fbpx
Wikipedia

İvar Smilqa

İvar Smilqa (1892-1938) - Bakının sovet Rusiyası tərəfindən işğalının (1920) təşkilatçılarından biri.

İvar Smilqa

Həyatı

1892-ci ildə Rusiya imperiyasına daxil olan, idiki Latviya torpaqlarında yerləşən Litvoniya quberniyasının Aloja məntəqəsində anadan olmuşdur.


Fəaliyyəti

1907-ci ildən Rusiya Sosial Demokrat Fəhlə (bolşeviklər) Partiyasının üzvü olub. Fevral inqilabından (1917) sonra Rusiya SosialDemokrat Fəhlə (bolşeviklər) Partiyası Kronştadt komitəsinin tərkibinə daxil olmuş, Finlandiya vilayət ordu, donanma və fəhlə icraiyyə komitəsinin sədri vəzifəsində işləmişdir. Oktyabr inqilabından (1917) sonra Rusiya Sovet FederativSosialist Respublikası Xalq Komissarları Sovetinin (RSFSR XKS) Finlandiyada müvəkkili, respublika hərbi-inqilab Şurasının üzvü, Ali Xalq Təsərrüfatı şurası sədrinin müavini olmuşdur.

Bakının işğalı

Qafqaz cəbhəsinin rəhbərlərindən biri kimi Bakının işğalı planının hazırlanması və həyata keçirilməsində iştirak etmişdir. 1920 il 16 yanvar- 21 may və 1921 il 26 yanvar - 26 mayda Qafqaz cəbhəsi hərbi-inqilab şurasının üzvü, həmin cəbhəyə daxil olan 11-ci Qırmızı ordunun Bakını işğalı zamanı Qafqaz cəbhəsinin müvəqqəti komandanı (1920, 24 aprel - 15 may) olmuşdur. RSFSR XKS-nın sədri V. Leninin Bakını işğal etmək haqqındakı 1920 il 17 mart tarixli şifrəli teleqramı Smilqa və Q.K.Orconikidzeyə ünvanlanmışdı. Teleqramda deyilirdi:

  Bakını almaq bizdə olduqca və olduqca zəruridir. Bütün səyinizi buna verin,

həm də bəyanatlarda son dərəcə diplomat olmaq və möhkəm yerli Sovet hakimiyyəti hazırlandığını tamamilə yəqin etmək lazımdır. Gürcüstan haqqında da eynilə belə hərəkət etməli, həm də Gürcüstana daha ehtiyatlı yanaşmağı məsləhət görürəm. Qüvvələr yeridilməsi haqqında Baş komandanla şərtləşin.

 

Həmin teleqramın Leninin əlyazması ilə birlikdə arxivdən aşkar edilmiş surətində Orconikidze bu sözləri yazmışdır:

  Teleqram Bakıya hücum hazırlanması

dövrünə aiddir. Əməliyyat hazırlanmışdı və Levandovskinin başçılığı ilə aprelin 25-26-da Azərbaycan sərhədini keçdik, 28-də isə Bakıda olduq.

 

Partiyadan xarici və güllələnməsi

Smilqa 1920-1921 illərdə həmkarlar ittifaqı diskussiyası zamanı L.D.Trotski platformasının tərəfdarı olmuşdur. Ümumittifaq Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının 15-ci qurultayında (1927), trotskiçi müxalifətin fəal xadimi kimi partiyadan çıxanılmışdır. 1930-cu ildə partiyaya bərpa edilmiş, lakin partiyanın siyasi xəttinə qarşı fəaliyyətini davam etdirdiyinə görə yenidən xaric olunmuşdur. 1935-ci ildə Kirovun sui-qəsd nəticəsində öldürülməsindən sonra həbs edilmiş, 1938-ci ildə, Böyük təmizləmə zamanı güllələnmişdir. 1987-ci ildə bəraət almışdır.

Həmçinin bax

Mənbə

İstinadlar

  1. Lenin V.İ., Əsərlərinin tam külliyyatı, c.51, Bakı, 1984
  2. V.İ.Lenin Azərbaycan haqqında, Bakı, 1970
  3. Интернациональная помошь 11 армии в борьбе за победу советской власти в Азербаиджане. Документы и материалы. 1920-1921 гг., Bakı, 1989.

ivar, smilqa, 1892, 1938, bakının, sovet, rusiyası, tərəfindən, işğalının, 1920, təşkilatçılarından, biri, mündəricat, həyatı, fəaliyyəti, bakının, işğalı, partiyadan, xarici, güllələnməsi, həmçinin, mənbə, istinadlarhəyatı, redaktə1892, ildə, rusiya, imperiya. Ivar Smilqa 1892 1938 Bakinin sovet Rusiyasi terefinden isgalinin 1920 teskilatcilarindan biri 1 2 3 Ivar Smilqa Mundericat 1 Heyati 2 Fealiyyeti 3 Bakinin isgali 4 Partiyadan xarici ve gullelenmesi 5 Hemcinin bax 6 Menbe 7 IstinadlarHeyati Redakte1892 ci ilde Rusiya imperiyasina daxil olan idiki Latviya torpaqlarinda yerlesen Litvoniya quberniyasinin Aloja menteqesinde anadan olmusdur 2 Fealiyyeti Redakte1907 ci ilden Rusiya Sosial Demokrat Fehle bolsevikler Partiyasinin uzvu olub Fevral inqilabindan 1917 sonra Rusiya SosialDemokrat Fehle bolsevikler Partiyasi Kronstadt komitesinin terkibine daxil olmus Finlandiya vilayet ordu donanma ve fehle icraiyye komitesinin sedri vezifesinde islemisdir Oktyabr inqilabindan 1917 sonra Rusiya Sovet FederativSosialist Respublikasi Xalq Komissarlari Sovetinin RSFSR XKS Finlandiyada muvekkili respublika herbi inqilab Surasinin uzvu Ali Xalq Teserrufati surasi sedrinin muavini olmusdur 2 Bakinin isgali RedakteQafqaz cebhesinin rehberlerinden biri kimi Bakinin isgali planinin hazirlanmasi ve heyata kecirilmesinde istirak etmisdir 1920 il 16 yanvar 21 may ve 1921 il 26 yanvar 26 mayda Qafqaz cebhesi herbi inqilab surasinin uzvu hemin cebheye daxil olan 11 ci Qirmizi ordunun Bakini isgali zamani Qafqaz cebhesinin muveqqeti komandani 1920 24 aprel 15 may olmusdur RSFSR XKS nin sedri V Leninin Bakini isgal etmek haqqindaki 1920 il 17 mart tarixli sifreli teleqrami Smilqa ve Q K Orconikidzeye unvanlanmisdi Teleqramda deyilirdi 3 Bakini almaq bizde olduqca ve olduqca zeruridir Butun seyinizi buna verin hem de beyanatlarda son derece diplomat olmaq ve mohkem yerli Sovet hakimiyyeti hazirlandigini tamamile yeqin etmek lazimdir Gurcustan haqqinda da eynile bele hereket etmeli hem de Gurcustana daha ehtiyatli yanasmagi meslehet gorurem Quvveler yeridilmesi haqqinda Bas komandanla sertlesin Hemin teleqramin Leninin elyazmasi ile birlikde arxivden askar edilmis suretinde Orconikidze bu sozleri yazmisdir 3 Teleqram Bakiya hucum hazirlanmasi dovrune aiddir Emeliyyat hazirlanmisdi ve Levandovskinin basciligi ile aprelin 25 26 da Azerbaycan serhedini kecdik 28 de ise Bakida olduq Partiyadan xarici ve gullelenmesi RedakteSmilqa 1920 1921 illerde hemkarlar ittifaqi diskussiyasi zamani L D Trotski platformasinin terefdari olmusdur Umumittifaq Kommunist bolsevikler Partiyasinin 15 ci qurultayinda 1927 trotskici muxalifetin feal xadimi kimi partiyadan cixanilmisdir 1930 cu ilde partiyaya berpa edilmis lakin partiyanin siyasi xettine qarsi fealiyyetini davam etdirdiyine gore yeniden xaric olunmusdur 1935 ci ilde Kirovun sui qesd neticesinde oldurulmesinden sonra hebs edilmis 1938 ci ilde Boyuk temizleme zamani gullelenmisdir 3 1987 ci ilde beraet almisdir Hemcinin bax RedakteAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Aprel isgaliMenbe RedakteAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi Ivar Smilqa maddesi Istinadlar Redakte Lenin V I Eserlerinin tam kulliyyati c 51 Baki 1984 1 2 3 V I Lenin Azerbaycan haqqinda Baki 1970 1 2 3 4 Internacionalnaya pomosh 11 armii v borbe za pobedu sovetskoj vlasti v Azerbaidzhane Dokumenty i materialy 1920 1921 gg Baki 1989 Menbe https az wikipedia org w index php title Ivar Smilqa amp oldid 6375415, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.