
- Али-заде А. Аббас ибн Абд аль-Мутталиб (rus.). // Исламский энциклопедический словарь Москва: Ансар, 2007.
- Али-заде А. Абд аль-Мутталиб (rus.). // Исламский энциклопедический словарь Москва: Ансар, 2007.
- Savalan. ""Abbasilər dövründə türklər"". www.anl.az. 2023-12-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-21.
- Abbas ibn Əbdülmütəllib // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 12. ISBN .
Mənbə
- A. Əlizadə, E. Səmədov. İslam ensiklopedik lüğəti (tarix, fəlsəfə və hüquq). Bakı: AMEA Fəlsəfə və Hüquq institutu nəşri, 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC, 2016, s. 5. ISBN 5-89968-070-9.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale boyuk olcude ve ya tamamile tek menbeye esaslanir Movzu ile bagli muzakirelere qosula ve fikirlerinizi bildire bilersiniz Meqaleye etibarli menbeler elave ederek tekmillesdire bilersiniz Abbas ibn Ebdulmuttelib teq 568 Mekke 15 fevral 653 Medine Hicaz Residi xilafeti Mehemmed peygemberin emisi Abbasiler sulalesinin adi mehz Abbasdan goturulub Abbas ibn Ebdulmuttelibereb العباس بن عبد المطلب Dogum tarixi teq 568Dogum yeri Mekke HicazVefat tarixi 15 fevral 653Vefat yeri Medine Hicaz Residi xilafetiDefn yeri Beqi qebiristanligiHeyat yoldasi Lubabe binti HarisUsaqlari 10 Abdullah ibn Abbas Fezl ibn Abbas Qusam ibn Abbas daxil olmaqla Atasi Ebdulmuttelib ibn HasimFealiyyeti tacir Azerbaycan Milli Ensiklopediyasinda atasinin adi Ebdulmutellib formasinda qeyd edilib Genclik yaslariOnu Ebul Fezl de adlandirirdilar Abbas ibn Ebdulmuttelib Mehemmed peygemberden iki yas boyuk idi Mehemmedin anasi vefat etdikden sonra onun atasi Ebdulmuttelib onu himayesine goturmusdur Belelikle Abbas Mehemmedle bir evde boyumusdur Abbas ibn Ebdulmuttelib hele gencliyinden ticaretle mesgul oldugundan kifayet qeder zengin idi O qardaslari ile birlikde Kebe evine ziyarete gelen zevvarlara xidmet gosterib Zemzem quyusundan onlara su ikram edirdiler Bu isini o Islami qebul etdikden sonra da davam etmisdir Vida heccinde Mehemmed peygember quyuya yaxinlasib Abbasdan su istemisdir Islam dovruMehemmede peygemberlik verildikden sonra Abbas ibn Ebdulmuttelib Islami qebul etmese de ona qarsi movqe de tutmamisdir O hetta bezi hallarda peygembere komek bele etmisdir Onun heyat yoldasi Ummul Fezl ise ilk muselman qadinlarindan biri olmusdur Butun bunlara baxmayaraq Bedr doyusune butperestlerin terefinde olmaga mecbur edilen Abbas ibn Ebdulmuttelib muselmanlar terefinden esir goturulmusdur Esirlikden azad olunduqdan sonra Islami qebul ederek Mekkeye qayitmis ancaq bir muddet muselman oldugunu gizletmis olmusdur O oradaki muselmanlara komeklik gostermis Medinede hicretde olan peygembere Mekkedeki veziyyet haqqinda xeberler gondermisdir Daha sonra muselmanlarin Mekkeni feth etmesine az qalmis o da Medineye hicret etmisdir Muselmanlar Mekkeni feth etdikden sonra Abbas ibn Ebdulmuttelib Mehemmed peygemberin terefinde olmus Huneyn doyusunde butperestlere qarsi vurusmusdur Mehemmed peygemberin vefatindan sonra ise Abbas ibn Ebdulmuttelib Xilafet ucun boyuk isler gormus ve ilk uc Rasidi xelifelere yaxindan komeklik gostermisdir O Islam ordusu ucun boyuk meblegde vesait xerclemis xususen de Bizansa qarsi yuruslerin butun xercini oz ohdesine goturmusdur Abbas ibn Ebdulmuttelib xelife Osmanin xelifeliyi zamani dunyasini deyismisdir SoyuYuz ile yaxin bir muddet kecdikden sonra onun soyundan olan varisleri Xilafete basciliq etmisdirler Mehz Abbasiler sulalesi onun soyundan gelmekdedirler IstinadlarAbbas Abul Fadl El Gashimi rus Enciklopedicheskij slovar pod red I E Andreevskij SPb Brokgauz Efron 1890 T I S 13 Ali zade A Abbas ibn Abd al Muttalib rus Islamskij enciklopedicheskij slovarMoskva Ansar 2007 ISBN 978 5 98443 025 8 Ali zade A Abd al Muttalib rus Islamskij enciklopedicheskij slovarMoskva Ansar 2007 ISBN 978 5 98443 025 8 Savalan Abbasiler dovrunde turkler www anl az 2023 12 21 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 21 Abbas ibn Ebdulmutellib Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 1 ci cild A Argelander 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2009 seh 12 ISBN 978 9952 441 02 4 MenbeA Elizade E Semedov Islam ensiklopedik lugeti tarix felsefe ve huquq Baki AMEA Felsefe ve Huquq institutu nesri 3 sayli Baki Metbeesi ASC 2016 s 5 ISBN 5 89968 070 9 Xarici kecidler