fbpx
Wikipedia

Şumava Milli Parkı

Oktyabr 17, 2021

Şumava Milli Parkı (çex. Národní park Šumava, ˈʃʊmava dinlə) — Çexiyanın cənub-qərbində yerləşən və ətraf mühitin mühafizəsi üçün xüsusi rejim müddəalarının tətbiq olunduğu meşə massividir. Park statusu "Təbiətin və landşaftın qorunması" haqqında 114/1992 nömrəli qanun müddəası ilə tənzimlənir. Şumava Milli Parkı, Çex Respublikasındakı 4 MP-dan ən böyüyüdür (ümumi sahəsi 167.688 hektardır). Burada əsas müdafiə obyekti, sakit rejimdə unikal və nadir bioloji aləmin tədqiqi və təkmilləşdirilməsidir. Şam meşələri və meşə əkmələrindən başqa, burada ən önəmlisi adi bataqlıqların, torf bataqlıqlarının və kar mənşəli göllərin və relyeflərin mühafizəsidir. Şumava Milli Parkı təbiət-mühafizə zonasının bir hissəsidir. Milli Park ərazisində daha 24 dövlət təbiət qoruğu və digər xırda mühafizə olunan ərazilər elan olunub. Birlikdə onlar Mərkəzi Avropada ən iri və ən şaxələndirilmiş mühafizə olunan ərazilərin birini təşkil edirlər. Şumava qiymətli təbii mühit, eləcə də turizm üçün populyar məkan kimi özünü təqdim edir. Şumavanın hazırki simvolunda Bohemiyanın iki canlı ağacı, onların arasında qurumuş bir ağac, hər üç ağacın arxasında isə hündür dağ təsvir olunub.

Şumava Milli Parkı
çex. Národní park Šumava

Milli Parkın rəsmi loqosu
BTMB kateqoriyası — II (Milli park)
Sahəsi 167.688 ha, onun
68.064 ha ərazisi MP
99 624 ha isə Qoruma sahəsidir
Mütləq hündürlüyü 600 m, 1.378 m
Yaradılma tarixi 20 mart 1991
Dağlar Plexi 1,378 m
Yerləşməsi
49°07′ şm. e. 13°36′ ş. u.
Ölkə  Çexiya
Vilayət Plzen diyarı, Cənubi Çexiya diyarı
www.npsumava.cz
Şumava Milli Parkı
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Yerləşməsi

Şumava Milli Parkı ölkənin cənub-qərb hissəsində yerləşir. Geomorfoloji baxımdan o, cənub-şərqdən şimal-şərq istiqamətlərinə bölünür; bu ərazidə Şumava düzənliyi, Jeleznorudska yüksəkliyi, Boubin dağları, Jelnavska dağətəyi, Troymezenska dağətəyi və Vltava çayının şırımı yerləşir. Şumava Milli Parkı 600 m (Otava çayının Reynşteynin yaxınlığındakı vadisi) və 1378 m hündürlüyü (Plexi zirvəsi - Çex Şumavasının ən yüksək dağıdır) arasında yerləşir. Şumava massivinin özü Almaniya ilə Çexiya arasında yerləşdiyindən, onun Almaniya ərazisinə düşən hissəsi Bömerwald (yəni Bavariya meşəsi) adlanır; buranın ən yüksək nöqtəsi Arber dağıdır (çex. Velký Javor, alm. Großer Arber‎) - onun hündürlüyü 1456 metrdir. Milli Parkın mühafizə zonasını əmələ gətirən qorunan landşaft sahəsi 99 624 hektardır.

Parkın mənası və məqsədi

Milli park 1991-ci ildə ilkin "Şumava" mühafizə-landşaft rayonunun ərazisində yaradılmışdı. Onun yaradılmasında əsas məqsəd, nadir torf bataqlıqların, eləcə də küknar və fıstıq meşələri, dağ çəmənlikləri, azğın çay və buzlaq göllərinin geniş və çeşidli mozaikasının mühafizə etmək idi. Mərkəzi Avropanın ən iri qarışıq meşə kompleksi kimi, Şumavanı tez-tez "Avropanın yaşıl ürəyi və yaşıl damı" adlandırırlar. Bu geniş ərazidə vaşaq, sığır və ya sibir xoruzu kimi, onlarla nəsli kəsilməkdə olan bitki və ya heyvan növlərinin gələcək nəsillərə ötürülməsi üçün genişmiqyaslı işlər aparılır. Torf bataqlıqlarında məskunlaşmış bəzi həşəratlara dünyanın daha heç bir yerində rast gəlinmir.

Şumavanın müdafiə tarixi

Şumavanın təbii park statusunun elan edilməsi üçün ilk cəhdlər 1911-ci ilə aid edilir. Çexoslovakiya Respublikasının 40/1956 nömrəli qanununa uyğun olaraq, 1963-cu ildə ərazidə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən Milli Park təsis edilmişdi. Torpaq sahəsi 163 000 hektar olan Şumava, hələ o dövrdə Çexiya Respublikasının ən iri qorunan ərazilərindən biri idi. 1990-cı ildə Parisdə meşə UNESCO-nun himayəsi altında biosfer qoruğu elan edilmişdi. 1990-cı ildən Şumava torfluğu "“Əsasən su quşlarının yaşama yerləri kimi beynəlxalq əhəmiyyəti olan su-bataqlıq yerləri haqqında” Ramsar Konvensiyasında qeydiyyata alınmışdı. Bununla belə, BTTSM birliyi Şumava meşəsini "Ekosistemlərin Qırmızı kitabına" daxil etmişdi (IUCN - Ecosystems Red List). Şumava özünün rəsmi Milli Park statusunu Çex Respublikasının hökuməti tərəfindən 20 mart 1991-ci il tarixində əldə etmişdi. Bundan başqa, Şumavanı idarə edən kollektivi Milli Parkın lüzumsuz parçalanmasına və bu ərazilərdə müxtəlif tədbirlərin keçirilməsinə görə tez-tez tənqid edirlər.

Qorunma sahəsinin qanunvericiliyi

 
Şumavanın tofoqrafik xəritəsi

   
Boubin meşəsi antropoloji təsirə məruz qalmayıb,
buna görə də I zonaya daxil edilib


Sıx meşəlik

Təbiətin və landşaftların intervensiyadan qorunması konsepsiyası Qanun Məcəlləsinin 114/92 maddəsinə və Çexiya Respublikasının hökuməti tərəfindən 20 mart 1991-ci ildə imzaladığı sərəncama uyğun olaraq təsis edilmişdi. Milli parkın qorunması və təbii ətraf mühitin yaxşılaşdırılması üzrə tərtib və daha sonra qəbul edilmiş 2 nömrəli əsasnamədə bu barədə aşağıdakılar qeyd edilmişdir: 1) Vəhşi flora və faunanın ciddi mühafizəsi, 2) Elm və təhsil məqsədlərinin yerinə yetirilməsi, 3) landşaftın tipik görünüşünü qoruyub saxlanılması, 4) Ətraf mühitə ziyan verilməməsi şərti ilə, Milli Park ərazisini turizm və istirahət üçün istifadəsi.

Ətraf mühitin ilk çexiyalı naziri Bedrjix Moldanın sözlərinə görə, Şumava Milli Parkının qanunvericilikdə yaradılmasına icazəvermə faktı, özü-özlüyündə buranın "kommersiya meşə sahəsi" kimi xidmət etmək niyyətini nəzərdə tutur, burada istehsal funksiyası əsas prioritet olacaq. Bura attraksionlar parkı və ya turizm mərkəzi deyil, heç səliqəli Stromovka da deyil, lakin bu sahə təbii meşə ekosistemlərin bərpasına imkan yaradacaqdır. Qəzalı vəziyyətdə olan meşənin müxtəlif yerlərində süni meşə bərpası üçün bütün lazımi şərait yaradılıb. Lakin bununla belə, meşədə gənc ağac və kolların insan qayğı və ya müdaxiləsi olmadan aktiv formada təbii və müstəqil inkişafı gedir. Əlbəttə ki, istənilən meşədə olduğu kimi, burada da təbii seçmə baş verir və yalnız çoxlu işıq, isti, su və ya qida maddələrini ala bilən ağaclar sağ qalır. Hələ cavan ağacların üzərinə bu cür çoxlu təbii təsirlərin olmasına baxmayaraq, meşələri Yerləşdiyi ərazidən asılı olaraq qeyri ixtiyarı şəkildə sürətlə və ya yavaş inkişaf edir və bununla da təbii landşaftın yenilənməsinə yardımçı olurlar. Bu sahədə təbii bərpa sayı, eləcə də monitorinq göstərir ki, Şumava müdriyyəti öz işini lazımi səviyyədə yerinə yetirir.

Qoruyucu şəraiti ərazinin zonalara bölünməsi həll edir; 3 zona - 3 dərəcəli müdafiə anlamını daşıyır. Bufer zonaların yerləşməsi və onların ölçüləri, Çexiya Respublikasının Ətraf Mühit və Mühafizə Nazirliyinin (qısaca MŽP) tərtib etdiyi qərarın nəticəsidir. Milli Parkın zonalara bölünməsi ekoloji sabitliyin bərpası üçün zəruri vasitə hesab olunur.

  • I zona - Сiddi mühafizə rejimi. Özündə ən dəyərli və ən davamlı təbii ekosistem sahələrini - məsələn, ibtidai meşə və torf sahəsi və bataqlıq qalıqlarını birləşdirir. Birinci zonada insan müdaxiləsi olmadan təbii şəkildə inkişaf edən bir çox sahə saxlanılır.
  • II zona - Nəzarət edilən təbiət. Özündə meşə və digər ekosistemlərin qalan böyük bir hissəsini birləşdirir. Burada orijinal pra-meşədən müxtəlif dərəcədə vəziyyəti və tərkibi olan yaşıllıq qorunub saxlanılır, çox zərər çəkmiş və yararsız vəziyyətdə olan ağac və kollar modifikasiya edilir. Bütün tədbirlərin məqsədi, təbii tarazlığın qorunub saxlanması (yenidənqurma və optimallaşdırılma hesabına) və mövcud ekosistemlərin və təbii birliklərinin getdikcə bir-birinə yaxınlaşdırılmasıdır.
  • III zona - Marginal inkişaf. Özündə antropoloji dəyişikliyə uğramış əraziləri birləşdirir; burada məqsədyönlü və təxmini inkişaf üçün mərkəzlər yaradılmışdır. Əsas məqsəd ondan ibarətdir ki, bu zonanın MP missiyasına zidd olmaması şərti ilə, xidmət və kənd təsərrüfatı, turizm və istirahət, eləcə də daimi yaşayış üçün istifadənin dəstəklənilməsidir

Birinci zonanın ölçüsü və yerləşməsi, həmçinin Şumava MP administrasiyasının kəsişmə qaydaları ekoloq və peşəkar savadlı insanlar tərəfindən pislənilir. Bəzi mütəxəssislərin fikrincə, parkın yaxşılaşdırılması və zonalıq anlayışını daha korrekt vəziyyətə gətirilməsi üçün, birinci növbədə buranın gələcəkdə xüsusi sistemli qaydaya salınması və həmin birinci zonaya ayrı-ayrı yığcam ərazi vahidlərinin daxil edilməsinə imkan yaradılması vacibdir. Digər peşəkarlar, xüsusilə də meşə gözətçiləri əksinə parkın qabıqyeyənə qarşı apardıqları müxtəlif tədbirləri bəyənir və parkın xaricindən edilən kiçik diapazonu müdaxilələri tənqid edirlər.

MP ərazisində 24 dövlət təbiət qoruğu, mühafizə olunan və digər xırda ərazilər yaradılmışdır, onlardan bəziləri Milli parkın birinci zonasına verilmiş və beləliklə öz statusunu itirmişdilər. Qalan daha kiçik meşə sahələri isə, təbii irs siyahısına daxil edilmişdir (hələ 2003-cü ildə onların sayı 27 idi).

Şumava Milli Parkında daha intensiv və uğurlu işlərin yerinə yetirilməsi üçün, 2011-ci ildən Ətraf Mühitin Mühafizəsi Nazirliyi tərəfindən yeni qanun qəbul edilmişdi. Birinci layihə Plzen diyarı tərəfindən hazırlanmış, daha sonra isə, onunla əməkdaşlığa Cənubi Bohemiya diyarı və digər kiçik kəndlərdən olan çoxsaylı ekspertlər də qoşulmuşdu. Baş nazir Petr Neçasın sözlərinə görə, Dördüncü zonanın tətbiqini istisna etsək, əsas çatışmazlıq ondan ibarətdir ki, Milli Parkın rəhbərliyi regionların administrasiyası yanında hər hansı bir xeyriyyə cəmiyyətinin (qeyri-kommersiya təşkilatının) yaradılmasında uğur əldə etməmişdi, buna görə də, bu proyektin heç bir uduşu və gəliri yoxdur, bu hökumət üçün yalnız əlavə xərcdir.

Şumava MP-nın konsepsiyası barədə mübahisələr

 
Şumava ərazindəki meşə massivlərinin qırılması əleyhinə Çexiya Respublikasının Ətraf Mühit Nazirliyi qarşısında keçirilən nümayiş
 
Almaniya və Çexiya arasındakı təbii sərhəd, solda ağac və kolluqlar, sağda isə qabıqyeyən tərəfindən məhv edilmiş keçmiş meşə sahəsinin qalıqları

Milli Park uzun müddət bir çox problemlərlə mübarizə aparırdı, halbuki onlardan bəzilərini siyasiləşdirilmiş məsələ kimi təsvir etmək olar; burada aparılan diskussiyalar artaraq ictimai debatlara gətirib çıxarmışdı. Bu cür debat və mitinqlərin yaranma səbəbi, qabıqyeyənlərin periodik olaraq sayının artması və onlara qarşı aparılan tədbirlərin kifayət qədər effektiv aparılmaması, ağac ilə bağlı siyasi mübahisələr, MP-da kurort və digər turizm mərkəzlərinin tikintisi, Vltava çayının yuxarılarında onlarla obyektin tikintisinə qarşı yaxtsmen və operatorlar ilə mübahisələr və yaşıllaşdırma zamanı aparılan qeyri-şəffaf seçim prosedurudur.

Milli Park ərazisində ağac tədarükünün aparılması və bu sahənin dəqiqliyi, həmçinin bu ərazilərin inkişafı məqsədilə layihələrin reallaşdırılması imkanlarını, qabıqyeyənlərin Şumava arealından kənara çıxmaq təhlükəsi və kasıb Şumava icmasının işsizlik problemi böyük narahatlıq doğurur. Hazırki qurumun özü isə, ekoloji cəhətdən fəlakətli mini anklavların parçalanmasında səbəbkar kimi və yaxın keçmişdə hətta birinci zonada belə qabıqyeyən cücülərə qarşı aparılan mübarizə tədbirlərin çox aşağı səviyyədə olması ilə əlaqədar, təbiətin qorunması ilə məşğul olan beynəlxalq səviyyədə rəsmi təşkilatlar - alim və ekoloqlar tərəfindən pislənilmişdi.

Milli Park zonasında meşə təsərrüfatına edilən müdaxilə və bunun tərəfdarları və əleyhdarları arasında yaşanan fikir ayrılığı artıq çoxdan hamıya məlumdur (Şumava Milli Parkının konsepsiyası barədə mübahisələr). MP araşdırmalar mərkəzindən alınan məlumata görə, 2011-ci ildə Şumava Milli Parkının əməkdaşları qabıqyeyən-mətbəəçinin daha böyük areala yayılmasının qarşını almaq məqsədilə, Çexiya Respublikası və Avstriya arasında imzalanmış beynəlxalq müqavilə çərçivəsində, Avstriya ilə sərhəddə yerləşən meşə sahələrinə müdaxilə etməyə məcbur olmuşdular. Şumava MP-nın rəhbərliyinin dediyinə görə, onlar bu cücü sayının kəskin artmasının nə qədər qorxulu bir vəziyyətə gətirib çıxaracağını çox gözəl anlayırlar. Onların məskunlaşdığı arealın genişlənməsi, məsələn Almaniya ərazisində yerləşən Fixtel meşələrinə ziyan vura bilər, bu isə, orada yaşayan Sibir xoruzları üçün ölümcül təhlükə daşıyır. MP-ın məlumatına görə, 2010-cu ildə həmin ərazidə yerləşən balıq kürülərinin və tetraquşularının artırma bazalarında təbiət birliyi tərəfindən reyd keçirilmişdi.

Milli Parkın bəzi sahələrində giriş qadağasının ləğvi

Çexiya Respublikasının Ali İnzibati Məhkəməsi özəl fəalların təşəbbüsü ilə 15 dekabr 2010-cu ildə Smrçina, Troymezna, Vltavski luh, Horskokvildske slatye, Modravske slatye, Krşemelna və Plesna s Polednikem bölgələrinə giriş qadağasını götürmək qərarına gəlir. MP Administrasiyası buna dair kifayət qədər əsaslı dəlillər gətirərək, qərarın qəbul edilməsi üçün əsas səbəbin turist cığırlarının kənarında yerləşən bu bölgələrdə sərt məhdudiyyətin qoyulmaması ilə əsaslandırmışdı. Milli Parkın zədələnmiş hissəsi birinci zonaya daxil edilmir, lakin indi burada məsələn, ölkədə yeganə həyat qabiliyyətli sibir xoruzlarının populyasiyası yaşayır. Bununla belə, ərizəçilər= müvafiq iş materiallarına istinad edərək bildirilmişdilər ki, MP-ın stabilliyinə cavabdeh şəxslər Şumavanın hansı yerlərində dəqiq nə qədər qarabağır və sibir xoruzlarının yaşadığını kifayət qədər dəqiq bilmirlər.

Şumava MP-nın idarəetmə orqanı

Şumava MP-nın İdarəsi çex. Správa Národního parku Šumava) - Şumava Milli Parkın əsasının qoyulması ilə əlaqədar, 1991-ci ilin aprelində Ətraf Mühit naziri tərəfindən yaradılmış müəssisə təşkilatıdır. 2014-cü ilin dekabr ayının 31-dək nazir Milli park və Regional landşaft parkı üçün bir insanı müdir vəzifəsinə təyin edirdi, lakin 2015-ci il yanvar ayının 1-dən qəbul edilən 250/2014 nömrəli qanun əsasında Milli Parkın rəhbərliyi birbaşa olaraq RLP administrasiyasının tabeliyinə keçir.

Təşkilatın başlıca missiyası - landşaft və təbiətin, həmçinin kənd təsərrüfatının mühafizəsi sahələri üzrə dövlət idarəçiliyidir. Təşkilatın əsas vəzifəsi isə, ona ayrılmış ərazidə torpaq və bitki sahələrinin qulluğu və kiçik su axınlarının nəzarətdə saxlanılmasıdır. Bundan başqa rəhbərliyinə tapşırılıb ki, MP ərazisində yerləşən turizm və istirahət mərkəzləri ətraf mühitə xətər yetirməsin. Təyin olunan ərazidə baş verən bütün təbii proseslərə cavabdeh yalnız park rəhbərliyidir. Park administrasiyasının qanunla müəyyən olunan qısamüddətli məqsəd və vəzifəsi - qabıqyeyənin (və digər ziyanverici cücülərin) yayılması ilə mübarizə üzrə meşə-təsərrüfat tədbirlərinin həyata keçirilməsidir. Administrasiyanın uzunmüddətli məqsədi isə, ekosistemlərin qorunması və təbii tarazlığın yaradılmasıdır.

ŞMP-nın direktorları

Təsərrüfat fəaliyyətinin auditi (2009-2011-ci illər)

Təbiət

Geologiya

Şumava Milli Parkının ərazisində və dağlarda geoloji kəşfiyyat işləri, bir qayda olaraq aşağı səviyyədədir. Yalnız son illərdə burada aparılan tədqiqatlar göstərir ki, Şumava çox gəliz Moldanub və Gertsin geoloji və tektonik zonalarında yerləşir. Mərkəzi Avropada ən iri və ən qocaman dağ silsilələrindən biri olan Şumava, 1000 metrdən yuxarı yüksəklikdə yerləşən bir neçə qədim platformalar üzərində yerləşir. Onlar onun mərkəzi hissəsində qalmışdır və Şumavske planye adlanır. Şumavada əsasən metamorfik və maqmatik süxurlar üstünlük təşkil edir (qneyslər və büllur şistlər). Geoloji dövrün ən gənc şistləri bir sıra dağ buzlaqlarının və vadinin simasında öz izini buraxmışdır. Onların fəaliyyəti nəticəsində, buzlaq sirkləri, eləcə də dik və sıldırımlı qayalıq divarları yaranmışdı. Şumava üçün səciyyəvi torpaq sahələri torfluqlardır (həmçinin orqanzoy və histosoldur).

Milli Parkın zirvələri

Şumava MP-nın ən yüksək dağı, Pleş yüksəkliyinin geomorfoloji rayonunda yerləşən Plexi zirvəsidir (1378 m). Plexi həmçinin Avstriya ərazisinə düşən Şumava meşəsinin ən yüksək nöqtəsidir.

  • Plexi (1378 m)
  • Blatni vrh (1376 m)
  • Nad Rakouskou loukou (1373 m)
  • Velka Mokruvka (1370 m)
  • Trojmezna (1361 m)
  • Mrçina (Hoxfixt) (1338 m) (Hochficht)
  • Polednik (1315 m)
  • Çerna hora (1315 m)
  • Trjistoliçnik (1311 m)
  • Medvyedi hora (1227 m)
  • Brjeeznik (1006 m)

Hidrologiya

Şumava MP-nın su ehtiyatlarına mineral bulaqlar, çaylar, buzlaq mənşəli göllər, bataqlıqlar və süni bəndlər daxildir.

Şumava Şimal dənizi və Qara dəniz arasında Avropanın ən əsas suayırıcısıdır. Hidroloji baxımdan o, əsasən Şimal dənizinin suaşıran hövzəsinə məxsusdur (Elba, Vltava və Otava kimi iri çayların hövzələri). Onun yalnız dövlət sərhədi ilə olan kiçik bir hissəsini Qara dənizə tökülən Dunay çayının hövzəsinə aid etmək olar.

Şumava Milli Parkının bütün əraziləri təbii suların toplanması üçün mühafizə olunan zonaya (CHOPAV) daxil edilib, burada su potensialının azalması, suyun tərkibində baş verə biləcək əlverişsiz dəyişikliklərin, eləcə də təbii şəraitdə mənfi interferensiyanın qarşısının alınması sahəsində bir çox tədbir və qarantiya təminatları həyata keçirilir. İqlim şəraiti, su-bataqlıq əraziləri, torf bataqlıqları və meşə rayonları, suyun toplanması və su axınlarının tənzimlənməsi üçün müsbət təsir göstərirlər.

Çaylar

Şumava MP-nın şərq hissəsində Vltava və Kalte Moldau (onu bəzən Soyuq Vltava da adlandırırlar) çayları vahid məcraya birləşirlər. Çerni potok Qara dağın yamacları boyu qalxır və burada o, Borovix Lad istiqamətində digər kiçik çaylarla birləşməsindən sonra "İsti Vltava" adlanır, sağ qolu sayılan Kalte Moldau çayı ilə qovuşduqdan sonra isə, çay "Əsl Vltava" adlanır. Şumavanın şimal-qərb istiqamətində isə, Krşemelna və Vıdra çaylarının qovuşması nəticəsində yaranan Otava çayı keçir. Axını ilə yanaşı, bu çaylar ətraf ərazilərdə kanyon və sıldırımlı dərələri formalaşdırmışdılar.

Şumava MP-nın bitki örtüyü dərəcəsi

  • Meşə bitkilərinin pillələri: Fıstıq, Ağ şam və Küknar
  • Biotoplar: Çay və göllər, və sahilboyu yaşıllıqlar, bataqlıqlar və torf bataqlıqları, qayalar və onların qalıqları, dübarə çəmənlikləri, kol meşəliklər və insan tərəfindən dəyişdirilmiş və ya yenidən yaradılmış yaşayış yerləri (noosferalar).

Xarici keçidlər

  • Oficiální stránky NP Šumava
  • Spory o podstatu národního parku, Nedej se, Česká televize, 10. 6. 2009
  • Šumava, speciál o samoobnově lesů Šumavy 2012-01-19 at the Wayback Machine
  • Hnutí Duha, Šumava 2011-11-18 at the Wayback Machine
  • facebook Hnutí Duha s fotografiemi
  • údajně nelegálně vykácený les v druhé zóně NP
  • Březník, youtube
  • kůrovec u Plešného jezera, youtube
  • erozní rýhy po harvestorech na Šumavě, youtube
  • Šumava – video z cyklu České televize Návraty k divočině
  • http://www.sumavainfo.cz - nejobsáhlejší portál o Šumavě

İstinadlar

  1. Offizielle Homepage des Nationalparks Šumava 2009-10-09 at the Wayback Machine, abgerufen am 23. Mai 2009
  2. "Czech Republic – Sumava" (PDF) (ingilis). Karte mit Schutzgebietsgrenzen. 2014-09-12. (#parameter_ignored)
  3. "Zvláště chráněná území ČR - Národní parky - NP Šumava". İstifadə tarixi: 03.07.2011.
  4. "Šumavské rekordy:" (česky). 03.07.2011.
  5. (česky). Neternity Group spol. s r.o. 03.07.2011. 2011-06-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  6. ↑ www.ramsarská konvence
  7. ↑ "Národní park a chránìná krajinná oblast Šumava:" (česky). Neternity Group spol. s r.o. 04.07.2011.
  8. "Zákon o ochraně přírody a krajiny:" (česky). İstifadə tarixi: 03.07.2011.
  9. (PDF). 2012-01-27 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-21.
  10. NP není Stromovka ani lunapark
  11. Ing. Petr Kahuda, Ing. Miroslav Černý, Správa NP a CHKO Šumava. (česky). Neternity Group spol. s r.o. 04.07.2011. 2012-01-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010.
  12. "Ochrana území - Národní park Šumava:" (česky). Správa Národního parku a chráněné krajinné oblasti Šumava. 03.07.2011.
  13. "Chalupa umožnil kácení Šumavy, u MŽP protestovaly stovky lidí - Deník Referendum:" (česky). 04.07.2011.
  14. "Vláda odmítla zákon o Šumavě, kraj chtěl svěřit park do péče neziskovce - iDNES.cz:" (česky). 01.09.2011. İstifadə tarixi: 01.09.2011.
  15. (česky). Neternity Group spol. s r.o. 2011-06-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 04.07.2011.
  16. Na Šumavě nelze omezovat turisty tak jako dosud, rozhodl soud, iDnes.cz, 15. 12. 2010, alt (Aleš Tolar), jis (Jitka Šrámková)
  17. Lidovky.cz. "Šumavský národní park teď povede Mánek. A chce kácet dál". İstifadə tarixi: 28.6.2012.
  18. ↑ (česky). Neternity Group spol. s r.o. 2010-11-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 03.07.2011.
  19. mapka vrcholů Šumava
  20. (česky). Neternity Group spol. s r.o. 2012-01-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 03.07.2011.

Oktyabr 17, 2021
şumava, milli, parkı, çex, národní, park, Šumava, ˈʃʊmava, dinlə, çexiyanın, cənub, qərbində, yerləşən, ətraf, mühitin, mühafizəsi, üçün, xüsusi, rejim, müddəalarının, tətbiq, olunduğu, meşə, massividir, park, statusu, təbiətin, landşaftın, qorunması, haqqında. Sumava Milli Parki cex Narodni park Sumava ˈʃʊmava dinle Cexiyanin cenub qerbinde yerlesen ve etraf muhitin muhafizesi ucun xususi rejim muddealarinin tetbiq olundugu mese massividir Park statusu Tebietin ve landsaftin qorunmasi haqqinda 114 1992 nomreli qanun muddeasi ile tenzimlenir Sumava Milli Parki Cex Respublikasindaki 4 MP dan en boyuyudur umumi sahesi 167 688 hektardir Burada esas mudafie obyekti sakit rejimde unikal ve nadir bioloji alemin tedqiqi ve tekmillesdirilmesidir Sam meseleri ve mese ekmelerinden basqa burada en onemlisi adi bataqliqlarin torf bataqliqlarinin ve kar menseli gollerin ve relyeflerin muhafizesidir Sumava Milli Parki tebiet muhafize zonasinin bir hissesidir Milli Park erazisinde daha 24 dovlet tebiet qorugu ve diger xirda muhafize olunan eraziler elan olunub 2 Birlikde onlar Merkezi Avropada en iri ve en saxelendirilmis muhafize olunan erazilerin birini teskil edirler Sumava qiymetli tebii muhit elece de turizm ucun populyar mekan kimi ozunu teqdim edir Sumavanin hazirki simvolunda Bohemiyanin iki canli agaci onlarin arasinda qurumus bir agac her uc agacin arxasinda ise hundur dag tesvir olunub Sumava Milli Parkicex Narodni park SumavaMilli Parkin resmi loqosuBTMB kateqoriyasi II Milli park Sahesi 167 688 ha onun68 064 ha erazisi MP99 624 ha ise Qoruma sahesidir 1 Mutleq hundurluyu 600 m 1 378 mYaradilma tarixi 20 mart 1991Daglar Plexi 1 378 mYerlesmesi49 07 sm e 13 36 s u Olke CexiyaVilayet Plzen diyari Cenubi Cexiya diyariwww npsumava czSumava Milli Parki Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Yerlesmesi 2 Parkin menasi ve meqsedi 2 1 Sumavanin mudafie tarixi 2 2 Qorunma sahesinin qanunvericiliyi 2 3 Sumava MP nin konsepsiyasi barede mubahiseler 2 3 1 Milli Parkin bezi sahelerinde giris qadagasinin legvi 3 Sumava MP nin idareetme orqani 3 1 SMP nin direktorlari 3 2 Teserrufat fealiyyetinin auditi 2009 2011 ci iller 4 Tebiet 4 1 Geologiya 4 2 Milli Parkin zirveleri 4 3 Hidrologiya 4 3 1 Caylar 4 4 Sumava MP nin bitki ortuyu derecesi 5 Xarici kecidler 6 IstinadlarYerlesmesi RedakteSumava Milli Parki olkenin cenub qerb hissesinde yerlesir Geomorfoloji baximdan o cenub serqden simal serq istiqametlerine bolunur bu erazide Sumava duzenliyi Jeleznorudska yuksekliyi Boubin daglari Jelnavska dageteyi Troymezenska dageteyi ve Vltava cayinin sirimi yerlesir Sumava Milli Parki 600 m Otava cayinin Reynsteynin yaxinligindaki vadisi ve 1378 m hundurluyu Plexi zirvesi Cex Sumavasinin en yuksek dagidir arasinda yerlesir Sumava massivinin ozu Almaniya ile Cexiya arasinda yerlesdiyinden onun Almaniya erazisine dusen hissesi Bomerwald yeni Bavariya mesesi adlanir buranin en yuksek noqtesi Arber dagidir cex Velky Javor alm Grosser Arber onun hundurluyu 1456 metrdir 3 Milli Parkin muhafize zonasini emele getiren qorunan landsaft sahesi 99 624 hektardir Parkin menasi ve meqsedi RedakteMilli park 1991 ci ilde ilkin Sumava muhafize landsaft rayonunun erazisinde yaradilmisdi Onun yaradilmasinda esas meqsed nadir torf bataqliqlarin elece de kuknar ve fistiq meseleri dag cemenlikleri azgin cay ve buzlaq gollerinin genis ve cesidli mozaikasinin muhafize etmek idi Merkezi Avropanin en iri qarisiq mese kompleksi kimi Sumavani tez tez Avropanin yasil ureyi ve yasil dami adlandirirlar Bu genis erazide vasaq sigir ve ya sibir xoruzu kimi onlarla nesli kesilmekde olan bitki ve ya heyvan novlerinin gelecek nesillere oturulmesi ucun genismiqyasli isler aparilir 4 Torf bataqliqlarinda meskunlasmis bezi heseratlara dunyanin daha hec bir yerinde rast gelinmir 5 Sumavanin mudafie tarixi Redakte Sumavanin tebii park statusunun elan edilmesi ucun ilk cehdler 1911 ci ile aid edilir Cexoslovakiya Respublikasinin 40 1956 nomreli qanununa uygun olaraq 1963 cu ilde erazide Medeniyyet Nazirliyi terefinden Milli Park tesis edilmisdi Torpaq sahesi 163 000 hektar olan Sumava hele o dovrde Cexiya Respublikasinin en iri qorunan erazilerinden biri idi 1990 ci ilde Parisde mese UNESCO nun himayesi altinda biosfer qorugu elan edilmisdi 1990 ci ilden Sumava torflugu Esasen su quslarinin yasama yerleri kimi beynelxalq ehemiyyeti olan su bataqliq yerleri haqqinda Ramsar Konvensiyasinda qeydiyyata alinmisdi 6 Bununla bele BTTSM birliyi Sumava mesesini Ekosistemlerin Qirmizi kitabina daxil etmisdi IUCN Ecosystems Red List 7 Sumava ozunun resmi Milli Park statusunu Cex Respublikasinin hokumeti terefinden 20 mart 1991 ci il tarixinde elde etmisdi 7 Bundan basqa Sumavani idare eden kollektivi Milli Parkin luzumsuz parcalanmasina ve bu erazilerde muxtelif tedbirlerin kecirilmesine gore tez tez tenqid edirler 7 Qorunma sahesinin qanunvericiliyi Redakte Sumavanin tofoqrafik xeritesi Boubin mesesi antropoloji tesire meruz qalmayib buna gore de I zonaya daxil edilibSix meselik Tebietin ve landsaftlarin intervensiyadan qorunmasi konsepsiyasi Qanun Mecellesinin 114 92 maddesine 8 ve Cexiya Respublikasinin hokumeti terefinden 20 mart 1991 ci ilde imzaladigi serencama uygun olaraq tesis edilmisdi 9 Milli parkin qorunmasi ve tebii etraf muhitin yaxsilasdirilmasi uzre tertib ve daha sonra qebul edilmis 2 nomreli esasnamede bu barede asagidakilar qeyd edilmisdir 1 Vehsi flora ve faunanin ciddi muhafizesi 2 Elm ve tehsil meqsedlerinin yerine yetirilmesi 3 landsaftin tipik gorunusunu qoruyub saxlanilmasi 4 Etraf muhite ziyan verilmemesi serti ile Milli Park erazisini turizm ve istirahet ucun istifadesi 10 Etraf muhitin ilk cexiyali naziri Bedrjix Moldanin sozlerine gore Sumava Milli Parkinin qanunvericilikde yaradilmasina icazeverme fakti ozu ozluyunde buranin kommersiya mese sahesi kimi xidmet etmek niyyetini nezerde tutur burada istehsal funksiyasi esas prioritet olacaq Bura attraksionlar parki ve ya turizm merkezi deyil hec seliqeli Stromovka da deyil lakin bu sahe tebii mese ekosistemlerin berpasina imkan yaradacaqdir Qezali veziyyetde olan mesenin muxtelif yerlerinde suni mese berpasi ucun butun lazimi serait yaradilib Lakin bununla bele mesede genc agac ve kollarin insan qaygi ve ya mudaxilesi olmadan aktiv formada tebii ve musteqil inkisafi gedir Elbette ki istenilen mesede oldugu kimi burada da tebii secme bas verir ve yalniz coxlu isiq isti su ve ya qida maddelerini ala bilen agaclar sag qalir Hele cavan agaclarin uzerine bu cur coxlu tebii tesirlerin olmasina baxmayaraq meseleri Yerlesdiyi eraziden asili olaraq qeyri ixtiyari sekilde suretle ve ya yavas inkisaf edir ve bununla da tebii landsaftin yenilenmesine yardimci olurlar Bu sahede tebii berpa sayi elece de monitorinq gosterir ki Sumava mudriyyeti oz isini lazimi seviyyede yerine yetirir 11 Qoruyucu seraiti erazinin zonalara bolunmesi hell edir 3 zona 3 dereceli mudafie anlamini dasiyir Bufer zonalarin yerlesmesi ve onlarin olculeri Cexiya Respublikasinin Etraf Muhit ve Muhafize Nazirliyinin qisaca MZP tertib etdiyi qerarin neticesidir Milli Parkin zonalara bolunmesi ekoloji sabitliyin berpasi ucun zeruri vasite hesab olunur I zona Siddi muhafize rejimi Ozunde en deyerli ve en davamli tebii ekosistem sahelerini meselen ibtidai mese ve torf sahesi ve bataqliq qaliqlarini birlesdirir Birinci zonada insan mudaxilesi olmadan tebii sekilde inkisaf eden bir cox sahe saxlanilir II zona Nezaret edilen tebiet Ozunde mese ve diger ekosistemlerin qalan boyuk bir hissesini birlesdirir Burada orijinal pra meseden muxtelif derecede veziyyeti ve terkibi olan yasilliq qorunub saxlanilir cox zerer cekmis ve yararsiz veziyyetde olan agac ve kollar modifikasiya edilir Butun tedbirlerin meqsedi tebii tarazligin qorunub saxlanmasi yenidenqurma ve optimallasdirilma hesabina ve movcud ekosistemlerin ve tebii birliklerinin getdikce bir birine yaxinlasdirilmasidir III zona Marginal inkisaf Ozunde antropoloji deyisikliye ugramis erazileri birlesdirir burada meqsedyonlu ve texmini inkisaf ucun merkezler yaradilmisdir Esas meqsed ondan ibaretdir ki bu zonanin MP missiyasina zidd olmamasi serti ile xidmet ve kend teserrufati turizm ve istirahet elece de daimi yasayis ucun istifadenin desteklenilmesidir 12 Birinci zonanin olcusu ve yerlesmesi hemcinin Sumava MP administrasiyasinin kesisme qaydalari ekoloq ve pesekar savadli insanlar terefinden pislenilir Bezi mutexessislerin fikrince parkin yaxsilasdirilmasi ve zonaliq anlayisini daha korrekt veziyyete getirilmesi ucun birinci novbede buranin gelecekde xususi sistemli qaydaya salinmasi ve hemin birinci zonaya ayri ayri yigcam erazi vahidlerinin daxil edilmesine imkan yaradilmasi vacibdir 13 Diger pesekarlar xususile de mese gozetcileri eksine parkin qabiqyeyene qarsi apardiqlari muxtelif tedbirleri beyenir ve parkin xaricinden edilen kicik diapazonu mudaxileleri tenqid edirler MP erazisinde 24 dovlet tebiet qorugu muhafize olunan ve diger xirda eraziler yaradilmisdir onlardan bezileri Milli parkin birinci zonasina verilmis ve belelikle oz statusunu itirmisdiler Qalan daha kicik mese saheleri ise tebii irs siyahisina daxil edilmisdir hele 2003 cu ilde onlarin sayi 27 idi Sumava Milli Parkinda daha intensiv ve ugurlu islerin yerine yetirilmesi ucun 2011 ci ilden Etraf Muhitin Muhafizesi Nazirliyi terefinden yeni qanun qebul edilmisdi Birinci layihe Plzen diyari terefinden hazirlanmis daha sonra ise onunla emekdasliga Cenubi Bohemiya diyari ve diger kicik kendlerden olan coxsayli ekspertler de qosulmusdu Bas nazir Petr Necasin sozlerine gore Dorduncu zonanin tetbiqini istisna etsek esas catismazliq ondan ibaretdir ki Milli Parkin rehberliyi regionlarin administrasiyasi yaninda her hansi bir xeyriyye cemiyyetinin qeyri kommersiya teskilatinin yaradilmasinda ugur elde etmemisdi buna gore de bu proyektin hec bir udusu ve geliri yoxdur bu hokumet ucun yalniz elave xercdir 14 Sumava MP nin konsepsiyasi barede mubahiseler Redakte Sumava erazindeki mese massivlerinin qirilmasi eleyhine Cexiya Respublikasinin Etraf Muhit Nazirliyi qarsisinda kecirilen numayis Almaniya ve Cexiya arasindaki tebii serhed solda agac ve kolluqlar sagda ise qabiqyeyen terefinden mehv edilmis kecmis mese sahesinin qaliqlari Milli Park uzun muddet bir cox problemlerle mubarize aparirdi halbuki onlardan bezilerini siyasilesdirilmis mesele kimi tesvir etmek olar burada aparilan diskussiyalar artaraq ictimai debatlara getirib cixarmisdi Bu cur debat ve mitinqlerin yaranma sebebi qabiqyeyenlerin periodik olaraq sayinin artmasi ve onlara qarsi aparilan tedbirlerin kifayet qeder effektiv aparilmamasi agac ile bagli siyasi mubahiseler MP da kurort ve diger turizm merkezlerinin tikintisi Vltava cayinin yuxarilarinda onlarla obyektin tikintisine qarsi yaxtsmen ve operatorlar ile mubahiseler ve yasillasdirma zamani aparilan qeyri seffaf secim prosedurudur Milli Park erazisinde agac tedarukunun aparilmasi ve bu sahenin deqiqliyi hemcinin bu erazilerin inkisafi meqsedile layihelerin reallasdirilmasi imkanlarini qabiqyeyenlerin Sumava arealindan kenara cixmaq tehlukesi ve kasib Sumava icmasinin issizlik problemi boyuk narahatliq dogurur Hazirki qurumun ozu ise ekoloji cehetden felaketli mini anklavlarin parcalanmasinda sebebkar kimi ve yaxin kecmisde hetta birinci zonada bele qabiqyeyen cuculere qarsi aparilan mubarize tedbirlerin cox asagi seviyyede olmasi ile elaqedar tebietin qorunmasi ile mesgul olan beynelxalq seviyyede resmi teskilatlar alim ve ekoloqlar terefinden pislenilmisdi Milli Park zonasinda mese teserrufatina edilen mudaxile ve bunun terefdarlari ve eleyhdarlari arasinda yasanan fikir ayriligi artiq coxdan hamiya melumdur Sumava Milli Parkinin konsepsiyasi barede mubahiseler MP arasdirmalar merkezinden alinan melumata gore 2011 ci ilde Sumava Milli Parkinin emekdaslari qabiqyeyen metbeecinin daha boyuk areala yayilmasinin qarsini almaq meqsedile Cexiya Respublikasi ve Avstriya arasinda imzalanmis beynelxalq muqavile cercivesinde Avstriya ile serhedde yerlesen mese sahelerine mudaxile etmeye mecbur olmusdular Sumava MP nin rehberliyinin dediyine gore onlar bu cucu sayinin keskin artmasinin ne qeder qorxulu bir veziyyete getirib cixaracagini cox gozel anlayirlar Onlarin meskunlasdigi arealin genislenmesi meselen Almaniya erazisinde yerlesen Fixtel meselerine ziyan vura biler bu ise orada yasayan Sibir xoruzlari ucun olumcul tehluke dasiyir MP in melumatina gore 2010 cu ilde hemin erazide yerlesen baliq kurulerinin ve tetraqusularinin artirma bazalarinda tebiet birliyi terefinden reyd kecirilmisdi 15 Milli Parkin bezi sahelerinde giris qadagasinin legvi Redakte Cexiya Respublikasinin Ali Inzibati Mehkemesi ozel feallarin tesebbusu ile 15 dekabr 2010 cu ilde Smrcina Troymezna Vltavski luh Horskokvildske slatye Modravske slatye Krsemelna ve Plesna s Polednikem bolgelerine giris qadagasini goturmek qerarina gelir MP Administrasiyasi buna dair kifayet qeder esasli deliller getirerek qerarin qebul edilmesi ucun esas sebebin turist cigirlarinin kenarinda yerlesen bu bolgelerde sert mehdudiyyetin qoyulmamasi ile esaslandirmisdi Milli Parkin zedelenmis hissesi birinci zonaya daxil edilmir lakin indi burada meselen olkede yegane heyat qabiliyyetli sibir xoruzlarinin populyasiyasi yasayir 16 Bununla bele erizeciler muvafiq is materiallarina istinad ederek bildirilmisdiler ki MP in stabilliyine cavabdeh sexsler Sumavanin hansi yerlerinde deqiq ne qeder qarabagir ve sibir xoruzlarinin yasadigini kifayet qeder deqiq bilmirler Sumava MP nin idareetme orqani RedakteSumava MP nin Idaresi cex Sprava Narodniho parku Sumava Sumava Milli Parkin esasinin qoyulmasi ile elaqedar 1991 ci ilin aprelinde Etraf Muhit naziri terefinden yaradilmis muessise teskilatidir 2014 cu ilin dekabr ayinin 31 dek nazir Milli park ve Regional landsaft parki ucun bir insani mudir vezifesine teyin edirdi lakin 2015 ci il yanvar ayinin 1 den qebul edilen 250 2014 nomreli qanun esasinda Milli Parkin rehberliyi birbasa olaraq RLP administrasiyasinin tabeliyine kecir Teskilatin baslica missiyasi landsaft ve tebietin hemcinin kend teserrufatinin muhafizesi saheleri uzre dovlet idareciliyidir Teskilatin esas vezifesi ise ona ayrilmis erazide torpaq ve bitki sahelerinin qullugu ve kicik su axinlarinin nezaretde saxlanilmasidir Bundan basqa rehberliyine tapsirilib ki MP erazisinde yerlesen turizm ve istirahet merkezleri etraf muhite xeter yetirmesin Teyin olunan erazide bas veren butun tebii proseslere cavabdeh yalniz park rehberliyidir Park administrasiyasinin qanunla mueyyen olunan qisamuddetli meqsed ve vezifesi qabiqyeyenin ve diger ziyanverici cuculerin yayilmasi ile mubarize uzre mese teserrufat tedbirlerinin heyata kecirilmesidir Administrasiyanin uzunmuddetli meqsedi ise ekosistemlerin qorunmasi ve tebii tarazligin yaradilmasidir 6 SMP nin direktorlari Redakte 1991 Milan Skolek 1991 1993 Yirji Kets 1993 1994 Miroslav Filip 1994 2003 Ivan Jlabek 2004 2007 Alois Pavlicko 2007 2010 Frantisek Kreyci 2010 2011 Zdenka Sartnerova 14 fevral 2011 30 iyun 2012 17 Yan Straski 1 iyun 2012 aprel 2014 Yirji Manek 2014 cu ilin may ayindan etibaren Pavel HubeniTeserrufat fealiyyetinin auditi 2009 2011 ci iller RedakteTebiet RedakteGeologiya Redakte Sumava Milli Parkinin erazisinde ve daglarda geoloji kesfiyyat isleri bir qayda olaraq asagi seviyyededir Yalniz son illerde burada aparilan tedqiqatlar gosterir ki Sumava cox geliz Moldanub ve Gertsin geoloji ve tektonik zonalarinda yerlesir Merkezi Avropada en iri ve en qocaman dag silsilelerinden biri olan Sumava 1000 metrden yuxari yukseklikde yerlesen bir nece qedim platformalar uzerinde yerlesir Onlar onun merkezi hissesinde qalmisdir ve Sumavske planye adlanir 18 Sumavada esasen metamorfik ve maqmatik suxurlar ustunluk teskil edir qneysler ve bullur sistler Geoloji dovrun en genc sistleri bir sira dag buzlaqlarinin ve vadinin simasinda oz izini buraxmisdir Onlarin fealiyyeti neticesinde buzlaq sirkleri elece de dik ve sildirimli qayaliq divarlari yaranmisdi Sumava ucun seciyyevi torpaq saheleri torfluqlardir hemcinin orqanzoy ve histosoldur 18 Milli Parkin zirveleri Redakte Sumava MP nin en yuksek dagi Ples yuksekliyinin geomorfoloji rayonunda yerlesen Plexi zirvesidir 1378 m Plexi hemcinin Avstriya erazisine dusen Sumava mesesinin en yuksek noqtesidir 19 Plexi 1378 m Blatni vrh 1376 m Nad Rakouskou loukou 1373 m Velka Mokruvka 1370 m Trojmezna 1361 m Mrcina Hoxfixt 1338 m Hochficht Polednik 1315 m Cerna hora 1315 m Trjistolicnik 1311 m Medvyedi hora 1227 m Brjeeznik 1006 m Hidrologiya Redakte Sumava MP nin su ehtiyatlarina mineral bulaqlar caylar buzlaq menseli goller bataqliqlar ve suni bendler daxildir Sumava Simal denizi ve Qara deniz arasinda Avropanin en esas suayiricisidir Hidroloji baximdan o esasen Simal denizinin suasiran hovzesine mexsusdur Elba Vltava ve Otava kimi iri caylarin hovzeleri Onun yalniz dovlet serhedi ile olan kicik bir hissesini Qara denize tokulen Dunay cayinin hovzesine aid etmek olar Sumava Milli Parkinin butun erazileri tebii sularin toplanmasi ucun muhafize olunan zonaya CHOPAV daxil edilib burada su potensialinin azalmasi suyun terkibinde bas vere bilecek elverissiz deyisikliklerin elece de tebii seraitde menfi interferensiyanin qarsisinin alinmasi sahesinde bir cox tedbir ve qarantiya teminatlari heyata kecirilir Iqlim seraiti su bataqliq erazileri torf bataqliqlari ve mese rayonlari suyun toplanmasi ve su axinlarinin tenzimlenmesi ucun musbet tesir gosterirler 20 Caylar Redakte Sumava MP nin serq hissesinde Vltava ve Kalte Moldau onu bezen Soyuq Vltava da adlandirirlar caylari vahid mecraya birlesirler Cerni potok Qara dagin yamaclari boyu qalxir ve burada o Borovix Lad istiqametinde diger kicik caylarla birlesmesinden sonra Isti Vltava adlanir sag qolu sayilan Kalte Moldau cayi ile qovusduqdan sonra ise cay Esl Vltava adlanir Sumavanin simal qerb istiqametinde ise Krsemelna ve Vidra caylarinin qovusmasi neticesinde yaranan Otava cayi kecir Axini ile yanasi bu caylar etraf erazilerde kanyon ve sildirimli dereleri formalasdirmisdilar Sumava MP nin bitki ortuyu derecesi Redakte Mese bitkilerinin pilleleri Fistiq Ag sam ve Kuknar Biotoplar Cay ve goller ve sahilboyu yasilliqlar bataqliqlar ve torf bataqliqlari qayalar ve onlarin qaliqlari dubare cemenlikleri kol meselikler ve insan terefinden deyisdirilmis ve ya yeniden yaradilmis yasayis yerleri noosferalar Xarici kecidler RedakteOficialni stranky NP Sumava Spory o podstatu narodniho parku Nedej se Ceska televize 10 6 2009 Sumava special o samoobnove lesu Sumavy Arxivlesdirilib 2012 01 19 at the Wayback Machine Hnuti Duha Sumava Arxivlesdirilib 2011 11 18 at the Wayback Machine facebook Hnuti Duha s fotografiemi udajne nelegalne vykaceny les v druhe zone NP Breznik youtube kurovec u Plesneho jezera youtube erozni ryhy po harvestorech na Sumave youtube Sumava video z cyklu Ceske televize Navraty k divocine http www sumavainfo cz nejobsahlejsi portal o SumaveIstinadlar Redakte Offizielle Homepage des Nationalparks Sumava Arxivlesdirilib 2009 10 09 at the Wayback Machine abgerufen am 23 Mai 2009 Czech Republic Sumava PDF ingilis Karte mit Schutzgebietsgrenzen 2014 09 12 parameter ignored Zvlaste chranena uzemi CR Narodni parky NP Sumava Istifade tarixi 03 07 2011 Sumavske rekordy cesky 03 07 2011 Uvodni informace Narodni park Sumava cesky Neternity Group spol s r o 03 07 2011 2011 06 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib 1 2 www ramsarska konvence 1 2 3 Narodni park a chranina krajinna oblast Sumava cesky Neternity Group spol s r o 04 07 2011 Zakon o ochrane prirody a krajiny cesky Istifade tarixi 03 07 2011 narizeni vlady CRc 163 1991 PDF 2012 01 27 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 21 NP neni Stromovka ani lunapark Ing Petr Kahuda Ing Miroslav Cerny Sprava NP a CHKO Sumava Prirozena obnova v lesich NP Sumava Tiskove zpravy 2010 Narodni park Sumava cesky Neternity Group spol s r o 04 07 2011 2012 01 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 Ochrana uzemi Narodni park Sumava cesky Sprava Narodniho parku a chranene krajinne oblasti Sumava 03 07 2011 Chalupa umoznil kaceni Sumavy u MZP protestovaly stovky lidi Denik Referendum cesky 04 07 2011 Vlada odmitla zakon o Sumave kraj chtel sverit park do pece neziskovce iDNES cz cesky 01 09 2011 Istifade tarixi 01 09 2011 Stanovisko Spravy NP Sumava k aktualni situaci v lokalite Smrcina Aktuality Narodni park Sumava cesky Neternity Group spol s r o 2011 06 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 04 07 2011 Na Sumave nelze omezovat turisty tak jako dosud rozhodl soud iDnes cz 15 12 2010 alt Ales Tolar jis Jitka Sramkova Lidovky cz Sumavsky narodni park ted povede Manek A chce kacet dal Istifade tarixi 28 6 2012 1 2 Geologie Narodni park Sumava cesky Neternity Group spol s r o 2010 11 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 03 07 2011 mapka vrcholu Sumava Hydrologie Narodni park Sumava cesky Neternity Group spol s r o 2012 01 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 03 07 2011 Menbe https az wikipedia org w index php title Sumava Milli Parki amp oldid 6083416, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.