| Qusar gülxətmisi | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Qusar gülxətmisi | ||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| 
 | ||||
| 
 | ||||
Qusar gülxətmisi (lat. Alcea kusjariensis) — bitkilər aləminin əməköməciçiçəklilər dəstəsinin əməköməcikimilər fəsiləsinin gülxətmi cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar" kateqoriyasına aiddir – EN B1ab(v) +B2ab(v). Qafqazın nadir, endemik növüdür.
Qısa morfoloji təsviri
| ]Ulduzşəkilli tükcüklərlə sıx tüklənmiş, çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsi 50-100, nadir hallarda 150 sm hündürlükdədir. Yarpaqları uzun saplaqlı, yarpaq ayalarının üst tərəfi yaşıl, çökək damarcıqlara görə bir qədər qarışıq, alt tərəf, xüsusən cavan yarpaqlarda, çox tükcüklü olduğuna görə bozarmış haldadır. Çiçəkləri uzun halda düzülmüş çiçək qrupunda, tək-təkdir. Kasacıq 18-22 mm uzunluğunda olur. Tac 30-58 mm uzunluğunda, parlaq-sarı rəngdədir. Meyvəsinin diametri 20 mm-dək, 18-34 qanadlı meyvəciklərdən ibarətdir, arxa və yan orta hissədən çox tükcüklü olur.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
| ]Çiçəkləmə və meyvəgətirmə dövrü iyun-avqust-oktyabr aylarına təsadüf edir. Toxum çoxalır,orta dağ qurşağında, quru gilli, daşlı-əhəngli yamaclarda rast gəlinir, kserofit, işıqsevən, istisevən, quraqlığa davamlıdır. Dekorativ və dərman bitkisidir.
Yayılması
| ]Böyük Qafqazın Quba sahəsi (Qusar rayonu-Qusar şəhəri ətrafı; Quba rayonu-Quba şəhəri ətrafı, Afurca kəndi ətrafı, Təngəaltı; Altıağac ətrafı) və şərq hissəsi (Şamaxı rayonu – Mərəzə qəsəbəsi, Şərədil və Nağaraxana kəndlərinin ətrafı); Samur-Dəvəçi və Xəzəryanı ovalığı. Meşə talalarında, kolluqlarda, dəniz kənarı qumluqlarda, otlu yamaclarda, zibilli yerlərdə bitir.
Sayı və tendensiyası
| ]Populyasiyanın sayı azdır əhali tərəfindən geniş istifadə edilməsi populyasiyanın azalma tendensiyasını yaradır.
Məhdudlaşdırıcı amillər
| ]Antropogen təsirlərdir (yerli əhali tərəfindən müalicə məqsədi ilə yığılması, otarılma).
Mühafizə tədbirləri
| ]Tam mühafizə olunması təklif edilmişdir. Hal-hazırda xüsusi mühafizə tədbirləri aparılmır. Yalnız Altıağac ətrafında qorunur. AMEA-nın Botanika Bağında (Bakı) becərilir. Növün yığılmasının qadağan edilməsi, yeni yayılma yerlərinin aşkar edilməsi, toxumlarının toxum bankında saxlanılması təklif olunur.
İstinadlar
| ]Həmçinin bax
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Qusar gulxetmisiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrozidlerKlad RozidlerKlad MalvidlerDeste EmekomeciciceklilerFesile EmekomecikimilerYarimfesile EmekomecikimilerTriba EmekomecikimilerCins GulxetmiNov Qusar gulxetmisiBeynelxalq elmi adiAlcea kusjariensisSeklin VikiAnbarda axtarisi Qusar gulxetmisi lat Alcea kusjariensis bitkiler aleminin emekomecicicekliler destesinin emekomecikimiler fesilesinin gulxetmi cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmek tehlukesinde olanlar kateqoriyasina aiddir EN B1ab v B2ab v Qafqazin nadir endemik novudur Qisa morfoloji tesviri span Ulduzsekilli tukcuklerle six tuklenmis coxillik ot bitkisidir Govdesi 50 100 nadir hallarda 150 sm hundurlukdedir Yarpaqlari uzun saplaqli yarpaq ayalarinin ust terefi yasil cokek damarciqlara gore bir qeder qarisiq alt teref xususen cavan yarpaqlarda cox tukcuklu olduguna gore bozarmis haldadir Cicekleri uzun halda duzulmus cicek qrupunda tek tekdir Kasaciq 18 22 mm uzunlugunda olur Tac 30 58 mm uzunlugunda parlaq sari rengdedir Meyvesinin diametri 20 mm dek 18 34 qanadli meyveciklerden ibaretdir arxa ve yan orta hisseden cox tukcuklu olur Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleri span Cicekleme ve meyvegetirme dovru iyun avqust oktyabr aylarina tesaduf edir Toxum coxalir orta dag qursaginda quru gilli dasli ehengli yamaclarda rast gelinir kserofit isiqseven istiseven quraqliga davamlidir Dekorativ ve derman bitkisidir Yayilmasi span Boyuk Qafqazin Quba sahesi Qusar rayonu Qusar seheri etrafi Quba rayonu Quba seheri etrafi Afurca kendi etrafi Tengealti Altiagac etrafi ve serq hissesi Samaxi rayonu Mereze qesebesi Seredil ve Nagaraxana kendlerinin etrafi Samur Deveci ve Xezeryani ovaligi Mese talalarinda kolluqlarda deniz kenari qumluqlarda otlu yamaclarda zibilli yerlerde bitir Sayi ve tendensiyasi span Populyasiyanin sayi azdir ehali terefinden genis istifade edilmesi populyasiyanin azalma tendensiyasini yaradir Mehdudlasdirici amiller span Antropogen tesirlerdir yerli ehali terefinden mualice meqsedi ile yigilmasi otarilma Muhafize tedbirleri span Tam muhafize olunmasi teklif edilmisdir Hal hazirda xususi muhafize tedbirleri aparilmir Yalniz Altiagac etrafinda qorunur AMEA nin Botanika Baginda Baki becerilir Novun yigilmasinin qadagan edilmesi yeni yayilma yerlerinin askar edilmesi toxumlarinin toxum bankinda saxlanilmasi teklif olunur Istinadlar span Hemcinin bax span Sagsagan gulxetmisiTakson eynilesdirmeleriAlcea kusjariensisWikidata Q15355343 GBIF 5617541 IPNI 558682 1 Plant List kew 2627674 POWO urn lsid ipni org names 558682 1 Tropicos 100285524 WFO wfo 0000525143Althaea kusariensisWikidata Q39236571 IPNI 558836 1 POWO urn lsid ipni org names 558836 1 Tropicos 100375087 WFO wfo 0000528971 Kateqoriya GulxetmiGizli kateqoriyalar Vikipediya Kartockasinda yanlis alem gosterilen biologiya meqaleleriVikipediya Sekilleri olmayan meqaleler tip takson Vikipediya Sekli olmayan orqanizmler haqqinda meqalelerVikinovlere istinadi olmayan meqalelerUTMX siz biologiya meqaleleriMBMM siz biologiya meqaleleriEOL suz biologiya meqaleleriTakson sablonu istifade olunan meqalelerTipik nove aid olan Taksonbar
