Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Çəkikimilər (lat. Cypriniformes) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinə aid heyvan dəstəsi.
| Çəkikimilər | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Sinifüstü: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: İnfrasinif: Dəstəüstü: Ranqsız: Ranqsız: Dəstə: Çəkikimilər | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
Bədəninin uzunluğu 6sm-dən 1,7 m-ə qədər olan sümüklü balıqlardır. Təbaşir və pliosen çöküntülərindən məlumdur. 3200-dən artıq növü 3 yarımdəstədə birləşir: xarasinşəkillilər (16 fəsilə), himnotşəkillilər 914fəsilə) və karpşəkillilər (7 fəsilə). Xəzər hövzəsində dəstə 2 fəsilə ilə təmsil olunmuşdur: çəkilər (karplar) və ilişgənlər. Çəkikimilər Xəzər dənizində geniş yayılmış və növlərinin çoxluğuna görə Xəzərin balıq faunasının əsasını təşkil edən şirinsu mənşəli balıqlardır.Onlar duzluluğu az olan Xəzərdə artıb böyümək üçün özlərinə əlverişli şərait tapmışlar. Çəkikimilər çaylardan başqa, dənizlərdə də böyük sahədə yayılmışlar. Mühüm vətəgə əhmiyyəti daşıyan çəki, külmə, çapaq kimi növlər əsasən Şimali Xəzərdə cəmləşmişdir. Cənubi Xəzərdə Kür və Atrek hövzə lərində xəzər şirbiti, şəmayı, qarasol və s. kimi növlərin sayı çox olmadığından vətəgə əhəmiyyətləri də azdır.70-ci illərdən başlayaraq Xəzərdə daha üç növ çəkikimi balıqlar (ağ amur, əlvan və ağ alın) iqlimləşdirilmişdir.Xəzərdə və ona tökülən çaylarda yaşayan çəkikimilər bir-birindən ölçüsünə, kütləsinə, qidalanmasına və həyat tərzinə görə fərqlənirlər.
Təsnifatı
- Balitorlar (Balitoridae) fəsiləsi
- Kotosomlar (Catostomidae) fəsiləsi
- Çöprələr (Cobitidae) fəsiləsi
- Çəkilər (Cyprinidae) fəsiləsi
- Sormacalılar (Gyrinocheilidae) fəsiləsi
- Psilorinxlər (Psilorhynchidae) fəsiləsi
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2005.
- Eschmeyer W., Fong J. D. “Pisces”. // Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness / red. Z. Zhang 2011. C. 3148, burax. 1. S. 26–38. , 978-1-86977-850-7
- Əsgerov F.S., Zaytsev Y.Y., Qasımov R.Y., Quliyev Z.«Biomüxtəliflik: Xəzərin əsrarəngiz balıqları» “Bəşər-XXI” nəşriyyatı, Bakı, 2003, səh56.
Xarici keçidlər
- Çəki baliğı
- Balıq Ovu-Suyun İçinə Girib Qarmaqla 20Kiloluq Çəki Balıqları Tutur
Ədəbiyyat
- Azərbaycanın heyvanlar aləmi. Onurğalılar, III cild. Bakı: Elm, 2004,
- Əbdürrəhmanov Y.Ə. Azərbaycan faunası (Balıqlar), VII, cild, Bakı, Elm, 1966, 224
- Abbasov H.S ,Hacıyev R.V.İxtiologiya. Bakı,2007, 165 səh.
- M.M.Seyid-Rzayev. Mingəçevir su anbarı vətəgə balıqlarının populyasiya strukturu və bioloji xüsusiyyətləri."Elm", Bakı-2017, 284 səh
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cekikimiler lat Cypriniformes heyvanlar aleminin xordalilar tipinin suauzgecliler sinfine aid heyvan destesi CekikimilerElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Sinifustu Sumuklu baliqlarSinif SuauzgeclilerRanqsiz Yarimsinif Infrasinif Sumuklu baliqlarDesteustu Ranqsiz Ranqsiz Deste CekikimilerBeynelxalq elmi adiCypriniformes Edwin Stephen Goodrich 1909 Sekil axtarisiITIS 162846NCBI 7952EOL 3194FW 64193 Bedeninin uzunlugu 6sm den 1 7 m e qeder olan sumuklu baliqlardir Tebasir ve pliosen cokuntulerinden melumdur 3200 den artiq novu 3 yarimdestede birlesir xarasinsekilliler 16 fesile himnotsekilliler 914fesile ve karpsekilliler 7 fesile Xezer hovzesinde deste 2 fesile ile temsil olunmusdur cekiler karplar ve ilisgenler Cekikimiler Xezer denizinde genis yayilmis ve novlerinin coxluguna gore Xezerin baliq faunasinin esasini teskil eden sirinsu menseli baliqlardir Onlar duzlulugu az olan Xezerde artib boyumek ucun ozlerine elverisli serait tapmislar Cekikimiler caylardan basqa denizlerde de boyuk sahede yayilmislar Muhum vetege ehmiyyeti dasiyan ceki kulme capaq kimi novler esasen Simali Xezerde cemlesmisdir Cenubi Xezerde Kur ve Atrek hovze lerinde xezer sirbiti semayi qarasol ve s kimi novlerin sayi cox olmadigindan vetege ehemiyyetleri de azdir 70 ci illerden baslayaraq Xezerde daha uc nov cekikimi baliqlar ag amur elvan ve ag alin iqlimlesdirilmisdir Xezerde ve ona tokulen caylarda yasayan cekikimiler bir birinden olcusune kutlesine qidalanmasina ve heyat terzine gore ferqlenirler TesnifatiBalitorlar Balitoridae fesilesi Kotosomlar Catostomidae fesilesi Copreler Cobitidae fesilesi Cekiler Cyprinidae fesilesi Sormacalilar Gyrinocheilidae fesilesi Psilorinxler Psilorhynchidae fesilesiIstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2005 Eschmeyer W Fong J D Pisces Animal Biodiversity An Outline of Higher level Classification and Survey of Taxonomic Richness red Z Zhang 2011 C 3148 burax 1 S 26 38 ISBN 978 1 86977 849 1 978 1 86977 850 7 Esgerov F S Zaytsev Y Y Qasimov R Y Quliyev Z Biomuxteliflik Xezerin esrarengiz baliqlari Beser XXI nesriyyati Baki 2003 seh56 Xarici kecidlerCeki baligi Baliq Ovu Suyun Icine Girib Qarmaqla 20Kiloluq Ceki Baliqlari TuturEdebiyyatAzerbaycanin heyvanlar alemi Onurgalilar III cild Baki Elm 2004 Ebdurrehmanov Y E Azerbaycan faunasi Baliqlar VII cild Baki Elm 1966 224 Abbasov H S Haciyev R V Ixtiologiya Baki 2007 165 seh M M Seyid Rzayev Mingecevir su anbari vetege baliqlarinin populyasiya strukturu ve bioloji xususiyyetleri Elm Baki 2017 284 sehHemcinin bax