Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Şuşanın dağları başı dumanlı — xanəndə Xan Şuşinskinin Şuşa şəhərinə həsr etdiyi vətənpərvər Azərbaycan xalq mahnısı, əsərdə şəhər gözəl qızla müqayisə edilir. Tar və kamançanın müşayiəti ilə muğam üslubunda ifa olunur.
| "Şuşanın dağları başı dumanlı" | ||||
|---|---|---|---|---|
| İfaçı | Xan Şuşinski | |||
| Yayımlanıb | XX əsr | |||
| Janr | muğam | |||
| Dil | Azərbaycan dili | |||
| Bəstəkar | Xan Şuşinski | |||
| Audio nümunəsi | ||||
| ||||
Tarixi
Mahnını XX əsrdə yaşamış azərbaycanlı xanəndə Xan Şuşinski yazıb. Mahnı qrammofon valına yazılarkən bildirilmişdi ki, mahnıda "duman" və "ölürəm" kimi çoxlu kədərli sözlər var, xanəndə cavabında Şuşanın dumanlı dağ zirvələrindən birinə işarə edərək, söylədi ki, dağların zirvələri elə dumanlı olmalıdır, "ölürəm" kəlməsi isə həqiqi ölmək mənasında deyilmir. Buna baxmayaraq, Şuşinskidən mahnı sözlərinin dəyişdirilməsini tələb edərək söylədilər ki, sovet Şuşa dağlarının başı "dumanlı" ola bilməz, Xanəndə ilk sətiri "Şuşanın dağları deyil dumanlı"ya dəyişdirərək mahnını yazdı. Lakin mahnı indiki günümüzdə də öz ilkin variantında ifa olunur.
Sonradan bu mahnı şifahi ənənələrdə geniş yayılaraq, xalq mahnısına çevrildi. O, həmçinin "Azərbaycan xalq mahnıları" (1967) toplusunda yer almışdır.
Mahnı muğam ifaçıların triosunun ifasında "Dərviş Parisi partladır" (1976) Azərbaycan sovet filminin epizodlarının birində səslənir, filmin süjeti elə Qarabağda baş verir.
Mətni
Müəllif Xan Şuşinskinin sözlərinə əsasən, mahnıda Şuşa şəhərinin təbiəti gözəl qızla müqayisə edilir. Şuşa dağlarının başı dumanla örtüldüyü kimi, qadın da yaylıqla örtülüb. Dağların orta hissəsi lalə çiçəkləri ilə bol olması qızın qırmızı köynəkli olmasına işarə edir, dağın alt hissəsi isə onun yaşıl ətəyi ilə müqayisə edilməsidir. Müəllifin dediyi kimi, əgər bu sözlər dəyişdirilərsə, mahnının mənası da itər. Bəzi mənbələrdə Şuşa dağlarının başı dumanla örtüldüyünü göy rəng,"qırmızı qoftalı yaşıl tumanlı" bəndində isə müvafiq olaraq qırmızı və yaşıl rəngi dinləyicilərə bildirmək istəmişdir, yəni "Azərbaycan Xalq Cümruhiyyətinin bayrağını gizli mesajla dinləyicilərə göndərmişdir". Onun gizli mesajına səbəb, o zaman Azərbaycanın Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının tərkibində olmasıdır.
| Mətni |
|---|
|
|
İstinadlar
- V. Muxtaroğlu. Xan Zirvəsi 2012-04-21 at the Wayback Machine
- Mina Rəşid. Qarabağın Xanı[ölü keçid].«Mədəniyyət» qəzeti. 24 İyul 2010.
- Azərbaycan xalq mahnıları / Hazırlayan Səid Rüstəmov — Bakı, 1967.
- İctimai TV. "Xan Şuşinskinin qızı dağıdılmış evlərinin qarşısındakı qoz ağacına sarılıb ağladı" (az.). Youtube.com. 21.10.2022. 2022-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-22.
Xarici keçidlər
- Xan Şuşinskinin ifasında mahnının yazısı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Susanin daglari basi dumanli xanende Xan Susinskinin Susa seherine hesr etdiyi vetenperver Azerbaycan xalq mahnisi eserde seher gozel qizla muqayise edilir Tar ve kamancanin musayieti ile mugam uslubunda ifa olunur Susanin daglari basi dumanli Ifaci Xan SusinskiYayimlanib XX esrJanr mugamDil Azerbaycan diliBestekar Xan SusinskiAudio numunesi source source Xan Susinskinin ifasindaTarixiMahnini XX esrde yasamis azerbaycanli xanende Xan Susinski yazib Mahni qrammofon valina yazilarken bildirilmisdi ki mahnida duman ve olurem kimi coxlu kederli sozler var xanende cavabinda Susanin dumanli dag zirvelerinden birine isare ederek soyledi ki daglarin zirveleri ele dumanli olmalidir olurem kelmesi ise heqiqi olmek menasinda deyilmir Buna baxmayaraq Susinskiden mahni sozlerinin deyisdirilmesini teleb ederek soylediler ki sovet Susa daglarinin basi dumanli ola bilmez Xanende ilk setiri Susanin daglari deyil dumanli ya deyisdirerek mahnini yazdi Lakin mahni indiki gunumuzde de oz ilkin variantinda ifa olunur Sonradan bu mahni sifahi enenelerde genis yayilaraq xalq mahnisina cevrildi O hemcinin Azerbaycan xalq mahnilari 1967 toplusunda yer almisdir Mahni mugam ifacilarin triosunun ifasinda Dervis Parisi partladir 1976 Azerbaycan sovet filminin epizodlarinin birinde seslenir filmin sujeti ele Qarabagda bas verir MetniMuellif Xan Susinskinin sozlerine esasen mahnida Susa seherinin tebieti gozel qizla muqayise edilir Susa daglarinin basi dumanla ortulduyu kimi qadin da yayliqla ortulub Daglarin orta hissesi lale cicekleri ile bol olmasi qizin qirmizi koynekli olmasina isare edir dagin alt hissesi ise onun yasil eteyi ile muqayise edilmesidir Muellifin dediyi kimi eger bu sozler deyisdirilerse mahninin menasi da iter Bezi menbelerde Susa daglarinin basi dumanla ortulduyunu goy reng qirmizi qoftali yasil tumanli bendinde ise muvafiq olaraq qirmizi ve yasil rengi dinleyicilere bildirmek istemisdir yeni Azerbaycan Xalq Cumruhiyyetinin bayragini gizli mesajla dinleyicilere gondermisdir Onun gizli mesajina sebeb o zaman Azerbaycanin Sovet Sosialist Respublikalari Ittifaqinin terkibinde olmasidir MetniSusanin daglari basi dumanli Susanin daglari basi dumanli Qirmizi koftali yasil tumanli Derdinden olmeye coxdu gumanim Ay qiz bu ne qas goz bu ne tel Olerem derdinden onu bil Danismasan da balam bari gul Susada axsamlar yanar ulduzlar Onlardan gozeldi gelinler qizlar Oturub yol uste yarini gozler Ay qiz bu ne qas goz bu ne tel Olerem derdinden onu bil Danismasan da balam bari gul Susanin her yandan gelir soragi Terife layiqdir Isa bulagi Daglari baglari qizlar oylagi Ay qiz bu ne qas goz bu ne tel Olerem derdinden onu bil Danismasan da balam bari gul Istinadlar V Muxtaroglu Xan Zirvesi 2012 04 21 at the Wayback Machine Mina Resid Qarabagin Xani olu kecid Medeniyyet qezeti 24 Iyul 2010 Azerbaycan xalq mahnilari Hazirlayan Seid Rustemov Baki 1967 Ictimai TV Xan Susinskinin qizi dagidilmis evlerinin qarsisindaki qoz agacina sarilib agladi az Youtube com 21 10 2022 2022 10 22 tarixinde Istifade tarixi 2022 10 22 Xarici kecidlerVikimenbede Susanin daglari basi dumanli ile elaqeli melumatlar var Xan Susinskinin ifasinda mahninin yazisi