fbpx
Wikipedia

Çingiz Qacar

Çingiz Oveys oğlu Qacar (6 iyun 1929(1929-06-06), Bakı12 iyun 2021(2021-06-12)) — Azərbaycan alimi, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının akademiki, AMEA Fizika İnstitutunun Molekulyar spektroskopiya laboratoriyasının müdiri.

Çingiz Qacar
Doğum tarixi 6 iyun 1929(1929-06-06)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 12 iyun 2021(2021-06-12) (92 yaşında)
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı Azərbaycan
Milliyyəti Azərbaycanlı
Elm sahəsi molekulyar fizika
Elmi dərəcəsi Fizika-riyaziyyat elmləri doktoru
Elmi adı Professor, akademik
İş yeri Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Fizika İnstitutu
Təhsili Leninqrad Politexnik İnstitutu, texniki fizika sahəsində mühəndis - tədqiqatçı
Mükafatları

Həyatı

Çingiz Oveys oğlu Qacar 1929-cu il iyunun 6-da Bakı şəhərində anadan olub. Akademikin ulu babası məşhur Qacarlar nəslinin ziyalı və vətənpərvər nümayəndələrindən olan Bəhmən Mirzə Qacar idi. Ç.Qacar 1953-cü ildə Leninqrad Politexnik İnstitutunun texniki fizika sahəsində mühəndis — tədqiqatçı fakültəsini bitirib. İnstitutu bitirdikdən sonra Ç.O.Qacar Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) Fizika-Riyaziyyat İnstitutunun Radiofizika laboratoriyasında işləməyə başlayıb. 1980-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü, 2001-ci ildə isə həqiqi üzvü seçilib. Ç.O.Qacar institutun fizika-mexanika fakültəsində oxuduğu illərdə dünyanın tanınmış alimlərindən sayılan A.F.İoffe, J.İ.Frenkel, D.N.Nasledov və başqalarından dərs alıb. O, tələbəlik illərində Avropa mədəniyyətinə maraq göstərib.

Çingiz Qacar 12 iyun 2021-ci ildə vəfat etmişdir. İkinci Fəxri Xiyaban'da dəfn olunmuşdur.

  1. Çapdan çıxmış elmi əsərlərinin ümumi sayı-200-dən çox
  2. Xaricdə çıxmış elmi əsərlərinin sayı-30
  3. Müəlliflik şəhadətnamələrinin və patentlərin sayı-50-dən çox
  4. Kadr hazırlığı- 24 fəlsəfə doktoru, 6 elmlər doktoru

Əsas elmi nailiyyətləri

  • Ç.O.Qacar tanınmış alim, akademik Lətif İmanovun rəhbərlik etdiyi Radiofizika laboratoriyasında molekulyar spektroskopiya sahəsində orijinal elmi-tədqiqat işləri aparmış, mikrodalğalar diapazonunda biratomlu spirt molekulları və onların törəmələrinin fırlanma və rəqsi-fırlanma spektrlərinin ilk tədqiqatçısı olmuşdur. Çingiz müəllim tərəfindən (akademik L.İmanovla birlikdə) yaradılmış mikrodalğalı spektrometr haqqında elektronika və radiotexnikaya aid ilk elmi məqalə "Azərbaycan EA-nın xəbərləri" jurnalında Azərbaycan dilində dərc olunmuş və həmin məqaləni keçmiş İttifaqda bu sahə ilə məşğul olan mütəxəssislər rus dilinə tərcümə etmişlər.

Ç.Qacar mikrodalğalı spektroskopiya sahəsində Londonda keçirilən beynəlxalq konfransda Azərbaycanda yaradılmış həmin spektrometr və etil spirti molekulunun mikrodalğalı spektri haqqında elmi məruzə ilə çıxış etmiş, həmin vaxtlardan (keçən əsrin 60-cı illəri) beynəlxalq aləmdə elmi nəticələri ilə tanınmağa başlamışdır. Fundamental tədqiqatlar aparan Ç.O.Qacar atom və molekulların spektroskopiyası sahəsində bir sıra məsələləri həll etmişdir. Onun aldığı elmi nəticələrdən lazer fizikasında, qazların təhlilində, atmosferin lokal və məsafədən zondlanmasında, ulduzlararası fəzada molekulların axtarılması sahəsində və s. istifadə olunmuşdur.

  • Akademik infraqırmızı diapazonda optik rabitə sahəsində də mühüm nailiyyətlər əldə etmişdir. Fizika İnstitutunda başladığı mikrodalğalı spektroskopiya sahəsində tədqiqatlarını Fotoelektronika İnstitutunda uğurla davam etdirmişdir. Onun rəhbərliyi ilə burada yeni, daha mükəmməl ikiqat kvant rezonanslarını müşahidə etməyə imkan verən və bunun nəticəsində spektrin birqiymətli identifikasiyasını təmin edən, dəqiqliyi atom standartları ilə olçülən, tezliyi ədədi qurğu vasitəsilə idarə olunan sintezatorlarla təchiz olunmuş santimetrlik, millimetrlik diapazonlarda işləyən spektrometrik kompleks yaradılmışdır. İkiqat radiotezlikli-mikrodalğalı, ikiqat rezonans və Ştark modulyasiyası üsulları ilə işləyən hibrid spektrometr 1982-ci ildə cihazqayırma sahəsində S.İ.Vavilov adına mükafata layiq görülmüşdür.

2001-ci ildə Ç.Qacarın aldığı elmi nəticələrdən yapon mütəxəssisləri də istifadə etmişlər. Keçmiş İttifaqda mikrodalğalı spektroskopiya sahəsində müdafiə olunan namizədlik və doktorluq dissertasiyalarının bir çoxunun aparıcı təşkilatı Çingiz müəllimin rəhbərlik etdiyi şöbənin daxil olduğu Fotoelektronika İnstitutu olmuşdur. Akademik Ç.Qacar indi də Azərbaycan MEA Fizika İnstitutunda bu istiqamətin inkişafı üçün əlindən gələni əsirgəmir. Rəhbərlik etdiyi laboratoriya etil, izopropil, butil, izobutil, tretikbutil spirtləri və onların izotopomerlərinin mikrodalğalı spektrlərinin tədqiqi ilə məşğul olur. O, geniş tətbiqi olan mikrodalğa diapazonunda şüauducuların yaradılması problemləri üzrə də maraqlı işlər aparır.


  • Onun rəhbərliyi altında yaradılmış yeni fiziki metodlar, qurğu və cihazlar Azərbaycanda, həmçinin keçmiş İttifaqda, Türkiyədə, İran İslam Respublikasında tətbiq olunmuşdur.

Ç.Qacar Azərbaycanda yüksəkixtisaslı elmi kadrların hazırlanmasında da böyük xidmətlər göstərir. O, nüfuzlu spektroskopçular məktəbi yaratmış, yüksəkixtisaslı fiziklər yetişdirmişdir. Onun çoxsaylı yetirmələrinin bir çoxu Avstraliya, Rusiya, Amerika, Türkiyə, ölkəmizin nüfuzlu ali məktəblərində və elmi-tədqiqat institutlarında çalışır. O, Azərbaycanda molekulyar spektroskopiya elmi istiqamətinin rəhbəridir.

Təltif və mükafatlar

Molekulyar spektroskopiya sahəsində elmi əsasların yaranmasında kompleks işlər gördüyünə və geniş istifadəli elektron cihazların istehsal texnologiyasına görə Ç.O.Qacar 1982-ci ildə Azərbaycan SSR-nin Dövlət Mükafatına və SSRİ EA-nın S.İ. Vavilov adına mükafata layiq görülüb, 2004-cü ildə isə Azərbaycan Respublikasının "Şöhrət" ordeni ilə təltif olunub.

Ona 1990-cı ildə Azərbaycan SSR Əməkdar Elm Xadimi fəxri adı verilib.

18 aprel 2014-cü ildə Akademik Çingiz Qacar fizika elmi sahəsində fundamental tədqiqatları və nailiyyətlərinə görə Nəsirəddin Tusi adına mükafata layiq görülüb.

Kitabları

"Qədim və orta əsrlər Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri" (rus, ingilis və Azərbaycan dillərində) "Qacarlar" "Köhnə Bakı" "Köhnə Şuşa" "Tiflis. Vorontsova 53, 55" "Qədim və orta əsrlər Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri" "Qədim və orta əsrlər Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri" kitabının yazılmasının maraqlı tarixçəsi var. Çingiz Qacar Leninqradda oxuyarkən tələbəlik dostu, milliyyətcə gürcü olan Nuqzar Eliosaşvili ilə həmişə Azərbaycan və gürcü xalqlarından hansının daha çox görkəmli şəxsiyyətləri olmaları barədə mübahisə aparmışlar. Mübahisə bu kitab yazılana qədər davam etmişdir. Həmin kitab nəşr olunduqdan sonra Nuqzar Eliosaşvili özünün məğlubiyyətini ona yazdığı məktubunda etiraf etmiş və akademikin bu kitabını "Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətlərindən tərtib olunmuş Mendeleyev cədvəli" adlandırmışdır. Akademik bu kitabını ingilis dilinə tərcümə etmişdir.

O, fizikanın sahələri və tarixinə aid Azərbaycan, rus və ingilis dillərində yazılmış on monoqrafiyanın müəllifidir. Ç.Qacar Azərbaycanın birinci xanımı YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri xanım Mehriban Əliyevanın rəhbərlik etdiyi "Azərbaycan İrs" jurnalının redaktorlarından biridir.

Ç.O.Qacar 2009–2012-ci illərdə AMEA Fizika İnstitutunun direktoru vəzifəsində çalışmışdır. Hazırda akademik AMEA Fizika İnstitutunda Molekulyar spektroskopiya laboratoriyasının rəhbəridir.

Əcdadları

Əsərləri

  • Выдающиеся сыны древнего и средневекового Азербайджана. Баку: Издательство "Азербайджан", 1995.
  • Старая Шуша. Баку, "Şərq-Qərb", 2007, 344 стр.

İstinadlar

  1. Çingiz Qacar II Fəxri xiyabanda dəfn olundu
  2. . 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-19.

Xarici keçidlər

  • Çingiz Oveys oğlu Qacar 2014-07-12 at the Wayback Machine
  • Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası — Çingiz Qacar 2011-01-15 at the Wayback Machine

Həmçinin bax

 
   

Vikianbarda Çingiz Qacar ilə əlaqəli mediafayllar var.

 
   

Vikikitabda Çingiz Qacar ilə əlaqəli kitablar var.

çingiz, qacar, çingiz, oveys, oğlu, qacar, iyun, 1929, 1929, bakı, iyun, 2021, 2021, azərbaycan, alimi, fizika, riyaziyyat, elmləri, doktoru, professor, azərbaycan, milli, elmlər, akademiyasının, akademiki, amea, fizika, institutunun, molekulyar, spektroskopiy. Cingiz Oveys oglu Qacar 6 iyun 1929 1929 06 06 Baki 12 iyun 2021 2021 06 12 Azerbaycan alimi fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin akademiki AMEA Fizika Institutunun Molekulyar spektroskopiya laboratoriyasinin mudiri Cingiz QacarDogum tarixi 6 iyun 1929 1929 06 06 Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 12 iyun 2021 2021 06 12 92 yasinda Defn yeri II Fexri XiyabanVetendasligi AzerbaycanMilliyyeti AzerbaycanliElm sahesi molekulyar fizikaElmi derecesi Fizika riyaziyyat elmleri doktoruElmi adi Professor akademikIs yeri Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Fizika InstitutuTehsili Leninqrad Politexnik Institutu texniki fizika sahesinde muhendis tedqiqatciMukafatlari 2004 Mundericat 1 Heyati 2 Esas elmi nailiyyetleri 3 Teltif ve mukafatlar 4 Kitablari 5 Ecdadlari 6 Eserleri 7 Istinadlar 8 Xarici kecidler 9 Hemcinin baxHeyati RedakteCingiz Oveys oglu Qacar 1929 cu il iyunun 6 da Baki seherinde anadan olub Akademikin ulu babasi meshur Qacarlar neslinin ziyali ve vetenperver numayendelerinden olan Behmen Mirze Qacar idi C Qacar 1953 cu ilde Leninqrad Politexnik Institutunun texniki fizika sahesinde muhendis tedqiqatci fakultesini bitirib Institutu bitirdikden sonra C O Qacar Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi AMEA Fizika Riyaziyyat Institutunun Radiofizika laboratoriyasinda islemeye baslayib 1980 ci ilde AMEA nin muxbir uzvu 2001 ci ilde ise heqiqi uzvu secilib C O Qacar institutun fizika mexanika fakultesinde oxudugu illerde dunyanin taninmis alimlerinden sayilan A F Ioffe J I Frenkel D N Nasledov ve basqalarindan ders alib O telebelik illerinde Avropa medeniyyetine maraq gosterib Cingiz Qacar 12 iyun 2021 ci ilde vefat etmisdir Ikinci Fexri Xiyaban da defn olunmusdur 1 Capdan cixmis elmi eserlerinin umumi sayi 200 den cox Xaricde cixmis elmi eserlerinin sayi 30 Muelliflik sehadetnamelerinin ve patentlerin sayi 50 den cox Kadr hazirligi 24 felsefe doktoru 6 elmler doktoruEsas elmi nailiyyetleri RedakteC O Qacar taninmis alim akademik Letif Imanovun rehberlik etdiyi Radiofizika laboratoriyasinda molekulyar spektroskopiya sahesinde orijinal elmi tedqiqat isleri aparmis mikrodalgalar diapazonunda biratomlu spirt molekullari ve onlarin toremelerinin firlanma ve reqsi firlanma spektrlerinin ilk tedqiqatcisi olmusdur Cingiz muellim terefinden akademik L Imanovla birlikde yaradilmis mikrodalgali spektrometr haqqinda elektronika ve radiotexnikaya aid ilk elmi meqale Azerbaycan EA nin xeberleri jurnalinda Azerbaycan dilinde derc olunmus ve hemin meqaleni kecmis Ittifaqda bu sahe ile mesgul olan mutexessisler rus diline tercume etmisler C Qacar mikrodalgali spektroskopiya sahesinde Londonda kecirilen beynelxalq konfransda Azerbaycanda yaradilmis hemin spektrometr ve etil spirti molekulunun mikrodalgali spektri haqqinda elmi meruze ile cixis etmis hemin vaxtlardan kecen esrin 60 ci illeri beynelxalq alemde elmi neticeleri ile taninmaga baslamisdir Fundamental tedqiqatlar aparan C O Qacar atom ve molekullarin spektroskopiyasi sahesinde bir sira meseleleri hell etmisdir Onun aldigi elmi neticelerden lazer fizikasinda qazlarin tehlilinde atmosferin lokal ve mesafeden zondlanmasinda ulduzlararasi fezada molekullarin axtarilmasi sahesinde ve s istifade olunmusdur Akademik infraqirmizi diapazonda optik rabite sahesinde de muhum nailiyyetler elde etmisdir Fizika Institutunda basladigi mikrodalgali spektroskopiya sahesinde tedqiqatlarini Fotoelektronika Institutunda ugurla davam etdirmisdir Onun rehberliyi ile burada yeni daha mukemmel ikiqat kvant rezonanslarini musahide etmeye imkan veren ve bunun neticesinde spektrin birqiymetli identifikasiyasini temin eden deqiqliyi atom standartlari ile olculen tezliyi ededi qurgu vasitesile idare olunan sintezatorlarla techiz olunmus santimetrlik millimetrlik diapazonlarda isleyen spektrometrik kompleks yaradilmisdir Ikiqat radiotezlikli mikrodalgali ikiqat rezonans ve Stark modulyasiyasi usullari ile isleyen hibrid spektrometr 1982 ci ilde cihazqayirma sahesinde S I Vavilov adina mukafata layiq gorulmusdur 2001 ci ilde C Qacarin aldigi elmi neticelerden yapon mutexessisleri de istifade etmisler Kecmis Ittifaqda mikrodalgali spektroskopiya sahesinde mudafie olunan namizedlik ve doktorluq dissertasiyalarinin bir coxunun aparici teskilati Cingiz muellimin rehberlik etdiyi sobenin daxil oldugu Fotoelektronika Institutu olmusdur Akademik C Qacar indi de Azerbaycan MEA Fizika Institutunda bu istiqametin inkisafi ucun elinden geleni esirgemir Rehberlik etdiyi laboratoriya etil izopropil butil izobutil tretikbutil spirtleri ve onlarin izotopomerlerinin mikrodalgali spektrlerinin tedqiqi ile mesgul olur O genis tetbiqi olan mikrodalga diapazonunda suauducularin yaradilmasi problemleri uzre de maraqli isler aparir Onun rehberliyi altinda yaradilmis yeni fiziki metodlar qurgu ve cihazlar Azerbaycanda hemcinin kecmis Ittifaqda Turkiyede Iran Islam Respublikasinda tetbiq olunmusdur C Qacar Azerbaycanda yuksekixtisasli elmi kadrlarin hazirlanmasinda da boyuk xidmetler gosterir O nufuzlu spektroskopcular mektebi yaratmis yuksekixtisasli fizikler yetisdirmisdir Onun coxsayli yetirmelerinin bir coxu Avstraliya Rusiya Amerika Turkiye olkemizin nufuzlu ali mekteblerinde ve elmi tedqiqat institutlarinda calisir O Azerbaycanda molekulyar spektroskopiya elmi istiqametinin rehberidir Teltif ve mukafatlar RedakteMolekulyar spektroskopiya sahesinde elmi esaslarin yaranmasinda kompleks isler gorduyune ve genis istifadeli elektron cihazlarin istehsal texnologiyasina gore C O Qacar 1982 ci ilde Azerbaycan SSR nin Dovlet Mukafatina ve SSRI EA nin S I Vavilov adina mukafata layiq gorulub 2004 cu ilde ise Azerbaycan Respublikasinin Sohret ordeni ile teltif olunub Ona 1990 ci ilde Azerbaycan SSR Emekdar Elm Xadimi fexri adi verilib 18 aprel 2014 cu ilde Akademik Cingiz Qacar fizika elmi sahesinde fundamental tedqiqatlari ve nailiyyetlerine gore Nesireddin Tusi adina mukafata layiq gorulub 2 Kitablari Redakte Qedim ve orta esrler Azerbaycanin gorkemli sexsiyyetleri rus ingilis ve Azerbaycan dillerinde Qacarlar Kohne Baki Kohne Susa Tiflis Vorontsova 53 55 Qedim ve orta esrler Azerbaycanin gorkemli sexsiyyetleri Qedim ve orta esrler Azerbaycanin gorkemli sexsiyyetleri kitabinin yazilmasinin maraqli tarixcesi var Cingiz Qacar Leninqradda oxuyarken telebelik dostu milliyyetce gurcu olan Nuqzar Eliosasvili ile hemise Azerbaycan ve gurcu xalqlarindan hansinin daha cox gorkemli sexsiyyetleri olmalari barede mubahise aparmislar Mubahise bu kitab yazilana qeder davam etmisdir Hemin kitab nesr olunduqdan sonra Nuqzar Eliosasvili ozunun meglubiyyetini ona yazdigi mektubunda etiraf etmis ve akademikin bu kitabini Azerbaycanin gorkemli sexsiyyetlerinden tertib olunmus Mendeleyev cedveli adlandirmisdir Akademik bu kitabini ingilis diline tercume etmisdir O fizikanin saheleri ve tarixine aid Azerbaycan rus ve ingilis dillerinde yazilmis on monoqrafiyanin muellifidir C Qacar Azerbaycanin birinci xanimi YUNESKO ve ISESKO nun xosmeramli sefiri xanim Mehriban Eliyevanin rehberlik etdiyi Azerbaycan Irs jurnalinin redaktorlarindan biridir C O Qacar 2009 2012 ci illerde AMEA Fizika Institutunun direktoru vezifesinde calismisdir Hazirda akademik AMEA Fizika Institutunda Molekulyar spektroskopiya laboratoriyasinin rehberidir Ecdadlari RedakteEserleri RedakteVydayushiesya syny drevnego i srednevekovogo Azerbajdzhana Baku Izdatelstvo Azerbajdzhan 1995 Staraya Shusha Baku Serq Qerb 2007 344 str Istinadlar Redakte Cingiz Qacar II Fexri xiyabanda defn olundu Alimler AMEA nin ali mukafatlari ile teltif olunublar sia az sayti 2016 03 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 04 19 Xarici kecidler RedakteCingiz Oveys oglu Qacar Arxivlesdirilib 2014 07 12 at the Wayback Machine Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Cingiz Qacar Arxivlesdirilib 2011 01 15 at the Wayback MachineHemcinin bax Redakte Vikianbarda Cingiz Qacar ile elaqeli mediafayllar var Vikikitabda Cingiz Qacar ile elaqeli kitablar var Menbe https az wikipedia org w index php title Cingiz Qacar amp oldid 5995405, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.