İşığın sınması iki şəffaf mühitin sərhədindən keçərkən işığın yayılma istiqamətinin dəyişməsi. Hələ Aristotelə məlum olduğuna baxmayaraq sınma qanununu Snellius müəyyən etmiş, riyazi ifadəsini isə Rene Dekart vermişdir.
İşıq şüası sıxlıqları müxtəlif olan iki şəffaf mühiti (məsələn, hava-su, hava-şüşə, şüşə-su və s.) ayıran səthə düşdükdə onun bir hissəsi səthdən qayıdır, digər hissəsi isə bu iki mühitin sərhədindən keçərək yayılma istiqamətini dəyişir.
• İşıq şüasının bir mühitdən digər mühitə keçərkən bu mühitlərin sərhədində öz istiqamətini dəyişməsi işığın sınması adlanır.
Burada, AO – düşən şüa, OB – sınan şüa, CD – düşmə nöqtəsindən (O nöqtəsi) iki mühiti ayıran səthə çəkilən perpendikulyar, α – düşmə bucağı, γ (qamma) – sınma bucağıdır. Suyun sıxlığı havanın sıxlığından böyük olduğundan işıq şüası havadan suya keçərkən öz istiqamətini dəyişir və CD perpendikulyarına yaxınlaşır.Əgər su daha böyük sıxlığa malik mühitlə, məsələn, şüşə ilə əvəz olunarsa, sınan şüa perpendikulyara daha çox yaxınlaşar.
İşıq şüası sıxlığı kiçik olan şəffaf mühitdən sıxlığı böyük olan şəffaf mühitə keçdikdə sınma bucağı düşmə bucağından kiçik olur.
Sıxlıqları müxtəlif olan iki şəffaf mühiti ayıran sərhədə perpendikulyar düşən işıq şüası ikinci mühitə sınmadan keçir.
Aparılan araşdırmadan işığın sınma hadisəsi üçün iki nəticə müəyyən etdiniz: birincisi, hava-su səthinə düşən şüa, sınan şüa və düşmə nöqtəsindən bu iki mühitin sərhədinə qaldırılan perpendikulyar müstəvi lövhə üzərində yerləşir; ikincisi, düşmə bucağını böyütdükdə sınma bucağı böyüyür, düşmə bucağını kiçiltdikdə isə sınma bucağı da kiçilir.Əgər transportirlə düşmə və sınma bucaqlarını ölçsək, məlum olar ki, bu bucaqların sinuslarının nisbəti sabit qalır: sinα/sinγ = n. Burada sabit kəmiyyət olan n – nisbi sındırma əmsalıdır. Beləliklə, işığın sınma qanunu iki müddəa ilə ifadə olunur: • Düşən şüa, sınan şüa və şüanın düşmə nöqtəsindən iki mühitin sərhədinə qaldırılan perpendikulyar bir müstəvi üzərində yerləşir.• Düşmə bucağı sinusunun sınma bucağı sinusuna olan nisbəti verilən iki mühit üçün sabit kəmiyyətdir.Qeyd edək ki, sındırma əmsalının qiyməti şüanın düşmə, yaxud sınma bucağından deyil, o, verilən iki mühitin xassəsindən asılıdır: n = n2/n1 Burada n1 və n2 uyğun olaraq birinci və ikinci mühitin sındırma əmsalıdır. • Mühitin vakuuma nəzərən sındırma əmsalı həmin mühitin mütləq sındırma əmsalı adlanır. Mütləq sındırma əmsalı işığın verilən mühitdəki sürətinin vakuumdakı sürətindən neçə dəfə kiçik olduğunu göstərir: n = c/v Beləliklə, iki mühit sərhədində işığın sınma qanununu ümumi şəkildə belə də yazmaq olar: sinα/sinγ = n2/n1 = v1/v2 İfadədən göründüyü kimi, mühitlərin sındırma əmsallarının nisbəti işığın bu mühitlərdə yayılma sürətlərinin tərs nisbətinə bərabərdir. Bu o deməkdir ki, işığın iki şəffaf mühitin sərhədində sınması onun müxtəlif mühitlərdə müxtəlif sürətlə yayılmasının nəticəsidir. İşığın yayılma sürətinin kiçik olduğu mühit sındırma əmsalı böyük, yaxud optik sıx mühit, işığın yayılma sürətinin böyük olduğu mühit isə sındırma əmsalı kiçik, yaxud optik seyrək mühit adlanır.
Fizika ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Etdiyiniz redaktələri mənbə və istinadlarla əsaslandırmağı unutmayın.
Vikianbardaİşığın sınması ilə əlaqəli mediafayllar var.
Avqust 13, 2021
işığın, sınması, şəffaf, mühitin, sərhədindən, keçərkən, işığın, yayılma, istiqamətinin, dəyişməsi, hələ, aristotelə, məlum, olduğuna, baxmayaraq, sınma, qanununu, snellius, müəyyən, etmiş, riyazi, ifadəsini, isə, rene, dekart, vermişdir, işıq, şüası, sıxlıqla. Isigin sinmasi iki seffaf muhitin serhedinden kecerken isigin yayilma istiqametinin deyismesi Hele Aristotele melum olduguna baxmayaraq sinma qanununu Snellius mueyyen etmis riyazi ifadesini ise Rene Dekart vermisdir Isiq suasi sixliqlari muxtelif olan iki seffaf muhiti meselen hava su hava suse suse su ve s ayiran sethe dusdukde onun bir hissesi sethden qayidir diger hissesi ise bu iki muhitin serhedinden kecerek yayilma istiqametini deyisir Isiq suasinin bir muhitden diger muhite kecerken bu muhitlerin serhedinde oz istiqametini deyismesi isigin sinmasi adlanir Burada AO dusen sua OB sinan sua CD dusme noqtesinden O noqtesi iki muhiti ayiran sethe cekilen perpendikulyar a dusme bucagi g qamma sinma bucagidir Suyun sixligi havanin sixligindan boyuk oldugundan isiq suasi havadan suya kecerken oz istiqametini deyisir ve CD perpendikulyarina yaxinlasir Eger su daha boyuk sixliga malik muhitle meselen suse ile evez olunarsa sinan sua perpendikulyara daha cox yaxinlasar Isiq suasi sixligi kicik olan seffaf muhitden sixligi boyuk olan seffaf muhite kecdikde sinma bucagi dusme bucagindan kicik olur Sixliqlari muxtelif olan iki seffaf muhiti ayiran serhede perpendikulyar dusen isiq suasi ikinci muhite sinmadan kecir Aparilan arasdirmadan isigin sinma hadisesi ucun iki netice mueyyen etdiniz birincisi hava su sethine dusen sua sinan sua ve dusme noqtesinden bu iki muhitin serhedine qaldirilan perpendikulyar mustevi lovhe uzerinde yerlesir ikincisi dusme bucagini boyutdukde sinma bucagi boyuyur dusme bucagini kiciltdikde ise sinma bucagi da kicilir Eger transportirle dusme ve sinma bucaqlarini olcsek melum olar ki bu bucaqlarin sinuslarinin nisbeti sabit qalir sina sing n Burada sabit kemiyyet olan n nisbi sindirma emsalidir Belelikle isigin sinma qanunu iki muddea ile ifade olunur Dusen sua sinan sua ve suanin dusme noqtesinden iki muhitin serhedine qaldirilan perpendikulyar bir mustevi uzerinde yerlesir Dusme bucagi sinusunun sinma bucagi sinusuna olan nisbeti verilen iki muhit ucun sabit kemiyyetdir Qeyd edek ki sindirma emsalinin qiymeti suanin dusme yaxud sinma bucagindan deyil o verilen iki muhitin xassesinden asilidir n n2 n1 Burada n1 ve n2 uygun olaraq birinci ve ikinci muhitin sindirma emsalidir Muhitin vakuuma nezeren sindirma emsali hemin muhitin mutleq sindirma emsali adlanir Mutleq sindirma emsali isigin verilen muhitdeki suretinin vakuumdaki suretinden nece defe kicik oldugunu gosterir n c v Belelikle iki muhit serhedinde isigin sinma qanununu umumi sekilde bele de yazmaq olar sina sing n2 n1 v1 v2 Ifadeden gorunduyu kimi muhitlerin sindirma emsallarinin nisbeti isigin bu muhitlerde yayilma suretlerinin ters nisbetine beraberdir Bu o demekdir ki isigin iki seffaf muhitin serhedinde sinmasi onun muxtelif muhitlerde muxtelif suretle yayilmasinin neticesidir Isigin yayilma suretinin kicik oldugu muhit sindirma emsali boyuk yaxud optik six muhit isigin yayilma suretinin boyuk oldugu muhit ise sindirma emsali kicik yaxud optik seyrek muhit adlanir Fizika ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Hemcinin bax RedakteIsigin tam daxili qayitmasi Vikianbarda Isigin sinmasi ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Isigin sinmasi amp oldid 5780236, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
