fbpx
Wikipedia

Əhdnamə

Əhdnamə — ərəb-fars sözü olub, "şərtləşmə", "sözləşmə" mənasında işlənir.

Haqqqında

Orta әsrlәr müsәlman Şәrqindә hökmdarın göstәrişi ilә tәrtib olunan, hәr hansı xarici dövlәt, zümrә, yaxud ayrıca şәxsin hüququnu tәsdiqlәyәn sәnәd. Xilafәt dövründә əhdnamələrin mәzmunu müxtәlif vәzifәlәrә tәyinat, yazılı әmr vә tәlimatlar, ayrı-ayrı şәxslәrә vә ya qruplara verilәn hüquq vә imtiyazlardan, xarici dövlәtlәrlә razılaşmalardan ibarәt idi . İslam tarixindә ilk tәyinat mәzmunlu əhdnamə Əbu Bәkrin Ömәr ibn Xәttabı özündәn sonra xәlifә tәyin etmәsi barәdә Osman ibn Əffana yazdırdığı əhdnamədir. Əmr vә tәlimat xarakterli ilk əhdnaməlәrdәn biri kimi Mәhәmmәd peyğәmbәrin Yәmәn valisinә göndәrdiyi əhdnaməni göstәrmәk olar. Xilafәt tәrkibindә yaşayan әhli-kitab üçün əhdnaməlәr peyğәmbәrin dövründә 630 ildәn sonra verilmәyә başlanmışdır. Raşidi xәlifәlәr dövründә Suriya, Fәlәstin, Misir, Azәrbaycan, İran vә s. ölkәlәrin әhalisi üçün çoxlu əhdnaməlәr imzalanmışdır .

İlk müsəlman fatehlərinin fəth etdikləri şəhərlərin əhalisi ilə bağladıqları sülh müqaviləsi islamın burada yayılması üçün dayaq nöqtəsi olmuşdur. Əhdnamə adlandırılan barış sazişlərindən biri Xəlifə Ömərin sərkərdəsi olmuş Hüzeyfə ibn əl-Yəman ilə Ərdəbil əhalisi arasında bağlanmışdı .

Həzrət Ömərin Qüds şəhərini təslim alarkən orada yaşayan yəhudixristianlara verdiyi əhdnamə, indiyə kimi bu qədim şəhərin məbədlərindən birinin giriş divarından asılıb. Eyni ilə Sultan Fateh Mehmetin İstanbulu fəth etdikdən sonra oradakı rum patriarxına verdiyi əhdnamə müasir dövrümüzədək qorunub saxlanılır.

Həzrət Əli (ə)Malik Əştəri Misirə vali təyin etdiyi zaman yazdığı əhdnamədə ona ölkə əhalisi ilə yaxşı şəkildə davranmağı tapşırır, qeyri-müsəlman əhalisi ilə də ədalətlə rəftar etməyi tövsiyə edirdi. Əhdnamədə yazılmışdı: "Ey Malik, həqiqətən, onlar iki dəstədirlər; ya səninlə din qardaşları, ya da xilqətdə səninlə bərabər olub sənin kimi insandırlar”.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. Bakı: NPB. 2019. səh. 600.
  2. Əliyeva N. (2011). "Xəlifələrin Azərbaycanda islam siyasəti". Bakı Dövlət Universiteti İlahiyyat fakültəsinin elmi məcmuəsi. № 15 ● Aprel. Bakı. səh. 85-92.
  Bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyaya kömək edə bilərsiniz.
Əgər mümkündürsə, daha dəqiq bir şablondan istifadə edin.
Bu məqalə sonuncu dəfə 3 ay əvvəl Araz Yaquboglu tərəfindən redaktə olunub. (Yenilə)

əhdnamə, ərəb, fars, sözü, olub, şərtləşmə, sözləşmə, mənasında, işlənir, haqqqında, redaktəorta, әsrlәr, müsәlman, şәrqindә, hökmdarın, göstәrişi, ilә, tәrtib, olunan, hәr, hansı, xarici, dövlәt, zümrә, yaxud, ayrıca, şәxsin, hüququnu, tәsdiqlәyәn, sәnәd, xil. Ehdname ereb fars sozu olub sertlesme sozlesme menasinda islenir Haqqqinda RedakteOrta әsrlәr musәlman Sәrqindә hokmdarin gostәrisi ilә tәrtib olunan hәr hansi xarici dovlәt zumrә yaxud ayrica sәxsin huququnu tәsdiqlәyәn sәnәd Xilafәt dovrundә ehdnamelerin mәzmunu muxtәlif vәzifәlәrә tәyinat yazili әmr vә tәlimatlar ayri ayri sәxslәrә vә ya qruplara verilәn huquq vә imtiyazlardan xarici dovlәtlәrlә razilasmalardan ibarәt idi 1 Islam tarixindә ilk tәyinat mәzmunlu ehdname Ebu Bәkrin Omәr ibn Xәttabi ozundәn sonra xәlifә tәyin etmәsi barәdә Osman ibn Effana yazdirdigi ehdnamedir Emr vә tәlimat xarakterli ilk ehdnamelәrdәn biri kimi Mәhәmmәd peygәmbәrin Yәmәn valisinә gondәrdiyi ehdnameni gostәrmәk olar Xilafәt tәrkibindә yasayan әhli kitab ucun ehdnamelәr peygәmbәrin dovrundә 630 ildәn sonra verilmәyә baslanmisdir Rasidi xәlifәlәr dovrundә Suriya Fәlәstin Misir Azәrbaycan Iran vә s olkәlәrin әhalisi ucun coxlu ehdnamelәr imzalanmisdir 1 Ilk muselman fatehlerinin feth etdikleri seherlerin ehalisi ile bagladiqlari sulh muqavilesi islamin burada yayilmasi ucun dayaq noqtesi olmusdur Ehdname adlandirilan baris sazislerinden biri Xelife Omerin serkerdesi olmus Huzeyfe ibn el Yeman ile Erdebil ehalisi arasinda baglanmisdi 2 Hezret Omerin Quds seherini teslim alarken orada yasayan yehudi ve xristianlara verdiyi ehdname indiye kimi bu qedim seherin mebedlerinden birinin giris divarindan asilib Eyni ile Sultan Fateh Mehmetin Istanbulu feth etdikden sonra oradaki rum patriarxina verdiyi ehdname muasir dovrumuzedek qorunub saxlanilir Hezret Eli e Malik Esteri Misire vali teyin etdiyi zaman yazdigi ehdnamede ona olke ehalisi ile yaxsi sekilde davranmagi tapsirir qeyri muselman ehalisi ile de edaletle reftar etmeyi tovsiye edirdi Ehdnamede yazilmisdi Ey Malik heqiqeten onlar iki destedirler ya seninle din qardaslari ya da xilqetde seninle beraber olub senin kimi insandirlar Hemcinin bax RedakteMuqavileIstinadlar Redakte 1 2 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Baki NPB 2019 seh 600 Eliyeva N 2011 Xelifelerin Azerbaycanda islam siyaseti Baki Dovlet Universiteti Ilahiyyat fakultesinin elmi mecmuesi 15 Aprel Baki seh 85 92 Bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyaya komek ede bilersiniz Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Bu meqale sonuncu defe 3 ay evvel Araz Yaquboglu terefinden redakte olunub Yenile Menbe https az wikipedia org w index php title Ehdname amp oldid 5895761, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.