İordaniya orta səviyyəli inkişaf etmiş sənaye-aqrar ölkəsidir. Tarixən əkinçilik və heyvandarlıq ölkəsi kimi formalaşan İordaniya iqtisadiyyatında İkinci Dünya müharibəsi illərində bir qədər dirçəliş olmuşdur. Belə ki, ingilis müstəmləkəçiləri burada hərbi şəhər və anbarlar tikir, yollar və neft kəmərləri inşa edir, məhsuldar torpaqlardan maksimum dərəcədə istifadə edirdilər. Bu illərdə sənaye sahələri birtərəfli inkişaf edir, əsasən kustar sənətkarlığa, yeyinti və yüngül (toxuculuq) sənaye sahələrinə fikir verilir, əhalinin 70%-i kənd təsərrüfatında çalışırdı. Müstəqillik əldə olunduqdan sonra hökumət iqtisadiyyatın dirçəldilməsi üçün müəyyən addımlar atmağa başlayır, ilk növbədə xarici mütəxəssislər və kapitalın köməyilə mədən sənayesinin (əsasən fosforit çıxarılması və Ölü dənizdən müxtəlif duzların istehsalı) inkişafına diqqət artırılır. Sonrakı illərdə ərzaq məhsullarının yetişdirilməsinə xüsusi fikir verilir. XX əsrin 80-ci illərindən etibarən isə turizm ölkəyə böyük həcmdə valyuta gətirməyə başlayır. Əvvəllər sənaye müəssisələrinin əksəriyyəti paytaxt rayonunda cəmləşmişdirsə, sonrakı illərdə hökumət yeni-yeni mərkəzlər yaradır. İordaniyada mədən sənayesinin (fosforit və duz çıxarılması)inkişafı güclü kimya sənayesinin yaranmasına (fosfor gübrələri, yuyucu tozlar, müxtəlif növ sabun və s. istehsalı) səbəb olmuşdur. Yeyinti (zeytun yağı çəkilməsi, meyvə konservləri və şirələr, şəkər istehsalı) və idxal nefti əsasında neft emalı sənayesi inkişaf etmişdir. İqlimin quraqlığı və su ehtiyatlarının çatışmamazlığı səbəbindən elektrik enerjisi Su Elektrik Stansiyalarında deyil (SES), idxal olunan yanacaqla fəaliyyət göstərən İstilik Elektrik Stansiyalarında (İES) əldə olunur.
Əkinçilik
Kənd təsərrüfatının əsas sahəsi əkinçilikdir. Su ehtiyatlarının çatışmamazlığı səbəbindən ölkə ərazisinin yalnız 15%-i becərilir. Becərilən torpaqların 90%-ni dəmyə əkinləri təşkil edir, əkin sahələrinin yalnız 10%-i suvarılır. Qeyd edək ki, quraq keçən illərdə kənd təsərrüfatı bitkilərinin məhsuldarlığı xeyli azalır. İordan çayı sahilləri ölkənin əsas əkinçilik rayonudur.
Tərəvəz
İordaniyanın kənd təsərrüfatında tərəvəzçilik mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Ərazinin torpaq-iqlim şəraiti tərəvəzin qonşu ölkələrə nəzərən 3-4 həftə tez yetişməsinə imkan verir, bu isə məhsulu qonşu ölkələrin bazarlarına erkən çıxarmağa və baha satmağa səbəb olur.
Zeytun
Əkinçilikdə ikinci mühüm əhəmiyyət daşıyan kənd təsərrüfatı bitkisi zeytundur. Onun ən yaxşı növlərindən konserv hazırlanır, zeytun yağı çəkilir. Sənayedə zeytundan sabunbişirmədə istifadə olunur. Həmçinin ölkədə dənli (arpa və qarğıdalı) və texniki (şəkər çuğunduru və tütün) bitkilər, meyvə, üzüm əkilir.
Heyvandarlıq
Heyvandarlıq ekstensiv şəkildə inkişaf etmişdir. Maldarlıqla əsasən köçəri həyat tərzi sürən əhali məşğul olur. Ölkədə dəvə saxlanılmasına xüsusi fikir verilir. Böyük şəhərlərin ətrafında quşçuluq və broyler təsərrüfatları yaradılmışdır.
Nəqliyyat şəbəkəsi
İordaniyanın liman şəhəri
İordaniyanın nəqliyyat şəbəkəsi o qədər də inkişaf etməmişdir. Ölkənin əsas nəqliyyat növü avtomobildir. Əmman-Akaba, Əmman-Yerusəlim, Əmman-Dəməşq arasında yüksək səviyyəli avtomobil yolları çəkilmişdir. Suriyanın Dərya şəhərindən İordaniyanın Akaba şəhərinə qədər uzanan dəmir yol xətti daxili yükdaşımanın tələbatlarını tam ödəmir. Dəməşqdən (Suriya) Məkkəyə (Səudiyyə Ərəbistanı) qədər Hicaz dəmir yolunun (İordaniyadan keçməklə) çəkilməsi layihəsi müzakirə olunur. Dəmir yoluna nəzərən hava nəqliyyatı daha yaxşı inkişaf etməklə, Əmman və Akaba şəhərlərində beynəlxalq səviyyəli hava limanı fəaliyyət göstərir. Ölkənin dəniz nəqliyyatı zəif inkişaf etməsi ilə xarakterizə edilir. Yeganə liman Qırmızı dənizdə yerləşən Akabadır.
İstinadlar
↑ Soltanova H.B., Məmmədov C.A. "Yaxın və Orta Şərq ölkələrinin iqtisadi və siyasi coğrafiyası" Bakı-2008
iordaniya, iqtisadiyyatı, mündəricat, ümumi, məlumat, əkinçilik, tərəvəz, zeytun, heyvandarlıq, nəqliyyat, şəbəkəsi, istinadlar, həmçinin, baxümumi, məlumat, redaktəiordaniya, orta, səviyyəli, inkişaf, etmiş, sənaye, aqrar, ölkəsidir, tarixən, əkinçilik, heyva. Mundericat 1 Umumi melumat 2 Ekincilik 2 1 Terevez 2 2 Zeytun 3 Heyvandarliq 4 Neqliyyat sebekesi 5 Istinadlar 6 Hemcinin baxUmumi melumat RedakteIordaniya orta seviyyeli inkisaf etmis senaye aqrar olkesidir Tarixen ekincilik ve heyvandarliq olkesi kimi formalasan Iordaniya iqtisadiyyatinda Ikinci Dunya muharibesi illerinde bir qeder dircelis olmusdur Bele ki ingilis mustemlekecileri burada herbi seher ve anbarlar tikir yollar ve neft kemerleri insa edir mehsuldar torpaqlardan maksimum derecede istifade edirdiler Bu illerde senaye saheleri birterefli inkisaf edir esasen kustar senetkarliga yeyinti ve yungul toxuculuq senaye sahelerine fikir verilir ehalinin 70 i kend teserrufatinda calisirdi Musteqillik elde olunduqdan sonra hokumet iqtisadiyyatin dirceldilmesi ucun mueyyen addimlar atmaga baslayir ilk novbede xarici mutexessisler ve kapitalin komeyile meden senayesinin esasen fosforit cixarilmasi ve Olu denizden muxtelif duzlarin istehsali inkisafina diqqet artirilir Sonraki illerde erzaq mehsullarinin yetisdirilmesine xususi fikir verilir XX esrin 80 ci illerinden etibaren ise turizm olkeye boyuk hecmde valyuta getirmeye baslayir Evveller senaye muessiselerinin ekseriyyeti paytaxt rayonunda cemlesmisdirse sonraki illerde hokumet yeni yeni merkezler yaradir Iordaniyada meden senayesinin fosforit ve duz cixarilmasi inkisafi guclu kimya senayesinin yaranmasina fosfor gubreleri yuyucu tozlar muxtelif nov sabun ve s istehsali sebeb olmusdur Yeyinti zeytun yagi cekilmesi meyve konservleri ve sireler seker istehsali ve idxal nefti esasinda neft emali senayesi inkisaf etmisdir Iqlimin quraqligi ve su ehtiyatlarinin catismamazligi sebebinden elektrik enerjisi Su Elektrik Stansiyalarinda deyil SES idxal olunan yanacaqla fealiyyet gosteren Istilik Elektrik Stansiyalarinda IES elde olunur 1 Ekincilik RedakteKend teserrufatinin esas sahesi ekincilikdir Su ehtiyatlarinin catismamazligi sebebinden olke erazisinin yalniz 15 i becerilir Becerilen torpaqlarin 90 ni demye ekinleri teskil edir ekin sahelerinin yalniz 10 i suvarilir Qeyd edek ki quraq kecen illerde kend teserrufati bitkilerinin mehsuldarligi xeyli azalir Iordan cayi sahilleri olkenin esas ekincilik rayonudur 1 Terevez Redakte Iordaniyanin kend teserrufatinda terevezcilik muhum ehemiyyet kesb edir Erazinin torpaq iqlim seraiti terevezin qonsu olkelere nezeren 3 4 hefte tez yetismesine imkan verir bu ise mehsulu qonsu olkelerin bazarlarina erken cixarmaga ve baha satmaga sebeb olur 1 Zeytun Redakte Ekincilikde ikinci muhum ehemiyyet dasiyan kend teserrufati bitkisi zeytundur Onun en yaxsi novlerinden konserv hazirlanir zeytun yagi cekilir Senayede zeytundan sabunbisirmede istifade olunur Hemcinin olkede denli arpa ve qargidali ve texniki seker cugunduru ve tutun bitkiler meyve uzum ekilir 1 Heyvandarliq RedakteHeyvandarliq ekstensiv sekilde inkisaf etmisdir Maldarliqla esasen koceri heyat terzi suren ehali mesgul olur Olkede deve saxlanilmasina xususi fikir verilir Boyuk seherlerin etrafinda qusculuq ve broyler teserrufatlari yaradilmisdir 1 Neqliyyat sebekesi Redakte Iordaniyanin liman seheri Iordaniyanin neqliyyat sebekesi o qeder de inkisaf etmemisdir Olkenin esas neqliyyat novu avtomobildir Emman Akaba Emman Yeruselim Emman Demesq arasinda yuksek seviyyeli avtomobil yollari cekilmisdir Suriyanin Derya seherinden Iordaniyanin Akaba seherine qeder uzanan demir yol xetti daxili yukdasimanin telebatlarini tam odemir Demesqden Suriya Mekkeye Seudiyye Erebistani qeder Hicaz demir yolunun Iordaniyadan kecmekle cekilmesi layihesi muzakire olunur Demir yoluna nezeren hava neqliyyati daha yaxsi inkisaf etmekle Emman ve Akaba seherlerinde beynelxalq seviyyeli hava limani fealiyyet gosterir Olkenin deniz neqliyyati zeif inkisaf etmesi ile xarakterize edilir Yegane liman Qirmizi denizde yerlesen Akabadir 1 Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 Soltanova H B Memmedov C A Yaxin ve Orta Serq olkelerinin iqtisadi ve siyasi cografiyasi Baki 2008Hemcinin bax RedakteIordaniya Iordaniyanin dovlet qurulusu Iordaniya cografiyasiMenbe https az wikipedia org w index php title Iordaniya iqtisadiyyati amp oldid 4590059, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
