Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Öküz soliteri (lat. Taenia saginata) — heyvanlar aləminin yastı qurdlar tipinin lentşəkilli qurdlar sinfinin siklofillidlər dəstəsinin soliterlər fəsiləsinin soliter cinsinə aid heyvan növü. Öküz soliterinin epidemiyası Afrika, Latın Amerikası, Filippin və qismən Şərqi Avropa ölkələrində mövcuddur.
| Öküz soliteri | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Ranqsız: Ranqsız: Klad: Tip: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Öküz soliteri | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Xüsusiyyətlər
Yetkin bir lent qurd təxminən 2-5 min seqmentdən ibarətdir və uzunluğu 4-10 metrə çatır. Degelmintizasiya, yəni parazitlərdən müalicə olunub qurtulmaq tədbirləri görülmədikdə insan bağırsağında yaşama müddəti 18-20 ildir. Qarmaqların olmamasına görə donuz soliterindən fərqlənir. İldə təxminən 600 milyon, bütün ömrü boyu isə 11 milyard yumurta qoyur
Öküz soliterinin gövdəsi kiçik baş, qısa boyun və uzun lentşəkilli gövdədən ibarətdir. Başında yuvarlaq əzələ əmzikləri var, onların köməyi ilə yetkin parazit sahibin bağırsağının divarlarına yapışır. Bu parazitin yaşayıdığı mühit insanların və iri buynuzlu heyvanların nazik bağırsağıdır. Parazit bağırsağın başqa hissəsində yerləşə bilməz. Bu parazitin aralıq sahibi mal-qara olmalıdır.
Öküz soliterinin tənəffüs və həzm sistemi yoxdur. Qida maddələri bədənin bütün səthi tərəfindən udulur. İfrazat sistemi kanallarla əmələ gəlir. Qurdun ifrazat sistemi nərdivan quruluşludur. Kanallar birləşərək xaricə açılır. Hiss orqanları yoxdur.
Həyat sikli
Çoxalma prosesi ya seqmentlər arasında mayalanma, ya da öz-özünə mayalanma (Yastı qurdların əksəriyyəti kimi hermofroditdir) ilə olur. Yetkin fərdi insanın nazik bağırsaqlarında yerləşir. Aralıq sahibinin, yəni mal qaranın bədəninə yumurta şəklində daxil olur və bağırsaqlarında yumurtalardan altı qarmaqlı onkosfer sürfələri çıxır, bağırsaq divarını deşərək qan və limfa axını ilə bütün bədənə, o cümlədən əzələlərə daşınır və orada üzgəclərə (fin) çevrilir. Həyat dövrünü davam etdirmək üçün çiy və ya zəif qızardılmış və ya pis bişmiş yoluxmuş əti bu parazitin yeganə qəti sahibi olan insan yeməlidir. İnsan bədənindən nəcislə birlikdə xarici mühitə daxil olan proglottidlər bir müddət torpaq boyunca sürünərək, artıq yoluxmuş sürfələri olan yumurtaları yayırlar. Yumurtalar təsadüfən mal-qara tərəfindən qəbul edilə bilər və sikl yenidən təkrarlanır.
İstinadlar
- В.А.Догель. Зоология беспозвоночных. Учебник для университетов. Изд. 6-е, перераб и доп. Под ред проф. Полянского Ю. И. — М.: Высшая школа, 1975, с. 179
- Payne, Austin. "ADW: : INFORMATION". Animal Diversity Web (ingilis). 2023-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-11.
- "Taeniasis/Cysticercosis". www.who.int (ingilis). 2019-10-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-11.
- В.А.Догель. Зоология беспозвоночных. Учебник для университетов. Изд. 6-е, перераб и доп. Под ред проф. Полянского Ю. И. — М.: Высшая школа, 1975, с. 170
- "Taenia Saginata - an overview | ScienceDirect Topics". www.sciencedirect.com. 2024-03-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-11.
- "Taenia saginata". www.cambridge.org. 2024-03-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2024.03.11.
- Index-catalogue of Medical and Veterinary Zoology: Supplement (ingilis). U.S. Department of Agriculture. 1967-01-01. 2024-03-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-11.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Okuz soliteri lat Taenia saginata heyvanlar aleminin yasti qurdlar tipinin lentsekilli qurdlar sinfinin siklofillidler destesinin soliterler fesilesinin soliter cinsine aid heyvan novu Okuz soliterinin epidemiyasi Afrika Latin Amerikasi Filippin ve qismen Serqi Avropa olkelerinde movcuddur Okuz soliteriElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Ranqsiz IlkagizlilarRanqsiz Klad Tip Yasti qurdlarSinif Lentsekilli qurdlarYarimsinif Deste SiklofillidlerFesile SoliterlerCins SoliterNov Okuz soliteriBeynelxalq elmi adiTaenia saginata Johann August Ephraim Goeze 1782Sekil axtarisiNCBI 6206EOL 51500263XususiyyetlerYetkin bir lent qurd texminen 2 5 min seqmentden ibaretdir ve uzunlugu 4 10 metre catir Degelmintizasiya yeni parazitlerden mualice olunub qurtulmaq tedbirleri gorulmedikde insan bagirsaginda yasama muddeti 18 20 ildir Qarmaqlarin olmamasina gore donuz soliterinden ferqlenir Ilde texminen 600 milyon butun omru boyu ise 11 milyard yumurta qoyur Okuz soliterinin govdesi kicik bas qisa boyun ve uzun lentsekilli govdeden ibaretdir Basinda yuvarlaq ezele emzikleri var onlarin komeyi ile yetkin parazit sahibin bagirsaginin divarlarina yapisir Bu parazitin yasayidigi muhit insanlarin ve iri buynuzlu heyvanlarin nazik bagirsagidir Parazit bagirsagin basqa hissesinde yerlese bilmez Bu parazitin araliq sahibi mal qara olmalidir Okuz soliterinin teneffus ve hezm sistemi yoxdur Qida maddeleri bedenin butun sethi terefinden udulur Ifrazat sistemi kanallarla emele gelir Qurdun ifrazat sistemi nerdivan qurulusludur Kanallar birleserek xarice acilir Hiss orqanlari yoxdur ABS in Xesteliklere Nezaret ve Profilaktika Merkezi CDC Heyat sikliCoxalma prosesi ya seqmentler arasinda mayalanma ya da oz ozune mayalanma Yasti qurdlarin ekseriyyeti kimi hermofroditdir ile olur Yetkin ferdi insanin nazik bagirsaqlarinda yerlesir Araliq sahibinin yeni mal qaranin bedenine yumurta seklinde daxil olur ve bagirsaqlarinda yumurtalardan alti qarmaqli onkosfer surfeleri cixir bagirsaq divarini deserek qan ve limfa axini ile butun bedene o cumleden ezelelere dasinir ve orada uzgeclere fin cevrilir Heyat dovrunu davam etdirmek ucun ciy ve ya zeif qizardilmis ve ya pis bismis yoluxmus eti bu parazitin yegane qeti sahibi olan insan yemelidir Insan bedeninden necisle birlikde xarici muhite daxil olan proglottidler bir muddet torpaq boyunca surunerek artiq yoluxmus surfeleri olan yumurtalari yayirlar Yumurtalar tesadufen mal qara terefinden qebul edile biler ve sikl yeniden tekrarlanir IstinadlarV A Dogel Zoologiya bespozvonochnyh Uchebnik dlya universitetov Izd 6 e pererab i dop Pod red prof Polyanskogo Yu I M Vysshaya shkola 1975 s 179 Payne Austin ADW INFORMATION Animal Diversity Web ingilis 2023 11 28 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 11 Taeniasis Cysticercosis www who int ingilis 2019 10 17 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 11 V A Dogel Zoologiya bespozvonochnyh Uchebnik dlya universitetov Izd 6 e pererab i dop Pod red prof Polyanskogo Yu I M Vysshaya shkola 1975 s 170 Taenia Saginata an overview ScienceDirect Topics www sciencedirect com 2024 03 11 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 11 Taenia saginata www cambridge org 2024 03 11 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 11 Index catalogue of Medical and Veterinary Zoology Supplement ingilis U S Department of Agriculture 1967 01 01 2024 03 11 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 11 Hemcinin bax