İmperator pinqvini (lat.Aptenodytes forsteri) — hazırda dünyada mövcud olan pinqvin növləri arasında çəki və boy baxımından ən irisi olan pinqvin növü. Yetkin sərdin orta boyu 122 sm, çəkisi isə 22 və 45 kq arasında dəyişir. Başı və arxa hissəsi qara, qarın nahiyyəsi isə ağdır. Digər pinqvinləri kimi imperator pinqvinləridə uça bilmirlər. Kral pinqvini ilə birlikdə İmperator pinqvinləri cinsinə daxildilər. Latın adı alman alimi İqonn Fosterin (1729—1798) şərəfinə adlandırılmışdır.
Xarici görünüş
Erkəklər 130 sm hündürlüyə və ortalama olaraq 35—40 kq olur. Bəzən çəkisi 50 kq olan fərdlərə rast gəlinir. Dişilər 114 sm boya, 32 kq çəkiyə malik olur. Boğa nahiyyəsində sarı-narıncı rəng vardır.
Araşdırma tarixi
İmperator pinqvini ilk dəfə Faddey Bellinshauzen ekspedisiyası zamanı (1819—1822) kəşf edilmişdir.
Bu növün öyrənilməsində Robert Skottun təşkil etdiyi 1910—1913 illər ekspedisiyasının böyük rolu olmuşdur. Edrian Vilson Evans burnundan Mak-Myodro körfəzində yerləşən Kroze burnuna gedərək bir necə imperator pinqvinini ovlamışdır. Bu addın bu canlıların öyrənilməsində əhəmiyyətli addım olmuşdur.
Yayılması
İnperator pinqvinləri bütün digər pinüvinlərindən daha uzaq cənubda yaşayır. Onların hazırda ümumi sayı 300000 baş təşkil edir. Onlar əsasən Antarktidanın sahil bölgəsində yaşayırlar. Ancaq çütləşmə və yumurta vermə zamanı materikin daxilinə miqrasiya edirlər.
2009 ilə qədər süşünülürdü ki, onların dünyada cəmi 34 koloniyası mövcuddur. Ancaq sputnikdən aparılan araşdırmalar düşərgələrin 38 olması qeydə alınır.
Qidalanması
İmperator pinqvini okeanlarda ov edirlər.,ovlarının əsasını isə kril, balıq və kalmarlar təşkil edir. Onlar qrup halında o edirlər. Ovlarını mühasirəyə alaraq onları ovlayırlar. Kiçik ovlarını elə suda ikən yeyirlər. İri şikarları isə suyun səthinə çıxdıqdan sonra parçalayaraq yeyirlər. Suda 3–6 km/s təşkil edir. Suyun 535 metrinə dalmaq bacarıqları vardır. Suyun altında isə 15 dəqiqə qalırlar. Onlar ovda əsasən görmə bacarığına əsaslanırlar.
Həyat tərzi
Koloniyalar təbii əlverişli yerlərdə yerləşir. Ən iri koloniyaların on minlərlə üzvü olur. Onlar adətən buzun üzəri ilə qarınları ilə hərəkət edirlər. Bunun üçün ayaqlarından və qanadlarından istifadə edirlər. Onlar bir yerə toplanaraq dövr edirlər. Bu dörüyələrin mərkəzində temperatur hətta + 35 °C çatır. Halbuki, kənarlarda tepmeratur -20 °C olur.
İlin iki ayını dənizdə olurlar. Digər vaxtlarını isə nəsil artırmağa sərf edirlər.
Möhtəşəm adına baxmayaraq insanlar koloniyaya yaxınlaşarkən fərdlər bala və yumurtalarını qoyaraq qaçırlar.
Çoxalma
İmperator pinqvinlərinin yumurtası
İmperator pinqvini öz balaları ilə birlikdə
İmperator pinqvini çoxalmağa may-iyun ayları başlayırlar. Bu zaman ətrafda temoeratur -50 °C, küləyin temperaturu isə 200 km/s olur. Yumurta qoyma materik sahilində, nadir hallarda isə materik daxilində olur. Onlar materikdə ilin on ayını keçirirlər. Koloniyalar 10 000 və ya 300 baş ola bilir.
May, iyunun əvvəllərində pinqvinlər bir yumurta qoyur. Yumurta 450 q ağırlığ və 12х9 sm ölçüyə malik olurlar. Yumurtada temperatur 31,4 C° təşkil edir. 45-50 gün erkək aç-yalavac yumurtanı ayaqları arasında əmələ gələn sallaq dərinin altında gizlədir. Dişilər isə dənizə qida dalınca gedir. Quşlar 1 m² ərazidə 10 fərd toplaşır. Dişilər bol qida ilə geri qayıdırlar. Bu müddət ərzində isə erkəklər çəkilərinin 40 % itirirlər. Yumurtadan çıxan balalar ancaq valideynlərinin gətirdiyi qidalarla qidalanırlar. Onların üzməyə başlaması ancaq yanvardan başlayır.
Təbii düşmənləri
Təbii halda İmperator pinqvini 25 il yaşaya bilir. Ancaq onları vəhşi təbiətdə çoxlu sayda düşmənləri vardır. Yetkin fərdlərin yeganə düşmənləri Osa və dəniz bəbiridir. Fırtınaquşlar isə balalara və yumurtalara təhlükə törədə bilir. Ancaq quşlar iri fərdlərə təhlükə deyil.
İstinadlar
Бёме Р. Л., Флинт В. Е. Пятиязычный словарь названий животных. Птицы. Латинский, русский, английский, немецкий, французский / Под общей редакцией акад. В. Е. Соколова. — М.: Рус. яз., «РУССО», 1994. — С. 9. — 2030 экз. — ISBN 5-200-00643-0.
British Museum. «King penguin: The Forsters, King and Emperor»
Qapkina М. Elm adına // Ekspedisiya. — 2005 — № 2(14). — S. 28—34.
P.T.Fretwell and P.N.Trathan, Global Ecology and Biogeography, iyun 2009.
Мясков А. Чудо в перьях // Экспедиция. — 2005 — № 2(14). — С. 37—44.
Avqust 12, 2021
imperator, pinqvini, elmi, təsnifataləmi, heyvanlartip, xordalılaryarımtip, onurğalılarsinif, quşlardəstə, pinqvinkimilərfəsilə, pinqvinlərcins, imperator, pinqvinlərinöv, elmi, adıaptenodytes, forsteri, gray, 1844, vikinnövlərdətəsnifatvikianbardaaxtarütms, n. Imperator pinqviniElmi tesnifatAlemi HeyvanlarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarSinif QuslarDeste PinqvinkimilerFesile PinqvinlerCins Imperator pinqvinleriNov Imperator pinqviniElmi adiAptenodytes forsteri G R Gray 1844 VikinnovlerdetesnifatVikianbardaaxtarUTMS 1 NCBI 1 Imperator pinqvini 1 lat Aptenodytes forsteri hazirda dunyada movcud olan pinqvin novleri arasinda ceki ve boy baximindan en irisi olan pinqvin novu Yetkin serdin orta boyu 122 sm cekisi ise 22 ve 45 kq arasinda deyisir Basi ve arxa hissesi qara qarin nahiyyesi ise agdir Diger pinqvinleri kimi imperator pinqvinleride uca bilmirler Kral pinqvini ile birlikde Imperator pinqvinleri cinsine daxildiler Latin adi alman alimi Iqonn Fosterin 1729 1798 2 serefine adlandirilmisdir Mundericat 1 Xarici gorunus 2 Arasdirma tarixi 3 Yayilmasi 4 Qidalanmasi 5 Heyat terzi 6 Coxalma 7 Tebii dusmenleri 8 IstinadlarXarici gorunus RedakteErkekler 130 sm hundurluye ve ortalama olaraq 35 40 kq olur Bezen cekisi 50 kq olan ferdlere rast gelinir Disiler 114 sm boya 32 kq cekiye malik olur Boga nahiyyesinde sari narinci reng vardir Arasdirma tarixi RedakteImperator pinqvini ilk defe Faddey Bellinshauzen ekspedisiyasi zamani 1819 1822 kesf edilmisdir Bu novun oyrenilmesinde Robert Skottun teskil etdiyi 1910 1913 iller ekspedisiyasinin boyuk rolu olmusdur Edrian Vilson Evans burnundan Mak Myodro korfezinde yerlesen Kroze burnuna gederek bir nece imperator pinqvinini ovlamisdir Bu addin bu canlilarin oyrenilmesinde ehemiyyetli addim olmusdur 3 Yayilmasi RedakteInperator pinqvinleri butun diger pinuvinlerinden daha uzaq cenubda yasayir Onlarin hazirda umumi sayi 300000 bas teskil edir Onlar esasen Antarktidanin sahil bolgesinde yasayirlar Ancaq cutlesme ve yumurta verme zamani materikin daxiline miqrasiya edirler 2009 ile qeder susunulurdu ki onlarin dunyada cemi 34 koloniyasi movcuddur Ancaq sputnikden aparilan arasdirmalar dusergelerin 38 olmasi qeyde alinir 4 Qidalanmasi RedakteImperator pinqvini okeanlarda ov edirler ovlarinin esasini ise kril baliq ve kalmarlar teskil edir Onlar qrup halinda o edirler Ovlarini muhasireye alaraq onlari ovlayirlar Kicik ovlarini ele suda iken yeyirler Iri sikarlari ise suyun sethine cixdiqdan sonra parcalayaraq yeyirler Suda 3 6 km s teskil edir Suyun 535 metrine dalmaq bacariqlari vardir Suyun altinda ise 15 deqiqe qalirlar Onlar ovda esasen gorme bacarigina esaslanirlar Heyat terzi RedakteKoloniyalar tebii elverisli yerlerde yerlesir En iri koloniyalarin on minlerle uzvu olur Onlar adeten buzun uzeri ile qarinlari ile hereket edirler Bunun ucun ayaqlarindan ve qanadlarindan istifade edirler Onlar bir yere toplanaraq dovr edirler Bu doruyelerin merkezinde temperatur hetta 35 C catir Halbuki kenarlarda tepmeratur 20 C olur Ilin iki ayini denizde olurlar Diger vaxtlarini ise nesil artirmaga serf edirler Mohtesem adina baxmayaraq insanlar koloniyaya yaxinlasarken ferdler bala ve yumurtalarini qoyaraq qacirlar 5 Coxalma Redakte Imperator pinqvinlerinin yumurtasi Imperator pinqvini oz balalari ile birlikde Imperator pinqvini coxalmaga may iyun aylari baslayirlar Bu zaman etrafda temoeratur 50 C kuleyin temperaturu ise 200 km s olur Yumurta qoyma materik sahilinde nadir hallarda ise materik daxilinde olur Onlar materikde ilin on ayini kecirirler Koloniyalar 10 000 ve ya 300 bas ola bilir May iyunun evvellerinde pinqvinler bir yumurta qoyur Yumurta 450 q agirlig ve 12h9 sm olcuye malik olurlar Yumurtada temperatur 31 4 C teskil edir 45 50 gun erkek ac yalavac yumurtani ayaqlari arasinda emele gelen sallaq derinin altinda gizledir Disiler ise denize qida dalinca gedir Quslar 1 m erazide 10 ferd toplasir Disiler bol qida ile geri qayidirlar Bu muddet erzinde ise erkekler cekilerinin 40 itirirler Yumurtadan cixan balalar ancaq valideynlerinin getirdiyi qidalarla qidalanirlar Onlarin uzmeye baslamasi ancaq yanvardan baslayir Tebii dusmenleri RedakteTebii halda Imperator pinqvini 25 il yasaya bilir Ancaq onlari vehsi tebietde coxlu sayda dusmenleri vardir Yetkin ferdlerin yegane dusmenleri Osa ve deniz bebiridir Firtinaquslar ise balalara ve yumurtalara tehluke torede bilir Ancaq quslar iri ferdlere tehluke deyil Istinadlar Redakte Byome R L Flint V E Pyatiyazychnyj slovar nazvanij zhivotnyh Pticy Latinskij russkij anglijskij nemeckij francuzskij Pod obshej redakciej akad V E Sokolova M Rus yaz RUSSO 1994 S 9 2030 ekz ISBN 5 200 00643 0 British Museum King penguin The Forsters King and Emperor Qapkina M Elm adina Ekspedisiya 2005 2 14 S 28 34 P T Fretwell and P N Trathan Global Ecology and Biogeography iyun 2009 Myaskov A Chudo v peryah Ekspediciya 2005 2 14 S 37 44 Menbe https az wikipedia org w index php title Imperator pinqvini amp oldid 5990719, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
