Əzgiləbənzər cisim ya Epifiz (lat.corpus pineale s. epiphysis cerebri) — beyinin üst artımı olub, daxili sekresiya vəzisidir. Epitalamusun bir hissəsi olan bu vəzinin əsas funksiyası bioloji ritmi tənzimləməklə orqanizmin "saatı" rolunu oynayır. Eyni zamanda timusla birlikdə uşaqlarda cinsiyyət sisteminin inkişafını ləngidir. Melatonin, Serotonin və Adrenoqlomerulotropin hormonlarını sintez edir.
Epifiz yuxarıdan aşağıya doğru yastılaşmış oval şəkildə, qırmızı-boz rəngdə, xarici səthi qabarıqlı tək üzvdür; beynin daxilində yarımkürələrin altında orta beyin qapağının yuxarı təpəcikləri üzərində orta xətdə yerləşmişdir. Epifizin enli ucu – əsası önə doğru baxaraq yüyən – lat.habenula adlanan ağ dəstələr vasitəsilə görmə qabarına rəbt olunmuşdur; ensiz ucu – zirvəsi azaddır və arxaya doğru baxır. Əzgiləbənzər cisimin uzunluğu 7–10 mm, eni 5–7 mm, qalınlığı 4 mm və çəkisi 0,2 q-dır.
Quruluşu
Epifiz xaricdən nazik birləşdirici toxuma qişası ilə örtülüdür; bu qişa onun daxilinə atmalar buraxır, belə ki, əzgiləbənzər cisim bir sıra pazcıqlara ya follikullara bölünür. Vəzi stromadan və parenximadan təşkil olunmuşdur; bunun stroması yuxarıda qeyd olunan birləşdirici toxuma atmalarından ibarətdir; parenximi isə müxtəlif hüceyrələrdən təşkil olunmuşdur. Pinelositlərdən fərqli olaraq qalan parenxim hüceyrələri tipi uzunsov nüvəyə malikdir və qliya liflərilə rabitədədir. Epifiz vəzi 2 yaşa kimi yüksək inkişaf dərəcəsinə çatır; 7 yaşından sonra kiçilməyə başlayır. 18 yaşına çatanda fəaliyyətdən qalır, belə ki, 25 yaşında involyusiya (əks-inkişaf) prosesinə uğrayır; birləşdirici toxuma elementləri çoxalır, vəzi elementlərinin əksəri məhv olur; bunların yerinə beyin qumu – lat.acervulus cerebri adlanan əhəng duzları çöküntüləri toplanır; bu çöküntülər kalsium-karbonat və kalsium-fosfat duzlarından ibarətdir. Beləliklə əzgiləbənzər cism böyüklərdə başlıca olaraq birləşdirici toxumadan (stromadan) və duzların çöküntüsündən ibarət olur.
Hüceyrə növü
Açıqlama
Pineal hüceyrələr
Başlıca hüceyrə tipidir. Pinelositlər vəzin daxili sekresiya funksiyasını yerinə yetirməklə melatonin ifraz edirlər. Onların nüvəsi oval şəkilli olub, zəif boyanan protoplazmaya malikdir. Forması isə çoxbucaqlıdır.
İnterstitial hüceyrələr
Pineal hüceyrələrin arasında yerləşmişlər.
Periveskulyar faqositlər
Vəzidə qan damarlarının yaxınlığında yerləşməklə immun sistemini təmin edirlər. Bu hüceyrələr antigen ifraz edirlər.
Pineal neyronlar
Yüksək inkişaf etmiş onurğlaıların epifizindəki neyronlardır. Gəmiricilərdə yoxdur.
Peptidergik neyronabənzər hüceyrələr
Bəzi hallarda bu hüceyrələrə də rast gəlinir. Bunların [parakrin] tənzimləyici funksiyaya malik olduğu güman edilir.
İnkişafı
Epifiz ara beynin yuxarı divarının arxa ucundan kiçik hündürlük – qovucuq şəklində inkişaf edir. İlk dəfə bu qovucuğun daxilində mənfəz olur və ara beyin boşluğu (gələcək III mədəcik) ilə birləşir; divarları bir qat ependimdən təşkil olunur. Sonradan hüceyrələrin miqdarı çoxalır, qovuqcuğun divarları qalınlaşır, belə ki, daxilində olan mənfəz itir; yalnız bunun qalığı III mədəcik boşluğunun cibi – lat.recessus pinealis şəklində qalır. Eyni zamanda əzgiləbənzər cismin mayası daxilinə mezenxim elementləri və qan damarları daxil olur. Bu üsul ilə əzgiləbənzər cismin vəzi elementləri və stroması hasil olur. Bəzi sürünən heyvanlarda epifizə homoloji olan üzv təpə gözü adı ilə məlumdur.
Qidalanması və innervasiyası
Əzgiləbənzər cisim lat.art. chorioidea posterior (ex art. cerebri posterior), art cerebelti anterior superior et art. cerebri media şaxələrilə qidalanır. Bu vəzinin innervasiyası az öyrənilmişdir; bir qisim sinir lifləri (simpatik liflər) vəziyə daxil olur və güman ki. qan damarlarını innervasiya edir.
Vəzifəsi
Əzgiləbənzər cismin vəzifəsi hələ də tam öyrənilməmişdir. İfraz etdiyi [melatonin] hormonu bioloji saat rolunu oynayaraq gecə və gündüz vaxtı fizioloji proseslərin tənzimləyir. Melotonin hormonu həm də cinsi yetişməni tormozlayır. Bunun hiperfunksiyası cinsi yetişməni gecikdirir, əksinə hipofunksiyası cinsi yetişməni sürətləndirir, yəni həddindən qabaq uşaq həddi-büluğa çatır (lat.pubertas precox). Bu vəzin digər bir hormonu kalium mübadiləsini tənzim edir, onun orqanizmdə toplanmasına səbəb olur.
Atlas of Human Cardiac Anatomy – Endoscopic views of beating hearts – Cardiac anatomy
Р. Д. Синельников. Атлас анатомии человека (4 тома)
Anatomy: Embryologie[ölü keçid]
Macchi M, Bruce J (2004). "Human pineal physiology and functional significance of melatonin". Front Neuroendocrinol 25 (3–4): 177–95. doi:10.1016/j.yfrne.2004.08.001. PMID 15589268.
Arendt J, Skene DJ (2005). "Melatonin as a chronobiotic". Sleep Med Rev 9 (1): 25–39. doi:10.1016/j.smrv.2004.05.002. PMID 15649736. "Exogenous melatonin has acute sleepiness-inducing and temperature-lowering effects during 'biological daytime', and when suitably timed (it is most effective around dusk and dawn) it will shift the phase of the human circadian clock (sleep, endogenous melatonin, core body temperature, cortisol) to earlier (advance phase shift) or later (delay phase shift) times.".
Kleinschmidt-DeMasters BK, Prayson RA (November 2006). "An algorithmic approach to the brain biopsy—part I". Arch. Pathol. Lab. Med. 130 (11): 1630–8. PMID 17076524.
Bocchi G, Valdre G (1993). "Physical, chemical, and mineralogical characterization of carbonate-hydroxyapatite concretions of the human pineal gland". J Inorg Biochem 49 (3): 209–20. doi:10.1016/0162-0134(93)80006-U. PMID 8381851.
Baconnier S, Lang S, Polomska M, Hilczer B, Berkovic G, Meshulam G (2002). "Calcite microcrystals in the pineal gland of the human brain: first physical and chemical studies". Bioelectromagnetics 23 (7): 488–95. doi:10.1002/bem.10053. PMID 12224052.
a b Klein D (2004). "The 2004 Aschoff/Pittendrigh lecture: Theory of the origin of the pineal gland—a tale of conflict and resolution". J Biol Rhythms 19 (4): 264–79. doi:10.1177/0748730404267340. PMID 15245646.
Moore RY, Heller A, Wurtman RJ, Axelrod J. Visual pathway mediating pineal response to environmental light.
Kurochkin, Evgeny N.; Gareth J. Dyke, Sergei V. Saveliev, Evgeny M. Pervushov, Evgeny V. Popov (June 2007). "A fossil brain from the Cretaceous of European Russia and avian sensory evolution" (Full text). Biology Letters (The Royal Society) 3 (3): 309–313. doi:10.1098/rsbl.2006.0617. PMC 2390680. PMID 17426009. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2390680. Retrieved 2009-02-14.
Lerner AB, Case JD, Takahashi Y (1960). "Isolation of melatonin and 5-methoxyindole-3-acetic acid from bovine pineal glands". J Biol Chem 235: 1992–7. PMID 14415935.
Lack of pineal growth during childhood. Schmidt F, Penka B, Trauner M, Reinsperger L, Ranner G, Ebner F, Waldhauser F. J Clin Endocrinol Metab. 1995 Apr;80(4):1221–5.
Development of the pineal gland: measurement with MR. Sumida M, Barkovich AJ, Newton TH. AJNR Am J Neuroradiol. 1996 Feb;17(2):233–6.
Tapp E, Huxley M. The weight and degree of calcification of the pineal gland. J Pathol 1971;105:31–39
Tapp E, Huxley M. The histological appearance of the human pineal gland from puberty to old age. J Pathol 1972;108:137–144
Strassman
Natesan A, Geetha L, Zatz M (2002). "Rhythm and soul in the avian pineal". Cell Tissue Res 309 (1): 35–45. doi:10.1007/s00441-002-0571-6. PMID 12111535.
Uz T, Akhisaroglu M, Ahmed R, Manev H (2003). "The pineal gland is critical for circadian Period1 expression in the striatum and for circadian cocaine sensitization in mice". Neuropsychopharmacology 28 (12): 2117–23. doi:10.1038/sj.npp.1300254. PMID 12865893.
Uz T, Dimitrijevic N, Akhisaroglu M, Imbesi M, Kurtuncu M, Manev H (2004). "The pineal gland and anxiogenic-like action of fluoxetine in mice". Neuroreport 15 (4): 691–4. doi:10.1097/00001756-200403220-00023. PMID 15094477.
Manev H, Uz T, Kharlamov A, Joo J (1996). "Increased brain damage after stroke or excitotoxic seizures in melatonin-deficient rats". FASEB J 10 (13): 1546–51. PMID 8940301.
a b Descartes and the Pineal Gland (Stanford Encyclopedia of Philosophy)
Descartes R. Treatise of Man. New York: Prometheus Books; 2003. ISBN 1-59102-090-5
Descartes R. "The Passions of the Soul" excerpted from "Philosophy of the Mind", Chalmers, D. New York: Oxford University Press, Inc.; 2002. ISBN 978-0-19-514581-6
Hollier, D, Against Architecture: The Writings of Georges Bataille, trans. Betsy Wing, MIT, 1989.
Bataille, G, Visions of Excess: Selected Writings, 1927–1939 (Theory and History of Literature, Vol 14), trans. Allan Stoekl et al., Manchester University Press, 1985
Anatomiya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Dekabr 30, 2021
epifiz, əzgiləbənzər, cisim, corpus, pineale, epiphysis, cerebri, beyinin, üst, artımı, olub, daxili, sekresiya, vəzisidir, epitalamusun, hissəsi, olan, vəzinin, əsas, funksiyası, bioloji, ritmi, tənzimləməklə, orqanizmin, saatı, rolunu, oynayır, eyni, zamanda. Ezgilebenzer cisim ya Epifiz lat corpus pineale s epiphysis cerebri beyinin ust artimi olub daxili sekresiya vezisidir Epitalamusun bir hissesi olan bu vezinin esas funksiyasi bioloji ritmi tenzimlemekle orqanizmin saati rolunu oynayir Eyni zamanda timusla birlikde usaqlarda cinsiyyet sisteminin inkisafini lengidir Melatonin Serotonin ve Adrenoqlomerulotropin hormonlarini sintez edir Daxili sekresiya vezileriEpifiz ve hipofiz vezinin beyindeki yeriLatinca glandula pinealisQrey subyekt 276 1277Sistem Endokrin sistemiUzv Daxili sekresiyaArteriya lat art chorioidea posterior ex art cerebri posterior art cerebelti anterior superior et art cerebri mediaEmbrional sinir ektodermasiMeSH Pineal glandDorlands Elsevier 12392585 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Yerlesme 2 Qurulusu 3 Inkisafi 4 Qidalanmasi ve innervasiyasi 5 Vezifesi 6 Menbeler 7 Istinadlar 8 Hemcinin baxYerlesme RedakteEpifiz yuxaridan asagiya dogru yastilasmis oval sekilde qirmizi boz rengde xarici sethi qabariqli tek uzvdur beynin daxilinde yarimkurelerin altinda orta beyin qapaginin yuxari tepecikleri uzerinde orta xetde yerlesmisdir Epifizin enli ucu esasi one dogru baxaraq yuyen lat habenula adlanan ag desteler vasitesile gorme qabarina rebt olunmusdur ensiz ucu zirvesi azaddir ve arxaya dogru baxir Ezgilebenzer cisimin uzunlugu 7 10 mm eni 5 7 mm qalinligi 4 mm ve cekisi 0 2 q dir Qurulusu RedakteEpifiz xaricden nazik birlesdirici toxuma qisasi ile ortuludur bu qisa onun daxiline atmalar buraxir bele ki ezgilebenzer cisim bir sira pazciqlara ya follikullara bolunur Vezi stromadan ve parenximadan teskil olunmusdur bunun stromasi yuxarida qeyd olunan birlesdirici toxuma atmalarindan ibaretdir parenximi ise muxtelif huceyrelerden teskil olunmusdur Pinelositlerden ferqli olaraq qalan parenxim huceyreleri tipi uzunsov nuveye malikdir ve qliya liflerile rabitededir Epifiz vezi 2 yasa kimi yuksek inkisaf derecesine catir 7 yasindan sonra kicilmeye baslayir 18 yasina catanda fealiyyetden qalir bele ki 25 yasinda involyusiya eks inkisaf prosesine ugrayir birlesdirici toxuma elementleri coxalir vezi elementlerinin ekseri mehv olur bunlarin yerine beyin qumu lat acervulus cerebri adlanan eheng duzlari cokuntuleri toplanir bu cokuntuler kalsium karbonat ve kalsium fosfat duzlarindan ibaretdir Belelikle ezgilebenzer cism boyuklerde baslica olaraq birlesdirici toxumadan stromadan ve duzlarin cokuntusunden ibaret olur Huceyre novu AciqlamaPineal huceyreler Baslica huceyre tipidir Pinelositler vezin daxili sekresiya funksiyasini yerine yetirmekle melatonin ifraz edirler Onlarin nuvesi oval sekilli olub zeif boyanan protoplazmaya malikdir Formasi ise coxbucaqlidir Interstitial huceyreler Pineal huceyrelerin arasinda yerlesmisler Periveskulyar faqositler Vezide qan damarlarinin yaxinliginda yerlesmekle immun sistemini temin edirler Bu huceyreler antigen ifraz edirler Pineal neyronlar Yuksek inkisaf etmis onurglailarin epifizindeki neyronlardir Gemiricilerde yoxdur Peptidergik neyronabenzer huceyreler Bezi hallarda bu huceyrelere de rast gelinir Bunlarin parakrin tenzimleyici funksiyaya malik oldugu guman edilir Inkisafi RedakteEpifiz ara beynin yuxari divarinin arxa ucundan kicik hundurluk qovucuq seklinde inkisaf edir Ilk defe bu qovucugun daxilinde menfez olur ve ara beyin boslugu gelecek III medecik ile birlesir divarlari bir qat ependimden teskil olunur Sonradan huceyrelerin miqdari coxalir qovuqcugun divarlari qalinlasir bele ki daxilinde olan menfez itir yalniz bunun qaligi III medecik boslugunun cibi lat recessus pinealis seklinde qalir Eyni zamanda ezgilebenzer cismin mayasi daxiline mezenxim elementleri ve qan damarlari daxil olur Bu usul ile ezgilebenzer cismin vezi elementleri ve stromasi hasil olur Bezi surunen heyvanlarda epifize homoloji olan uzv tepe gozu adi ile melumdur Qidalanmasi ve innervasiyasi RedakteEzgilebenzer cisim lat art chorioidea posterior ex art cerebri posterior art cerebelti anterior superior et art cerebri media saxelerile qidalanir Bu vezinin innervasiyasi az oyrenilmisdir bir qisim sinir lifleri simpatik lifler veziye daxil olur ve guman ki qan damarlarini innervasiya edir Vezifesi RedakteEzgilebenzer cismin vezifesi hele de tam oyrenilmemisdir Ifraz etdiyi melatonin hormonu bioloji saat rolunu oynayaraq gece ve gunduz vaxti fizioloji proseslerin tenzimleyir Melotonin hormonu hem de cinsi yetismeni tormozlayir Bunun hiperfunksiyasi cinsi yetismeni gecikdirir eksine hipofunksiyasi cinsi yetismeni suretlendirir yeni heddinden qabaq usaq heddi buluga catir lat pubertas precox Bu vezin diger bir hormonu kalium mubadilesini tenzim edir onun orqanizmde toplanmasina sebeb olur Menbeler RedakteProf Kamil Ebdulsalam oglu Balakisiyevin Insanin Normal Anatomiyasi III cild seh 275 276 MAARIF Nesriyyati Baki 1982 Atlas of Human Cardiac Anatomy Endoscopic views of beating hearts Cardiac anatomy R D Sinelnikov Atlas anatomii cheloveka 4 toma Anatomy Embryologie olu kecid Macchi M Bruce J 2004 Human pineal physiology and functional significance of melatonin Front Neuroendocrinol 25 3 4 177 95 doi 10 1016 j yfrne 2004 08 001 PMID 15589268 Arendt J Skene DJ 2005 Melatonin as a chronobiotic Sleep Med Rev 9 1 25 39 doi 10 1016 j smrv 2004 05 002 PMID 15649736 Exogenous melatonin has acute sleepiness inducing and temperature lowering effects during biological daytime and when suitably timed it is most effective around dusk and dawn it will shift the phase of the human circadian clock sleep endogenous melatonin core body temperature cortisol to earlier advance phase shift or later delay phase shift times Kleinschmidt DeMasters BK Prayson RA November 2006 An algorithmic approach to the brain biopsy part I Arch Pathol Lab Med 130 11 1630 8 PMID 17076524 Bocchi G Valdre G 1993 Physical chemical and mineralogical characterization of carbonate hydroxyapatite concretions of the human pineal gland J Inorg Biochem 49 3 209 20 doi 10 1016 0162 0134 93 80006 U PMID 8381851 Baconnier S Lang S Polomska M Hilczer B Berkovic G Meshulam G 2002 Calcite microcrystals in the pineal gland of the human brain first physical and chemical studies Bioelectromagnetics 23 7 488 95 doi 10 1002 bem 10053 PMID 12224052 IngentaConnect High Accumulation of Calcium and Phosphorus in the Pineal Bodies Ingentaconnect com 2006 06 16 http www ingentaconnect com content hum bter 2007 00000119 00000002 art00004 Arxivlesdirilib 2012 10 21 at the Wayback Machine Retrieved 2009 07 06 a b Luke Jennifer Fluoride Deposition in the Aged Human Pineal Gland Caries Res 2991 35 125 28 http www icnr com jluke fluoridedeposition html Arxivlesdirilib 2009 07 17 at the Wayback Machine Retrieved 2009 05 20 a b Klein D 2004 The 2004 Aschoff Pittendrigh lecture Theory of the origin of the pineal gland a tale of conflict and resolution J Biol Rhythms 19 4 264 79 doi 10 1177 0748730404267340 PMID 15245646 Moore RY Heller A Wurtman RJ Axelrod J Visual pathway mediating pineal response to environmental light Pritchard Thomas C Alloway Kevin Douglas 1999 Google books preview Medical Neuroscience Hayes Barton Press pp 76 77 ISBN 1889325295 http books google com id m7Y80PcFHtsC amp printsec frontcover PPA76 M1 Retrieved 2009 02 08 Kurochkin Evgeny N Gareth J Dyke Sergei V Saveliev Evgeny M Pervushov Evgeny V Popov June 2007 A fossil brain from the Cretaceous of European Russia and avian sensory evolution Full text Biology Letters The Royal Society 3 3 309 313 doi 10 1098 rsbl 2006 0617 PMC 2390680 PMID 17426009 http www pubmedcentral nih gov articlerender fcgi tool pmcentrez amp artid 2390680 Retrieved 2009 02 14 Lerner AB Case JD Takahashi Y 1960 Isolation of melatonin and 5 methoxyindole 3 acetic acid from bovine pineal glands J Biol Chem 235 1992 7 PMID 14415935 Coates Paul M 2005 Encyclopedia of Dietary Supplements Marc R Blackman Gordon M Cragg Mark Levine Joel Moss Jeffrey D White CRC Press p 457 ISBN 0824755049 http books google com id Sfmc fRCj10C amp pg PA457 amp lpg PA457 amp dq Lerner melatonin history Retrieved 2009 03 31 Axelrod J 1970 The pineal gland Endeavour 29 108 144 8 PMID 4195878 Lack of pineal growth during childhood Schmidt F Penka B Trauner M Reinsperger L Ranner G Ebner F Waldhauser F J Clin Endocrinol Metab 1995 Apr 80 4 1221 5 Development of the pineal gland measurement with MR Sumida M Barkovich AJ Newton TH AJNR Am J Neuroradiol 1996 Feb 17 2 233 6 Tapp E Huxley M The weight and degree of calcification of the pineal gland J Pathol 1971 105 31 39 Tapp E Huxley M The histological appearance of the human pineal gland from puberty to old age J Pathol 1972 108 137 144 Strassman Natesan A Geetha L Zatz M 2002 Rhythm and soul in the avian pineal Cell Tissue Res 309 1 35 45 doi 10 1007 s00441 002 0571 6 PMID 12111535 Uz T Akhisaroglu M Ahmed R Manev H 2003 The pineal gland is critical for circadian Period1 expression in the striatum and for circadian cocaine sensitization in mice Neuropsychopharmacology 28 12 2117 23 doi 10 1038 sj npp 1300254 PMID 12865893 Uz T Dimitrijevic N Akhisaroglu M Imbesi M Kurtuncu M Manev H 2004 The pineal gland and anxiogenic like action of fluoxetine in mice Neuroreport 15 4 691 4 doi 10 1097 00001756 200403220 00023 PMID 15094477 Manev H Uz T Kharlamov A Joo J 1996 Increased brain damage after stroke or excitotoxic seizures in melatonin deficient rats FASEB J 10 13 1546 51 PMID 8940301 a b Descartes and the Pineal Gland Stanford Encyclopedia of Philosophy Descartes R Treatise of Man New York Prometheus Books 2003 ISBN 1 59102 090 5 Descartes R The Passions of the Soul excerpted from Philosophy of the Mind Chalmers D New York Oxford University Press Inc 2002 ISBN 978 0 19 514581 6 http en wikisource org wiki Ethics 28Spinoza 29 Part 5 Hollier D Against Architecture The Writings of Georges Bataille trans Betsy Wing MIT 1989 Bataille G Visions of Excess Selected Writings 1927 1939 Theory and History of Literature Vol 14 trans Allan Stoekl et al Manchester University Press 1985Istinadlar RedakteHemcinin bax RedakteDaxili sekresiya vezileri Anatomiya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Epifiz amp oldid 6258075, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
