Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Ənənəvi karate — Okinava köklərinə malik, əsasən özünümüdafiə, fiziki-əxlaqi tərbiyə və budo fəlsəfəsinə söykənən karate təlim xəttinin ümumi adıdır. "Ənənəvi" termini bu praktikanın idmanlaşmış (ştatlaşdırılmış) yarış qaydalarından daha çox klassik təlim metodlarına, kata və bunkai (kata tətbiqləri) üzərindəki vurğuya və budo (yol və xarakter tərbiyəsi) prinsiplərinə yönəlmiş formasına işarə edir.
| Ənənəvi karate |
|---|
Tarixçə
Karatenin mahiyyəti Okinava adalarında formalaşmışdır. Okinava döyüş sənətləri (məsələn, "te", daha sonra "tode") Çin döyüş ənənələri ilə qarşılıqlı təsirdən keçərək müasir karatenin əsasını qoymuşdur.
XX əsrin əvvəllərində Okinavadan Yaponiyaya keçirilmiş təlimatlar, xüsusilə Anko Itosu və Gichin Funakoshi kimi ustaların fəaliyyəti sayəsində karate Yaponiya və daha sonra dünya üzrə yayıldı. Gichin Funakoshi xüsusi ilə Shotokan üslubunun formalaşmasında və karatenin "kara" (boş) mənasına yönəldilərək "karate-dō" (karate yolu) kimi təqdim olunmasında əsas rol oynamışdır.
20-ci əsrdə müxtəlif məkanlarda fərqli məktəblər və stillər (məsələn, Shotokan, Goju-ryu, Shito-ryu, Wado-ryu və b.) inkişaf etdi. "Ənənəvi karate" termininə məxsus təşkilatlar (məsələn, International Traditional Karate Federation — ITKF) bu formaları budo və klassik təlim prinsipləri çərçivəsində qorumağa çalışırlar.
Əsas prinsiplər və fəlsəfə
Ənənəvi karatenin fəlsəfəsi budodur: texnikanın texniki tərəfi ilə yanaşı, xarakterin tərbiyəsi, hörmət, intizam, səbir və özünə nəzarətə böyük önəm verilir. Məqsəd yalnız döyüş qabiliyyətinin yüksəldilməsi deyil, həm də insanın kamilləşməsi («karate-dō» — karate yolu)dır.
Təlim komponentləri
Ənənəvi karatedə təlim əsasən üç sütun üzərində qurulur:
- Kihon — əsas texnikaların (vurğu, blok, duruş, vuruş mexanikası) təkrarı və inkişafı.
- Kata — əvvəlcədən təyin olunmuş formalı hərəkətlər zənciri; hər bir kata müəyyən texnikalar, ritm və tətbiqlər toplusudur. Kata həm texniki, həm də estetik və fəlsəfi məna daşıyır; bunkai (praktiki tətbiq) vasitəsilə real döyüşdə işlədilir.
- Kumite — döyüş məşqləri; ənənəvi və idman kumite formaları mövcuddur. Ənənəvi kumite adətən kontrollu xarakter daşıyır, bəzi məktəblərdə isə sərt təcrübə tətbiq olunur.
Kata və bunkai
Kata, təlimdə həm texniki yaddaş, həm də taktiki tətbiq vasitəsidir. "Bunkai" kata daxilindəki hər bir hərəkətin praktiki (özünümüdafiə) mənasını çıxarmaq və tətbiq etmək metodudur. Ənənəvi məktəblərdə bunkai öyrənilməsi kata tədrisinin ayrılmaz hissəsidir.
Səviyyələndirmə
Ənənəvi karatedə adətən rəngli kəmərlər (kyu sistemləri) ilə başlanğıc mərhələlər, qara kəmərlə (dan dərəcələri) isə ustalıq səviyyələri ifadə olunur. Hər məktəb öz standartlarını müəyyən edə bilər; amma imtahan, texniki və etik tələblər ümumidir.
Məşhur üslublar
Ənənəvi karate bir neçə məşhur üslubu əhatə edir:
- Şotokan — Gichin Funakoshinin qurduğu, ən geniş yayılmış məktəblərdən biri
- Şito-ryu — Kenwa Mabuni tərəfindən yaradılmış üslub
- Qocyu-ryu — Chojun Miyagi tərəfindən yaradılmış, "sərt və yumşaq" prinsiplərinə əsaslanan üslub
- Vado-ryu — Hironori Otsuka tərəfindən qurulmuş üslub
- Fudokan — 1980-ci illərdə İliya Jorga tərəfindən yaradılmış, ənənəvi yanaşmanı qoruyan üslub
Təşkilatlar
Ənənəvi və idman karatesi
İdman karate (məsələn, WKF tərəfindən tənzimlənən) yarışlara və reqlamentli kumite/kata performansına yönəlikdir; bu, qaydalar, qoruyucu avadanlıq və ballama sistemi ilə tənzimlənir. Ənənəvi karate isə daha çox klassik tədris, kata-bunkai və budo dəyərlərinə əhəmiyyət verir.
İstinadlar
- "Tradition - ITKF". International Traditional Karate Federation. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2025.
- "Karate – Wikipedia". Wikipedia. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2025.
- "Gichin Funakoshi – Wikipedia". Wikipedia. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2025.
- "International Traditional Karate Federation – Wikipedia". Wikipedia. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2025.
- "Understanding Kata And Its Relationship To Bunkai". GKR Karate. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2025.
- "What is "Traditional Karate," Really?". AZ Practical Karate. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2025.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Enenevi karate Okinava koklerine malik esasen ozunumudafie fiziki exlaqi terbiye ve budo felsefesine soykenen karate telim xettinin umumi adidir Enenevi termini bu praktikanin idmanlasmis statlasdirilmis yaris qaydalarindan daha cox klassik telim metodlarina kata ve bunkai kata tetbiqleri uzerindeki vurguya ve budo yol ve xarakter terbiyesi prinsiplerine yonelmis formasina isare edir Enenevi karateTarixceKaratenin mahiyyeti Okinava adalarinda formalasmisdir Okinava doyus senetleri meselen te daha sonra tode Cin doyus eneneleri ile qarsiliqli tesirden kecerek muasir karatenin esasini qoymusdur XX esrin evvellerinde Okinavadan Yaponiyaya kecirilmis telimatlar xususile Anko Itosu ve Gichin Funakoshi kimi ustalarin fealiyyeti sayesinde karate Yaponiya ve daha sonra dunya uzre yayildi Gichin Funakoshi xususi ile Shotokan uslubunun formalasmasinda ve karatenin kara bos menasina yoneldilerek karate dō karate yolu kimi teqdim olunmasinda esas rol oynamisdir 20 ci esrde muxtelif mekanlarda ferqli mektebler ve stiller meselen Shotokan Goju ryu Shito ryu Wado ryu ve b inkisaf etdi Enenevi karate terminine mexsus teskilatlar meselen International Traditional Karate Federation ITKF bu formalari budo ve klassik telim prinsipleri cercivesinde qorumaga calisirlar Esas prinsipler ve felsefeEnenevi karatenin felsefesi budodur texnikanin texniki terefi ile yanasi xarakterin terbiyesi hormet intizam sebir ve ozune nezarete boyuk onem verilir Meqsed yalniz doyus qabiliyyetinin yukseldilmesi deyil hem de insanin kamillesmesi karate dō karate yolu dir Telim komponentleriEnenevi karatede telim esasen uc sutun uzerinde qurulur Kihon esas texnikalarin vurgu blok durus vurus mexanikasi tekrari ve inkisafi Kata evvelceden teyin olunmus formali hereketler zenciri her bir kata mueyyen texnikalar ritm ve tetbiqler toplusudur Kata hem texniki hem de estetik ve felsefi mena dasiyir bunkai praktiki tetbiq vasitesile real doyusde isledilir Kumite doyus mesqleri enenevi ve idman kumite formalari movcuddur Enenevi kumite adeten kontrollu xarakter dasiyir bezi mekteblerde ise sert tecrube tetbiq olunur Kata ve bunkaiKata telimde hem texniki yaddas hem de taktiki tetbiq vasitesidir Bunkai kata daxilindeki her bir hereketin praktiki ozunumudafie menasini cixarmaq ve tetbiq etmek metodudur Enenevi mekteblerde bunkai oyrenilmesi kata tedrisinin ayrilmaz hissesidir SeviyyelendirmeEnenevi karatede adeten rengli kemerler kyu sistemleri ile baslangic merheleler qara kemerle dan dereceleri ise ustaliq seviyyeleri ifade olunur Her mekteb oz standartlarini mueyyen ede biler amma imtahan texniki ve etik telebler umumidir Meshur uslublarEnenevi karate bir nece meshur uslubu ehate edir Sotokan Gichin Funakoshinin qurdugu en genis yayilmis mekteblerden biri Sito ryu Kenwa Mabuni terefinden yaradilmis uslub Qocyu ryu Chojun Miyagi terefinden yaradilmis sert ve yumsaq prinsiplerine esaslanan uslub Vado ryu Hironori Otsuka terefinden qurulmus uslub Fudokan 1980 ci illerde Iliya Jorga terefinden yaradilmis enenevi yanasmani qoruyan uslubTeskilatlarWorld Fudokan Federation WFF 1 World Traditional Karate Union WTKU 2 International Traditional Karate Federation ITKF 3 World Traditional Karate do Federation WTKF 4 Enenevi ve idman karatesiIdman karate meselen WKF terefinden tenzimlenen yarislara ve reqlamentli kumite kata performansina yonelikdir bu qaydalar qoruyucu avadanliq ve ballama sistemi ile tenzimlenir Enenevi karate ise daha cox klassik tedris kata bunkai ve budo deyerlerine ehemiyyet verir Istinadlar Tradition ITKF International Traditional Karate Federation Istifade tarixi 2 sentyabr 2025 Karate Wikipedia Wikipedia Istifade tarixi 2 sentyabr 2025 Gichin Funakoshi Wikipedia Wikipedia Istifade tarixi 2 sentyabr 2025 International Traditional Karate Federation Wikipedia Wikipedia Istifade tarixi 2 sentyabr 2025 Understanding Kata And Its Relationship To Bunkai GKR Karate Istifade tarixi 2 sentyabr 2025 What is Traditional Karate Really AZ Practical Karate Istifade tarixi 2 sentyabr 2025