fbpx
Wikipedia

Şelkovski rayonu

Şelkovski (çeç. Шелковски кӏошт) — Rusiya Federasiyası, Çeçenistan Respublikasının tərkibindəki inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Şelkovski kəndidir.

Şelkovski rayonu
çeç. Шелковски кӏошт

43°30′32″ şm. e. 46°19′57″ ş. u.


Ölkə
İnzibati mərkəz Şelkovski
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 1923
Sahəsi
  • 3.000 km²
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
Rəsmi sayt
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiya

Rayon Çeçenistan Respublikasının şimal-şərq hissəsində yerləşir. Çeçenistanın Qroznı, Qudermes (cənubda Terek çayı boyunca) və Naursi (qərbdə) rayonları, eləcə də Dağıstanın Xasavyurt, Babayurd, Qızılyar, Tarumov və Noqay rayonları ilə həmsərhəddir.

Sahəsi 2994.12 km² (Çeçenistanın ən böyük rayonudur), uzunluğu şimaldan cənuba 60 km, qərbdən şərqə 75 km-dir. Neft və tikinti materialları hasil olunan yataqlara sahibdir.

Tarix

Rayon yaranmazdan əvvəl onun ərazisi Terek vilayətinin Kizlyar bölməsinin bir hissəsi olmuşdur. 1921-ci ilin əvvəllərində Terek quberniyasının təşkili ilə ərazi Kizlyar qəzasının tərkibinə daxil edilir. 16 noyabr 1922-ci ildə Qəzəıyar vilayətinin bir hissəsi Qızılyar dairəsiolaraq Dağıstan SSR tərkibinə daxil edilir. Ancaq Şelkovski rayonunun ərazisi isə bir qədər sonra 4 yanvar 1923-cü ildə Dağıstana birləşdirilir. Terek vilayətinin Qızılyar mahalı 13 fevral 1924-cü ildə rəsmi olaraq fəaliyyətini ləğv edildi. Qızılyar rayonunun yenidən vilayətə qaytarılmasının mümkünlüyü məsələsinə Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin Rəyasət Heyətinin 14 yanvar 1924-cü il tarixli qərarı xitam verildi və Dağıstan MSSR-na verilmiş ərazilər onun tərkibində qaldı. Şelkovski rayonu inzibati vahid kimi 1925-ci ildə artıq mövcud idi. 1928-1929-cu illərdə Şelkovski rayonu Dağıstan MSSR-nin kantonlarından biri olaraq mövcudluğunu qoruyurdu.

1938-1944-cü illərdə yeni yaradılmış Stavropol diyarının Qızılyar mahalının rayonlarından biri olmuşdur (1943-cü ilə qədər Orconikidze diyarı).

1944-1957-ci illərdə isə Qroznı vilayətinin bir hissəsi idi.

9 yanvar 1957-ci ildə SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin "Çeçen-İnquş MSSR-nın RSFSR tərkib hissəsi kimi bərpası haqqında" və RSFSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 721-4 nömrəli "Çeçen-İnquş MSSR-nın bərpası və Qroznı vilayətinin ləğvi haqqında" əmri ilə Çeçen-İnquş MSSR bərpa edildi. Üstəlik o dövrdə mütləq əksəriyyəti ruslardan ibarət olan və heç vaxt ÇİMSSR tərkibinə daxil olmayan Naurski və Şelkov rayonlarının ərazisi Çeçen-İnquş Muxtar Nəticədə ərazi itkiləri üçün bir növ "kompensasiya" olaraq əvvəllər Stavropol diyarına aid olan Naurski, Karqalinski və Şelkovski rayonları Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasına verildi. 1957-ci ildən 1991-ci ilə qədər Şelkovski rayonu Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının tərkibində idi. 1991-ci ilin dekabrından bu günə qədər rayon Çeçenistan Respublikasının tərkibində olmuşdur.

Əhali

Bölgə əhalisinin etnik tərkibi:

1989 2002 2010
Ümumi əhali 45 011 50 233 53 548
çeçenlər 16 876
(37,5 %)
37 714
(75,1 %)
43 459
(81,16 %)
noqaylar 6 620
(14,7 %)
3 504
(7,0 %)
3 268
(6,10 %)
ruslar 14 180
(31,5 %)
3 992
(7,9 %)
2 901
(5,42 %)
qumuqlar 1 791
(4,0 %)
1 702
(3,4 %)
1 640
(3,06 %)
tatarlar 643
(1,3 %)
760
(1,42 %)
avarlar 1 866
(4,1 %)
1 538
(3,1 %)
639
(1,19 %)
darginlər 583
(1,2 %)
233
(0,44 %)
ləzgilər 25
(<0,1 %)
131
(0,24 %)
ukraynalılar 276
(0,6 %)
55
(0,1 %)
24
(0,04 %)
ermənilər 46
(0,1 %)
27
(0,1 %)
21
(0,04 %)
inquşlar 117
(0,3 %)
36
(0,1 %)
12
(0,02 %)
digərləri 3 239
(7,2 %)
414
(0,8 %)
460
(0,86 %)

İstinadlar

  1. http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26883285"></a>
  2. GEOnet Names Server — 2018.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P2326"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1194038"></a>
  3. 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a>
  4. Названия районов на чеченском языке
  5. Чеченская Республика. Общая площадь земель муниципального образования
  6. Краткая справка об административно-территориальных изменениях Ставропольского края за 1920—1992 гг.
  7. А. Цуциев. Атлас этнополитической истории Кавказа (1774—2004). Карта 22 (1922—1928). Советское национально-государственное строительство
  8. Этнокавказ. Национальный состав Чечни по переписям 1897—2002
  9. Этнополитические процессы в Чечено-Ингушской АССР в 1957–1990 гг.
  10. . 2015-09-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-10.

şelkovski, rayonu, şelkovski, çeç, Шелковски, кӏошт, rusiya, federasiyası, çeçenistan, respublikasının, tərkibindəki, inzibati, ərazi, vahidi, inzibati, mərkəzi, şelkovski, kəndidir, çeç, Шелковски, кӏошт43, ölkə, rusiya, inzibati, mərkəz, şelkovski, tarixi, c. Selkovski cec Shelkovski kӏosht 4 Rusiya Federasiyasi Cecenistan Respublikasinin terkibindeki inzibati erazi vahidi Inzibati merkezi Selkovski kendidir Selkovski rayonucec Shelkovski kӏosht43 30 32 sm e 46 19 57 s u Olke Rusiya 1 2 Inzibati merkez Selkovski 1 Tarixi ve cografiyasiYaradilib 1923Sahesi 3 000 km Saat qursagi Moskva vaxti d UTC 03 00EhalisiEhalisi 61 329 nef 1 yanvar 2018 3 Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Cografiya 2 Tarix 3 Ehali 4 IstinadlarCografiya RedakteRayon Cecenistan Respublikasinin simal serq hissesinde yerlesir Cecenistanin Qrozni Qudermes cenubda Terek cayi boyunca ve Naursi qerbde rayonlari elece de Dagistanin Xasavyurt Babayurd Qizilyar Tarumov ve Noqay rayonlari ile hemserheddir Sahesi 2994 12 km 5 Cecenistanin en boyuk rayonudur uzunlugu simaldan cenuba 60 km qerbden serqe 75 km dir Neft ve tikinti materiallari hasil olunan yataqlara sahibdir Tarix RedakteRayon yaranmazdan evvel onun erazisi Terek vilayetinin Kizlyar bolmesinin bir hissesi olmusdur 1921 ci ilin evvellerinde Terek quberniyasinin teskili ile erazi Kizlyar qezasinin terkibine daxil edilir 6 16 noyabr 1922 ci ilde Qezeiyar vilayetinin bir hissesi Qizilyar dairesiolaraq Dagistan SSR terkibine daxil edilir 6 7 Ancaq Selkovski rayonunun erazisi ise bir qeder sonra 4 yanvar 1923 cu ilde Dagistana birlesdirilir Terek vilayetinin Qizilyar mahali 13 fevral 1924 cu ilde resmi olaraq fealiyyetini legv edildi Qizilyar rayonunun yeniden vilayete qaytarilmasinin mumkunluyu meselesine Umumrusiya Merkezi Icraiyye Komitesinin Reyaset Heyetinin 14 yanvar 1924 cu il tarixli qerari xitam verildi ve Dagistan MSSR na verilmis eraziler onun terkibinde qaldi Selkovski rayonu inzibati vahid kimi 1925 ci ilde artiq movcud idi 1928 1929 cu illerde Selkovski rayonu Dagistan MSSR nin kantonlarindan biri olaraq movcudlugunu qoruyurdu 1938 1944 cu illerde yeni yaradilmis Stavropol diyarinin Qizilyar mahalinin rayonlarindan biri olmusdur 1943 cu ile qeder Orconikidze diyari 1944 1957 ci illerde ise Qrozni vilayetinin bir hissesi idi 9 yanvar 1957 ci ilde SSRI Ali Sovetinin Reyaset Heyetinin Cecen Inqus MSSR nin RSFSR terkib hissesi kimi berpasi haqqinda ve RSFSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 721 4 nomreli Cecen Inqus MSSR nin berpasi ve Qrozni vilayetinin legvi haqqinda emri ile Cecen Inqus MSSR berpa edildi Ustelik o dovrde mutleq ekseriyyeti ruslardan ibaret 8 olan ve hec vaxt CIMSSR terkibine daxil olmayan Naurski ve Selkov rayonlarinin erazisi Cecen Inqus Muxtar Neticede erazi itkileri ucun bir nov kompensasiya olaraq evveller Stavropol diyarina aid olan Naurski Karqalinski ve Selkovski rayonlari Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasina verildi 1957 ci ilden 1991 ci ile qeder Selkovski rayonu Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin terkibinde idi 1991 ci ilin dekabrindan bu gune qeder rayon Cecenistan Respublikasinin terkibinde olmusdur 9 Ehali RedakteBolge ehalisinin etnik terkibi 1989 2002 2010 10 Umumi ehali 45 011 50 233 53 548cecenler 16 876 37 5 37 714 75 1 43 459 81 16 noqaylar 6 620 14 7 3 504 7 0 3 268 6 10 ruslar 14 180 31 5 3 992 7 9 2 901 5 42 qumuqlar 1 791 4 0 1 702 3 4 1 640 3 06 tatarlar 643 1 3 760 1 42 avarlar 1 866 4 1 1 538 3 1 639 1 19 darginler 583 1 2 233 0 44 lezgiler 25 lt 0 1 131 0 24 ukraynalilar 276 0 6 55 0 1 24 0 04 ermeniler 46 0 1 27 0 1 21 0 04 inquslar 117 0 3 36 0 1 12 0 02 digerleri 3 239 7 2 414 0 8 460 0 86 Istinadlar Redakte 1 2 http www gks ru free doc 2016 oktmo tom4 oktmo rar lt a href https wikidata org wiki Track Q26883285 gt lt a gt GEOnet Names Server 2018 lt a href https wikidata org wiki Track P2326 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1194038 gt lt a gt 26 Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2018 goda Rusiya Dovlet Federal Statistika Xidmeti lt a href https wikidata org wiki Track Q2624680 gt lt a gt Nazvaniya rajonov na chechenskom yazyke Chechenskaya Respublika Obshaya ploshad zemel municipalnogo obrazovaniya 1 2 Kratkaya spravka ob administrativno territorialnyh izmeneniyah Stavropolskogo kraya za 1920 1992 gg A Cuciev Atlas etnopoliticheskoj istorii Kavkaza 1774 2004 Karta 22 1922 1928 Sovetskoe nacionalno gosudarstvennoe stroitelstvo Etnokavkaz Nacionalnyj sostav Chechni po perepisyam 1897 2002 Etnopoliticheskie processy v Checheno Ingushskoj ASSR v 1957 1990 gg Tom 4 kniga 1 Nacionalnyj sostav i vladenie yazykami grazhdanstvo tablica 1 Nacionalnyj sostav naseleniya Chechni po gorodskim okrugam municipalnym rajonam gorodskim naselyonnym punktam selskim naselyonnym punktam s chislennostyu naseleniya 3000 chelovek i bolee 2015 09 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 10 Menbe https az wikipedia org w index php title Selkovski rayonu amp oldid 5713395, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.