Çirçik hidronimi öz növbəsində kiçildici xüsusiyyət daşıyır. Çir sözü burada Sırdəryada olan Sır kompanenti ilə əlaqədardır. Ümumilikdə götürdükdə isə Çirçik sözü «Kiçik Sır (dərya)» mənasını verir. Çir çayının adı Baburnamə şeyrlər toplusunda çəkilir. Bu əsəs təqribi olaraq eylə 1518/19—1530 illərdə yazılmışdır. Son yüz illiklərdə isə çayın hazırki, hidronimi yazılır.
Orta əsrlərdə ərəblər Çirçik çayını Nehri-Türk yəni «türklərin çayı» və ya Parak (Farak) — «istiqamətlənmiş, uçan (çay)» olaraq adlandırırdılar.
XX əsr
Ümumi məlumat
Çayın uzunluğ 155 km, hövzəsinin sahəsi 14,9 min. km² təşkil edir. Çirçik Çatkal və Pskem çaylarının birləşməsindən meydana gəlir. Yuxarı axarlarda çay dərin iri kanyondan axır. Aşağı axarlarda isə relyef xüsusiyyətlərinə uyğun şəkildə öz formasınl meydana gətirir. Qidalanması qarışıqdır. Bununla belə qar sularının böyük əhəmiyyəti vardır. Orta axarlarda çayın axın sürəti 221 m³/san təşkil edir. Çay noyabrdan marta qədər buzla örtülü olur. Çay öz başlanğıcını 745,6 metr yüksəklikdən götürür. Mənsəbi isə 253 meyrlikdə yerləşir.
Çayın axarı
Çayın yuxarı axarında Çarvak su anbarı yerləşir. Onun önündə isə eyni adlı SES qərarlaşır. Aşağlda isə Qəzəlkənd su qovşağı vardır. Çirçikdən sağ istiqamətdə Derivasion kanalı axır. Ondan saniyıdə 310 m³ su keçir. Onun üzərində Çirçik-Bozsu kaskad SES vardır. Yuvarı axar su ayrıcısından isə Solsahil Qarasu kanalı keçir. Kanalın su ötürmə qabiliyyəti 180 km³/s-dir. Aşağı axarda isə Çirçik digər kanalları qidalandırır.
Çayın axdığı vadi boyunca Qəzəlkənd, Çirçik, Daşkənd şəhərləri; həmcinin Çarvak, İsləndər və Almazar qəsəbələri yerləmir.
Çirçik çayınln qolları
Çirçik beş qol qəbul edir. Onların hamısı yuxarı axarlara qəbul olunur. Onlar dağlarla əhatələnmiş ərazilərdən axır. Aşağı axarlarda isə heç bir qol qəbul etmir. Onun iki qolu kifayyət qədər iri çaylardır. Soldan tökülən Aksakatasay çayı və sağdan tökülən Uqam çaylarıdır. Bircə bu çaylar il boyu dularını mənsəbə çatdıra bilirlər. Digər çaylar isə ilin müəyyən vaxtlarında qurumağa məruz qalırlar. Onlar əsasən gursululuq dönəmində sularını ona çatdıra bilirlər. Yay ayları isə mənsəbə təlib çata bilmirlər. Bu quruyan çaylar arasında sağdan:Qızılsu çayı, Şurabsay çayı, Tavaksay çayı və Azadbaşsay, soldan isə Karakulsay, Qalvasay (Qalibasay), Parkəndsay və Qızılsay (Başıqızılsay) çayları tökülür.
Реестр объектов межгосударственного значения в бассейне реки Сырдарьи
Mənbə
Özbıkistan çayları — Çirçik çayı
September 18, 2021
çirçik, çayı, özb, chirchiq, özbəkistanın, daşkənd, vilayəti, ərazusindən, axan, sırdəryanın, gursulu, qolunu, təşkil, edən, çay, özb, chirchiqölkə, özbəkistanmənbəyi, çayın, birləşməsi, yüksəkliyi, mmənsəbi, sırdərya, yüksəkliyi, muzunluğu, kmsu, sərfi, hövzə. Circik cayi ozb Chirchiq Ozbekistanin Daskend vilayeti erazusinden axan Sirderyanin en gursulu qolunu teskil eden cay Circik cayiozb ChirchiqOlke OzbekistanMenbeyi Iki cayin birlesmesi Yuksekliyi 745 6 mMensebi Sirderya Yuksekliyi 253 mUzunlugu 155 kmSu serfi 221 m sSu hovzesi 14900Hovzesinin sahesi 14 240 km menbeyi mensebiCircik cayi Ozbekistanin fiziki xeritesinde 41 37 43 sm e 69 57 53 s u 40 53 58 sm e 68 42 31 s u Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Adinin etimslogiyasi 2 Umumi melumat 3 Cayin axari 4 Circik cayinln qollari 5 Istinadlar 6 MenbeAdinin etimslogiyasi RedakteCircik hidronimi oz novbesinde kicildici xususiyyet dasiyir Cir sozu burada Sirderyada olan Sir kompanenti ile elaqedardir Umumilikde goturdukde ise Circik sozu Kicik Sir derya 1 menasini verir Cir cayinin adi Baburname seyrler toplusunda cekilir Bu eses teqribi olaraq eyle 1518 19 1530 illerde yazilmisdir Son yuz illiklerde ise cayin hazirki hidronimi yazilir Orta esrlerde erebler Circik cayini Nehri Turk yeni turklerin cayi ve ya Parak Farak istiqametlenmis ucan cay 1 olaraq adlandirirdilar XX esrUmumi melumat RedakteCayin uzunlug 155 km hovzesinin sahesi 14 9 min km teskil edir Circik Catkal ve Pskem caylarinin birlesmesinden meydana gelir Yuxari axarlarda cay derin iri kanyondan axir Asagi axarlarda ise relyef xususiyyetlerine uygun sekilde oz formasinl meydana getirir Qidalanmasi qarisiqdir Bununla bele qar sularinin boyuk ehemiyyeti vardir Orta axarlarda cayin axin sureti 221 m san teskil edir Cay noyabrdan marta qeder buzla ortulu olur Cay oz baslangicini 745 6 metr yukseklikden goturur Mensebi ise 253 meyrlikde yerlesir Cayin axari RedakteCayin yuxari axarinda Carvak su anbari yerlesir Onun onunde ise eyni adli SES qerarlasir Asaglda ise Qezelkend su qovsagi vardir Circikden sag istiqametde Derivasion kanali axir Ondan saniyide 310 m su kecir Onun uzerinde Circik Bozsu kaskad SES vardir Yuvari axar su ayricisindan ise Solsahil Qarasu kanali kecir Kanalin su oturme qabiliyyeti 180 km s dir 2 Asagi axarda ise Circik diger kanallari qidalandirir Cayin axdigi vadi boyunca Qezelkend Circik Daskend seherleri hemcinin Carvak Islender ve Almazar qesebeleri yerlemir Circik cayinln qollari RedakteCircik bes qol qebul edir Onlarin hamisi yuxari axarlara qebul olunur Onlar daglarla ehatelenmis erazilerden axir Asagi axarlarda ise hec bir qol qebul etmir Onun iki qolu kifayyet qeder iri caylardir Soldan tokulen Aksakatasay cayi ve sagdan tokulen Uqam caylaridir Birce bu caylar il boyu dularini mensebe catdira bilirler Diger caylar ise ilin mueyyen vaxtlarinda qurumaga meruz qalirlar Onlar esasen gursululuq doneminde sularini ona catdira bilirler Yay aylari ise mensebe telib cata bilmirler Bu quruyan caylar arasinda sagdan Qizilsu cayi Surabsay cayi Tavaksay cayi ve Azadbassay soldan ise Karakulsay Qalvasay Qalibasay Parkendsay ve Qizilsay Basiqizilsay caylari tokulur Istinadlar Redakte 1 2 Pospelov E M Geograficheskie nazvaniya mira Toponimicheskij slovar M AST 2001 Reestr obektov mezhgosudarstvennogo znacheniya v bassejne reki SyrdariMenbe RedakteOzbikistan caylari Circik cayiMenbe https az wikipedia org w index php title Circik cayi amp oldid 6011552, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
