Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Əbu Məhəmməd Abdullah ibn Müslüm ibn Quteybə əd-Dinəvəri (ərəb. ابن قتيبة; 828[…], Kufə – 29 oktyabr 889[…] və ya 30 oktyabr 889, Bağdad) — Quran elmləri, dilçilik, ədəbiyyat, hədis və tarixlə bağlı əsər qələmə almış alim.
| İbn Quteybə | |
|---|---|
| ərəb. أبو محمد بن قتيبة الدينوري | |
| Doğum tarixi | 828[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 29 oktyabr 889[…](60–61 yaşında) və ya 30 oktyabr 889 (60–61 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahələri | tarix, təfsir, fiqh |
| İş yeri | |
Bioqrafiyası
İbn ən-Nədimin verdiyi məluata görə Kufədə doğulub. İlk təhsilini atasından və Cahizdən almışdır. İshaq ibn Rəhuyədən fiqh, təfsir, hədis, Məhəmməd ibn Ziyad əz-Ziyadi ilə Əbül-Xəttab Ziyad ibn Yəhya əl-Həssanidən dilçilik, ədəbiyyat, qiraət, İbrahim ibn Süfyan əz-Ziyadi ilə Əbül-Fəzl Abbas ibn Fərəc ər-Riyaşidən nəhiv, lüğət, Əbu Xətim əs-Sicistanidən Quran elmləri və şeir öyrənmişdir. Bu sahələrdə özünü yetişdirdi. Təhsil almaq məqsədilə Xorasan, Məkkə və Bəsrəyə səfərlər etdi. Bəsrədə Divani-Məzalim sədri vəzifəsini yerinə yetirdi.
Həyatının böyük hissəsini Bağdadda keçirdi, burada Mötəzilə ilə Əhli-Sünnə arasında keçirilən elmi debatlarda iştirak etdi. Bu debatlar onun kəlam sahəsinə üstünlük verməsinə səbəb oldu. Mötəzilədən ayrıldı və mühəddislərin toplantılarında iştirak etdi. Bu zaman zərfində dövrünün qabaqcıl şəxsiyyətləri ilə tanış oldu. Bu şəxsiyyətlərdən biri olan Abbasi vəziri Əbül-Həsən ibn Xaqana "Ədəbül-katib" əsərini ithaf etdi. Onun vasitəsilə Dinəvər qazısı təyin edildi. İyirmi il bu vəzifəni yerinə yetirdikdən sonra Bağdada qayıtdı. 1 Rəcəb hicri 276-cı (oktyabr 889) ildə burada vəfat etdi.
Əsərləri
O, 60–65 əsərin (bəzi mənbələrə görə 300) müəllifidir. Onun daha çox dilçilik, ədəbiyyat, hədis və Quran elmlərinə aid əsərləri dövrümüzə qədər gəlib çatmışdır. İbn Quteybənin müəllifi olduğu əsərlərdən bəziləri bunlardır: Qəribül-hədis, Təvilü müxtəlifil-hədis, əl-Müştəbih minəl-hədis vəl-Quran, Qəribül-Quran, Təvilül-mükilil-Quran və s.
İstinadlar
- Али-заде А. Ибн Кутайба (rus.). // Исламский энциклопедический словарь Москва: Ансар, 2007.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Ibn Qutaybah // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Yazıcı, Hüseyin. "İbn Kuteybe". TDV İslâm Ansiklopedisi. 1999. Archived from the original on 2025-06-03. İstifadə tarixi: 24.09.2025.
- İbn ən-Nədim. əl-Fihrist (ərəb). 115.
- İbn Xəllikan. Vəfəyat (ərəb). III. 43.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebu Mehemmed Abdullah ibn Muslum ibn Quteybe ed Dineveri ereb ابن قتيبة 828 1 2 Kufe 29 oktyabr 889 2 3 ve ya 30 oktyabr 889 Bagdad Quran elmleri dilcilik edebiyyat hedis ve tarixle bagli eser qeleme almis alim 4 Ibn Quteybeereb أبو محمد بن قتيبة الدينوري Dogum tarixi 828 0828 1 2 Dogum yeri Kufe Iraq Vefat tarixi 29 oktyabr 889 0889 10 29 2 3 60 61 yasinda ve ya 30 oktyabr 889 0889 10 30 60 61 yasinda Vefat yeri Bagdad Elm saheleri tarix tefsir fiqh Is yeri BagdadBioqrafiyasiredakteIbn en Nedimin verdiyi meluata gore Kufede dogulub 5 Ilk tehsilini atasindan ve Cahizden almisdir Ishaq ibn Rehuyeden fiqh tefsir hedis Mehemmed ibn Ziyad ez Ziyadi ile Ebul Xettab Ziyad ibn Yehya el Hessaniden dilcilik edebiyyat qiraet Ibrahim ibn Sufyan ez Ziyadi ile Ebul Fezl Abbas ibn Ferec er Riyasiden nehiv luget Ebu Xetim es Sicistaniden Quran elmleri ve seir oyrenmisdir Bu sahelerde ozunu yetisdirdi Tehsil almaq meqsedile Xorasan Mekke ve Besreye seferler etdi Besrede Divani Mezalim sedri vezifesini yerine yetirdi Heyatinin boyuk hissesini Bagdadda kecirdi burada Motezile ile Ehli Sunne arasinda kecirilen elmi debatlarda istirak etdi Bu debatlar onun kelam sahesine ustunluk vermesine sebeb oldu Motezileden ayrildi ve muheddislerin toplantilarinda istirak etdi Bu zaman zerfinde dovrunun qabaqcil sexsiyyetleri ile tanis oldu Bu sexsiyyetlerden biri olan Abbasi veziri Ebul Hesen ibn Xaqana Edebul katib eserini ithaf etdi Onun vasitesile Dinever qazisi teyin edildi Iyirmi il bu vezifeni yerine yetirdikden sonra Bagdada qayitdi 1 Receb hicri 276 ci oktyabr 889 ilde burada vefat etdi 6 EserleriredakteO 60 65 eserin bezi menbelere gore 300 muellifidir Onun daha cox dilcilik edebiyyat hedis ve Quran elmlerine aid eserleri dovrumuze qeder gelib catmisdir Ibn Quteybenin muellifi oldugu eserlerden bezileri bunlardir Qeribul hedis Tevilu muxtelifil hedis el Mustebih minel hedis vel Quran Qeribul Quran Tevilul mukilil Quran 4 ve s Istinadlarredakte 1 2 Ali zade A Ibn Kutajba rus Islamskij enciklopedicheskij slovarMoskva Ansar 2007 1 2 3 4 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 1 2 Ibn Qutaybah Encyclopaedia Britannica ing 1 2 Yazici Huseyin Ibn Kuteybe TDV Islam Ansiklopedisi 1999 Archived from the original on 2025 06 03 Istifade tarixi 24 09 2025 Ibn en Nedim el Fihrist ereb 115 Ibn Xellikan Vefeyat ereb III 43 Menbe https az wikipedia org w index php title Ibn Quteybe amp oldid 8327378