Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Çaqan gölü (və ya Bakapan) (qaz. Шаған) — Qazaxıstan ərazisində yerləşən göl. Göl insan fəaliyyəti nəticəsində meydana gəlmişdir. Bəzən gölü «atom gölü» olaraq adlandırırlar. Gölün ümumi həcmi təxmini olaraq 100 000 m³ olaraq qiymətləndirilir. Göldə radioaktiv çöküntülər çox olduğundan suyunun tərkibi radioaktivdir. Gölün əsas mənbəyi İrtış çayının qollarından biri olan Çaqan çayıdır. Radioaktiv çöküntülər səbəbindən çayın və onun axdığı ərazilərdə yaşayış üçün təhlükələr yaradır. Göl inzibati cəhətdən Qazaxıstanın Şərqi Qazaxıstan vilayəti ərazisində yerləşir.
| Çaqan | |
|---|---|
| qaz. Шаған | |
 Çaqan gölü | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 340 m |
| Eni | 0,38 km |
| Uzunluğu |
|
| Sahəsi | 5,92 km² |
| Həcmi | 0,0001 km³ |
| Dərin yeri | 100 m |
| Axan çay | yoxdur |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Qazaxıstan |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
SSRİ atom proqramına görə Çaqan çayının yatağı yaxınlığında yeratlı atom sınağı həyara keçirilməsi planlaşdırılır. № 1004 Raporta əsas 178 metr dərinlikdə 15 yanvar 1965 ildə, saat 05:59:59 radələrində partlayış həyata keçirilir. Güçlü atom partlayışı zamanı 40-dan çox süni kraterlər əmələ gəlir. Bu kraterlərin ümumi su tutumu 120—140 milyon m³-dir. Gölün səthinin kiçikliyi səbəbindən buxarlanlanın miqdarını azaldırdı.
1965 ilin əvvəllərində Çanqan çayının suyunu əmələ gələn kanala yönəldilir. Hətta bu su obyektinin önündə dəmir-beton bənd qurulur. Dərhal kraterında bir göl yaratmaq fikiri olur. Bir neçə il sonra, çayının sol sahilindəki anbarlarda su səviyyəsi nəzarət etmək üçün post inşa edilmişdir. Bu gün mövcud olan göl, bu sahədə mal-qaranın su təminatında istifadə edilir .
Xüsusiyyətləri
Çaqan çayının sahəsi 5,92 km² təşkil edir. Gölün ümumi su tutumu 19,1 mln m³-dir. Gölün maksimal dərinliyi 100 metr təşkil edir. Göl dəniz səviyyəsində 415 metr yüksəklikdə yerləşir. Radioaktivlik səbəbindən bitki və florası demək olar ki yoxdur.
İstinadlar
- "Semioalatinsk poliqonu və Sarı-Şaqan". 2017-05-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-05-10.
- http://www.osti.gov/scitech/servlets/purl/408695
Ədəbiyyat
- Qazax ensiklopediyası, Tom 9. Bölüm 18.
- Leo Germann. Böyük yalan haqqında həqiqət. Том 2. S.-Peterburq, 1999 il.
Mənbə
- Sovetlərin atom partlayışları üzrə proqram
- Sovet atom proqramı haqqında
- Sənədli film
- Çaqan gölü Google xəritəsində
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Caqan golu ve ya Bakapan qaz Shagan Qazaxistan erazisinde yerlesen gol Gol insan fealiyyeti neticesinde meydana gelmisdir Bezen golu atom golu olaraq adlandirirlar Golun umumi hecmi texmini olaraq 100 000 m olaraq qiymetlendirilir Golde radioaktiv cokuntuler cox oldugundan suyunun terkibi radioaktivdir Golun esas menbeyi Irtis cayinin qollarindan biri olan Caqan cayidir Radioaktiv cokuntuler sebebinden cayin ve onun axdigi erazilerde yasayis ucun tehlukeler yaradir Gol inzibati cehetden Qazaxistanin Serqi Qazaxistan vilayeti erazisinde yerlesir Caqanqaz ShaganCaqan goluUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 340 mEni 0 38 kmUzunlugu 0 45 kmSahesi 5 92 km Hecmi 0 0001 km Derin yeri 100 mAxan cay yoxdurYerlesmesi49 56 07 sm e 79 00 32 s u Olke QazaxistanCaqan Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiSSRI atom proqramina gore Caqan cayinin yatagi yaxinliginda yeratli atom sinagi heyara kecirilmesi planlasdirilir 1004 Raporta esas 178 metr derinlikde 15 yanvar 1965 ilde saat 05 59 59 radelerinde partlayis heyata kecirilir Guclu atom partlayisi zamani 40 dan cox suni kraterler emele gelir Bu kraterlerin umumi su tutumu 120 140 milyon m dir Golun sethinin kicikliyi sebebinden buxarlanlanin miqdarini azaldirdi 1965 ilin evvellerinde Canqan cayinin suyunu emele gelen kanala yoneldilir Hetta bu su obyektinin onunde demir beton bend qurulur Derhal kraterinda bir gol yaratmaq fikiri olur Bir nece il sonra cayinin sol sahilindeki anbarlarda su seviyyesi nezaret etmek ucun post insa edilmisdir Bu gun movcud olan gol bu sahede mal qaranin su teminatinda istifade edilir XususiyyetleriCaqan cayinin sahesi 5 92 km teskil edir Golun umumi su tutumu 19 1 mln m dir Golun maksimal derinliyi 100 metr teskil edir Gol deniz seviyyesinde 415 metr yukseklikde yerlesir Radioaktivlik sebebinden bitki ve florasi demek olar ki yoxdur Istinadlar Semioalatinsk poliqonu ve Sari Saqan 2017 05 08 tarixinde Istifade tarixi 2016 05 10 http www osti gov scitech servlets purl 408695EdebiyyatQazax ensiklopediyasi Tom 9 Bolum 18 Leo Germann Boyuk yalan haqqinda heqiqet Tom 2 S Peterburq 1999 il MenbeSovetlerin atom partlayislari uzre proqram Sovet atom proqrami haqqinda Senedli film Caqan golu Google xeritesinde