Azərbaycanca AzərbaycancaDeutsch Deutsch日本語 日本語Lietuvos Lietuvosසිංහල සිංහලTürkçe TürkçeУкраїнська УкраїнськаUnited State United State
Dəstək
www.wikimedia.az-az.nina.az

Vikipediya azad ensiklopediya Bu səhifədə iş davam etməkdədir Müdaxilə etməyə tələsməyin əgər kömək etmək istəyirsinizsə

Qızılbaş Xalq Qoşunları Ordusu

Qızılbaş Xalq Qoşunları Ordusu
TikTok Jeton Satışı
Vikipediya, azad ensiklopediya
image
image
Qurulub 20 dekabr 1945
Qərargah Təbriz
Rəhbərlik
Nazir Cəfər Kavian
Baş qərargah rəisi Mahmud Pənahiyan
Canlı qüvvə
Aktiv kadr 18.000

Qızılbaş Xalq Qoşunları Ordusu — Azərbaycan Milli Hökuməti dövründə qurulmuş silahlı qüvvələr.

Haqqında

| ]

1945-ci il oktyabrın 27-də Əbdülrza Azər, Əbdülqasım Əzimi, Mahmud Qazi Əsədullahi, Məhəmməd Agahi, Seyid Yusif Murtəzavi və Tağı Musəvi ilə birlikdə əvvəlcə Culfaya daha sonra isə Təbrizə gediblər. Təbrizə gəldikdən sonra Əbdülrza Azər,Həsən Nəzəri və Seyid Yusif Murtəzavi Zəncana,Əbdülqasım Əzimi və Tağı Musəvi isə Marağaya,Möhsün Milaniyan və Mahmud Qazi Əsədullahi isə Ərdəbil və Astaraya fədai dəstələrinin formalaşdırılması üçün gediblər.



Yaradılması

| ]

1945-ci il dekabrın 12-də Azərbaycan Milli Hökuməti qurulub. Dekabrın 20-də Azərbaycan Milli Hökumətinin Milli Məclisi Qızılbaş Xalq Qoşunlarının yaradılması haqqında qanun qəbul edib. Yeni qurulmuş hökumət tərəfindən orduya Şah İsmayıl Xətainin öz ordusuna verdiyi "Qızılbaş" adı verilib. Baş nazir Mir Cəfər Pişəvəri tərəfindən Cəfər Kavian, Xalq qoşunları naziri təyin olunub. Bundan sonra Qızılbaş Xalq Qoşunlarının baş hərbi qərargahı yaradılıb. Bu qərargaha Cəfər Kavian, Əbdülqasım Əzimi, Qulam Yəhya, Mir Cəfər Pişəvəri, Mirzə Rəbi Kəbiri, Mahmud Pənahiyan, Abdin Nəvai, Möhsün Milaniyan və Əbdülrza Azər üzv seçiliblər. Qısa müddətdə xalq qoşunlarının tərkibində müxtəlif rütbəli 300 zabit toplanıb. 14 zabitə polkovnik, 8 zabitə isə general rütbəsi verilib. Ümumilikdə qoşunların sayı 18.000 nəfərə çatdırıldı. Bir neçə hərbi məktəb açıldı.

Keçirdikləri döyüş əməliyyatları

| ]

AMH dağıldıqdan sonra

| ]

1946-cı il dekabrın 11-də Azərbaycan Əyalət Əncüməni qan tökülməsinin qarşısını almaq məqsədilə Qızılbaş Xalq Qoşunlarına və fədai qüvvələrinə şah qoşunlarına qarşı müqavimət göstərməmək və döyüş meydanlarını tərk etmək haqqında qərar verdi. 1946-cı il dekabrın 11-də Azərbaycan Milli Hökuməti süqut etdi. Bundan sonra bəzi Qızılbaş xalq ordusunun əsgər və zabitləri eləcə də fədai dəstələri döyüşləri davam etdiriblər. Xalq ordusunun zabiti və İran tarixində ən uzun müddətli həbs cəzası çəkmiş siyasi məhbus olan Səfər xan Qəhrəmani əvvəlcə bir neçə fədai ilə birlikdə Şişəvanda səngərlər qurub və şah ordusuna qarşı mübarizə aparıb. Daha sonra isə 1947-ci ilin mart ayına qədər Molla Mustafanın dəstələri ilə birlikdə İran-İraq sərhəddində şah qoşunlarına qarşı döyüşüb. Bu dəstələrin tərkibində 700 azərbaycanlı fədai də olub.

Bakıda mühacirətdə olan Mir Cəfər Pişəvərinin təklifi ilə 1947-ci ildə gələcəkdə Cənubi Azərbaycanda partizan müharibəsi aparıb, şah qoşunlarına müqavimət göstərmək üçün Azərbaycan SSR-də mühacirətdə olan seçkin fədai və hərbçilərdən 2 dəstə yaradıldı. Onlardan biri Hacıkəndə, digəri isə Şəki şəhərinə göndərildilər. Hacıkənddəki dəstəyə Tağı Musəvi, Şəkidəki dəstəyə isə Həsən Nəzəri başçı təyin olundu.Mir Cəfər Pişəvəri avtomobil qəzasında dünyasını dəyişdikdən sonra təlimdə olan fədai dəstələri ləğv olundu.

Fədai dəstələri ləğv edildikdən sonra mühacirətdə olan bir çox zabit başqa istiqamətlərdə təhsil almağa başlayıblar. Hərbi təyyarəçi Həsən Nəzəri iqtisad üzrə elmlər doktoru, AMH dövründə Marağa şəhərinin hərbi prokuroru olan Cəfər Müciri sənətşünaslıq elmləri namizədi, hərbi təyyarəçi Tağı Musəvi tarix elmləri doktoru, olub.

Mənbə

| ]

İstinadlar

| ]
  1. Nəzəri, 1997. səh. 119
  2. Fərzad, 2006. səh. 220
  3. Nəzəri, 1997. səh. 121
  4. İsmayılov, Güləddin. "Əbdülrza Azər". Azərbaycan Ruznaməsi (az.). 22 yanvar 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 mart 2025.
  5. Nəzəri, 1997. səh. 122
  6. Müciri, 1962. səh. 31
  7. Çeşmazər, 1986. səh. 61
  8. Balayev, 2018. səh. 25
  9. İbrahimov, 1948. səh. 32
  10. Qasımlı, 2012. səh. 49
  11. "Azərbaycan Demokrat Firqəsinin xalqa müraciətində nə deyilirdi?". Aznews.az (az.). 5 sentyabr 2024. 7 dekabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 dekabr 2024.
  12. Rəhimli, 2003. səh. 76
  13. Həsənli, 2006. səh. 167
  14. Bayramzadə, 2015. səh. 76
  15. Çingizoğlu, Ənvər. "Mahmud Pənahiyan - Pənahəli xanın kommunist törəməsi". xudaferin.eu (az.). 4 may 2020. 16 iyul 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 fevral 2025.
  16. Miyanalı, Əlirza; Ərdəbili, Lütfəli. "İnqilabi hərəkatımızın silahlı qüvvələri" (PDF). achiq.info. 28 iyul 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 6 dekabr 2024.
  17. Назирли, Шамистан. "Генерал Кавиан". Газета "Каспий" (rus). 5 iyun 2015. 17 dekabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 dekabr 2024.
  18. Mərəndli, 2017. səh. 42
  19. Rossow, 1956. səh. 30
  20. Rəhimli, 2003. səh. 149
  21. Hasanli, 2006. səh. 370
  22. Lenczowski, George. United States' Support for Iran's Independence and Integrity, 1945–1959 (ingilis). 401. Annals of the American Academy of Political and Social Science. 1972. 49. doi:10.1177/000271627240100106. ISSN 0002-7162.
  23. Həsənli, 2006. səh. 445
  24. 1343. "درباره صفرخان قهرمانیان | مبارزی که ۳۲ سال از آزادی محروم شد". ایرنا (fars). 10 noyabr 2019. 24 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 fevral 2025.
  25. Opening the prison gates (PDF) (ingilis). Socialist challenge. 9 noyabr 1978. 8.
  26. Həqqi, 2001. səh. 123
  27. "صفرخان، آن سرو بلند که ایستادگی برازنده‌اش بود : asre-nou.net". asre-nou.net. 11 fevral 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 fevral 2025.
  28. Həqqi, 2001. səh. 129
  29. Rəhimli, 2009. səh. 118
  30. Fərzad, 2006. səh. 210
  31. Balayev, 2018. səh. 68
  32. "Pişəvərinin ölümü mayor Həsən Nəzərinin xatirələrində". Azərbaycan Ruznaməsi (az.). İstifadə tarixi: 19 may 2025.[ölü keçid]
  33. "Seyid Cəfər Pişəvərinin ölümü mayor Həsən Nəzərinin xatirələrində". Azərbaycan Ruznaməsi (az.). İstifadə tarixi: 19 may 2025.[ölü keçid]
  34. Nəzəri, 1997. səh. 6
  35. İsmayılov, Güləddin. "Cəfər Müciri". Azərbaycan Demokrat Firqəsi. 28 fevral 2024. İstifadə tarixi: 27 fevral 2025.[ölü keçid]
  36. Aranelli, Dəmir. "Budapeştdə açılan Təbriz səhəri". 525-ci qəzet. 2 avqust 2024. səh. 14-15. İstifadə tarixi: 28 fevral 2025.
  37. Асадова, 2024. səh. 51
  38. Hüseynov, Rafael. "Mücirinin mücrülərindəki son öyüd". 525-ci qəzet. 21 avqust 2024. İstifadə tarixi: 4 mart 2025.
  39. İsmayılov, Güləddin. "Tağı Musəvinin mühacir həyatı". Azərbaycan Demokrat Firqəsi. 28 fevral 2024. 10 oktyabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 aprel 2025.

Ədəbiyyat

| ]
  • Balayev, Xaqan. Azərbaycanın sosial-siyasi həyatında cənublu mühacirlərin iştirakı (1947-1991) (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2018. səh. 198. ISBN .
  • Bayramzadə, Səməd. "21 Azər – 70" fotoalbom (şərhlərlə) (PDF) (az.). Bakı: “Araz” nəşriyyatı. 2015. səh. 185. ISBN .
  • Həsənli, Cəmil. СССР-Иран: Азербайджанский кризис и начало холодной войны: 1941-1946 гг (PDF) (rus). Moskva: Герои Отечества. 2006. səh. 560. ISBN .
  • İbrahimov, Mirzə. O демократическом движении в Южном Азербайджане (rus). Bakı: Elm nəşriyyatı. 1948. səh. 48.
  • Qasımlı, Aydın. Güney Azərbaycan Türkləri son 100 ildə (PDF) (az.). Bakı: Adiloğlu nəşriyyatı. 2012. səh. 202.
  • Mərəndli, Barış. "21 Azər" soyqırımı: 1946-1947-ci illərdə Cənubi Azərbaycanda kütləvi qırğınlar (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2017. səh. 376. ISBN .
  • Rəhimli, Əkrəm. Güney Azərbaycan milli-demokratik hərəkat (1941-1946) (az.). Bakı: Meqa nəşriyyatı. 2003. səh. 207. 17 dekabr 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 dekabr 2024.

wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer

Vikipediya azad ensiklopediya Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 30 gun evvel Receb Yaxsi muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Qurulub 20 dekabr 1945Qerargah TebrizRehberlikNazir Cefer KavianBas qerargah reisi Mahmud PenahiyanCanli quvveAktiv kadr 18 000 Qizilbas Xalq Qosunlari Ordusu Azerbaycan Milli Hokumeti dovrunde qurulmus silahli quvveler Haqqinda span 1945 ci il oktyabrin 27 de Ebdulrza Azer Ebdulqasim Ezimi Mahmud Qazi Esedullahi Mehemmed Agahi Seyid Yusif Murtezavi ve Tagi Musevi ile birlikde evvelce Culfaya daha sonra ise Tebrize gedibler Tebrize geldikden sonra Ebdulrza Azer Hesen Nezeri ve Seyid Yusif Murtezavi Zencana Ebdulqasim Ezimi ve Tagi Musevi ise Maragaya Mohsun Milaniyan ve Mahmud Qazi Esedullahi ise Erdebil ve Astaraya fedai destelerinin formalasdirilmasi ucun gedibler Yaradilmasi span 1945 ci il dekabrin 12 de Azerbaycan Milli Hokumeti qurulub Dekabrin 20 de Azerbaycan Milli Hokumetinin Milli Meclisi Qizilbas Xalq Qosunlarinin yaradilmasi haqqinda qanun qebul edib Yeni qurulmus hokumet terefinden orduya Sah Ismayil Xetainin oz ordusuna verdiyi Qizilbas adi verilib Bas nazir Mir Cefer Piseveri terefinden Cefer Kavian Xalq qosunlari naziri teyin olunub Bundan sonra Qizilbas Xalq Qosunlarinin bas herbi qerargahi yaradilib Bu qerargaha Cefer Kavian Ebdulqasim Ezimi Qulam Yehya Mir Cefer Piseveri Mirze Rebi Kebiri Mahmud Penahiyan Abdin Nevai Mohsun Milaniyan ve Ebdulrza Azer uzv secilibler Qisa muddetde xalq qosunlarinin terkibinde muxtelif rutbeli 300 zabit toplanib 14 zabite polkovnik 8 zabite ise general rutbesi verilib Umumilikde qosunlarin sayi 18 000 nefere catdirildi Bir nece herbi mekteb acildi Kecirdikleri doyus emeliyyatlari span AMH dagildiqdan sonra span 1946 ci il dekabrin 11 de Azerbaycan Eyalet Encumeni qan tokulmesinin qarsisini almaq meqsedile Qizilbas Xalq Qosunlarina ve fedai quvvelerine sah qosunlarina qarsi muqavimet gostermemek ve doyus meydanlarini terk etmek haqqinda qerar verdi 1946 ci il dekabrin 11 de Azerbaycan Milli Hokumeti suqut etdi Bundan sonra bezi Qizilbas xalq ordusunun esger ve zabitleri elece de fedai desteleri doyusleri davam etdiribler Xalq ordusunun zabiti ve Iran tarixinde en uzun muddetli hebs cezasi cekmis siyasi mehbus olan Sefer xan Qehremani evvelce bir nece fedai ile birlikde Sisevanda sengerler qurub ve sah ordusuna qarsi mubarize aparib Daha sonra ise 1947 ci ilin mart ayina qeder Molla Mustafanin desteleri ile birlikde Iran Iraq serheddinde sah qosunlarina qarsi doyusub Bu destelerin terkibinde 700 azerbaycanli fedai de olub Bakida muhaciretde olan Mir Cefer Piseverinin teklifi ile 1947 ci ilde gelecekde Cenubi Azerbaycanda partizan muharibesi aparib sah qosunlarina muqavimet gostermek ucun Azerbaycan SSR de muhaciretde olan seckin fedai ve herbcilerden 2 deste yaradildi Onlardan biri Hacikende digeri ise Seki seherine gonderildiler Hacikenddeki desteye Tagi Musevi Sekideki desteye ise Hesen Nezeri basci teyin olundu Mir Cefer Piseveri avtomobil qezasinda dunyasini deyisdikden sonra telimde olan fedai desteleri legv olundu Fedai desteleri legv edildikden sonra muhaciretde olan bir cox zabit basqa istiqametlerde tehsil almaga baslayiblar Herbi teyyareci Hesen Nezeri iqtisad uzre elmler doktoru AMH dovrunde Maraga seherinin herbi prokuroru olan Cefer Muciri senetsunasliq elmleri namizedi herbi teyyareci Tagi Musevi tarix elmleri doktoru olub Menbe span Istinadlar span Nezeri 1997 seh 119 Ferzad 2006 seh 220 Nezeri 1997 seh 121 Ismayilov Guleddin Ebdulrza Azer Azerbaycan Ruznamesi az 22 yanvar 2025 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 18 mart 2025 Nezeri 1997 seh 122 Muciri 1962 seh 31 Cesmazer 1986 seh 61 Balayev 2018 seh 25 Ibrahimov 1948 seh 32 Qasimli 2012 seh 49 Azerbaycan Demokrat Firqesinin xalqa muracietinde ne deyilirdi Aznews az az 5 sentyabr 2024 7 dekabr 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 dekabr 2024 Rehimli 2003 seh 76 Hesenli 2006 seh 167 Bayramzade 2015 seh 76 Cingizoglu Enver Mahmud Penahiyan Penaheli xanin kommunist toremesi xudaferin eu az 4 may 2020 16 iyul 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 fevral 2025 Miyanali Elirza Erdebili Lutfeli Inqilabi herekatimizin silahli quvveleri PDF achiq info 28 iyul 2021 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 6 dekabr 2024 Nazirli Shamistan General Kavian Gazeta Kaspij rus 5 iyun 2015 17 dekabr 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 16 dekabr 2024 Merendli 2017 seh 42 Rossow 1956 seh 30 Rehimli 2003 seh 149 Hasanli 2006 seh 370 Lenczowski George United States Support for Iran s Independence and Integrity 1945 1959 ingilis 401 Annals of the American Academy of Political and Social Science 1972 49 doi 10 1177 000271627240100106 ISSN 0002 7162 Hesenli 2006 seh 445 1343 درباره صفرخان قهرمانیان مبارزی که ۳۲ سال از آزادی محروم شد ایرنا fars 10 noyabr 2019 24 aprel 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 fevral 2025 Opening the prison gates PDF ingilis Socialist challenge 9 noyabr 1978 8 Heqqi 2001 seh 123 صفرخان آن سرو بلند که ایستادگی برازنده اش بود asre nou net asre nou net 11 fevral 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 fevral 2025 Heqqi 2001 seh 129 Rehimli 2009 seh 118 Ferzad 2006 seh 210 Balayev 2018 seh 68 Piseverinin olumu mayor Hesen Nezerinin xatirelerinde Azerbaycan Ruznamesi az Istifade tarixi 19 may 2025 olu kecid Seyid Cefer Piseverinin olumu mayor Hesen Nezerinin xatirelerinde Azerbaycan Ruznamesi az Istifade tarixi 19 may 2025 olu kecid Nezeri 1997 seh 6 Ismayilov Guleddin Cefer Muciri Azerbaycan Demokrat Firqesi 28 fevral 2024 Istifade tarixi 27 fevral 2025 olu kecid Aranelli Demir Budapestde acilan Tebriz seheri 525 ci qezet 2 avqust 2024 seh 14 15 Istifade tarixi 28 fevral 2025 Asadova 2024 seh 51 Huseynov Rafael Mucirinin mucrulerindeki son oyud 525 ci qezet 21 avqust 2024 Istifade tarixi 4 mart 2025 Ismayilov Guleddin Tagi Musevinin muhacir heyati Azerbaycan Demokrat Firqesi 28 fevral 2024 10 oktyabr 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 aprel 2025 Edebiyyat span Balayev Xaqan Azerbaycanin sosial siyasi heyatinda cenublu muhacirlerin istiraki 1947 1991 az Baki Elm ve tehsil nesriyyati 2018 seh 198 ISBN 9789952370911 Bayramzade Semed 21 Azer 70 fotoalbom serhlerle PDF az Baki Araz nesriyyati 2015 seh 185 ISBN 9789952828535 Hesenli Cemil SSSR Iran Azerbajdzhanskij krizis i nachalo holodnoj vojny 1941 1946 gg PDF rus Moskva Geroi Otechestva 2006 seh 560 ISBN 5910170120 Ibrahimov Mirze O demokraticheskom dvizhenii v Yuzhnom Azerbajdzhane rus Baki Elm nesriyyati 1948 seh 48 Qasimli Aydin Guney Azerbaycan Turkleri son 100 ilde PDF az Baki Adiloglu nesriyyati 2012 seh 202 Merendli Baris 21 Azer soyqirimi 1946 1947 ci illerde Cenubi Azerbaycanda kutlevi qirginlar az Baki Elm ve tehsil nesriyyati 2017 seh 376 ISBN 9789952831283 Rehimli Ekrem Guney Azerbaycan milli demokratik herekat 1941 1946 az Baki Meqa nesriyyati 2003 seh 207 17 dekabr 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 dekabr 2024 Kateqoriyalar Elifba sirasina gore silahli quvvelerAzerbaycan Milli HokumetiGizli kateqoriyalar Cagirilan sablonun tekrar arqumentlerinden istifade eden sehifelerIs davam eden sehifeler

Nəşr tarixi:
Yuxarı