fbpx
Wikipedia

Şəkilçi

Şəkilçi — lüğəvi mənası olmayan, sözün ayrılıqda işlənə bilməyən və kökə qoşulduqdan sonra leksik və ya qrammatik məna yaradan hissəsidir. Azərbaycan dilində, bir qayda olaraq, əvvəl kök, sonra isə şəkilçi gəlir. Lakin bəzi şəkilçilər sözün kökündən əvvələ də qoşula bilir.Məsələn: comərd, nakişi

Şəkilçilər 2 cür olur: leksik şəkilçilər və qrammatik şəkilçilər

Leksik şəkilçilər

İkinci adı sözdüzəldici şəkilçilərdir. Azərbaycan dili qrammatikasında leksik şəkilçilər ∧ işarəsi ilə göstərilir.

Bu şəkilçilər sözlərin kökünə yaxud başlanğıc formasına qoşularaq yeni mənalı söz yaradır. Yeni yaranan sözlə kök arasında məna yaxınlığı olur.

Leksik şəkilçilər həm milli, həm də alınma ola bilər. Alınma leksik şəkilçilər, əsasən, isim, sifətzərflərin yaranmasında istifadə olunur.

Azərbaycan dilində leksik şəkilçilər əsasən sözün sonuna artırılır. Sözlərin önünə artırılan şəkilçilər alınma şəkilçilərdir. Məsələn, na- (nakişi), la- (laməkan), ba- (baməzə), bi- (binamus) və s. Söz önünə artırılan şəkilçilər əsasən inkarlıq, əks məna yaratmaq üçün istifadə olunur və əksər hallarda -sız mili şəkilçisi ilə əvəzlənə bilir.


Leksik şəkilçilər qrammatik şəkilçilərdən əvvəl işlənir. Ancaq bəzi leksik şəkilçilər var ki, qrammatik şəkilçidən sonra işlənə bilir: -kı, -sız, -gil, -dakı. Bu hal Azərbaycan dilinin iltisaqiliyini pozur. Həmçinin, leksik şəkilçilər ahəng qanununa uyğun olaraq, əsasən, iki və dörd cür yazılır. Lakin belə şəkilçilər sırasında bir cür yazılanları da var.

• -daş, -kar, -keş, -dar

• vətən-daş, tələb-kar, zəhmət-keş, anbar-dar

Qrammatik şəkilçilər

İkinci adı sözdəyişdirici şəkilçilərdir. Qrammatik şəkilçilər Azərbaycan dili qrammatikasında işarəsi ilə göstərilir. Ahəng qanununa uyğun olaraq həmişə iki və dörd cür yazılır.

Bu şəkilçilər sözün kökünə qoşularaq yalnız sözün formasını dəyişir, heç bir məna fərqliliyi yaratmır (yeni söz yaratmır). Qrammatik şəkilçilər söz birləşmələri və cümlələrdə sözlər arasında qrammatik əlaqə yaradır. Onlar əsasən lar lər şəkilçiləri ilə bilinir Qramatik şəkilçilər sözün leksik mənasını dəyişmir, Sözlər arasında əlaqə yaratmağa xidmət edir məsələn :Bakının küçələri

İstinadlar

  1. "Sözün tərkib hissələri" (azərb.). kayzen.az. İstifadə tarixi: 2021-05-03.
  2. "Leksik və qrammatik şəkilçilər" (azərb.). language.az. İstifadə tarixi: 2021-05-03.
  3. "Şəkilçilərin yazılışı" (PDF) (azərb.). unec.edu.az. İstifadə tarixi: 2021-05-03.

şəkilçi, lüğəvi, mənası, olmayan, sözün, ayrılıqda, işlənə, bilməyən, kökə, qoşulduqdan, sonra, leksik, qrammatik, məna, yaradan, hissəsidir, azərbaycan, dilində, qayda, olaraq, əvvəl, kök, sonra, isə, şəkilçi, gəlir, lakin, bəzi, şəkilçilər, sözün, kökündən, . Sekilci lugevi menasi olmayan sozun ayriliqda islene bilmeyen ve koke qosulduqdan sonra leksik ve ya qrammatik mena yaradan hissesidir Azerbaycan dilinde bir qayda olaraq evvel kok sonra ise sekilci gelir 1 Lakin bezi sekilciler sozun kokunden evvele de qosula bilir 1 Meselen comerd nakisiSekilciler 2 cur olur leksik sekilciler ve qrammatik sekilcilerLeksik sekilciler RedakteIkinci adi sozduzeldici sekilcilerdir Azerbaycan dili qrammatikasinda leksik sekilciler isaresi ile gosterilir 2 Bu sekilciler sozlerin kokune yaxud baslangic formasina qosularaq yeni menali soz yaradir Yeni yaranan sozle kok arasinda mena yaxinligi olur Leksik sekilciler hem milli hem de alinma ola biler Alinma leksik sekilciler esasen isim sifet ve zerflerin yaranmasinda istifade olunur Azerbaycan dilinde leksik sekilciler esasen sozun sonuna artirilir Sozlerin onune artirilan sekilciler alinma sekilcilerdir Meselen na nakisi la lamekan ba bameze bi binamus ve s Soz onune artirilan sekilciler esasen inkarliq eks mena yaratmaq ucun istifade olunur ve ekser hallarda siz mili sekilcisi ile evezlene bilir Leksik sekilciler qrammatik sekilcilerden evvel islenir Ancaq bezi leksik sekilciler var ki qrammatik sekilciden sonra islene bilir ki siz gil daki Bu hal Azerbaycan dilinin iltisaqiliyini pozur Hemcinin leksik sekilciler aheng qanununa uygun olaraq esasen iki ve dord cur yazilir 3 Lakin bele sekilciler sirasinda bir cur yazilanlari da var 3 das kar kes dar veten das teleb kar zehmet kes anbar darQrammatik sekilciler RedakteIkinci adi sozdeyisdirici sekilcilerdir Qrammatik sekilciler Azerbaycan dili qrammatikasinda isaresi ile gosterilir 2 Aheng qanununa uygun olaraq hemise iki ve dord cur yazilir 3 Bu sekilciler sozun kokune qosularaq yalniz sozun formasini deyisir hec bir mena ferqliliyi yaratmir yeni soz yaratmir Qrammatik sekilciler soz birlesmeleri ve cumlelerde sozler arasinda qrammatik elaqe yaradir Onlar esasen lar ler sekilcileri ile bilinir Qramatik sekilciler sozun leksik menasini deyismir Sozler arasinda elaqe yaratmaga xidmet edir meselen Bakinin kuceleriIstinadlar Redakte 1 2 Sozun terkib hisseleri azerb kayzen az Istifade tarixi 2021 05 03 1 2 Leksik ve qrammatik sekilciler azerb language az Istifade tarixi 2021 05 03 1 2 3 Sekilcilerin yazilisi PDF azerb unec edu az Istifade tarixi 2021 05 03 Menbe https az wikipedia org w index php title Sekilci amp oldid 5951160, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.