Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Əhməd şah (Abdali) Dürrani (d. 1722, Multan, Pəncab - ö. 1773, , Əfqanıstan) — Dürranilər sülaləsinin ilk şahı.
| Əhməd xan Abdali | |
|---|---|
| puşt. احمد شاه دراني | |
 | |
| 1 oktyabr 1747 – 16 oktyabr 1772 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1722 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 16 oktyabr 1772 |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | monarx, şair |
| Ailəsi | Dürranilər sülaləsi |
| Dini | islam, sünni islam |
| Hərbi xidmət | |
| Mənsubiyyəti | general |
| Rütbəsi | general |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Sadozay soyundan, Abdali elinin rəisi Məhəmmədzaman xanın oğludur. 1737-ci ildə dustaq edilərək İrana, Nadir şah Qırxlı-Avşarın yanına göndərildi. Qısa müddətdə şahın güvənini qazanaraq 1745-ci ildə Mazandaran valisi oldu.
1747-ci ildə Əhməd şah, Avşar hökmdarı Nadir şahın öldürülməsindən sonra soydaşlarından, (Puştunlardan) təşkil olunan yerli güclərə dayanaraq Əfqanıstana yürüdü. Qəndəhara gedərək liderliyindəki Barakzayi, liderliyindəki Bamizayi və liderliyindəki Popalzayi kimi bütün Puştun qəbilələrini toplayaraq, olaraq bilinən Böyük Məclisi təşkil etdi və Əfqanıstan şahı seçildi. Ayrıca Dürr-i Dürran (İnciler İncisi) unvanını aldı.
Kabil və dolaylarını ele keçirdikdən sonra 1747-1769-cu illər arasında Hindistana doqquz səfər etdi. Lahoru və Multanı işgal etdi. Xorasana doğru irəliləyərək 1750-ci ildə Herat və Məşhədi aldı. 1757-ci ildə Dehli səfərinə çıxdıysa da, ordusunda vəba baş göstərincə geri döndü. 1758-ci ildə Pəncaba ard-arda səfərlər təşkil edərək bir hind ordusunu məğlub etdi. üsyanını yatırdı, amma Pəncabı idarəsi altına ala bilmədi. 1760-cı ilin əvvəlində, (Ceyhun) Hind okeanına qədər uzanan geniş bir bölgəni əlinə keşirmişdi.
1761-ci ildə burda qarşı mütləq bir zəfər qazandı. 1764-cü ildə Hindistana böyük bir səfər daha təşkil edərek bu torpaqları yağmaladı. Son illərini Toba təpələrindəki keçirdi.
Əhməd şah, buyruq tanımaz, əmr dinləməz tayfaları tək bir siyasi idarə altında toplamağı bacararaq bugünkü Əfqanıstanın qurucusu olmuşdur. Öləndən sonra imperatorluğu, Ceyhundan Hindistana, Tibetdən Xorasana qədər uzanırdı, amma sağlam bir təmələ əsaslanırdı. Dövlət idarəsində, öz seçdiyi tayfa başçılarından ibarət doqquz nəfərlik bir məşvərət şyrası vardı.
İstinadlar
- . 2014-10-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-06.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ehmed sah Abdali Durrani d 1722 Multan Pencab o 1773 Efqanistan Durraniler sulalesinin ilk sahi Ehmed xan Abdalipust احمد شاه درانيimperator1 oktyabr 1747 16 oktyabr 1772Sexsi melumatlarDogum tarixi 1722Dogum yeri HeratVefat tarixi 16 oktyabr 1772 1772 10 16 Vefat yeri Qendehar Qendehar vilayeti Durraniler ImperiyasiDefn yeri QendeharFealiyyeti monarx sairAilesi Durraniler sulalesiDini islam sunni islamHerbi xidmetMensubiyyeti generalRutbesi general Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSadozay soyundan Abdali elinin reisi Mehemmedzaman xanin ogludur 1737 ci ilde dustaq edilerek Irana Nadir sah Qirxli Avsarin yanina gonderildi Qisa muddetde sahin guvenini qazanaraq 1745 ci ilde Mazandaran valisi oldu 1747 ci ilde Ehmed sah Avsar hokmdari Nadir sahin oldurulmesinden sonra soydaslarindan Pustunlardan teskil olunan yerli guclere dayanaraq Efqanistana yurudu Qendehara gederek liderliyindeki Barakzayi liderliyindeki Bamizayi ve liderliyindeki Popalzayi kimi butun Pustun qebilelerini toplayaraq olaraq bilinen Boyuk Meclisi teskil etdi ve Efqanistan sahi secildi Ayrica Durr i Durran Inciler Incisi unvanini aldi Kabil ve dolaylarini ele kecirdikden sonra 1747 1769 cu iller arasinda Hindistana doqquz sefer etdi Lahoru ve Multani isgal etdi Xorasana dogru irelileyerek 1750 ci ilde Herat ve Meshedi aldi 1757 ci ilde Dehli seferine cixdiysa da ordusunda veba bas gosterince geri dondu 1758 ci ilde Pencaba ard arda seferler teskil ederek bir hind ordusunu meglub etdi usyanini yatirdi amma Pencabi idaresi altina ala bilmedi 1760 ci ilin evvelinde Ceyhun Hind okeanina qeder uzanan genis bir bolgeni eline kesirmisdi 1761 ci ilde burda qarsi mutleq bir zefer qazandi 1764 cu ilde Hindistana boyuk bir sefer daha teskil ederek bu torpaqlari yagmaladi Son illerini Toba tepelerindeki kecirdi Ehmed sah buyruq tanimaz emr dinlemez tayfalari tek bir siyasi idare altinda toplamagi bacararaq bugunku Efqanistanin qurucusu olmusdur Olenden sonra imperatorlugu Ceyhundan Hindistana Tibetden Xorasana qeder uzanirdi amma saglam bir temele esaslanirdi Dovlet idaresinde oz secdiyi tayfa bascilarindan ibaret doqquz neferlik bir mesveret syrasi vardi Istinadlar 2014 10 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 01 06 Hemcinin baxNadir sah Qirxli Avsar Durraniler sulalesi Durraniler ImperiyasiXarici kecidler