Əmtəə feminizmi nəzəriyyəsi (ing. Commodity feminism) — kütləvi medianın feminizmi kommersiya məqsədləri üçün mənimsədiyini və istehlak mallarının və xidmətlərinin satışı üçün bir vasitəyə çevirdiyini irəli sürür. Brendlər öz məhsullarını "güclü və müstəqil qadınlar" kimi feminist ideyalarla əlaqələndirərək reklam edirlər. Bununla belə, bu strategiya ziddiyyətli və feminist dəyərləri özününküləşdirən bir yanaşma kimi qəbul edilir. Bu fenomen, korporasiyaların feminizmi kommersiya məqsədləri üçün istifadə etməsinin uzunmüddətli perspektivdə feminizmə fayda verib-vermədiyi barədə mübahisələri artırıb.
Tarixi
| ]"Əmtəə feminizmi" anlayışı ilk dəfə Qoldman, Hit və Smit tərəfindən 1991-ci ildə Critical Studies in Mass Communication jurnalında yayımlanan məqalədə irəli sürülüb. Bu məqalədə feminizmlə qadınlıq anlayışının ziddiyyət təşkil etdiyi vurğulanır.Feminizm uzun müddət qadınlığın marginalizasiya və istismar üçün istifadə olunmasını tənqid edib. Bu konsepsiya reklam sənayesində böyük bir dəyişikliyi əks etdirir. Feminizmin dördüncü dalğası ilə birlikdə pro-qadın reklamların sayı artmışdır. Bu dəyişiklik 1970-ci illərdə qadınların maliyyə baxımından müstəqilləşməsi ilə başlayıb və reklamda qadınların cinsi obyekt kimi təsvir edilməsinə qarşı açıq tənqidlərə səbəb olub. Xüsusilə son illərdə, korporasiyalar feminizmi kommersiyalaşdıraraq geniş auditoriyaya xitab etməyə çalışır.
Feminizm elminə təsiri
| ]1991-ci ildən bəri əmtəə feminizmi feminist media tədqiqatlarında əsas anlayışlardan birinə çevrilib və bir çox tədqiqatçılar tərəfindən geniş istifadə olunur. Bu konsepsiya telenovelalar, "qızların gücü" (ing. girl power) hərəkatı, uşaq mediası, Beyoncé kimi pop ulduzlarının feminizmlə əlaqəsi kimi mövzularda aparılan tədqiqatlarda tətbiq edilib. Bundan əlavə, əmtəə feminizmi "femvertising" (feminist reklamçılıq) kimi yeni terminlərin meydana çıxmasına da təsir edib.
Bu fenomen qlobal istehlak mədəniyyəti, etik kapitalizm və neoliberal feminizm anlayışları ilə də əlaqələndirilir. qeyd edir ki, əmtəə feminizmi "əmtəə fetişizmi" (ing. commodity fetishism) anlayışını xatırladır və ona yeni bir perspektiv əlavə edir.
Tənqidi
| ]Müasir reklamçılıq tez-tez məhsulun istehsal və əmək prosesini gizlətməyə çalışır. Bunun əvəzinə, məhsula müəyyən həyat tərzi, kimlik və ya sosial məqsəd ilə bağlı dəyər yüklənir. Əmtəə feminizmi bu ideoloji qatın bir nümunəsidir.
Bu anlayış Karl Marksın "Əmtəə fetişizmi" konsepsiyasına istinad edir. Əmtəə fetişizmi, kapitalist iqtisadiyyatda sosial münasibətlərin əmtəə və pul üzərindən qurulmasını təsvir edir. İstehlakçılığın artması ilə, məhsul fetişizmi məhsul feminizminə çevrilib.
Feminizmdən kommersiya məqsədilə istifadə olunması geniş müzakirələrə səbəb olub:
- Dove Beauty Campaign və Always #LikeAGirl kimi reklam kampaniyaları bədən müsbətliyi və "real gözəllik" anlayışlarını təşviq etsə də, feminist mesajların kommersiyalaşdırılması bu mesajların səmimiyyətini sual altına qoyur.
- Kristen Hovard qeyd edir ki, bu reklamların "sən olduğun kimi ol" mesajı əslində marketinqin mahiyyəti ilə ziddiyyət təşkil edir. Marketinq insanlarda bir çatışmazlıq hissi yaratmaqla məhsulu bu "problemin həlli" kimi təqdim edir.
- Dara Persis Mürrey isə Dove Kampaniyasının əslində dominant gözəllik standartlarını həm tənqid etdiyini, həm də onlardan istifadə etdiyini vurğulayır.
Bu tənqidlər, feminizmin kommersiyalaşdırılması və onun istehlakçılar tərəfindən necə qəbul edildiyi barədə mübahisələri dərinləşdirir.
İstinadlar
| ]- Goldman, Robert; Heath, Deborah; Smith, Sharon L. "Commodity feminism". Critical Studies in Mass Communication. 8 (3). 1 sentyabr 1991: 333–351. doi:10.1080/15295039109366801. ISSN 0739-3180. 17 fevral 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 fevral 2025.
- Dans, Cristina. Commodity Feminism Today: An Analysis of the "Always #LikeAGirl" Campaign (MS thesis). West Virginia University. 2018. doi:10.33915/etd.5434. 17 fevral 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 fevral 2025.
- Goldman, Robert; Heath, Deborah; Smith, Sharon L. "Commodity feminism". Critical Studies in Mass Communication. 8 (3). 1991: 333–351. doi:10.1080/15295039109366801.
- Varghese, Neema; Kumar, Navin. "Feminism in advertising: Irony or revolution? A critical review of femvertising". Feminist Media Studies. 22 (2). 17 fevral 2022: 441–459. doi:10.1080/14680777.2020.1825510. ISSN 1468-0777. 17 fevral 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 fevral 2025.
- Hains, Rebecca. "Power feminism, mediated: Girl power and the commercial politics of change". Women's Studies in Communication. 32 (1). 2009: 89–113. doi:10.1080/07491409.2009.10162382.
- Hains, Rebecca C. "The Significance of Chronology in Commodity Feminism: Audience Interpretations of Girl Power Music". Popular Music and Society. 37 (1). 2014: 33–47. doi:10.1080/03007766.2012.726033.
- Gill, Rosalind. "Empowerment/Sexism: Figuring Female Sexual Agency in Contemporary Advertising". Feminism & Psychology (ingilis). 18 (1). 1 fevral 2008: 35–60. doi:10.1177/0959353507084950. ISSN 0959-3535.
- Acosta-Alzuru, Carolina. ""I'm Not a Feminist...I Only Defend Women as Human Beings": The Production, Representation, and Consumption of Feminism in a Telenovela". Critical Studies in Media Communication. 20 (3). 2003: 269–294. doi:10.1080/07393180302775.
- Duvall, Spring-Serenity. "Perfect Little Feminists?". Journal of Children and Media. 4 (4). 2010: 402–417. doi:10.1080/17482798.2010.510007.
- Meyer, Michaela D. E. "The Fantasy of Sex and the City: A Postcolonial Critique of the Romantic Imaginary, Consumerism and Globalization". Women's Studies. 43 (4). 2014: 425–439. doi:10.1080/00497878.2014.897167.
- Fegitz, Ella; Pirani, Daniella. "The sexual politics of veggies: Beyoncé's "commodity veg*ism"". Feminist Media Studies. 18 (2). 2018: 294–308. doi:10.1080/14680777.2017.1358200.
- Dowsett, J. E. "Commodity feminism and the Unilever Corporation: Or, how the Corporate Imagination Appropriates Feminism. Affinities: A Journal of Radical Theory, Culture, and Action". Affinities: A Journal of Radical Theory, Culture, and Action. 23 oktyabr 2010. 22 oktyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 oktyabr 2022.
- Schiele, Kristen; Louie, Lauren; Chen, Steven. "Marketing feminism in youth media: A study of Disney and Pixar animation". Business Horizons. SPECIAL ISSUE: WOMEN IN MARKETING. 63 (5). 1 sentyabr 2020: 659–669. doi:10.1016/j.bushor.2020.05.001. ISSN 0007-6813.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Emtee feminizmi nezeriyyesi ing Commodity feminism kutlevi medianin feminizmi kommersiya meqsedleri ucun menimsediyini ve istehlak mallarinin ve xidmetlerinin satisi ucun bir vasiteye cevirdiyini ireli surur Brendler oz mehsullarini guclu ve musteqil qadinlar kimi feminist ideyalarla elaqelendirerek reklam edirler Bununla bele bu strategiya ziddiyyetli ve feminist deyerleri ozununkulesdiren bir yanasma kimi qebul edilir Bu fenomen korporasiyalarin feminizmi kommersiya meqsedleri ucun istifade etmesinin uzunmuddetli perspektivde feminizme fayda verib vermediyi barede mubahiseleri artirib Tarixi span Emtee feminizmi anlayisi ilk defe Qoldman Hit ve Smit terefinden 1991 ci ilde Critical Studies in Mass Communication jurnalinda yayimlanan meqalede ireli surulub Bu meqalede feminizmle qadinliq anlayisinin ziddiyyet teskil etdiyi vurgulanir Feminizm uzun muddet qadinligin marginalizasiya ve istismar ucun istifade olunmasini tenqid edib Bu konsepsiya reklam senayesinde boyuk bir deyisikliyi eks etdirir Feminizmin dorduncu dalgasi ile birlikde pro qadin reklamlarin sayi artmisdir Bu deyisiklik 1970 ci illerde qadinlarin maliyye baximindan musteqillesmesi ile baslayib ve reklamda qadinlarin cinsi obyekt kimi tesvir edilmesine qarsi aciq tenqidlere sebeb olub Xususile son illerde korporasiyalar feminizmi kommersiyalasdiraraq genis auditoriyaya xitab etmeye calisir Feminizm elmine tesiri span 1991 ci ilden beri emtee feminizmi feminist media tedqiqatlarinda esas anlayislardan birine cevrilib ve bir cox tedqiqatcilar terefinden genis istifade olunur Bu konsepsiya telenovelalar qizlarin gucu ing girl power herekati usaq mediasi Beyonce kimi pop ulduzlarinin feminizmle elaqesi kimi movzularda aparilan tedqiqatlarda tetbiq edilib Bundan elave emtee feminizmi femvertising feminist reklamciliq kimi yeni terminlerin meydana cixmasina da tesir edib Bu fenomen qlobal istehlak medeniyyeti etik kapitalizm ve neoliberal feminizm anlayislari ile de elaqelendirilir qeyd edir ki emtee feminizmi emtee fetisizmi ing commodity fetishism anlayisini xatirladir ve ona yeni bir perspektiv elave edir Tenqidi span Muasir reklamciliq tez tez mehsulun istehsal ve emek prosesini gizletmeye calisir Bunun evezine mehsula mueyyen heyat terzi kimlik ve ya sosial meqsed ile bagli deyer yuklenir Emtee feminizmi bu ideoloji qatin bir numunesidir Bu anlayis Karl Marksin Emtee fetisizmi konsepsiyasina istinad edir Emtee fetisizmi kapitalist iqtisadiyyatda sosial munasibetlerin emtee ve pul uzerinden qurulmasini tesvir edir Istehlakciligin artmasi ile mehsul fetisizmi mehsul feminizmine cevrilib Feminizmden kommersiya meqsedile istifade olunmasi genis muzakirelere sebeb olub Dove Beauty Campaign ve Always LikeAGirl kimi reklam kampaniyalari beden musbetliyi ve real gozellik anlayislarini tesviq etse de feminist mesajlarin kommersiyalasdirilmasi bu mesajlarin semimiyyetini sual altina qoyur Kristen Hovard qeyd edir ki bu reklamlarin sen oldugun kimi ol mesaji eslinde marketinqin mahiyyeti ile ziddiyyet teskil edir Marketinq insanlarda bir catismazliq hissi yaratmaqla mehsulu bu problemin helli kimi teqdim edir Dara Persis Murrey ise Dove Kampaniyasinin eslinde dominant gozellik standartlarini hem tenqid etdiyini hem de onlardan istifade etdiyini vurgulayir Bu tenqidler feminizmin kommersiyalasdirilmasi ve onun istehlakcilar terefinden nece qebul edildiyi barede mubahiseleri derinlesdirir Istinadlar span Goldman Robert Heath Deborah Smith Sharon L Commodity feminism Critical Studies in Mass Communication 8 3 1 sentyabr 1991 333 351 doi 10 1080 15295039109366801 ISSN 0739 3180 17 fevral 2025 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 fevral 2025 Dans Cristina Commodity Feminism Today An Analysis of the Always LikeAGirl Campaign MS thesis West Virginia University 2018 doi 10 33915 etd 5434 17 fevral 2025 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 fevral 2025 Goldman Robert Heath Deborah Smith Sharon L Commodity feminism Critical Studies in Mass Communication 8 3 1991 333 351 doi 10 1080 15295039109366801 Varghese Neema Kumar Navin Feminism in advertising Irony or revolution A critical review of femvertising Feminist Media Studies 22 2 17 fevral 2022 441 459 doi 10 1080 14680777 2020 1825510 ISSN 1468 0777 17 fevral 2025 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 fevral 2025 Hains Rebecca Power feminism mediated Girl power and the commercial politics of change Women s Studies in Communication 32 1 2009 89 113 doi 10 1080 07491409 2009 10162382 Hains Rebecca C The Significance of Chronology in Commodity Feminism Audience Interpretations of Girl Power Music Popular Music and Society 37 1 2014 33 47 doi 10 1080 03007766 2012 726033 Gill Rosalind Empowerment Sexism Figuring Female Sexual Agency in Contemporary Advertising Feminism amp Psychology ingilis 18 1 1 fevral 2008 35 60 doi 10 1177 0959353507084950 ISSN 0959 3535 Acosta Alzuru Carolina I m Not a Feminist I Only Defend Women as Human Beings The Production Representation and Consumption of Feminism in a Telenovela Critical Studies in Media Communication 20 3 2003 269 294 doi 10 1080 07393180302775 Duvall Spring Serenity Perfect Little Feminists Journal of Children and Media 4 4 2010 402 417 doi 10 1080 17482798 2010 510007 Meyer Michaela D E The Fantasy of Sex and the City A Postcolonial Critique of the Romantic Imaginary Consumerism and Globalization Women s Studies 43 4 2014 425 439 doi 10 1080 00497878 2014 897167 Fegitz Ella Pirani Daniella The sexual politics of veggies Beyonce s commodity veg ism Feminist Media Studies 18 2 2018 294 308 doi 10 1080 14680777 2017 1358200 Dowsett J E Commodity feminism and the Unilever Corporation Or how the Corporate Imagination Appropriates Feminism Affinities A Journal of Radical Theory Culture and Action Affinities A Journal of Radical Theory Culture and Action 23 oktyabr 2010 22 oktyabr 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 30 oktyabr 2022 Schiele Kristen Louie Lauren Chen Steven Marketing feminism in youth media A study of Disney and Pixar animation Business Horizons SPECIAL ISSUE WOMEN IN MARKETING 63 5 1 sentyabr 2020 659 669 doi 10 1016 j bushor 2020 05 001 ISSN 0007 6813 Kateqoriyalar Feminist iqtisadiyyatKonsumerizm
