fbpx
Wikipedia

Şəhristani

Avqust 09, 2021

Əbülfəth Məhəmməd Şəhristani (1086, Shahristan District[d], Daykündi – 1153, Shahristan District[d], Daykündi) – üləma.

Şəhristani
ərəb. عبد الكريم بن أبي بكر أحمد الشهرستاني‎‎
Doğum tarixi 1086
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1153
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti filosof, üləma[d], tarixçi

Həyatı

Əbülfəth Məhəmməd ibn Əbülqasım Əbdülkərim ibn Əbu Bəkr Əhməd Şəhristani hicri 469-cu (miladi 1076) ildə Xorasanın şimalında yerləşən Şəhristanda anadan olmuşdur. Bəzi mənbələr isə Şəhristaninin hicri 479-cu ildə doğulduğunu qeyd edir. Doğulduğu şəhərə görə Şəhristani adıyla tanınan alimin əl-Əfzəl, Əlamət, Tac əl-Miləl vəd-Din kimi ləqəbləri də vardır.

Şəhristani elmlə məşğul olmağa ilk dəfə atası vasitəsilə Qurani-Kərimi öyrənməklə başladı. Daha sonra Ərəb dili və ədəbiyyatı, riyaziyyat və məntiq fənləri üzrə müxtəlif müəllimlərdən dərs aldı. Bundan sonra təhsilini davam etdirmək üçün Xarəzm şəhərinə yollandı. Burada bir müddət qalaraq dövrün məşhur hədis alimlərindən Əli ibn Əhməd Mədəninin hədis dərslərində iştirak etdi.

Şəhristaninin bu səfəri haqqında mənbələrdə müxtəlif məlumatlara rast gəlinir. Bir məlumata görə, Şəhristani doğma şəhərini tərk edərək əvvəlcə Nişapura səyahət etmişdir. Digər bir məlumata əsasən Şəhristani Xarəzmə Nişapur səfərindən sonra gedib. Mənbənin qeyd etdiyinə görə, Şəhristani Xarəzm şəhərini tərk edərək Nişapura yollandı. Orada İmam Qəzalinin müasirlərindən olan Şafii məzhəbinə mənsub Əhməd Həvəfi və Əbu Nasir Kuşeyridən fiqh (islam hüququ) dərsləri aldı. Bundan sonra Əbu Nasir əl-Ənsaridən kəlam, cədəl (polemika) üsulu və ilahiyyat fəlsəfəsini öyrəndi. Şəhristani Nihayət əl-İqdam adlı əsərində bu müəllimini xatırlamışdır.

Şəhristaninin Nişapurda nə qədər yaşadığı haqda dəqiq məlumat olmasa da onun məhz bu şəhərdə yaşayarkən elminin yüksək pilləsinə ucaldığı məlumdur. Belə ki, Nişapuru tərk etdikdən sonra ona verilən "Əfzəl" ləqəbi bunun sübutudur.

Şəhristani Nişapurdan sonra Xarəzmə qayıtdı və dövrünün bəzi məşhur alimləriylə tanış oldu. Əsəd Müheyni (ö.h/527, m/1133), fars tarixçisi Məhəmməd ibn Mahmud ibn Aslan Xarəzmiylə görüşərək müxtəlif mövzularda elmi diskussiyalar apardı. Şəhristani bir müddət Xarəzmdə qaldıqdan sonra h.516-cı ildə həcc ibadətini yerinə yetirmək üçün Hicaza yola düşdü. Oradan qayıtdıqdan sonra köhnə dostu Əsəd Müheyninin köməyilə Bağdaddakı Nizamiyyə mədrəsəsində dərs deməyə başladı. Dediyi dərslər və verdiyi moizələr nəticəsində xalqın etibarını qazandı və üç il burada qaldı.

Bağdadda üç il qaldıqdan sonra Xorasana gedərək Səlcuqilərin sultanı Əhməd Səncərin vəziri Əbülqasım Məhəmməd ibn əl-Müzəffərin yanında xidmət göstərdi. Onun "əl-Miləl vən-Nihal" adlı məşhur əsərini də bu vəzirə ithaf etdiyi məlumdur.

Bundan sonra Şəhristaninin Tirmiz şəhərinə getdiyi məlumdur. Orada dövrünün müxtəlif elmlərinə maraq göstərən Naqib əl-Əşrəf Əbülqasım Əli ibn Cəfər əl-Musəvinin yanında fəaliyyət göstərərək "əl-Miləl vən-Nihal" adlı əsərinin bir nüsxəsini ona təqdim etdi. Şəhristaninin Əbülqasım əl-Musəvinin yanında nə qədər qaldığı məlum deyildir. Onun "Musaraa" adlı əsərini Tirmiz şəhərində yazdığı ehtimal olunur.

Mənbələr Şəhristaninin doğma şəhəri olan Şəhristanda vəfat etdiyini qeyd edir. Tələbəsi əl-Səmani onun h.548/m.1153-cü ildə Şəhristanda vəfat etdiyini bildirmişdir. Şəhristaninin evlənib evlənmədiyinə və övladlarının olub-olmaması haqda mənbələrdə heç bir məlumata rast gəlinmir. Elmi şəxsiyyəti: Müxtəlif təfəkkür formalarının İslam dünyasına girməsindən sonra eyni mədəniyyət və mühitlərin kəlam və fəlsəfi mirası islam mütəfəkkirləri tərəfindən öyrənilməyə başlanmışdır. Bu fəlsəfi mübahisələr və mədəni müxtəlifliklər kəlam elmi vasitəsilə gündəmə daxil olmuşdur.

Əvvəllər daxili məsələlər kimi hesab edilən bu mövzular (böyük günah və s.), sonralar hind və yunan fəlsəfələri ilə tanışlıqdan sonra yerli kəlami və fəlsəfi istiqamətlər əmələ gəlmişdir. Bu çərçivədə islam fəlsəfəsi və kəlamı öz problemlərini (məsələlərini) meydana gətirərək islam düşüncəsi və mirasına böyük töhfələr verdi.

Fəlsəfi düşüncənin Əhli-Sünnət düşüncəsində ilk təzahürü İmam Əşarinin şəxsində otraya çıxmışdır. O, mötəzilənin dəlillərinin əsassız olmasını isbat etmək üçün fəlsəfəyə müraciət etmişdir. Bu mənada Qəzali də filosofları tənqid edərkən fəlsəfəyə baş vurmuşdur. Kəlamın öndərləri olan Əşari və Qəzalidən sonra bu cərəyanın ən ciddi davamçılarından biri Şəhristani idi.

Şəhristani Qəzalinin kəlam sisteminin ilk ardıcılı da hesab edilə bilər. İslam elm dünyasının öndə gələn simalarından olan Şəhristrani dinlər tarixi, fəlsəfə, kəlam və ədəbiyyata dair əsərlər yazmışdır. Öz əsərlərində dəfələrlə Əhli-Sünnətdən olduğunu vurğulayan Şəhristani özünü "bir Əhli-Sünnət kəlamçısı" olaraq təqdim etmişdir. O, müxtəlif əsərlərində Əbülhəsən əl-Əşari haqqında "ustadımız" ifadəsini işlədərək Əhli-Sünnət çərçivəsində hərəkət etdiyini göstərməyə çalışmışdır.

Əşari sisteminin məfhum və metodlarının inkişaf etdirilməsində Şəhristaninin təsiri açıq-aydın müşahidə edilir. Bütün bunlara rəğmən bəzi fikirlərində Şiə və İsmaili meylli olduğu iddia edilmişdir. Ancaq əsərlərində Şiə və ya İsmaili meyllərə dair hər hansı bir fakta rast gəlinməmişdir.

Şəhristaninin fəlsəfi terminologiyadan istifadə üslubu hər kəs tərəfindən qəbul edilmişdir. Şəhristani fikirlərini ifadə edərkən son dərəcə analitik bir düşüncə sistemi izləməyə səy göstərmiş, tənqid edərkən də qələmini kəskin istifadə etməkdən çəkinməmişdir. Əşari ilə başlayan kəlam mübahisələri Qəzali ilə birlikdə fəlsəfi bir ruha bürünmüşdür. Şəhristani də sələflərinin yolunu davam edərək filosofları ciddi şəkildə tənqid etmiş, Əhli-Sünnət işığında fikirlərini bildirmişdir.

Şəhristaninin İbn Sinanı kifayət qədər anlamadığı da iddia edilmişdir. Burada əhəmiyyətli bir məsələ onun İbn Sinaya yönəlmiş tənqidinin çıxış nöqtəsidir. Burada müşahidə edilir ki, Şəhristani İbn Sinanı tənqid edərkən kəlamçı həssaslığı göstərməkdədir və çıxış nöqtəsi Qəzalinin çıxış nöqtəsi ilə eynidir. Şəhristani müxtəlif sahələrə aid dərin və əhatəli əsərlər yazmış bir alim olaraq islam düşüncəsi tarixində yüksək yer tutmuşdur.

Əsərləri

Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, geniş biliyə malik olan Şəhristani bir çox sahələrə aid əsərlər yazmışdır. Təəssüflə qeyd etməliyik ki, Şəhristaninin əsərlərinin böyük bir qismi günümüzədək gəlib çıxmamışdır. Əsərlərinin bir qismi çap edilmiş, digər bir qismi isə əlyazması şəklində günümüzə qədər qorunub saxlanmışdır.

Şəhristaninin diqqəti ən çox cəlb edən əsərləri fəlsəfə və kəlam aid olan əsərlərdir. O, əsərlərində dini və fəlsəfi nöqteyi-nəzərdən çıxış etməyə çalışmışdır. "Musaraa" adlı əsərini Əbülqasım Əli ibn Cəfər Musəvinin istəyi ilə qələmə aldığını, məqsədinin İbn Sinanı tutduğu yüksək mövqedən endirmək olduğunu bildirərək öz-özünə inad etməmək, müştərək həqiqətləri qəbul etmək barəsində cədəlci və sofistik üslub istifadə etməyəcəyini qeyd etmişdir. Şəhristaninin "Musaraa" adlı əsərindən başqa digər əsərlərini üç qismə ayıra bilərik: əlyazması əsərləri, çap olunmuş əsərləri və günümüzədək gəlib çıxmayan əsərləri.

Əlyazması əsərləri

Şəhristaninin əlyazması əsərlərindən bəzilərinin bütöv adlarına qaynaqlarda rast gəlinmir. Burada risalə olaraq adı çəkilən bəzi əsərlər misal kimi göstərilə bilər. Şəhristaniyə aid olduğu bildirilən risalələr aşagıda göstərilən üç risalədir:

Qazi Ömər ibn Səhlə göndərilən və İbn Sinanın sözlərinə Şəhristaninin etirazlarını ehtiva edən risalə. Bu əsərin adı barəsində qaynaqlarda hər hansı bir məlumata rast gəlinmir.

"Elmi İlahi" – Şəhristani bu əsərini məşhur təbib Məhəmməd İylaqi üçün yazmışdır. "Elmi İlahi" adındakı risalədə Məhəmməd İylaqinin metafizikaya dair suallarına cavab axtarılır.

Məhəmməd Səhlaniyə yazılan risalə. Şəhristaninin bu risaləsinin adı qaynaqlarda bildirilməmiş, sadəcə Məhəmməd Səhlaniyə yazdığı bildirilmişdir.

Qissatu Seyyidinə Yusuf, Məfatih əl-Əsrar və Məsabih əl-Əbrar, Mənahic fi ilm əl-Kəlam

Çap olunmuş əsərləri

  1. "Məclis əl-Xalq və əl-Əmr". İranda Məhəmməd Cəlali tərəfindən farscaya tərcümə edilmişdir.
  2. "Əl-Miləl vən-Nihal". Şəhristaninin bu əsəri dinlər və məzhəblər tarixinə aiddir. Əsərdə din və fəlsəfənin eyni qaynaqdan meydana gəldiyi ifadə edilməklə yanaşı fəlsəfəyə aid məlumatlar da qeyd edilmişdir.
  3. "Nihayə əl-İqdam fi ilm əl-kəlam". Şəhristaninin bu əsəri kəlam sahəsinə aiddir. Kəlam sahəsinə dair ən çox mübahisə mövzusu olan və ixtilafa səbəb olan məsələləri araşdırılan əsər Alfred Güllam tərəfindən Londonda 1934-cü ildə nəşr edilmişdir.
  4. Həsən ibn Səbbaha aid farsca dörd fəsilin tərcüməsi. Şəhristaninin bu əsəri də "Əl-Miləl vən-Nihal" adlı əsərin ilk fəslində 437-ci səhifədən etibarən Məhəmməd Fəthullah Berdan tərəfindən təhqiq edilib nəşr edilmişdir.
  5. Cövhəri fərdin isbatı. Alfred Güllam Şəhristaninin "Nihayə əl-qdam" adlı əsərinin sonuna əlavə edərək nəşr etmişdir.

İtmiş kitabları

Şəhristaninin bu əsərləri qaynaqlarda itmiş əsərlər olaqraq göstərilmişdir.

  1. Əl-İrşad ilə Əqaid əl-İbad
  2. Əsrar əl-İbadət
  3. Əl-Əqtar fil Üsul
  4. Tarix əl-Hükəma
  5. Təlxis əl-Əqsam li Məzəhib əl-Ənam
  6. Dəqaiq əl-Əvham
  7. Risalə fi məbdə və Məad
  8. Sibhat, Procles, Aristo və İbn Sina
  9. Əş-Şəcərə əl-İləhiyyə
  10. Əl-Uyun vəl-Ənhar
  11. Qayə əl-Məram fi ilmi əl-Kəlam
  12. Qissə Musa və Xızır
  13. Məclisi fi Usuli hikmət
  14. Məclisi fi hasri və Ənva ət-Təqaddumat
  15. Məclisi fi qıssatu seyyidinə Musa
  16. Mənazirat məal-İslamiyyət
  17. Nihayə Əvham əl-Hukəma əl-İlahiyyun.

Mənbə

   Alim ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
  İslam ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
  1. ↑ Али-заде А. Шахрастани Мухаммад // Исламский энциклопедический словарь — М.: Ансар, 2007. — ISBN 978-5-98443-025-8
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18517268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q80234000"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q16488478"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4062223"></a>
  2. ↑ Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
  3. ↑ Czech National Authority Database
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P691"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

Avqust 09, 2021
şəhristani, əbülfəth, məhəmməd, 1086, shahristan, district, daykündi, 1153, shahristan, district, daykündi, üləma, ərəb, عبد, الكريم, بن, أبي, بكر, أحمد, الشهرستاني, doğum, tarixi, 1086doğum, yeri, shahristan, district, daykündi, əfqanıstanvəfat, tarixi, 1153,. Ebulfeth Mehemmed Sehristani 1086 Shahristan District d Daykundi 1153 1 2 3 Shahristan District d Daykundi ulema Sehristaniereb عبد الكريم بن أبي بكر أحمد الشهرستاني Dogum tarixi 1086Dogum yeri Shahristan District d Daykundi EfqanistanVefat tarixi 1153 1 2 3 Vefat yeri Shahristan District d Daykundi EfqanistanVetendasligi AbbasilerFealiyyeti filosof ulema d tarixci Mundericat 1 Heyati 2 Eserleri 2 1 Elyazmasi eserleri 2 2 Cap olunmus eserleri 2 3 Itmis kitablari 3 MenbeHeyati RedakteEbulfeth Mehemmed ibn Ebulqasim Ebdulkerim ibn Ebu Bekr Ehmed Sehristani hicri 469 cu miladi 1076 ilde Xorasanin simalinda yerlesen Sehristanda anadan olmusdur Bezi menbeler ise Sehristaninin hicri 479 cu ilde doguldugunu qeyd edir Doguldugu sehere gore Sehristani adiyla taninan alimin el Efzel Elamet Tac el Milel ved Din kimi leqebleri de vardir Sehristani elmle mesgul olmaga ilk defe atasi vasitesile Qurani Kerimi oyrenmekle basladi Daha sonra Ereb dili ve edebiyyati riyaziyyat ve mentiq fenleri uzre muxtelif muellimlerden ders aldi Bundan sonra tehsilini davam etdirmek ucun Xarezm seherine yollandi Burada bir muddet qalaraq dovrun meshur hedis alimlerinden Eli ibn Ehmed Medeninin hedis derslerinde istirak etdi Sehristaninin bu seferi haqqinda menbelerde muxtelif melumatlara rast gelinir Bir melumata gore Sehristani dogma seherini terk ederek evvelce Nisapura seyahet etmisdir Diger bir melumata esasen Sehristani Xarezme Nisapur seferinden sonra gedib Menbenin qeyd etdiyine gore Sehristani Xarezm seherini terk ederek Nisapura yollandi Orada Imam Qezalinin muasirlerinden olan Safii mezhebine mensub Ehmed Hevefi ve Ebu Nasir Kuseyriden fiqh islam huququ dersleri aldi Bundan sonra Ebu Nasir el Ensariden kelam cedel polemika usulu ve ilahiyyat felsefesini oyrendi Sehristani Nihayet el Iqdam adli eserinde bu muellimini xatirlamisdir Sehristaninin Nisapurda ne qeder yasadigi haqda deqiq melumat olmasa da onun mehz bu seherde yasayarken elminin yuksek pillesine ucaldigi melumdur Bele ki Nisapuru terk etdikden sonra ona verilen Efzel leqebi bunun subutudur Sehristani Nisapurdan sonra Xarezme qayitdi ve dovrunun bezi meshur alimleriyle tanis oldu Esed Muheyni o h 527 m 1133 fars tarixcisi Mehemmed ibn Mahmud ibn Aslan Xarezmiyle goruserek muxtelif movzularda elmi diskussiyalar apardi Sehristani bir muddet Xarezmde qaldiqdan sonra h 516 ci ilde hecc ibadetini yerine yetirmek ucun Hicaza yola dusdu Oradan qayitdiqdan sonra kohne dostu Esed Muheyninin komeyile Bagdaddaki Nizamiyye medresesinde ders demeye basladi Dediyi dersler ve verdiyi moizeler neticesinde xalqin etibarini qazandi ve uc il burada qaldi Bagdadda uc il qaldiqdan sonra Xorasana gederek Selcuqilerin sultani Ehmed Sencerin veziri Ebulqasim Mehemmed ibn el Muzefferin yaninda xidmet gosterdi Onun el Milel ven Nihal adli meshur eserini de bu vezire ithaf etdiyi melumdur Bundan sonra Sehristaninin Tirmiz seherine getdiyi melumdur Orada dovrunun muxtelif elmlerine maraq gosteren Naqib el Esref Ebulqasim Eli ibn Cefer el Musevinin yaninda fealiyyet gostererek el Milel ven Nihal adli eserinin bir nusxesini ona teqdim etdi Sehristaninin Ebulqasim el Musevinin yaninda ne qeder qaldigi melum deyildir Onun Musaraa adli eserini Tirmiz seherinde yazdigi ehtimal olunur Menbeler Sehristaninin dogma seheri olan Sehristanda vefat etdiyini qeyd edir Telebesi el Semani onun h 548 m 1153 cu ilde Sehristanda vefat etdiyini bildirmisdir Sehristaninin evlenib evlenmediyine ve ovladlarinin olub olmamasi haqda menbelerde hec bir melumata rast gelinmir Elmi sexsiyyeti Muxtelif tefekkur formalarinin Islam dunyasina girmesinden sonra eyni medeniyyet ve muhitlerin kelam ve felsefi mirasi islam mutefekkirleri terefinden oyrenilmeye baslanmisdir Bu felsefi mubahiseler ve medeni muxteliflikler kelam elmi vasitesile gundeme daxil olmusdur Evveller daxili meseleler kimi hesab edilen bu movzular boyuk gunah ve s sonralar hind ve yunan felsefeleri ile tanisliqdan sonra yerli kelami ve felsefi istiqametler emele gelmisdir Bu cercivede islam felsefesi ve kelami oz problemlerini meselelerini meydana getirerek islam dusuncesi ve mirasina boyuk tohfeler verdi Felsefi dusuncenin Ehli Sunnet dusuncesinde ilk tezahuru Imam Esarinin sexsinde otraya cixmisdir O motezilenin delillerinin esassiz olmasini isbat etmek ucun felsefeye muraciet etmisdir Bu menada Qezali de filosoflari tenqid ederken felsefeye bas vurmusdur Kelamin onderleri olan Esari ve Qezaliden sonra bu cereyanin en ciddi davamcilarindan biri Sehristani idi Sehristani Qezalinin kelam sisteminin ilk ardicili da hesab edile biler Islam elm dunyasinin onde gelen simalarindan olan Sehristrani dinler tarixi felsefe kelam ve edebiyyata dair eserler yazmisdir Oz eserlerinde defelerle Ehli Sunnetden oldugunu vurgulayan Sehristani ozunu bir Ehli Sunnet kelamcisi olaraq teqdim etmisdir O muxtelif eserlerinde Ebulhesen el Esari haqqinda ustadimiz ifadesini islederek Ehli Sunnet cercivesinde hereket etdiyini gostermeye calismisdir Esari sisteminin mefhum ve metodlarinin inkisaf etdirilmesinde Sehristaninin tesiri aciq aydin musahide edilir Butun bunlara regmen bezi fikirlerinde Sie ve Ismaili meylli oldugu iddia edilmisdir Ancaq eserlerinde Sie ve ya Ismaili meyllere dair her hansi bir fakta rast gelinmemisdir Sehristaninin felsefi terminologiyadan istifade uslubu her kes terefinden qebul edilmisdir Sehristani fikirlerini ifade ederken son derece analitik bir dusunce sistemi izlemeye sey gostermis tenqid ederken de qelemini keskin istifade etmekden cekinmemisdir Esari ile baslayan kelam mubahiseleri Qezali ile birlikde felsefi bir ruha burunmusdur Sehristani de seleflerinin yolunu davam ederek filosoflari ciddi sekilde tenqid etmis Ehli Sunnet isiginda fikirlerini bildirmisdir Sehristaninin Ibn Sinani kifayet qeder anlamadigi da iddia edilmisdir Burada ehemiyyetli bir mesele onun Ibn Sinaya yonelmis tenqidinin cixis noqtesidir Burada musahide edilir ki Sehristani Ibn Sinani tenqid ederken kelamci hessasligi gostermekdedir ve cixis noqtesi Qezalinin cixis noqtesi ile eynidir Sehristani muxtelif sahelere aid derin ve ehateli eserler yazmis bir alim olaraq islam dusuncesi tarixinde yuksek yer tutmusdur Eserleri RedakteYuxarida qeyd edildiyi kimi genis biliye malik olan Sehristani bir cox sahelere aid eserler yazmisdir Teessufle qeyd etmeliyik ki Sehristaninin eserlerinin boyuk bir qismi gunumuzedek gelib cixmamisdir Eserlerinin bir qismi cap edilmis diger bir qismi ise elyazmasi seklinde gunumuze qeder qorunub saxlanmisdir Sehristaninin diqqeti en cox celb eden eserleri felsefe ve kelam aid olan eserlerdir O eserlerinde dini ve felsefi noqteyi nezerden cixis etmeye calismisdir Musaraa adli eserini Ebulqasim Eli ibn Cefer Musevinin isteyi ile qeleme aldigini meqsedinin Ibn Sinani tutdugu yuksek movqeden endirmek oldugunu bildirerek oz ozune inad etmemek musterek heqiqetleri qebul etmek baresinde cedelci ve sofistik uslub istifade etmeyeceyini qeyd etmisdir Sehristaninin Musaraa adli eserinden basqa diger eserlerini uc qisme ayira bilerik elyazmasi eserleri cap olunmus eserleri ve gunumuzedek gelib cixmayan eserleri Elyazmasi eserleri Redakte Sehristaninin elyazmasi eserlerinden bezilerinin butov adlarina qaynaqlarda rast gelinmir Burada risale olaraq adi cekilen bezi eserler misal kimi gosterile biler Sehristaniye aid oldugu bildirilen risaleler asagida gosterilen uc risaledir Qazi Omer ibn Sehle gonderilen ve Ibn Sinanin sozlerine Sehristaninin etirazlarini ehtiva eden risale Bu eserin adi baresinde qaynaqlarda her hansi bir melumata rast gelinmir Elmi Ilahi Sehristani bu eserini meshur tebib Mehemmed Iylaqi ucun yazmisdir Elmi Ilahi adindaki risalede Mehemmed Iylaqinin metafizikaya dair suallarina cavab axtarilir Mehemmed Sehlaniye yazilan risale Sehristaninin bu risalesinin adi qaynaqlarda bildirilmemis sadece Mehemmed Sehlaniye yazdigi bildirilmisdir Qissatu Seyyidine Yusuf Mefatih el Esrar ve Mesabih el Ebrar Menahic fi ilm el Kelam Cap olunmus eserleri Redakte Meclis el Xalq ve el Emr Iranda Mehemmed Celali terefinden farscaya tercume edilmisdir El Milel ven Nihal Sehristaninin bu eseri dinler ve mezhebler tarixine aiddir Eserde din ve felsefenin eyni qaynaqdan meydana geldiyi ifade edilmekle yanasi felsefeye aid melumatlar da qeyd edilmisdir Nihaye el Iqdam fi ilm el kelam Sehristaninin bu eseri kelam sahesine aiddir Kelam sahesine dair en cox mubahise movzusu olan ve ixtilafa sebeb olan meseleleri arasdirilan eser Alfred Gullam terefinden Londonda 1934 cu ilde nesr edilmisdir Hesen ibn Sebbaha aid farsca dord fesilin tercumesi Sehristaninin bu eseri de El Milel ven Nihal adli eserin ilk feslinde 437 ci sehifeden etibaren Mehemmed Fethullah Berdan terefinden tehqiq edilib nesr edilmisdir Covheri ferdin isbati Alfred Gullam Sehristaninin Nihaye el qdam adli eserinin sonuna elave ederek nesr etmisdir Itmis kitablari Redakte Sehristaninin bu eserleri qaynaqlarda itmis eserler olaqraq gosterilmisdir El Irsad ile Eqaid el Ibad Esrar el Ibadet El Eqtar fil Usul Tarix el Hukema Telxis el Eqsam li Mezehib el Enam Deqaiq el Evham Risale fi mebde ve Mead Sibhat Procles Aristo ve Ibn Sina Es Secere el Ilehiyye El Uyun vel Enhar Qaye el Meram fi ilmi el Kelam Qisse Musa ve Xizir Meclisi fi Usuli hikmet Meclisi fi hasri ve Enva et Teqaddumat Meclisi fi qissatu seyyidine Musa Menazirat meal Islamiyyet Nihaye Evham el Hukema el Ilahiyyun Menbe Redaktehttp www azerimuslims com news php id 3416 Alim ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Islam ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin 1 2 3 Ali zade A Shahrastani Muhammad Islamskij enciklopedicheskij slovar M Ansar 2007 ISBN 978 5 98443 025 8 lt a href https wikidata org wiki Track Q18517268 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q80234000 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q16488478 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q4062223 gt lt a gt 1 2 3 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru aciq melumat platformasi 2011 lt a href https wikidata org wiki Track Q193563 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19938912 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P268 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q54837 gt lt a gt 1 2 3 Czech National Authority Database lt a href https wikidata org wiki Track P691 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q13550863 gt lt a gt Menbe https az wikipedia org w index php title Sehristani amp oldid 5947859, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.