Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatı (UNESCO) 1972-ci ildə yaradılmış UNESCO-nun Ümumdünya İrs Konvensiyasını imzalayan ölkələr tərəfindən irəli sürülmüş mədəni və ya təbii irs üçün müstəsna universal dəyərə malik Ümumdünya irslərini müəyyən edir. Mədəni irs abidələrdən (memarlıq əsərləri, monumental heykəllər və yaxud yazılı abidələr), bina qruplarından və ərazilərdən (arxeoloji yerlər daxil) ibarətdir. Təbii xüsusiyyətlər (fiziki və bioloji formasiyalardan ibarət), geoloji və fizioqrafik birləşmələr (o cümlədən nəsli kəsilməkdə olan heyvan və bitki növlərinin məskunlaşdığı yerlər) və elm, mühafizə və ya təbii gözəllik baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edən təbiət əraziləri təbii irs kimi müəyyən edilir. ABŞ konvensiyanı 7 dekabr 1973-cü ildə ratifikasiya etmişdir. ABŞ-də 25 Ümumdünya irsi vardır, əlavə olaraq 18-i də müvəqqəti siyahıda yer alır.
| Amerika Birləşmiş Ştatlarında 25 Ümumdünya irsi obyekt vardır. Bunlardan 21-i bir məkanı, 4-ü isə bir neçə məkanı əhatə edən çox hissəli irsi obyektdir (geniş məsafəli mülklərin yerləşdiyi bir irsi obyekt Frank Lloyd Rayt binaları mavi rənglə göstərilmişdir). | ||
Havay adalarında UNESCO-nun Ümumdünya irsi obyektləri | Alyaskada UNESCO-nun Ümumdünya irsi obyektləri | Puerto-Rikoda UNESCO-nun Ümumdünya irsi obyektləri |
ABŞ-də siyahıya əlavə edilən ilk ərazilər 1978-ci ildə Vaşinqtonda keçirilən ikinci sessiyasında və Yellouston Milli Parkı olmuşdur. Siyahıya sonuncu əlavə edilən 2023-cü ildə olmuşdur. 25 irsi obyekt 22 ştat və 2 ərazidə yerləşir. Arizona, Kaliforniya, Havay adaları, İllinoys, Montana, Nyu-Meksiko, Nyu-York və Pensilvaniyanın hər birində bir neçə irsi obyekt yerləşir (Frank Lloyd Rayt binaları 6 ştata yayılmışdır). İki irsi obyekt isə Kanada ilə paylaşılan transsərhəddə yerləşir. 25 saytdan 12-si mədəni, 12-si təbii, sonuncusu, yəni həm mədəni, həm də təbii xüsusiyyətlərə görə qarışıq siyahıya alınmışdır.Everqleyds Milli Parkı su ekosistemlərinin pisləşməsi səbəbindən 2010-cu ildə təhlükə altında olanlar siyahısına alınmışdırr və hal-hazırda da həmin siyahıdadır. Sözügedən irsi obyekt həmçinin 1993-2007-ci illər arasında təhlükə altında olanlar siyahısına salınmışdır. Yellouston Milli Parkı 1995-2003-cü illər arasında planlaşdırılan mədən əməliyyatları səbəbindən təhlükə altında olanlar siyahısına salınmışdır. Amerika Birləşmiş Ştatları 1976–1983, 1987–1993, 1993–1999, 1999–2001 və 2005–2009-cu illərdə beş dəfə Ümumdünya irs komitəsinin üzvü olmuşdur.
İstinadlar
- "The World Heritage Convention". UNESCO World Heritage Centre. 27 August 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 7 July 2019.
- "Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage". UNESCO World Heritage Centre. 1 February 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 3 February 2021.
- "ABŞ". UNESCO World Heritage Centre. April 21, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: September 14, 2012.
- "Report of Rapporteur" (PDF). UNESCO World Heritage Centre. October 16, 2013 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: September 14, 2012.
- "Yellowstone National Park: Factors affecting the property in 1995". UNESCO World Heritage Centre. October 28, 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 28 October 2022.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Birlesmis Milletler Teskilatinin Tehsil Elm ve Medeniyyet Teskilati UNESCO 1972 ci ilde yaradilmis UNESCO nun Umumdunya Irs Konvensiyasini imzalayan olkeler terefinden ireli surulmus medeni ve ya tebii irs ucun mustesna universal deyere malik Umumdunya irslerini mueyyen edir Medeni irs abidelerden memarliq eserleri monumental heykeller ve yaxud yazili abideler bina qruplarindan ve erazilerden arxeoloji yerler daxil ibaretdir Tebii xususiyyetler fiziki ve bioloji formasiyalardan ibaret geoloji ve fizioqrafik birlesmeler o cumleden nesli kesilmekde olan heyvan ve bitki novlerinin meskunlasdigi yerler ve elm muhafize ve ya tebii gozellik baximindan muhum ehemiyyet kesb eden tebiet erazileri tebii irs kimi mueyyen edilir ABS konvensiyani 7 dekabr 1973 cu ilde ratifikasiya etmisdir ABS de 25 Umumdunya irsi vardir elave olaraq 18 i de muveqqeti siyahida yer alir Yellouston Boyuk Kanyon Everqleyds Azadliq heykeli Yosemit Cako Monticello Karlsbad Magaralari Birlik Hollihok I Yakobs QuqqenhaymAmerika Birlesmis Statlarinda 25 Umumdunya irsi obyekt vardir Bunlardan 21 i bir mekani 4 u ise bir nece mekani ehate eden cox hisseli irsi obyektdir genis mesafeli mulklerin yerlesdiyi bir irsi obyekt Frank Lloyd Rayt binalari mavi rengle gosterilmisdir Havay adalarinda UNESCO nun Umumdunya irsi obyektleri Rangel Sent ElayasAlyaskada UNESCO nun Umumdunya irsi obyektleri Puerto Rikoda UNESCO nun Umumdunya irsi obyektleri ABS de siyahiya elave edilen ilk eraziler 1978 ci ilde Vasinqtonda kecirilen ikinci sessiyasinda ve Yellouston Milli Parki olmusdur Siyahiya sonuncu elave edilen 2023 cu ilde olmusdur 25 irsi obyekt 22 stat ve 2 erazide yerlesir Arizona Kaliforniya Havay adalari Illinoys Montana Nyu Meksiko Nyu York ve Pensilvaniyanin her birinde bir nece irsi obyekt yerlesir Frank Lloyd Rayt binalari 6 stata yayilmisdir Iki irsi obyekt ise Kanada ile paylasilan transserhedde yerlesir 25 saytdan 12 si medeni 12 si tebii sonuncusu yeni hem medeni hem de tebii xususiyyetlere gore qarisiq siyahiya alinmisdir Everqleyds Milli Parki su ekosistemlerinin pislesmesi sebebinden 2010 cu ilde tehluke altinda olanlar siyahisina alinmisdirr ve hal hazirda da hemin siyahidadir Sozugeden irsi obyekt hemcinin 1993 2007 ci iller arasinda tehluke altinda olanlar siyahisina salinmisdir Yellouston Milli Parki 1995 2003 cu iller arasinda planlasdirilan meden emeliyyatlari sebebinden tehluke altinda olanlar siyahisina salinmisdir Amerika Birlesmis Statlari 1976 1983 1987 1993 1993 1999 1999 2001 ve 2005 2009 cu illerde bes defe Umumdunya irs komitesinin uzvu olmusdur Istinadlar The World Heritage Convention UNESCO World Heritage Centre 27 August 2016 tarixinde Istifade tarixi 7 July 2019 Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage UNESCO World Heritage Centre 1 February 2021 tarixinde Istifade tarixi 3 February 2021 ABS UNESCO World Heritage Centre April 21 2021 tarixinde Istifade tarixi September 14 2012 Report of Rapporteur PDF UNESCO World Heritage Centre October 16 2013 tarixinde PDF Istifade tarixi September 14 2012 Yellowstone National Park Factors affecting the property in 1995 UNESCO World Heritage Centre October 28 2022 tarixinde Istifade tarixi 28 October 2022