Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
| İran—Yaponiya münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
İran—Yaponiya münasibətləri — İran və Yaponiya arasında iki tərəfli diplomatik münasibətlər. 1929-cu ilin avqustunda rəsmi olaraq iki ölkə arasında diplomatik münasibətlər qurulmuşdur. Tarix boyu İkinci Dünya müharibəsi istisna olmaqla, münasibətlər dostluq, tərəfdaşlıq formatında davam etdirilmişdir.
Tarix
| ]İran və Yaponiyanın ən azı 7-ci əsrdən bəri birbaşa ticarət əlaqələri olduğu bilinir. Yapon alimlərinə görə, 1960-cı illərdə ilk dəfə kəşf olunan bir taxta parçasının araşdırmaları daha geniş əlaqələrə işarə edə bilər. İnfraqırmızı görüntüdə taxta üzərində (Yaponiyada kağızdan əvvəl ən çox yayılmış yazı səthi) əvvəllər oxunması mümkün olmayan, ölkədə yaşayan bir fars məmurunu göstərən işarələr aşkar edilmişdir. Koreyada olduğu kimi Yaponiyada da fars dilinin güclü bir mədəni təsiri var.
1878-ci ildə Yaponiyanın Rusiyadakı səfiri Enomoto Takeaki, Sankt-Peterburqdakı rəsmi görüş zamanı İran hökmdarı Nasirəddin şah Qacar tərəfindən qəbul edilir. Ancaq rəsmi diplomatik əlaqələr yalnız 1929-cu ildə qurulur. 1939-cu ildə dostluq müqaviləsi imzalanır. İran və Yaponiya arasında isti münasibətlər İkinci Dünya müharibəsi zamanı müttəfiqlərin iranı işğal etdiyi 1942-ci ilə qədər davam edir. Rəsmi diplomatik münasibətlər 1953-cü ildə San-Fransisko sülh müqaviləsinin imzalanmasından sonra bərpa edilir.
1974-cü ildə İran və Yaponiya vizasız rejimə dair bir müqavilə imzalayır, lakin İran inqilabından sonra iranlıların Yaponiyaya kütləvi qanunsuz köçü səbəbiylə 1992-ci ilin aprelində ləğv edilir. İran və Yaponiya Əfqanıstanın yenidən qurulması və İsrail-Fələstin münaqişəsi kimi Yaxın Şərqdəki regional xarici siyasət məsələlərində də əməkdaşlıq edirlər. 2004-cü ildən bəri Yaponiya, İranın Azadeqanda yerləşən ən böyük quru neft yatağının işlənməsi üzərində işləyir. 2000-ci ilin oktyabrında İran Prezidenti Məhəmməd Hatəmi Yaponiyaya dövlət səfəri edir.
Ticarət əlaqələri
| ]Yaponiyanın İrana qarşı xarici siyasəti və investisiyaları tarixən etibarlı enerji təchizatı təmin etmək arzusundan qaynaqlanır. İran Yaponiyaya Səudiyyə Ərəbistanı və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərindən sonra üçüncü ən çox neft tədarük edən ölkədir.
İran və Yaponiya arasındakı ticarət tarazlığı İranın xeyrinədir. Yaponiya İrana avtomobil və elektrik məhsulları ixrac edir. İran isə əks istiqamətdə neft və neft kimyası ixrac edir. 2010-cu ildən etibarən Yaponiya İranla bir neçə böyük layihədə əməkdaşlıq edir. İki ölkə arasındakı illik ticarət dövriyyəsi 11 milyard ABŞ dollarından çoxdur.
İstinadlar
| ]- "Iran, Japan Ready to Cooperate in Afghan, Palestinian Issues". People's Daily. 5 may 2002. 28 fevral 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 avqust 2007.
- "Japan ready for talks with Iran on lucrative Azadegan oil venture". Islamic Republic News Agency. 15 sentyabr 2006. 30 sentyabr 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 avqust 2007.
- "Japan's Shinzo Abe in Tehran for talks amid US-Iran tensions". 11 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 noyabr 2020.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Iran Yaponiya munasibetleri Iran Yaponiya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Iran Yaponiya munasibetleri Iran ve Yaponiya arasinda iki terefli diplomatik munasibetler 1929 cu ilin avqustunda resmi olaraq iki olke arasinda diplomatik munasibetler qurulmusdur Tarix boyu Ikinci Dunya muharibesi istisna olmaqla munasibetler dostluq terefdasliq formatinda davam etdirilmisdir Tarix span Iran ve Yaponiyanin en azi 7 ci esrden beri birbasa ticaret elaqeleri oldugu bilinir Yapon alimlerine gore 1960 ci illerde ilk defe kesf olunan bir taxta parcasinin arasdirmalari daha genis elaqelere isare ede biler Infraqirmizi goruntude taxta uzerinde Yaponiyada kagizdan evvel en cox yayilmis yazi sethi evveller oxunmasi mumkun olmayan olkede yasayan bir fars memurunu gosteren isareler askar edilmisdir Koreyada oldugu kimi Yaponiyada da fars dilinin guclu bir medeni tesiri var 1878 ci ilde Yaponiyanin Rusiyadaki sefiri Enomoto Takeaki Sankt Peterburqdaki resmi gorus zamani Iran hokmdari Nasireddin sah Qacar terefinden qebul edilir Ancaq resmi diplomatik elaqeler yalniz 1929 cu ilde qurulur 1939 cu ilde dostluq muqavilesi imzalanir Iran ve Yaponiya arasinda isti munasibetler Ikinci Dunya muharibesi zamani muttefiqlerin irani isgal etdiyi 1942 ci ile qeder davam edir Resmi diplomatik munasibetler 1953 cu ilde San Fransisko sulh muqavilesinin imzalanmasindan sonra berpa edilir 1974 cu ilde Iran ve Yaponiya vizasiz rejime dair bir muqavile imzalayir lakin Iran inqilabindan sonra iranlilarin Yaponiyaya kutlevi qanunsuz kocu sebebiyle 1992 ci ilin aprelinde legv edilir Iran ve Yaponiya Efqanistanin yeniden qurulmasi ve Israil Felestin munaqisesi kimi Yaxin Serqdeki regional xarici siyaset meselelerinde de emekdasliq edirler 2004 cu ilden beri Yaponiya Iranin Azadeqanda yerlesen en boyuk quru neft yataginin islenmesi uzerinde isleyir 2000 ci ilin oktyabrinda Iran Prezidenti Mehemmed Hatemi Yaponiyaya dovlet seferi edir Ticaret elaqeleri span Yaponiyanin Irana qarsi xarici siyaseti ve investisiyalari tarixen etibarli enerji techizati temin etmek arzusundan qaynaqlanir Iran Yaponiyaya Seudiyye Erebistani ve Birlesmis Ereb Emirliklerinden sonra ucuncu en cox neft tedaruk eden olkedir Iran ve Yaponiya arasindaki ticaret tarazligi Iranin xeyrinedir Yaponiya Irana avtomobil ve elektrik mehsullari ixrac edir Iran ise eks istiqametde neft ve neft kimyasi ixrac edir 2010 cu ilden etibaren Yaponiya Iranla bir nece boyuk layihede emekdasliq edir Iki olke arasindaki illik ticaret dovriyyesi 11 milyard ABS dollarindan coxdur Istinadlar span Iran Japan Ready to Cooperate in Afghan Palestinian Issues People s Daily 5 may 2002 28 fevral 2008 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 avqust 2007 Japan ready for talks with Iran on lucrative Azadegan oil venture Islamic Republic News Agency 15 sentyabr 2006 30 sentyabr 2007 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 avqust 2007 Japan s Shinzo Abe in Tehran for talks amid US Iran tensions 11 dekabr 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 noyabr 2020 Kateqoriyalar Iranin ikiterefli elaqeleriYaponiyanin ikiterefli elaqeleriIran Yaponiya munasibetleri