İldırım Qasımlı
İldırım Əvəzoğlu (tam adı:Qasımlı İldırım Əvəz oğlu) —pedaqoq,teatrşünas və jurnalist, YAP Sumqayıt təşkilatının təsisçilərindən biri, həmin təşkilatın sədr müavini və "Məslək" qəzetinin baş redaktoru.
| İldırım Qasımlı | |
|---|---|
| İldırım Əvəzoğlu | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Ağudi, Zəngəzur mahalı |
| Vəfat tarixi | (57 yaşında) |
| Vəfat yeri | Azərbaycan Respublikası, Sumqayıt |
| Vətəndaşlığı | SSRİ→ Azərbaycan |
| Həyat yoldaşı | Raya Qasımova (Məhərrəmova) |
| Uşaqları | Sevinc, Zərifə, Ucal, İşıqlı |
| Atası | Əvəz Qasımov |
| Anası | Əsilxan Hümbətyar qızı |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| İxtisası | tarix-filologiya |
| Təhsili | Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu |
| Fəaliyyəti | jurnalist, tənqidçi, müəllim |
Həyatı
İldırım Əvəz oğlu Qasımlı 1 mart 1940-cı ildə Zəngəzur mahalının Ağudi kəndində anadan olmuşdur.
İ.Qasımlı orta təhsilini başa vurduqdan sonra 1958-ci ildə APİ-nin tarix-filologiya fakültəsinə daxil olmuşdur.
İ.Qasımlı 1967-1969-cu illərdə "Sumqayıt" qəzetində ədəbi işçi və məsul katib vəzifələrində çalışmışdır.
O, görkəmli ədəbiyyatşünas, filologiya elmləri doktoru Yəhya Seyidovun rəhbərliyi ilə "Əli Vəliyevin romanları" mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək, filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi adı alır. 1978-ci ildə "Əli Vəliyev" adlı monoqrafiyasını nəşr etdirir.
Ailəsi
İldırım Qasımlı atasını erkən itirdiyindən qardaşı və iki bacısı ilə birlikdə anasının himayəsində böyümüşdür. Onun anası məşhur xalça ustası Əsilxan Hümbətyar qızı öz nadir sənəti ilə Zəngəzur, Naxçıvan, Qarabağ və digər yerlərdə xalça sənətinin ən yaxşı bilicilərindən biri sayılırdı.
İldırım Qasımlı anası haqqında deyir:
"Dünyanın ən böyük zəhmətkeşi hesab etdiyim anam gündüzlər kolxozun biçin, xırman kimi işlərində çalışar, gecələr al-əlvan xalçalar toxuyub satar, bizi dolandırardı".
Raya Qasımova (Məhərrəmova) ilə ailə həyatı qurmuşdur. Raya Həsən qızı Məhərrəmova 1945-ci il avqustun 20-də Zəngəzur mahalının Ağdü kəndində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. 1967-ci ildə APİ-nin fizika-riyaziyyat fakültəsini bitirmişdir. 1968-ci ildən Sumqayıt şəhər 16 № li tam orta məktəbdə riyaziyyat fənnini tədris edir. Bu ailədə 2 qız, 2 oğlan dünyaya gəlmişdir. Sevinc Qasımova BDU-nun kimya, Zərifə Səfərova (Qasımova) mexanika-riyaziyyat, Ucal İldırım şərqşünaslıq, İşıqlı Qasımov isə tarix-sosiologiya fakültələrini bitirmişlər. Hal-hazırda Sevinc 11 № li orta məktəbdə kimya müəllimi, Zərifə 1 № li orta məktəbdə dərs hissə müdiri, Ucal Məslək qəzetinin baş redaktoru işləyir, İşıqlı özəl sektorda çalışır.
Yaradıcılığı
İstedadlı pedaqoq, alim, teatrşünas və jurnalist kimi tanınan İldırım Qasımlı yüksək ictimai rəyə malik olan ziyalılarımızdandır.
İ.Qasımlı APİ-nin tarix-filologiya fakültəsində oxuyarkən burada F.Qasımzadə, Ə.Dəmirçizadə, İ.Şıxlı, Ş.Qurbanov, K.Qəhrəmanov, S.Əfəndiyev, Ə.Hüseynova kimi yazıçı və alimlərdən dərs alması onun ədəbi-estetik dünyagörüşünün formalaşmasında mühüm rol oynamışdır. İnstitutun yuxarı kurslarından başlayaraq "Ədəbiyyat və incəsənət", "Azərbaycan müəllimi", "Azərbaycan gəncləri", "Pioner", "Sumqayıt", "Azərbaycan", "Ulduz", "Literaturnı Azerbaydjan" və başqa qəzet və jurnallarda publisist və ədəbi-tənqidi məqalələrlə çıxış edir. İ.Qasımlı 1967-1969-cu illərdə "Sumqayıt" qəzetində ədəbi işçi və məsul katib vəzifələrində çalışmışdır.
İldırım müəllim pedaqoji fəaliyyətə Sumqayıt məktəblərində başlamışdır. Şəhərdəki politexnikumda, tibb məktəbində, pedaqoji seminariyada Azərbaycan dili və tarix, ədəbiyyat, fəlsəfə, politologiya, iqtisad nəzəriyyəsi, etika, estetika, din tarixi və başqa humanitar və ictimai-siyasi fənnləri həvəslə tədris edir. O, Sumqayıt Tibb məktəbində 27 il müəllim və tədris işləri üzrə direktor müavini işləmiş və bu illər ərzində məktəbin təlim-tərbiyə işlərinin elmi, pedaqoji və metodiki bünövrəsini qoymuşdur. O, heç bir pedaqoji və metodiki təhsili və təcrübəsi olmayan həkim kadrların hesabına respublikada sayılıb seçilən güclü bir pedaqoji kollektiv formalaşdırmışdır. Pedaqoji fəaliyyətlə yanaşı, elmi işlə də müntəzəm məşğul olan İ.Qasımlı Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun dissertantı kimi Azərbaycan nəsrinin bəzi problemlərini tədqiqata cəlb edir. O, görkəmli ədəbiyyatşünas, filologiya elmləri doktoru Yəhya Seyidovun rəhbərliyi ilə "Əli Vəliyevin romanları" mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək, filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi adı alır. 1978-ci ildə "Əli Vəliyev" adlı monoqrafiyasını nəşr etdirir.
Teatr, kino, musiqi, rəssamlıq haqqında maraqlı yazıları ilə tez-tez mətbuatda yazılar çap etdirən İ.Qasımlının yaradıcılığında incəsənət çox mühüm yer tutur. Teatr həvəskarları onu H.Ərəblinski adına Sumqayıt Dövlət Musiqili Dram Teatrınıın səlnaməçisi kimi tanıyırlar. 1969-cu ildən yaradıcılığa başlayan teatrın elə bir tamaşası olmayıb ki, bu zəhmətkeş insan onun haqqında resenziya yazıb çap etdirməsin. İ.Qasımlının "Sumqayıtın teatr həyatı" kitabı bu həvəsin nəticəsidir.
İldırım Qasımlının yaradıcılığının baş mövzusu mənəviyyatdır. Onun ədəbiyyat, incəsənət, pedaqpgika, fəlsəfə, psixologiya, siyasət, etika, estetika, din və başqa sahələrə həsr olunmuş yazılarında insanın daxili mənəvi aləmi başlıca yer tutur.
Kitabları
İstinadlar
- Vaqif Bayramov, "İndi sağ olsaydı...", "Bütöv Azərbaycan" qəzeti, №23,(242), 11-17 sentyabr 2014. səh.14.
Həmçinin bax
- "Məslək" qəzeti