Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İordaniya—Suriya münasibətləri — İordaniya və Suriya arasında iki tərəfli diplomatik münasibətlər. Ölkələr arasındakı dövlət sərhədinin uzunluğu 379 km-dir. Hər iki dövlət Birinci Dünya müharibəsindən sonra İngiltərə və Fransa arasındakı gizli ikitərəfli razılaşma yolu ilə keçmiş Osmanlı hökmdarlıqlarından qurulmuşdur.
| İordaniya—Suriya münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarix
1970-ci ilin sentyabrında Suriya hərbçiləri İordaniya ordusuna qarşı döyüşən fələstinli silahlılara kömək etmək üçün İordaniyaya daxil oldular. İordaniyalılar Suriyanın hücumuna qarşı mübarizə apardılar, lakin bundan sonra münasibətlər gərginləşdi və 1971-ci ilin iyulunda tamamən kəsildi. 1973-cü ilin oktyabrında İsrail ilə müharibədən sonra ölkələr arasındakı münasibətlər bir qədər yaxşılaşdı, lakin 1970-ci illərin sonunda yenidən pisləşməyə başladı. Suriya səlahiyyətliləri, İordaniya Kralı Hüseyin İbn Təlalın Vaşinqtonla yaxın münasibətlərinin İordaniyanın Misirdən sonra İsrail ilə barışıq müqaviləsi bağlayacağına səbəb olacağından qorxur.
1979-1980-ci illərdə Hələbdə və Suriyanın digər şəhərlərində dini qarışıqlıqlar yaşanır, Şam rejimi İordaniyanı qiyamları təşkil etməkdə günahlandırır. Bu Suriyanın qonşu İraqla düşmənçilik etməsini də təsir etir. İordaniya İranla müharibədə İraqa, Suriya isə Tehrana dəstək verir. Bu da İordaniya-Suriya münasibətlərinə mənfi təsir edir. 1980-ci ilin sonuna qədər İordaniya ilə Suriya arasındakı münasibətlər o qədər pisləşir ki, ortaq sərhədləri boyunca ordular arasında silahlı toqquşmalar baş verir. 1981-ci ildə İordaniya Dəməşqi Baş nazir Mudar Badranı öldürmək və Livandakı səfiri qaçırdılmasında günahlandıraraq Suriya ilə diplomatik əlaqələrini kəsir. Növbəti beş il ərzində ölkələr arasında əlaqə qurulmur. Əmman Suriyanı, Avropada və Yaxın Şərqdə iordaniyalı diplomatlara qarçı sui-qəsdlər törətmiş radikal Fələstin qruplarına kömək etməkdə günahlandırır. 1983-84-cü illərdə Suriya İordaniyanın Misirlə münasibətlərini bərpa etməsinə qarşı olduğu üçün ölkələr arasında təmasları bərpa etmək səyləri uğursuz olur. 1986-cı ildə Səudiyyə Ərəbistanının vasitəçiliyi ilə İordaniya-Suriya münasibətləri bərpa edilir. 1986-cı ilin mayında İordaniya Baş naziri 1977-ci ildən bəri Suriyaya səfər edən Əmmandan ilk yüksək rütbəli məmur olur.
2011-ci ildə Suriyada vətəndaş müharibəsi başlayır. Prezident Bəşər Əsəd İordaniyanı dövləti ərazisində silahlılara təlim vermək və daha sonra Suriyaya göndərməkdə günahlandırır. Suriya Prezidentinin sözlərinə görə, 2013-cü ildə yüzlərlə təlim keçmiş silahlı müxalifət tərəfindəki döyüşlərdə iştirak etmək üçün İordaniyadan qonşu dövlətə sızır.
Mənbə
- Suriyanın xarici siyasəti countrystudies.us saytında . (ing.)
- Suriyanın xarici siyasəti countrystudies.us saytı. (ing.)
İstinadlar
- "The World Factbook — Central Intelligence Agency". 2017-12-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-17.
- "Why Syria's Assad is worried about Jordan | | Al Jazeera". 2017-06-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-17.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iordaniya Suriya munasibetleri Iordaniya ve Suriya arasinda iki terefli diplomatik munasibetler Olkeler arasindaki dovlet serhedinin uzunlugu 379 km dir Her iki dovlet Birinci Dunya muharibesinden sonra Ingiltere ve Fransa arasindaki gizli ikiterefli razilasma yolu ile kecmis Osmanli hokmdarliqlarindan qurulmusdur Iordaniya Suriya munasibetleri Iordaniya Suriya Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarix1970 ci ilin sentyabrinda Suriya herbcileri Iordaniya ordusuna qarsi doyusen felestinli silahlilara komek etmek ucun Iordaniyaya daxil oldular Iordaniyalilar Suriyanin hucumuna qarsi mubarize apardilar lakin bundan sonra munasibetler gerginlesdi ve 1971 ci ilin iyulunda tamamen kesildi 1973 cu ilin oktyabrinda Israil ile muharibeden sonra olkeler arasindaki munasibetler bir qeder yaxsilasdi lakin 1970 ci illerin sonunda yeniden pislesmeye basladi Suriya selahiyyetlileri Iordaniya Krali Huseyin Ibn Telalin Vasinqtonla yaxin munasibetlerinin Iordaniyanin Misirden sonra Israil ile barisiq muqavilesi baglayacagina sebeb olacagindan qorxur 1979 1980 ci illerde Helebde ve Suriyanin diger seherlerinde dini qarisiqliqlar yasanir Sam rejimi Iordaniyani qiyamlari teskil etmekde gunahlandirir Bu Suriyanin qonsu Iraqla dusmencilik etmesini de tesir etir Iordaniya Iranla muharibede Iraqa Suriya ise Tehrana destek verir Bu da Iordaniya Suriya munasibetlerine menfi tesir edir 1980 ci ilin sonuna qeder Iordaniya ile Suriya arasindaki munasibetler o qeder pislesir ki ortaq serhedleri boyunca ordular arasinda silahli toqqusmalar bas verir 1981 ci ilde Iordaniya Demesqi Bas nazir Mudar Badrani oldurmek ve Livandaki sefiri qacirdilmasinda gunahlandiraraq Suriya ile diplomatik elaqelerini kesir Novbeti bes il erzinde olkeler arasinda elaqe qurulmur Emman Suriyani Avropada ve Yaxin Serqde iordaniyali diplomatlara qarci sui qesdler toretmis radikal Felestin qruplarina komek etmekde gunahlandirir 1983 84 cu illerde Suriya Iordaniyanin Misirle munasibetlerini berpa etmesine qarsi oldugu ucun olkeler arasinda temaslari berpa etmek seyleri ugursuz olur 1986 ci ilde Seudiyye Erebistaninin vasiteciliyi ile Iordaniya Suriya munasibetleri berpa edilir 1986 ci ilin mayinda Iordaniya Bas naziri 1977 ci ilden beri Suriyaya sefer eden Emmandan ilk yuksek rutbeli memur olur 2011 ci ilde Suriyada vetendas muharibesi baslayir Prezident Beser Esed Iordaniyani dovleti erazisinde silahlilara telim vermek ve daha sonra Suriyaya gondermekde gunahlandirir Suriya Prezidentinin sozlerine gore 2013 cu ilde yuzlerle telim kecmis silahli muxalifet terefindeki doyuslerde istirak etmek ucun Iordaniyadan qonsu dovlete sizir MenbeSuriyanin xarici siyaseti countrystudies us saytinda ing Suriyanin xarici siyaseti countrystudies us sayti ing Istinadlar The World Factbook Central Intelligence Agency 2017 12 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 11 17 Why Syria s Assad is worried about Jordan Al Jazeera 2017 06 05 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 11 17