fbpx
Wikipedia

Əbu Müslim məscidləri

Avqust 12, 2021

Əbu Müslim məscidi və ya Əbu Müslüm məscidi — Azərbaycanın Quba rayonunun Xınalıq, Qrız və Cek kəndlərində üç eyniadlı məscid.

Əbu Müslim məscidləri
Qrız kəndindəki "Əbu Müslim" məscidinin qalıqları
41°12′47″ şm. e. 48°14′56″ ş. u.
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Yerləşir Xınalıq kəndi
Qrız kəndi
Cek kəndi
Tikilmə tarixi XVIII əsr
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Xınalıq kəndindəki məscid

 
Xınalıqdakı Əbu Müslim məscidi, 2016-cı il

Quba rayonunun Xınalıq kəndində yerləşən bu məscid, deyilənlərə görə, Abbasi Xilafətinin banisi Abbasın məşhur sərkərdəsi Əbu Müslim əl-Xorasani tərəfindən təxminən VIII əsrdə tikdirilib. Ehtimal olunur ki, həmin sərkərdə o vaxtlar Azərbaycanın hakimi olmuşdur. Məscid keçmiş SSRİ dövründə anbar kimi istifadə edilsə də, hazırda yerli əhali tərəfindən əvvəlki kimi məscid halına gətirilmişdir. Bu məsciddə hazırda kənd camaatı cümə namazlarını qılır. Xınalıqdakı Əbu Müslüm məscidinin ağac sütunları oyma üsulu ilə müxtəlif formalı nəbati motivlər və göl təsvirləri ilə bəzədilmişdir.

Məscidin girişində, sağ tərəfdə 2 metr yüksəklikdə yerləşən 2 müxtəlif daş üzərində "runa" yazıları həkk olunub. Yazıların təqribən 3-8-ci əsrlər arasında yazıldığını ehtimal etmək olar. Yazıların tam olaraq tərcümə olunmasa da, təxmini mənası Günəşin doğması və yeni tarixin başlanması mənasını daşıyır.

Qrız kəndindəki məscid

Eyni adlı məsciddən Qrız kəndində də mövcuddur. Lakin ciddi dağıntılara məruz qalması səbəbindən Qrız kəndindəki məscid hal-hazırda istifadə olunmur.

Cek kəndindəki məscid

 
Şıxəli Muradov 1988-ci ildə Cek kəndindəki məscidi bərpa etmişdir.

Bu yerlərin İslam dininə möhkəm bağlılığından soraq verən Əbu Müslim məscidinin inşa olunma dövrü, çox güman ki, VIII əsrdə Şirvanı və Dağıstanı işğal edərək İslamı yayan xəlifə Validin qardaşı Əbu Müslimin hakimiyyəti illərinə və yaxud bir qədər ondan sonraya təsadüf edir.

Sovet hakimiyyəti illərində dağıdılaraq daşından məktəb binası, ağaclarından isə taxıl anbarı tikilən məscid, 1988-ci ildə kənd ağsaqqallarından biri Şıxəli Muradovun təşəbbüsü və kənd sakinlərinin köməkliyi ilə qismən bərpa edilmişdir. Lakin maddi çətinliklər üzündən Əbu Müslim məscidinin inşası hələ ki, lazımı səviyyədə tamamlanmamışdır. Onun ətrafında geniş elmi-arxeoloji və memarlıq tədqiqatlarının aparılması çox vacibdir.


Texniki göstəriciləri

Kəndin adı Məscidin sahəsi Məscidin tutumu
Xınalıq 340 m2 340 nəfər
Cek 16 m2 16 nəfər
Qrız ? m2 ? nəfər

Mənbə

Tərxan Paşazadə. Əbu Müslim məscidi. "Cəmiyyət və Din" qəzeti. 8-14 avqust 2013, № 29 (215). səh. 9, 15.  (azərb.)

İstinadlar

  1. Tərxan Paşazadə, "Azərbaycanın milli etnik nümayəndələri – ceklilər", "Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Xəbərləri", № 1, Bakı, "Müəllim", 2009 s.37
  2. "Xınalıq" məqaləsi, Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, X cild, Bakı, 1987, səh. 89
  3. . 2011-08-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-03-29.
  4. Əlhəddin Cekli və Tərxan Paşazadə, "Biz CAN deyirik! Yəni Ceklilər Azərbaycan Naminə!", "Kamal" jurnalı, № 3 (7), iyun 2010, səhifə 44-48.
  5. Quba rayonu, "Əbu Müslim" məscidi.  (azərb.)

Xarici keçidlər

  Vikianbarda Əbu Müslim məscidləri ilə əlaqəli mediafayllar var.

Avqust 12, 2021
əbu, müslim, məscidləri, əbu, müslim, məscidi, əbu, müslüm, məscidi, azərbaycanın, quba, rayonunun, xınalıq, qrız, kəndlərində, üç, eyniadlı, məscid, qrız, kəndindəki, əbu, müslim, məscidinin, qalıqları41, ölkə, azərbaycan, azərbaycanyerləşir, xınalıq, kəndiqr. Ebu Muslim mescidi ve ya Ebu Muslum mescidi Azerbaycanin Quba rayonunun Xinaliq Qriz ve Cek kendlerinde uc eyniadli mescid 1 Ebu Muslim mescidleriQriz kendindeki Ebu Muslim mescidinin qaliqlari41 12 47 sm e 48 14 56 s u Olke Azerbaycan AzerbaycanYerlesir Xinaliq kendiQriz kendiCek kendiTikilme tarixi XVIII esr Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Xinaliq kendindeki mescid 2 Qriz kendindeki mescid 3 Cek kendindeki mescid 4 Texniki gostericileri 5 Menbe 6 Istinadlar 7 Xarici kecidlerXinaliq kendindeki mescid Redakte Xinaliqdaki Ebu Muslim mescidi 2016 ci il Quba rayonunun Xinaliq kendinde yerlesen bu mescid deyilenlere gore Abbasi Xilafetinin banisi Abbasin meshur serkerdesi Ebu Muslim el Xorasani terefinden texminen VIII esrde tikdirilib Ehtimal olunur ki hemin serkerde o vaxtlar Azerbaycanin hakimi olmusdur Mescid kecmis SSRI dovrunde anbar kimi istifade edilse de hazirda yerli ehali terefinden evvelki kimi mescid halina getirilmisdir Bu mescidde hazirda kend camaati cume namazlarini qilir Xinaliqdaki Ebu Muslum mescidinin agac sutunlari oyma usulu ile muxtelif formali nebati motivler ve gol tesvirleri ile bezedilmisdir 2 Mescidin girisinde sag terefde 2 metr yukseklikde yerlesen 2 muxtelif das uzerinde runa yazilari hekk olunub Yazilarin teqriben 3 8 ci esrler arasinda yazildigini ehtimal etmek olar Yazilarin tam olaraq tercume olunmasa da texmini menasi Gunesin dogmasi ve yeni tarixin baslanmasi menasini dasiyir 3 Qriz kendindeki mescid RedakteEyni adli mescidden Qriz kendinde de movcuddur Lakin ciddi dagintilara meruz qalmasi sebebinden Qriz kendindeki mescid hal hazirda istifade olunmur Cek kendindeki mescid Redakte Sixeli Muradov 1988 ci ilde Cek kendindeki mescidi berpa etmisdir Bu yerlerin Islam dinine mohkem bagliligindan soraq veren Ebu Muslim mescidinin insa olunma dovru cox guman ki VIII esrde Sirvani ve Dagistani isgal ederek Islami yayan xelife Validin qardasi Ebu Muslimin hakimiyyeti illerine ve yaxud bir qeder ondan sonraya tesaduf edir Sovet hakimiyyeti illerinde dagidilaraq dasindan mekteb binasi agaclarindan ise taxil anbari tikilen mescid 1988 ci ilde kend agsaqqallarindan biri Sixeli Muradovun tesebbusu ve kend sakinlerinin komekliyi ile qismen berpa edilmisdir Lakin maddi cetinlikler uzunden Ebu Muslim mescidinin insasi hele ki lazimi seviyyede tamamlanmamisdir Onun etrafinda genis elmi arxeoloji ve memarliq tedqiqatlarinin aparilmasi cox vacibdir 4 5 Texniki gostericileri RedakteKendin adi Mescidin sahesi Mescidin tutumuXinaliq 340 m2 340 neferCek 16 m2 16 neferQriz m2 neferMenbe RedakteTerxan Pasazade Ebu Muslim mescidi Cemiyyet ve Din qezeti 8 14 avqust 2013 29 215 seh 9 15 azerb Istinadlar Redakte Terxan Pasazade Azerbaycanin milli etnik numayendeleri cekliler Azerbaycan Muellimler Institutunun Xeberleri 1 Baki Muellim 2009 s 37 Xinaliq meqalesi Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi X cild Baki 1987 seh 89 Fuad Huseynzade Nuhdan qalan dilin dasiyicilari Paritet qezeti 26 noyabr 2010 2011 08 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 03 29 Elheddin Cekli ve Terxan Pasazade Biz CAN deyirik Yeni Cekliler Azerbaycan Namine Kamal jurnali 3 7 iyun 2010 sehife 44 48 Quba rayonu Ebu Muslim mescidi azerb Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Ebu Muslim mescidleri ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Ebu Muslim mescidleri amp oldid 6042497, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.