Übeydullah binu Yəhya bin Xaqan ət-Türki (Əbu əl-Həsən Übeydullah b. Yəhya binu Xaqan ət-Türki; d. ? – ö. 876) — Xəlifələr Mütəvəkkil, Müktəmid və Müstəinin dövrlərində,uzun müddət xəlifə vəziri vəzifəsini tutan Abbasi xilafətinin görkəmli dövlət xadimlərindəndir.
Mənşəyi
Dar-etnik mənşəyi barədə qaynaqlarda məlumat qalmayıb, ancaq ehtimal etmək olar ki, o xəzər əsillidir. Bunu onun, soyadında keçən kiçik şəcərəsi, və onun “ət-Türki” ləqəbi sübut edir. Çünki türk etnonimi hələ Qafqaz Hun eli tayfaları arasında geniş yayılmışdı. Artıq erkən orta əsrlər qaynaqlarında, məsələn Ağvan tarixindətürk etnonimi, hun və xəzərlə sinonim kimi işlənir, xəzər dövləti isə Türküstan, Türk eli, Türkiyə adlanırdı. 7-ci əsrin ikinci yarısında Cənubi Qafqazın istilasına başlamış ərəblər, Qafqazın türk etnonimikasından o qədər də baş çıxarmırdılar yaxud onu fars və ermənilərin vasitəsi ilə öyrənirdilər. Buna görə ərəb qaynaqlarında adətən mikroetnonimlər deyil, o vaxt Xəzər dövlətinin əsasını təşkil edən sadəcə hun-xəzər tayfa ittifaqına daxil olanların mənsubiyətini bildirən türk makroetnonimi işlənirdi.
Fəaliyyəti
Qaynaqlara görə, Übeydullahın babası Xaqan xəlifə Mötəsimin etibarlı adamlarından biri idi. Ola bilsin ki, Xaqan, Mötəsimin xəzər əsilli anası Maridə(Maridə ərəblərin Xəzər ölkəsinə növbəti hücumu zamanı aparılan əsir idi. Mənbələrə görə Harun ər-Rəşid onunla evləndi və o xəlif üçün, gələcək xəlifələr əl-Məmun və Möstəsimi doğdu ) ilə qohum idi. Übeydullahın atası Yəhya binu Xaqan isə üzun illər Mütəvəkkilin baş vəziri Həsən b. Sehanın katibi olub .. (Sonuncusu xəlifə Mütəvəkkilin sarayında maliyə işlərinə baxırdı) Übeydullah 876-cı ildə öldü. Onun qəbri üstündəı xəlifə Mütəvəkkilin oğlu Əbu Əhməd Müvəffəq namaz qıldı. Səmərradakı Xəzər qəbristanlığında dəfn edilub. Übeydullahın oğlu Əbu Əli Mühəmməd b. Übeydullah və nəvəsi Əbü’ l- Qasım Abdullah b. Mühəmməd xəlifə Müqtədirin dönəmində onun vəzirləri idi. Übeydullahın başqa oğlu Əbu Müzahim Musa b. Übeydullah məşhur şair, təcvid və ərəb dili mütəxəssisi idi.
İstinadlar
(Bax.: Гукасян В.Л. Тюркизмы в албанских источниках. // Советская тюркология, 1977,№2.С.40). Türküstan toponiminin analoji işlənməsi “7-ci əsr erməni coğrafiyasında da var.". (Гукасян В.Л. Закавказские источники и изучение истории азербайджанского языка // Советская тюркология. 1978. №2). Türküstan termininin sinonimi kimi , bu qaynaqlarda Hunnistan termini də işlənir.Hunniya)
übeydullah, binu, yəhya, xaqan, türki, əbu, həsən, übeydullah, yəhya, binu, xaqan, türki, xəlifələr, mütəvəkkil, müktəmid, müstəinin, dövrlərində, uzun, müddət, xəlifə, vəziri, vəzifəsini, tutan, abbasi, xilafətinin, görkəmli, dövlət, xadimlərindəndir, mündəri. Ubeydullah binu Yehya bin Xaqan et Turki Ebu el Hesen Ubeydullah b Yehya binu Xaqan et Turki d o 876 Xelifeler Mutevekkil Muktemid ve Musteinin dovrlerinde uzun muddet xelife veziri vezifesini tutan Abbasi xilafetinin gorkemli dovlet xadimlerindendir Mundericat 1 Menseyi 2 Fealiyyeti 3 Istinadlar 4 Menbe 5 Hemcin baxMenseyi RedakteDar etnik menseyi barede qaynaqlarda melumat qalmayib ancaq ehtimal etmek olar ki o xezer esillidir Bunu onun soyadinda kecen kicik seceresi ve onun et Turki leqebi subut edir Cunki turk etnonimi hele Qafqaz Hun eli tayfalari arasinda genis yayilmisdi Artiq erken orta esrler qaynaqlarinda meselen Agvan tarixinde turk etnonimi hun ve xezerle sinonim kimi islenir xezer dovleti ise Turkustan Turk eli Turkiye 1 adlanirdi 7 ci esrin ikinci yarisinda Cenubi Qafqazin istilasina baslamis erebler Qafqazin turk etnonimikasindan o qeder de bas cixarmirdilar yaxud onu fars ve ermenilerin vasitesi ile oyrenirdiler Buna gore ereb qaynaqlarinda adeten mikroetnonimler deyil o vaxt Xezer dovletinin esasini teskil eden sadece hun xezer tayfa ittifaqina daxil olanlarin mensubiyetini bildiren turk makroetnonimi islenirdi Fealiyyeti RedakteQaynaqlara gore Ubeydullahin babasi Xaqan xelife Motesimin etibarli adamlarindan biri idi Ola bilsin ki Xaqan Motesimin xezer esilli anasi Maride Maride ereblerin Xezer olkesine novbeti hucumu zamani aparilan esir idi Menbelere gore Harun er Resid onunla evlendi ve o xelif ucun gelecek xelifeler el Memun ve Mostesimi dogdu ile qohum idi Ubeydullahin atasi Yehya binu Xaqan ise uzun iller Mutevekkilin bas veziri Hesen b Sehanin katibi olub 2 Sonuncusu xelife Mutevekkilin sarayinda maliye islerine baxirdi Ubeydullah 876 ci ilde oldu Onun qebri ustundei xelife Mutevekkilin oglu Ebu Ehmed Muveffeq namaz qildi Semerradaki Xezer qebristanliginda defn edilub Ubeydullahin oglu Ebu Eli Muhemmed b Ubeydullah ve nevesi Ebu l Qasim Abdullah b Muhemmed xelife Muqtedirin doneminde onun vezirleri idi Ubeydullahin basqa oglu Ebu Muzahim Musa b Ubeydullah meshur sair tecvid ve ereb dili mutexessisi idi Istinadlar Redakte Bax Gukasyan V L Tyurkizmy v albanskih istochnikah Sovetskaya tyurkologiya 1977 2 S 40 Turkustan toponiminin analoji islenmesi 7 ci esr ermeni cografiyasinda da var Gukasyan V L Zakavkazskie istochniki i izuchenie istorii azerbajdzhanskogo yazyka Sovetskaya tyurkologiya 1978 2 Turkustan termininin sinonimi kimi bu qaynaqlarda Hunnistan termini de islenir Hunniya Bax Pamukcu Qeyd edilen eseri s 167 Menbe Redakte Ubeydullah binu Yehya bin Xaqan et TurkiHemcin bax RedakteBuga el Kebir Suvar Tekin Itax Ebdulhemid Ibnu et Turki el Gili Fateh binu XaqanMenbe https az wikipedia org w index php title Ubeydullah binu Yehya bin Xaqan et Turki amp oldid 3716360, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
