Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Əbdülqasım Əzimi hərbçi, Qızılbaş Xalq Qoşunları Ordusunun generalı, Azərbaycan Demokrat Firqəsinin üzvü.
| Əbdülqasım Əzimi | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1909 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1947 (37–38 yaşında) |
| Vətəndaşlığı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Təltifləri | |
Haqqında
Əbdülqasım Əizim 1909-cu ildə Naxçıvandan Məşhəddə köçmüş ailədə anadan olub. İbtidadi və orta təhsilini Məşhəddə Firdovsi məktəbində alıb. Tehranda Hərbi Akademiyada təhsil alıb. Müxtəlif bölgələrdə xidmət edib və şah ordusunda polkovnik rütbəsinə qədər yüksəlib.1943-cü ildə Tudə Partiyasına üzv olub.
1945-ci il oktyabrın 27-də Əbdülrza Azər, Həsən Nəzəri, Mahmud Qazi Əsədullahi, Məhəmməd Ağayi, Seyid Yusif Murtəzavi və Tağı Musəvi ilə birlikdəTəbrizə gəlib.Azərbaycan Demokrat Partiyasına üzv olub.
1946-cı ilin mart ayında milli-demokratik hərəkatda iştirak etdiyi üçün və Milli Hökumətin qurulmasında göstərdiyi şücaətə görə ilə təltif olunub.
1946-cı il dekabrın 5-də Miyanə istiqamətində hücum edən şah qoşunları Qulam Yəhyanın rəhbərlik etdiyi fədailər tərəfindən dayandırıldı. Azərbaycanın müxtəlif ərazilərindən insanlar silahlanmaq və şah qoşununa qarşı mübarizə aparmaq üçün Milli Hökumətə müraciətlər edirdilər. Bundan sonra Mir Cəfər Pişəvərinin rəhbərliyi ilə Müdafiə Komitəsi quruldu. Komitənin ilk işi Təbrizdə hərbi vəziyyət elan edib, "Babək" adlı könüllü dəstələr qurmaq oldu. Könüllü dəstələrə ilk etapda 600 nəfər üzv oldu. Bundan sonra Mir Cəfər Pişəvəri yenidən hərbi dəstək üçün Sovet İttifaqına müraciət etdi. Lakin bu istəyi cavabsız qaldı.
1946-cı il dekabrın 11-də Azərbaycan Əyalət Əncüməni qan tökülməsinin qarşısını almaq məqsədilə Qızılbaş Xalq Qoşunlarının və fədai qüvvələrinin şah qoşunlarına qarşı müqavimət göstərməmələri və döyüş meydanlarını tərk etmələri haqda qərar verdi. Elə həmin gündən etibarən İran ordusu iri şəhərlərə girməzdən əvvəl bu şəhərlərdə ərbabların quldur dəstələri eləcə də mülki geyimli jandarmalar qırğınlar törətməyə başladılar. Bu dəstələr Tehran radiosu tərəfindən "İran vətənpərvərləri" adlandırılırdılar. Dəstələrin əsas məqsədi demokratların məhv edilməsi və şah qoşununun şəhərlərə girişini təmin etmək idi.Təbriz və Azərbaycanın digər şəhərləri talana və qırğınlara məruz qaldılar.Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi. 1946-cı il dekabrın 14-də ABŞ və Böyük Britaniya tərəfindən dəstəklənən İran ordusu Təbrizə daxil oldu. Bundan sonra da qırğınlar və talan davam etdi. Minlərlə insan həbs olundu, sürgün edildi. Baş verən qırğınlarda ADF üzvləri, fədailər eləcə də tanınan şairlərdən Əli Fitrət, Sədi Yüzbəndi, Cəfər Kaşif və Məhəmmədbağır Niknam qətlə yetirildilər.
Mənbə
İstinadlar
- İsmayılov, Güləddin. "General Əbdülqasım Əzimi". Azərbaycan Ruznaməsi (az.). İstifadə tarixi: 2025-08-11.
- Nəzəri, 1997. səh. 119
- Nəzəri, 1997. səh. 121
- Rəhmanifər, Məhəmməd. "Güney Azərbaycanda Milli Hökumətin süqutundan sonra nələr yaşandı?". Apa.az (az.). 2015-01-04. 2025-01-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-02-06.
- Həsənli, 2006. səh. 437
- Həsənli, 2006. səh. 438
- Rəhimli, Əkrəm. Güney Azərbaycan: tarixi, siyasi və kulturoloji müstəvidə. / S.C.Pişəvəri gənclik illərində (PDF) (az.). Bakı: Azərnəşr. 2010. 83. ISBN . 2022-07-08 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2025-02-06.
- Hasanli, 2006. səh. 366
- Atabaki, 2000. səh. 172
- Sultanlı, 2010. səh. 83
- Rəhimli, 2003. səh. 143
- Rəhimli, Əkrəm. Pişəvəri S.C. Məqalə və çıxışlarından seçmələr (Təbriz 1945-1946-cı illər) (az.). Bakı: Nurlar nəşriyyatı. 2016. 415. ISBN .
- Həsənli, 2006. səh. 441
- Rossow, 1956. səh. 30
- Rəhimli, 2003. səh. 149
- Hasanli, 2006. səh. 370
- Hasanli, 2006. səh. 373
- Balayev, 2018. səh. 36
- Duqlas, Vilyam. Strange lands and friendly people (ingilis). Nyu-York: Harper & Brothers Publishers. 1951. 45.
- Lenczowski, George. United States' Support for Iran's Independence and Integrity, 1945–1959 (ingilis). 401. Annals of the American Academy of Political and Social Science. 1972. 49. doi:10.1177/000271627240100106. ISSN 0002-7162.
- Həsənli, 2006. səh. 445
- Həsənli, 2006. səh. 448
- McEvoy, Joanne; O'Leary, Brendan. Power Sharing in Deeply Divided Places. Filadelfiya: University of Pennsylvania Press. 2013. 191. ISBN .
- Hasanli, 2006. səh. 375
- Rəhimli, 2003. səh. 155
- Balayev, 2018. səh. 137
- Əmirov, 2000. səh. 51
- Əliqızı, 2001. səh. 24
Ədəbiyyat
- Atabaki, Touraj. Azerbaijan: Ethnicity and the Struggle for Power in Iran (ingilis). London: I.B.Tauris. 2000. səh. 288. ISBN .
- Balayev, Xaqan. Azərbaycanın sosial-siyasi həyatında cənublu mühacirlərin iştirakı (1947-1991) (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2018. səh. 198. ISBN .
- Əliqızı, Almaz. Azadlıq və istiqlal poeziyası (PDF) (az.). Bakı: Bakı Dövlət Universiteti nəşriyyatı. 2001. səh. 160. ISBN . 2025-01-28 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2025-03-14.
- Əmirov, Sabir. Cənubi Azərbaycan milli-demokratik ədəbiyyatı (1941-1990) (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 2000. səh. 257. ISBN .
- Hasanli, Jamil. At the Dawn of the Cold War: The Soviet-American Crisis over Iranian Azerbaijan, 1941–1946 (az.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. 2006. səh. 416. ISBN .
- Həsənli, Cəmil. СССР-Иран: Азербайджанский кризис и начало холодной войны: 1941-1946 гг (PDF) (rus). Moskva: Герои Отечества. 2006. səh. 560. ISBN . 2024-12-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2025-02-13.
- Nəzəri, Həsən. Uğursuz təyinatlar (fars). Tehran. 1997. səh. 313.
- Rəhimli, Əkrəm. Güney Azərbaycan milli-demokratik hərəkat (1941-1946) (az.). Bakı: Meqa nəşriyyatı. 2003. səh. 207. 2024-12-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-26.
- Rossow, Robert. "The Battle of Azerbaijan, 1946". Middle East Journal (ingilis). X (1). 1956: 17–32. JSTOR 4322770. 4 February 2022 tarixində arxivləşdirilib.
- Sultanlı, Vaqif. Güney Azərbaycan tarixi siyasi və kulturoloji müstəvidə (məqalələr toplusu) (az.). Bakı: Azərnəşr. 2010. səh. 172.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 0 saniye evvel Receb Yaxsi muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Ebdulqasim Ezimi herbci Qizilbas Xalq Qosunlari Ordusunun generali Azerbaycan Demokrat Firqesinin uzvu Ebdulqasim EzimiSexsi melumatlarDogum tarixi 1909 1909 Dogum yeri Meshed Meshed sehristani Xorasan IranVefat tarixi 1947 1947 37 38 yasinda Vetendasligi Iran Azerbaycan Milli HokumetiHerbi fealiyyetiTeltifleriHaqqindaEbdulqasim Eizim 1909 cu ilde Naxcivandan Meshedde kocmus ailede anadan olub Ibtidadi ve orta tehsilini Meshedde Firdovsi mektebinde alib Tehranda Herbi Akademiyada tehsil alib Muxtelif bolgelerde xidmet edib ve sah ordusunda polkovnik rutbesine qeder yukselib 1943 cu ilde Tude Partiyasina uzv olub 1945 ci il oktyabrin 27 de Ebdulrza Azer Hesen Nezeri Mahmud Qazi Esedullahi Mehemmed Agayi Seyid Yusif Murtezavi ve Tagi Musevi ile birlikdeTebrize gelib Azerbaycan Demokrat Partiyasina uzv olub 1946 ci ilin mart ayinda milli demokratik herekatda istirak etdiyi ucun ve Milli Hokumetin qurulmasinda gosterdiyi sucaete gore 21 Azer medali ile teltif olunub 1946 ci il dekabrin 5 de Miyane istiqametinde hucum eden sah qosunlari Qulam Yehyanin rehberlik etdiyi fedailer terefinden dayandirildi Azerbaycanin muxtelif erazilerinden insanlar silahlanmaq ve sah qosununa qarsi mubarize aparmaq ucun Milli Hokumete muracietler edirdiler Bundan sonra Mir Cefer Piseverinin rehberliyi ile Mudafie Komitesi quruldu Komitenin ilk isi Tebrizde herbi veziyyet elan edib Babek adli konullu desteler qurmaq oldu Konullu destelere ilk etapda 600 nefer uzv oldu Bundan sonra Mir Cefer Piseveri yeniden herbi destek ucun Sovet Ittifaqina muraciet etdi Lakin bu isteyi cavabsiz qaldi 1946 ci il dekabrin 11 de Azerbaycan Eyalet Encumeni qan tokulmesinin qarsisini almaq meqsedile Qizilbas Xalq Qosunlarinin ve fedai quvvelerinin sah qosunlarina qarsi muqavimet gostermemeleri ve doyus meydanlarini terk etmeleri haqda qerar verdi Ele hemin gunden etibaren Iran ordusu iri seherlere girmezden evvel bu seherlerde erbablarin quldur desteleri elece de mulki geyimli jandarmalar qirginlar toretmeye basladilar Bu desteler Tehran radiosu terefinden Iran vetenperverleri adlandirilirdilar Destelerin esas meqsedi demokratlarin mehv edilmesi ve sah qosununun seherlere girisini temin etmek idi Tebriz ve Azerbaycanin diger seherleri talana ve qirginlara meruz qaldilar Azerbaycan Milli Hokumeti suqut etdi 1946 ci il dekabrin 14 de ABS ve Boyuk Britaniya terefinden desteklenen Iran ordusu Tebrize daxil oldu Bundan sonra da qirginlar ve talan davam etdi Minlerle insan hebs olundu surgun edildi Bas veren qirginlarda ADF uzvleri fedailer elece de taninan sairlerden Eli Fitret Sedi Yuzbendi Cefer Kasif ve Mehemmedbagir Niknam qetle yetirildiler MenbeIstinadlar Ismayilov Guleddin General Ebdulqasim Ezimi Azerbaycan Ruznamesi az Istifade tarixi 2025 08 11 Nezeri 1997 seh 119 Nezeri 1997 seh 121 Rehmanifer Mehemmed Guney Azerbaycanda Milli Hokumetin suqutundan sonra neler yasandi Apa az az 2015 01 04 2025 01 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2025 02 06 Hesenli 2006 seh 437 Hesenli 2006 seh 438 Rehimli Ekrem Guney Azerbaycan tarixi siyasi ve kulturoloji mustevide S C Piseveri genclik illerinde PDF az Baki Azernesr 2010 83 ISBN 9952310031 2022 07 08 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2025 02 06 Hasanli 2006 seh 366 Atabaki 2000 seh 172 Sultanli 2010 seh 83 Rehimli 2003 seh 143 Rehimli Ekrem Piseveri S C Meqale ve cixislarindan secmeler Tebriz 1945 1946 ci iller az Baki Nurlar nesriyyati 2016 415 ISBN 9789952504444 Hesenli 2006 seh 441 Rossow 1956 seh 30 Rehimli 2003 seh 149 Hasanli 2006 seh 370 Hasanli 2006 seh 373 Balayev 2018 seh 36 Duqlas Vilyam Strange lands and friendly people ingilis Nyu York Harper amp Brothers Publishers 1951 45 Lenczowski George United States Support for Iran s Independence and Integrity 1945 1959 ingilis 401 Annals of the American Academy of Political and Social Science 1972 49 doi 10 1177 000271627240100106 ISSN 0002 7162 Hesenli 2006 seh 445 Hesenli 2006 seh 448 McEvoy Joanne O Leary Brendan Power Sharing in Deeply Divided Places Filadelfiya University of Pennsylvania Press 2013 191 ISBN 9780812245011 Hasanli 2006 seh 375 Rehimli 2003 seh 155 Balayev 2018 seh 137 Emirov 2000 seh 51 Eliqizi 2001 seh 24 Edebiyyat Atabaki Touraj Azerbaijan Ethnicity and the Struggle for Power in Iran ingilis London I B Tauris 2000 seh 288 ISBN 9781860645549 Balayev Xaqan Azerbaycanin sosial siyasi heyatinda cenublu muhacirlerin istiraki 1947 1991 az Baki Elm ve tehsil nesriyyati 2018 seh 198 ISBN 9789952370911 Eliqizi Almaz Azadliq ve istiqlal poeziyasi PDF az Baki Baki Dovlet Universiteti nesriyyati 2001 seh 160 ISBN 9789952817607 2025 01 28 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2025 03 14 Emirov Sabir Cenubi Azerbaycan milli demokratik edebiyyati 1941 1990 az Baki Elm nesriyyati 2000 seh 257 ISBN 5806612600 Hasanli Jamil At the Dawn of the Cold War The Soviet American Crisis over Iranian Azerbaijan 1941 1946 az Lanham Rowman amp Littlefield Publishers 2006 seh 416 ISBN 978 0742540552 Hesenli Cemil SSSR Iran Azerbajdzhanskij krizis i nachalo holodnoj vojny 1941 1946 gg PDF rus Moskva Geroi Otechestva 2006 seh 560 ISBN 5910170120 2024 12 21 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2025 02 13 Nezeri Hesen Ugursuz teyinatlar fars Tehran 1997 seh 313 Rehimli Ekrem Guney Azerbaycan milli demokratik herekat 1941 1946 az Baki Meqa nesriyyati 2003 seh 207 2024 12 17 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 12 26 Rossow Robert The Battle of Azerbaijan 1946 Middle East Journal ingilis X 1 1956 17 32 JSTOR 4322770 4 February 2022 tarixinde arxivlesdirilib Sultanli Vaqif Guney Azerbaycan tarixi siyasi ve kulturoloji mustevide meqaleler toplusu az Baki Azernesr 2010 seh 172