Azərbaycan şairi Ümmügülsüm Sadıqzadə 1899-cu ildə Novxanı kəndində ruhani ailəsində doğulmuşdur. Məhəmmədəmin Rəsulzadənin əmisi qızıdır. Ailəsi uzun müddət Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin ailəsi ilə bir həyətdə yaşamış, sonralar Ümmügülsümün bacısı Ümmülbanu xanım Məhəmməd Əmin Rəsulzadə ilə ailə həyatı qurmuşdur. Ümmügülsüm 9 yaşından şeir yazmağa başlamışdır. "İqbal”, "Yeni iqbal”, "Açıq söz”, "Qurtuluş”, "Dirilik”, "Məktəb”, "Qardaş köməyi”, "Azərbaycan” və s. qəzet və jurnallarda şeirləri, hekayələri dərc edilmişdir. "Solğun çiçək” hekayəsi "Qurtuluş” jurnalının elan etdiyi müsabiqədə mükafata laiq görülmüşdür. Sonralar jurnalın redaktoru, görkəmli yazıçı Seyid Hüseynlə tanış olmuş, ailə qurmuşdur. Gələcək həyat yoldaşını şəxsən tanımazdan qabaq tez-tez mətbuatda imzasına rast gəlir və həmin dövrdə Azərbaycan qadınlarının azadlığa çıxmasını, hüquqlarının qorunmasını, ictimai işlərdə fəal iştirak etməsini arzulayan Seyid Hüseyn Ümmügülsüm kimi gənc Azərbaycan qadınının bu uğuruna sevinir və onun şəxsiyyəti ilə maraqlanırdı. Çox keçmədən həm Seyid Hüseyni, həm Ümmügülsümün ailəsini yaxından tanıyan Hüseyn Cavid C.Məmmədquluzadənin "Ölülər” pyesi birinci dəfə Bakida səhnəyə qoyulanda teatrda onları tanış edir. Beləliklə Seyid Hüseyn çoxdan bəri maraqlandığı qızı görüb bəyənir.
İyirminci illərin keşməkeşli günlərinin başlanmasına baxmayaraq onlar tezliklə evlənib xoşbəxt həyat sürməyə başladılar. Məhəbbət, bir-birini başa düşmək, mənəvi və ədəbi yaxınlıq bütün çətinlikləri aradan qaldırmağa kömək edir.
1918-20 illər Ümmügülsüm yaradıcılığının ən məhsuldar dövrüdür. O, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurulmasını sevinclə qarşılamış, şeirlərində xalqımızın milli istiqlala qovuşmasını tərənnüm etmişdir. Bütün başqa xalqlar kimi Azərbaycan xalqının da azad yaşamaq hüququnu müdafiə edən şair, milli istiqlalın qorunmasına çağırış ruhlu əsərlər ("Türk ordusuna”, "Ey türk oğlu!”, "Çəkil, dəf ol!”, "Əsgər anasına”, "Dərdli nəğmə”, "Yurdumuzun qəhrəmanlığına”, "Yollarını bəklədim” və s.) yazmışdır 1920 ci il aprelin 28-də Cümhuriyyətin devrilməsi ilə ələqədar "Hicran” şeirində yazırdı:
Ayrılınca hilal qaşlı yarımdan, Mən yaşlara batdım geymədim əlvan. Düşünüb o yıldız gözləri hər an, Ağlarkən kəndini yorma dedilər. Könül şəkvəsini kimə söyləsin, Qəlbimin dərdini kimlər dinləsin? Səni sevən, sənsiz ömrü neyləsin? Dalınca qoşarkən, varma dedilər... Günəşim bir daha doğmayacaqmı? Vəhşi qaranlığı boğmayacaqmı? Kölgələri şərəf qovmayacaqmı? Sordum ümidini qırma dedilər. "Bayrağım enərkən” şeirində isə deyilir. Yazıq səni Bayrağım, endirdilər, öyləmi? Səni yıxıb devirən o zəhərli ruzigar, O haq yeyən haqsızlar, vəhşilər, tanrısızlar Yanar ocağımı da söndürdülər, öyləmi? Bir röyamı oldu o, gördüklərim, həpisi? Bağlandımı üzümə türk elinin qapısı?
1937 ildə Seyid Hüseyn həbs edildikdən sonra Ümmügülsüm də "xalq düşməni”nin arvadı kimi bir müddət Bayıl həbsxanasında saxlanıldıqdan sonra, Rusiyanın Mordva vilayətinə 7 illik həbs düşərgəsinə göndərilmişdir, əsərləri yasaqlanmışdır. 30-cu illər ədəbi tənqidində Ümmügülsüm Cumhuriyyət dövründə yazdığı şeirlərdən daha çox, "Hicran” və "Bayrağın enərkən” şeirlərinə və Məhəmməd Əmin Rəsulzadəyə həsr etdiyi "Bən” şeirinə görə "xalq düşməni”, "sosializmin düşməni”, "müsavatçı” kimi ittiham edilmişdir. Bu şeirlər 20-30-cu illərdə Türkiyədə, Azərbaycan siyasi mühacirləri arasında dillər əzbəri olmuş, M.Rəsulzadə mühacirətdə yazdığı əsərlərində onlardan xüsusi bəhs etmişdir.
Ümmügülsüm, eyni zamanda, 1937-ci ildə Bayıl həbsxanasında bolşevik rejimini ittiham edən şeirlər yazmış yeganə Azərbaycan şairidir. "Xəzərə xitab” şeiri bu cəhətdən səciyyəvidir. Şair dənizə müraciətlə yazırdı:
Darmadağın eylə dalğalarınla Bizi dar divara alan qalanı. Heçliklərə sovur nalələrinlə Çıxılmaz tilsimə salan qalanı. Nəymiş təqsirimiz, neyləmişik biz? Bunu sən sual et, mənim dilim yox. Hansı xəyanətin şərməndəsiyiz? Bunu sən sual et, mənim dilim yox.
Ümmügülsüm 7 ildən sonra Bakıya dönsə də, onun burada yaşamasına icazə verilməmiş, Şamaxıya sürgün olunmuş və orada vəfat etmişdir. Qızı Qumral Sadıqzadə atası Seyid Hüseynə həsr olunmuş "Son mənzili Xəzər oldu” romanının 2-ci hissəsində Ümmügülsümdən də geniş bəhs etmişdir.
Qızı Qumral atasının yolu ilə gedib, yazıçıdır. Oğlanları Oqtay və Toğrul (vəfat edib) dünyada tanınmış rəssamlardır. Digər oğlu Çıgatay isə fəhlə batalyonundakı ağır katorqa işləri nəticəsində vərəm xəstəliyinə tutulub, 24 yaşında vəfat edib.
Ailəsi
Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin əmisi oğlu, tanınmış yazıçı Seyid Hüseynlə evli olmuşdur. Həyat yoldaşı ilə birlikdə repressiya qurbanı olmuşdur.
İstinadlar
Min beş yüz ilin oğuz şeri. Antologiya, I kitab.). 2017-07-08 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
VikimənbədəMüəllif:Ümmügülsüm ilə əlaqəli məlumatlar var.
September 07, 2021
ümmügülsüm, rəsulzadə, 1899, novxanı, bakı, quberniyası, 1944, şamaxı, azərbaycanlı, şairə, rəsulzadədoğum, tarixi, 1899doğum, yeri, novxanı, bakı, qəzası, bakı, quberniyası, qafqaz, canişinliyi, rusiya, imperiyasıvəfat, tarixi, 1944vəfat, yeri, şamaxı, azərba. Ummugulsum Ummugulsum Resulzade 1899 Novxani Baki quberniyasi 1944 Samaxi azerbaycanli saire 1 UmmugulsumUmmugulsum ResulzadeDogum tarixi 1899Dogum yeri Novxani Baki qezasi Baki quberniyasi Qafqaz canisinliyi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1944Vefat yeri Samaxi Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi Rusiya Imperiyasi AXC SSRIMilliyyeti azerbaycanliHeyat yoldasi Seyid Huseyn SadiqUsaqlari Oqtay Sadiqzade Togrul Sadiqzade Qumral SadiqzadeFealiyyeti saireUmmugulsum VikimenbedeHeyati RedakteAzerbaycan sairi Ummugulsum Sadiqzade 1899 cu ilde Novxani kendinde ruhani ailesinde dogulmusdur Mehemmedemin Resulzadenin emisi qizidir Ailesi uzun muddet Mehemmed Emin Resulzadenin ailesi ile bir heyetde yasamis sonralar Ummugulsumun bacisi Ummulbanu xanim Mehemmed Emin Resulzade ile aile heyati qurmusdur Ummugulsum 9 yasindan seir yazmaga baslamisdir Iqbal Yeni iqbal Aciq soz Qurtulus Dirilik Mekteb Qardas komeyi Azerbaycan ve s qezet ve jurnallarda seirleri hekayeleri derc edilmisdir Solgun cicek hekayesi Qurtulus jurnalinin elan etdiyi musabiqede mukafata laiq gorulmusdur Sonralar jurnalin redaktoru gorkemli yazici Seyid Huseynle tanis olmus aile qurmusdur Gelecek heyat yoldasini sexsen tanimazdan qabaq tez tez metbuatda imzasina rast gelir ve hemin dovrde Azerbaycan qadinlarinin azadliga cixmasini huquqlarinin qorunmasini ictimai islerde feal istirak etmesini arzulayan Seyid Huseyn Ummugulsum kimi genc Azerbaycan qadininin bu uguruna sevinir ve onun sexsiyyeti ile maraqlanirdi Cox kecmeden hem Seyid Huseyni hem Ummugulsumun ailesini yaxindan taniyan Huseyn Cavid C Memmedquluzadenin Oluler pyesi birinci defe Bakida sehneye qoyulanda teatrda onlari tanis edir Belelikle Seyid Huseyn coxdan beri maraqlandigi qizi gorub beyenir Iyirminci illerin kesmekesli gunlerinin baslanmasina baxmayaraq onlar tezlikle evlenib xosbext heyat surmeye basladilar Mehebbet bir birini basa dusmek menevi ve edebi yaxinliq butun cetinlikleri aradan qaldirmaga komek edir 1918 20 iller Ummugulsum yaradiciliginin en mehsuldar dovrudur O Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin qurulmasini sevincle qarsilamis seirlerinde xalqimizin milli istiqlala qovusmasini terennum etmisdir Butun basqa xalqlar kimi Azerbaycan xalqinin da azad yasamaq huququnu mudafie eden sair milli istiqlalin qorunmasina cagiris ruhlu eserler Turk ordusuna Ey turk oglu Cekil def ol Esger anasina Derdli negme Yurdumuzun qehremanligina Yollarini bekledim ve s yazmisdir 1920 ci il aprelin 28 de Cumhuriyyetin devrilmesi ile eleqedar Hicran seirinde yazirdi Ayrilinca hilal qasli yarimdan Men yaslara batdim geymedim elvan Dusunub o yildiz gozleri her an Aglarken kendini yorma dediler Konul sekvesini kime soylesin Qelbimin derdini kimler dinlesin Seni seven sensiz omru neylesin Dalinca qosarken varma dediler Gunesim bir daha dogmayacaqmi Vehsi qaranligi bogmayacaqmi Kolgeleri seref qovmayacaqmi Sordum umidini qirma dediler Bayragim enerken seirinde ise deyilir Yaziq seni Bayragim endirdiler oylemi Seni yixib deviren o zeherli ruzigar O haq yeyen haqsizlar vehsiler tanrisizlar Yanar ocagimi da sondurduler oylemi Bir royami oldu o gorduklerim hepisi Baglandimi uzume turk elinin qapisi 1937 ilde Seyid Huseyn hebs edildikden sonra Ummugulsum de xalq dusmeni nin arvadi kimi bir muddet Bayil hebsxanasinda saxlanildiqdan sonra Rusiyanin Mordva vilayetine 7 illik hebs dusergesine gonderilmisdir eserleri yasaqlanmisdir 30 cu iller edebi tenqidinde Ummugulsum Cumhuriyyet dovrunde yazdigi seirlerden daha cox Hicran ve Bayragin enerken seirlerine ve Mehemmed Emin Resulzadeye hesr etdiyi Ben seirine gore xalq dusmeni sosializmin dusmeni musavatci kimi ittiham edilmisdir Bu seirler 20 30 cu illerde Turkiyede Azerbaycan siyasi muhacirleri arasinda diller ezberi olmus M Resulzade muhaciretde yazdigi eserlerinde onlardan xususi behs etmisdir Ummugulsum eyni zamanda 1937 ci ilde Bayil hebsxanasinda bolsevik rejimini ittiham eden seirler yazmis yegane Azerbaycan sairidir Xezere xitab seiri bu cehetden seciyyevidir Sair denize muracietle yazirdi Darmadagin eyle dalgalarinla Bizi dar divara alan qalani Hecliklere sovur nalelerinle Cixilmaz tilsime salan qalani Neymis teqsirimiz neylemisik biz Bunu sen sual et menim dilim yox Hansi xeyanetin sermendesiyiz Bunu sen sual et menim dilim yox Ummugulsum 7 ilden sonra Bakiya donse de onun burada yasamasina icaze verilmemis Samaxiya surgun olunmus ve orada vefat etmisdir Qizi Qumral Sadiqzade atasi Seyid Huseyne hesr olunmus Son menzili Xezer oldu romaninin 2 ci hissesinde Ummugulsumden de genis behs etmisdir Qizi Qumral atasinin yolu ile gedib yazicidir Oglanlari Oqtay ve Togrul vefat edib dunyada taninmis ressamlardir Diger oglu Cigatay ise fehle batalyonundaki agir katorqa isleri neticesinde verem xesteliyine tutulub 24 yasinda vefat edib Ailesi RedakteMehemmed Emin Resulzadenin emisi oglu taninmis yazici Seyid Huseynle evli olmusdur Heyat yoldasi ile birlikde repressiya qurbani olmusdur Istinadlar Redakte Min bes yuz ilin oguz seri Antologiya I kitab 2017 07 08 tarixinde arxivlesdirilib PDF Vikimenbede Muellif Ummugulsum ile elaqeli melumatlar var Menbe https az wikipedia org w index php title Ummugulsum amp oldid 6059728, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
